Libya (Arapça: ليبيا, romanize: Lībīyā adıyla Libya Devleti, Akdeniz kıyısında, doğuda Mısır, batıda Cezayir ve Tunus, güneyde Nijer ve Çad, güneydoğuda Sudan ile komşu olan bir Mağrip ve Kuzey Afrika ülkesidir. Ülke Trablusgarp Bölgesi, Fizan ve Sirenayka olmak üzere üç tarihî bölgeden oluşur. Yaklaşık 1,8 milyon kilometrekarelik yüz ölçümüyle Afrika'nın dördüncü, dünyanın 16. büyük ülkesidir. En fazla kanıtlanmış petrol rezervine sahip 10. ülkedir. Başkenti ve en büyük şehri Trablus ülkenin batısında yer alır ve yedi milyon Libyalının üç milyondan fazlası bu şehirde yaşar.
Trablusgarp Savaşı veya diğer adıyla 1911-1912 Türk-İtalyan Savaşı, 1911-1912 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu ve İtalya Krallığı arasında geçen bir savaştır. Adı, "Trablusgarp Savaşı" olmasına rağmen çarpışmalar Trablusgarp dışında Adriyatik Denizi, Ege Adaları, Çanakkale Boğazı ve Kızıldeniz gibi farklı bölgelerde de sürmüştür. Diğer büyük devletlerin desteği ve Birinci Balkan Savaşı'nın patlak vermesi nedeniyle savaşı kazanan İtalya, Osmanlı Devleti'nin Trablusgarp Vilayeti'ne bağlı Trablusgarp, Fizan ve Sirenayka bölgelerini ele geçirmiştir. Bu bölgeler birleşip gelecekteki Libya devletini oluşturacaklardı.
Trablus, ya da Osmanlı dönemindeki adıyla Trablusgarp, Libya'nın başkenti ve en büyük şehridir.
Bingazi (Arapça:
Gazala Muharebesi, Erwin Rommel'in komutasındaki Alman – İtalyan kuvvetlerinin, 26 Mayıs - 21 Haziran 1942 tarihleri arasında, Birleşik Krallık 8. Ordu'sunun savunduğu Gazala Hattı'na, ardından Tobruk'taki garnizonlarına yönelik saldırısı sırasında gerçekleşen muharebedir. Birleşik Krallık 8. Ordu komutanı General Neil Ritchie, Harekât Saha Komutanı ise General Claude Auchinleck'tir.
Libya'daki şehirler listesidir:
- El Abrag
- Al Ajaylat
- El Beyaz
- El Cagbub
- El Hums
- Kufra
- El Marc
- Ez Zaviye
- Beni Velid
- Bingazi
- Birak
- Derne
- Gadamis
- Gat
- Giryan
- Hun
- İmsaad
- Cadu
- Calu
- Cenzur
- Cerma
- Misurata
- Murzuk
- Mizde
- Msallata
- Saba
- Sabrata
- Sirt
- Surman
- Soussa
- Tacura
- Terhune
- Tavurga
- Tobruk
- Tolmita
- Trablus
- Ubari
- Yifrin
- Zuvara
- Zliten
Kuzey Afrika Cephesi, Libya, Mısır, Cezayir, Tunus ve Fas'ta Müttefik Devletler ve Mihver Devletler arasında geçen savaşlar dizisidir. Cephedeki savaşlar daha çok Almanya ve Birleşik Krallık arasında geçmiştir. Kuzey Afrika çöllerinde yapılan tank savaşları II. Dünya Savaşı'nın kaderini değiştirmiştir.
I. İdris, tam adı Sidi Muhammed İdris El Mehdi es-Senusi, Libya'nın 1951'de bağımsızlığını kazanmasından sonra ilk kral olarak göreve başladı. Muammer Kaddafi'nin 1969 yılında yaptığı darbe ile iktidardan indi.
Tobruk Muharebeleri, Trablusgarp Savaşı esnasında Tobruk ve çevresindeki İtalya Krallığı güçleri ile Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı düzensiz birlikler arasında gerçekleşen bir dizi çatışmadır. Çatışmalar arasında en büyüğü Nadura Tepesi'nde gerçekleşmiştir.
Mısrata,, Libya'nın kuzeybatısında yer alan bir liman kenti ve Mısrata vilâyetinin idârî merkezi. Mısrata, Türkçede Trablusgarb adı verilen bölgede, başkent Trablus'un 210 km kadar doğusunda, Akdeniz kıyısında aynı isimli bir burunda kurulmuştur. 2010 yılı sayımına göre nüfusu, 400.000 kişidir. Trablus ve Bingazi'den sonra, Libya'nın üçüncü büyük şehridir.
Libya'daki Yahudilerin tarihi MÖ 3. yüzyıldan beri Yunan hakimiyeti altındaki Sirenayka'da Yahudilerin varlığı bilinmektedir. II.Dünya Savaşı sırasında Yahudi nüfusu Faşist rejimli İtalya'nın antisemitik kanunlarına ve Alman birliklerince sürülmelere maruz kalmıştır. Savaş sonrası anti-Yahudi saldırılar yüzünden birçok Yahudi başta İsrail olmak üzere başka ülkelere göç etti. 1969'da başa Muammer Kaddafi'nin geçmesiyle Yahudiler için yaşam daha da zorlaşınca geriye kalan bütün Yahudiler de ülkeyi terk etmek zorunda kaldı. Libya'daki son Yahudi Rina Debach ülkeyi 2003'te terk etti.
Italo Balbo, İtalya Hava Kuvvetleri Mareşali, Libya Genel Valisi, İtalyan Kuzey Afrika Kuvvetleri Başkomutanı ve İtalyan diktatör Benito Mussolini'nin "veliahtı" olarak gösterilen İtalyan Faşist.
Trablus Tugayı, Libya İç Savaşı'nda, Kaddafi karşıtı kuvvetler içinde kurulan silahlı gruptur. 2011 yılında kurumuştur, komutanı Mehdi el-Herati'dir. Ulusal Geçiş Konseyi ve onun silahlı kolu Ulusal Kurtuluş Ordusu'na bağlıdır.
Libya Hava Kuvvetleri, Libya Silahlı Kuvvetleri'nin hava savaşından sorumlu kuvvetidir. 2010 yılında, Libya İç Savaşı öncesinde, Libya Hava Kuvvetleri personelinin gücünün 18.000 olarak ve Libya'daki 13 askeri hava üssünden faaliyet gösteren 374 savaş kabiliyetine sahip uçak envanteri olduğu tahmin edildi. operating from 13 military airbases in Libya. 2011 iç savaşı ve devam eden ihtilaftan bu yana, Libya'da savaşan çok sayıda hizip askeri uçak bulundurmaktadır. 2019 itibarıyla Libya Hava Kuvvetleri sembolik olarak Trablus'taki uluslararası kabul görmüş Ulusal Mutabakat Hükûmeti'nin kontrolü altında olmasına rağmen, rakip Mareşal Halife Hafter'in Libya Ulusal Ordusu da önemli bir hava kuvvetine sahiptir.
İkinci Libya İç Savaşı'nda Türkiye, Arap Baharı sonrası Libya'da düzenin kurulamaması ile birlikte başlayan İkinci Libya İç Savaşı'nda Türkiye'nin Ulusal Mutabakat Hükûmeti tarafına yardım etmesiyle ve Ulusal Mutabakat Hükûmeti ile bir dizi anlaşmalar yapmasıyla gerçekleşen askerî müdahale.
Libya-Türkiye ilişkileri, Libya ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir. Osmanlı İmparatorluğu'ndan bu yana iki ülke arasında önceki tarihsel bağlara sahip olan nispeten yakın bir ilişki yaşamışlardır. Bu tarihsel bağ nedeniyle, Libya ve Türkiye, diğer Arap devletleriyle karşılaştırıldığında bir Osmanlı mirasını paylaşmaktadır.
Temsilciler Meclisi (TM) (Arapça: مجلس النواب, romanize: Majlis al-Nuwaab), %18'lik bir katılımın olduğu 2014 Libya parlamento seçimlerinden kaynaklanan Libya yasama organıdır. 2014 yılının sonlarında, Libya İç Savaşı bağlamında başkent Trablus'u ele geçirmeye yönelik başarısız darbe girişiminin ardından, Temsilciler Meclisi kendisini Libya'nın uzak doğusundaki Tobruk'a taşıdı. Mayıs 2019'da Trablus silahlı saldırı altındayken Trablus'ta birkaç TM toplantısı yapıldı ve 45 gün için bir geçici başkan seçildi. 2014 ve 2021 yılları arasında Temsilciler Meclisi, Abdulhamid Dibeybe liderliğindeki görevdeki Ulusal Birlik Hükümeti'ni desteklemeden önce Abdullah es-Sani liderliğindeki Tobruk merkezli hükûmeti destekledi. Eylül 2021'de Temsilciler Meclisi, Dibeybe liderliğindeki geçici Ulusal Birlik Hükûmeti'ne karşı bir güvensizlik oylamasını kabul etti.
İtalyan Sirenaykası, 1911'den 1934'e kadar var olmuş, günümüzün doğu Libya'sında bulunan bir İtalyan kolonisiydi. 1911 Trablusgarp Savaşı sırasında İtalya Krallığı tarafından Osmanlı İmparatorluğu'ndan İtalyan Trablusgarpı ile birlikte fethedilen bölgenin bir parçasıydı.
İtalyanların Libya'yı işgali, 1911 yılında İtalyan birliklerinin Libya eyaletini işgal etme olayıdır. Bu olaydan sonra İtalyan-Türk Savaşı başlamıştır. İşgal sonucunda, İtalyan Trablusgarp Kolonisi ve İtalyan Sirenaykası kuruldu, daha sonra bunlar İtalyan Libyası olarak birleşti.
