İçeriğe atla

Toşkan Nehri

Toşkan Nehri
Konum
Ülke(ler)Kırgızistan Kırgızistan, Çin Çin HC
Genel bilgiler
KaynakTanrı Dağları
Kaynak rakımım
AğızAksu Nehri
Uzunluk457 km
Havza alanı18400 km²
Debi25.76 m³/s

Toşkan Nehri (Kırgızca: Таушкандарья, Tauškandar’ja; Uygurca: توشقان ده‌رياسى, Toxkan däryasi; Rusça: Тошкан; Çince: 托什干河, Toxkan hé), Tanrı Dağları'nda Çin ile Kırgızistan sınır bölgesinde bir nehir.

İsim kökeni

Toşkan sözünün kökeni Hakaniye Türkçesinde toşgur[1] (بشغر) anlamı da "taşarak doldurmak" demektir, Doğu Türkistan lehçesinde karşıtı toşkar, toşkaz olan sözün günümüze ulaşmış şeklidir.

Türk Dili'nin en eski ve değerli sözlüklerinden Divânu Lügati't-Türk'te;

"تڤشغان اكز tawuşgan öküz" “Uç şehrinde akan bir derenin adı”.[2] şeklinde tanımladığı bu nehirdir. Toşkan Nehri'nin geçtiği Uç şehri'de günümüzdeki Uçturfan nahiyesidir. Tawuşgan öküz günümüz Kırgız lehçesinde değişerek Tauškandar’ja olarak ulaşmıştır.

Kırgızistan'da Narin şehrinin güneyinde Tanrı Dağları'ndan doğan Ak-Say Nehri sınırın öbür Çin tarafında Toşkan ismi verilir, doğuya doğru Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne akar. Tanrı Dağları'na paralel olarak doğuya devam eder ve sonra Aksu Nehri ile birleşir. Toşkan, Aksu nehrine karışan ana koldur.

Kaynakça

  1. ^ TDK Divanü Lugati't-Türk Veri Tabanı[]
  2. ^ TDK Divanü Lugati't-Türk Veri Tabanı[]

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dîvânu Lugâti't-Türk</span> Kâşgarlı Mahmudun yazdığı Türkçe-Arapça sözlük

Kitâbu Dîvânu Lugâti't-Türk Orta Türkçe döneminde Kâşgarlı Mahmud tarafından Bağdat'ta 1072-1074 yılları arasında yazılan Türkçe-Arapça bir sözlüktür.

<span class="mw-page-title-main">Hotan (şehir)</span> Sincan Uygur Özerk Bölgesi, Çinde bir şehir

Hotan (şehir), Çin'e bağlı Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin güney batısında İpek Yolu'nun Taklamakan güney güzergâhı üzerinde yer alan tarihi bir vaha şehridir.

<span class="mw-page-title-main">İli Nehri</span>

İli,, Orta Asya'da Kazakistan ve Uygur Özerk Bölgesi'nin batı bölümlerinden geçen bir nehirdir. 815 kilometresi Kazakistan sınırlarında olmak üzere, toplam 1439 kilometre uzunluğundadır.

<span class="mw-page-title-main">Yarkent İlçesi</span>

Yarkent İlçesi deniz'den yüksekliği 1189 metre yüksekte konumlanan Çin'de Sincan Uygur Özerk Bölgesinde bir nahiye düzeyine düşürülmüş bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Atuş</span>

Atuş İlçesi,, Sincan Uygur Özerk Bölgesinde Kızılsu Kırgız Özerk İli'nde bir şehir. Bu bölge 15.509 km² ve toplam nüfusu yaklaşık 200.000 (2002) kişidir. Şehir yıllık ortalama sıcaklığı 12 ℃, ortalama yağış 80 milimetredir.

<span class="mw-page-title-main">Onsu İlçesi</span>

Onsu İlçesi, Çinnde Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin kuzeyinde, Aksu İline bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Uçturfan İlçesi</span> Çinin Sincan Uygur Özerk Bölgesinde bir ilçe

Uçturfan İlçesi, Çin'de Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin kuzeyinde, Kırgızistan'a komşu, Aksu iline bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Aksu (ırmak)</span>

Aksu Nehri Kırgızistan'da ve Çin'de Tarım Nehri'nin bir kaynak ırmağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Opal, Sincan</span> Çinin Sincan Uygur Özerk Bölgesinde bulunan bir köy.

Opal,, Çin'de Kaşgar'ın 50 km güneybatısında Çin'den Pakistan'a giden eski İpek Yolu güzergahında Karakurum Karayolu üzerinde Kaşgar Kuna Şehir İlçesi, 'ne bağlı bir vaha köyüdür. Bazı araştırmacılara göre, Divânu Lügati't-Türk'te;

Kumarık Nehri, Tanrı Dağlarında Çin ile Kırgızistan sınır bölgesinde bir nehir.

Kençek Señir veya Kençek Senğir, Kaşgarlı Mahmud'un Türk Dili'nin en eski ve değerli sözlüklerinden Divân-ı Lügati't-Türk'te Talas yanında Kıpçak sınırı olan şehrin adıdır.

Oğrak veya Iğrak, Divân-ı Lügati't-Türk'te "sınırda oturan bir Türk oymağı. Bunlara "قرا ي يغج Kara Yıgaç" dahi denir." ve "الايغاج Ala Yıgaç" "Sınıra yakın bir yer adı." şeklinde tanımladığı Orta Asya'da yaşamış olan Ortaçağa özgü bir Türk oymağıdır.

Koçnğar başı veya Koçñ ar başı, Kaşgarlı Mahmud, Divân-ı Lügati't-Türk'te;

Kuyas, (Quyās) Divân-ı Lügati't-Türk'te ismi geçen göçebe Çiğillerin oturduğu, Barsgan'nın ötesinde bir kasabadır. “تخسى Toxsı”: Kuyas'ta bulunan bir Türk boyunun adı. ”Toxsı Çiğil” dahi denir.

<span class="mw-page-title-main">Çatır Gölü</span> Kırgızistanda Narin İlinde Tanrı Dağlarında ortalama deniz seviyesinden 3,530 metre yüksekte Ak Say Vadisinde konumlanan, ülkenin üçüncü büyük kapalı havza bir dağ gölü

Çatır Gölü veya Catır Gölü 'de denilen güney Kırgızistan'da Narin İlinde Tanrı Dağlarında ortalama deniz seviyesinden 3,530 metre yüksekte Ak Say Vadisinde konumlanan, ülkenin üçüncü büyük kapalı havza bir dağ gölüdür. Çatır Gölü, Kırgızistan ile Çin, Sincan Uygur Özerk Bölgesi Kızılsu Kırgız Özerk İli Uluğçat İlçesi sınırına yakındır.

Karnak, Türk Dili'nin en eski ve değerli sözlüklerinden Divânu Lügati't-Türk'te "قرناق Karnak" "Oğuz şehirlerinden biri”. şeklinde tanımlanmıştır. "Bilād al-Guzziyya" yani Oğuz ilinde bir Oğuz şehridir. O dönemde Siri Derya havzasında nehrin sağ yakasında biraz ileride konumlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Özçent</span>

Özçent veya Özçend, Türk Dili'nin en eski ve değerli sözlüklerinden Divânu Lügati't-Türk'te;

<span class="mw-page-title-main">Torugart Geçiti</span>

Torugart Geçiti, ortalama deniz seviyesinden 3.752 metre yükseklikte konumlanan Orta Asya'nın Tanrı Dağlarında bir dağ geçitidir. Kırgızistan Narin İli'ni, Çin Sincan eyaletine bağlar.

Ak-Say Nehri, Toşkan Nehri'nin, Kırgızistan sınırları içinde kalan bölümüne verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Sarı-Bulak</span>

Sarı-Bulak Kırgızistan'da Narin İlinde ortalama deniz seviyesinden 2.377 metre yükseklikte Tanrı Dağlarında Koçkor ile Narin şehri arasında Sarı-Bulak Nehri'nin güney kıyısında yerleşik, A365 karayolu üzerinde bir köydür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.