İçeriğe atla

Tobol Nehri

Tobol Nehri
Tobol Nehri
Tobol Nehri
Konum
Ülke(ler) Rusya
 Kazakistan
Genel bilgiler
Ağızİrtiş Irmağı
Uzunluk1591 km
Havza alanı426.000 km²

Tobol (Kazakça: Тобыл) Kazakistan ve Rusya topraklarında bulunan, İrtiş nehrinin sol kolu olan nehirdir.

Coğrafi konumu

Tobol’un uzunluğu 1591 km, havza alanı ise 426.000 km²’dir. Güney Ural dağlarının kolu ile Turgay platosunun sınırı – Tobol Nehri’nin doğduğu yerdir. Tobol Nehri Sibirya Ovaları boyunca orta ve aşağı akışlarında büküntülü yatağıyla geniş vadide akmaktadır. Tobol havzasında toplam alanı 9 bin km² ile 20 bin göl bulunmaktadır.

Hidroloji

Tobol genellikle kardan beslenmekte, ama akışın aşağı kısmında yağmur payı büyülmektedir. Nisan’ın birinci yarısından Haziran’ın ortasına kadar Tobol’un üst kısmında, Ağustos’un başına kadar aşağı kısmında su taşkını gözlenmektedir. Nehrin ağzından 898 km uzaklıkta ortalama su sarfiyatı 26.2 m³/s, nehir ağzında 805 m³/s’dir (maksimum sırasıyla 348 m³/s ve 6350 m³/s). Ortalama bulanıklık 260 gr/m³, yıllık alüvyon stoku 1600 bin ton’dur. Alt kısımlarda Ekim’in sonunda-Kasım’da, üst kısımlarda Kasım’da donup Nisan’ın ikinci yarısında erimeye başlar.

Kolları

En iri kolları sol taraftan Uy, İset, Tura, Tavda; sağ taraftan Obagan’dır.

Ulusal ekonomide kullanımı

Tobol ağızdan 437 km’ye kadar gemilerin işlemesine elverişlidir. Nehirdeki stok bir dizi barajlarla düzenlenmektedir. Tomruk yüzdürme.

Ayrıca bakınız

  • Dünyanın en uzun nehirleri

İlgili Araştırma Makaleleri

Havza, bir nehir ya da göl havzası, nehrin kaynağı ile sonlandığı yer arasında kalan, nehre su veren tüm alanı kapsamaktadır. Akarsuyun ana kolu ve yan kolları ile birlikte sularını topladığı ve drene ettiği bu alana akaçlama havzası da denilir.

<span class="mw-page-title-main">Sakarya Nehri</span> Türkiyenin Karadeniz bölgesinde bir ırmak

Sakarya Nehri Kızılırmak ve Fırat nehirlerinden sonra Türkiye'nin üçüncü en uzun, Kuzeybatı Anadolu'nun ise en büyük akarsuyudur. Nehir, ismini Yunan Mitolojisi'ndeki nehir tanrısı Sangarius'dan almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tuna</span>

Tuna, Almanya'nın güneyinde Kara Orman bölgesinde Donaueschingen kasabasında Brigach ve Breg nehirlerinin birleşmesiyle meydana gelen nehir.

<span class="mw-page-title-main">Meriç</span> Balkanlarda nehir

Meriç Yunanistan ile Türkiye sınırının bir kısmını oluşturan, Bulgaristan'da doğarak Türkiye'ye giren ve Edirne üzerinde Ege Denizi'ne dökülen ırmaktır.

<span class="mw-page-title-main">İşim Nehri</span> nehri

İşim Nehri Kazakistan ve Rusya içinden akan nehirdir. İrtiş Nehri'nin koludur.

<span class="mw-page-title-main">Limpopo Nehri</span> Güney Afrikada nehir

Limpopo Nehri, güney Afrika'nın ortasından başlayarak doğuya doğru akarak Hint Okyanusu'na dökülen bir nehirdir. Ortalama 1,750 km uzunluktadır ve havza alanı 415,000 km² büyüklüktedir. Nehir ağzındaki yıllık ortalama debi 170 m³/s'dir. Afrika'daki Hint Okyanusu'na dökülen nehirler arasında ikinci en büyük nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">İnn Nehri</span>

İnn Nehri İsviçre, Avusturya ve Almanya'da bulunan bir ırmak'tir. Inn Nehri'nin kaynağı Engadine, İsviçre Alpleri'nde 2.484 m. zirveli "La Maloja Beli" ve St Moritz yakınlarında olup hemen "Lunghin" Gölüne katılmaktadır. İnn Nehri Tuna Nehri'ne Passau'da sağdan katılan bir kol olarak son bulur. Uzunluğu 517 km. ve havza alanı 25.700 km²'dir. Kaynakta irtifa 2.484m iken Passau'da ağzında irtifa 291 m olur ve ortalama irtifa 2.484 m dir. Havzasında bulunan en yüksek nokta 4049 m irtifada olan Piz Bernina zirvesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ağizel Nehri</span>

Ağizel ya da Belaya (Başkurtça: Ağizel,

<span class="mw-page-title-main">Sinyaya (Lena)</span>

Sinyaya nehri, Saha Cumhuriyeti, Doğu Sibirya 'da bir nehirdir. Sinyaya nehri, Lena nehrinin sol kollarından biridir. Uzunluğu 597 kilometre (371 mi) dir ve drenaj havzasının büyüklük miktarı 30.900 kilometrekare (11.900 sq mi) dir.

<span class="mw-page-title-main">Genceçay</span> Azerbaycanda çay

Genceçay veya Gence Nehri - Azerbaycan'da yer alan bir nehirdir. Küçük Kafkasya'dan doğar ve Kura Nehri'ne akar.

<span class="mw-page-title-main">Oçhomuri</span> Gürcistandaki nehir

Oçhomuri, Gürcistan'daki Hobi Nehri'nin sol kolu olan bir nehirdir. Nehrin kaynağının rakımı 1400 metre, uzunluğu 47 km, havza alanı ise 159 kilometrekaredir. Yağmur, kar ve yeraltı sularından beslenir. Yaz aylarında taşkınlara neden olur. Hobi Nehri'ne karıştığı yerdeki ortalama yıllık akış 5.53 mW/s'dir.

<span class="mw-page-title-main">Berta Çayı</span> Çoruh Nehrinin sağ kolu

Berta Çayı, Türkiye'nin Artvin ilinden akan Çoruh Nehri'nin sağ koludur. Ünlü Gverda Bağları Berta Çayı vadisinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Çiruhistskali</span> Gürcistandaki nehir

Çiruhistskali, Gürcistan'a bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti'ndeki Şuahevi sınırları içerisinde yer alan, Açaristskali Nehri'nin sol koludur. Şavşeti Dağları'nın kuzey yamcında, 2220 metre rakımlı tepelerde doğar. 32 kilometre uzunluğundaki nehrin havza alanı 329 kilometrekaredir. Yağmur, kar ve yeraltı sularından beslenir. İlkbahar ve sonbaharda taşkınlara sebep olan nehirden diğer aylarda görece az su akar. Nehir ağzında yıllık ortalama su akışı 10.9 mW/saniyedir.

<span class="mw-page-title-main">Ğorcomistskali</span> Gürcistandaki nehir

Ğorcomistskali veya Satsihuri, Gürcistan'a bağlı Acara Özerk Cumhuriyeti'ndeki Hulo sınırları içerisinde yer alan, Açaristskali Nehri'nin sağ koludur. Mesheti Sıradağları'nın güney yamacında, 2165 metre rakımlı tepelerde doğar. 13,4 kilometre uzunluğundaki nehrin havza alanı 97 kilometrekaredir. Yağmur, kar ve yeraltı sularından beslenir. İlkbahar ve sonbaharda taşkınlara sebep olan nehirden diğer aylarda görece az su akar. Nehir ağzında yıllık ortalama su akışı 3.6 mW/saniyedir.

<span class="mw-page-title-main">Irgız Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Irgız Kazakistan'da Aktöbe eyaletinin Ayteke Bi ve Irgız ilçelerinden akan bir nehirdir. Turgai nehrinin sağ kolu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Lepsi Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Lepsi, Kazakistan'ın güneydoğusundaki Balkaş-Alakol Havzası'nda bulunan bir nehirdir. Çin sınırının kuzeyindeki Çungarya Aladağları'ndan doğar ve Balkaş Gölü'ne dökülür. Lepsi, Balkaş'ın doğusuna güney kıyısından giriş yapan iki küçük nehirden birisidir, diğeri Aksu'dur. Seyri boyunca Jetisu Eyaletinden akar. Lepsi, tarihi Yedisu bölgesi'nin ana nehirlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">İlek Nehri</span> Ural Nehrinin bir kolu

İlek, Kazakistan ve Rusya'da Ural Nehri'nin 623 km uzunluğundaki sol koludur. Kazakistan'da Aktöbe ve Batı Kazakistan Eyaletlerinden, Rusya'da ise Orenburg Oblastı'ndan akmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Malaya Almatinka Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Malaya Almatinka, Kazakistan'ın Almatı şehrinden geçen bir nehirdir. Kaskelen'in sağ koludur.

<span class="mw-page-title-main">Şabaktı Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Şabaktı, Kazakistan'ın Jambıl Eyaletinde Sarısu ilçesinden akan bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Sokır Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Sokır, Kazakistan’da Karagandı eyaletinin Buhar Jırav ilçesinden akan bir nehirdir. Nura havzasında bulunan Şerubaynura nehrinin ana koludur.