İçeriğe atla

Tlatelolco Katliamı

Koordinatlar: 19°27′4″K 99°08′14″B / 19.45111°K 99.13722°B / 19.45111; -99.13722
Tlatelolco Katliamı
Mexico 68 ve Meksika Kirli Savaşı
Katliamın kurbanları anısına dikilen anıt
BölgePlaza de las Tres Culturas,
Meksiko, Meksika
Koordinatlar19°27′4″K 99°08′14″B / 19.45111°K 99.13722°B / 19.45111; -99.13722
Tarih2 Ekim 1968
y. 6:15 p.m.
Saldırı türü
Katliam
Ölü300-400
İşleyenlerMeksika Silahlı Kuvvetleri

Tlatelolco Katliamı (İspanyolcaMasacre de Tlatelolco), 2 Ekim 1968 tarihinde Meksika'nın başkenti Meksiko'nun Plaza de las Tres Culturas meydanında hükûmet karşıtı gösteriler sırasında öğrenci ve sivillerin ordu ve polis tarafından öldürülmesi olayıdır. Olaylar, hükûmetin siyasi muhalefeti bastırmak için güçlerini kullandığı Meksika Kirli Savaşı'nın bir parçası olarak kabul edilmektedir. Katliam, 1968 Yaz Olimpiyatları'nın başlamasından 10 gün önce gerçekleşmiştir.

Federal Güvenlik Müdürlüğü başkanı, olaylar sırasında toplam 1,345 kişinin tutuklandığını bildirdi.[1] O zamanlar, Meksika'daki hükûmet ve medya, hükûmet güçlerinin kendilerine ateş eden protestocular tarafından kışkırtıldığını iddia etse de,[2] 2000 yılından bu yana kamuoyuna açıklanan kamu belgelerine göre hükûmetin protestoculara karşı keskin nişancılar kullandığı ortaya çıktı. ABD ulusal güvenlik arşivlerine göre, ABD'nin Latin Amerika politikasının Kıdemli Analisti Kate Doyle, 44 kişinin ölümünü belgelemekle birlikte,[3] ölü sayısının gerçekte 300 ila 400 arasında olduğunu tahmin edldiği ve görgü tanıklarının yüzlerce kişinin öldüğüne şahit olduğu bildirildi.[4][5]

Kaynakça

  1. ^ Fernando Gutiérrez Barrios, "PROBLEMA ESTUDIANTIL", 3 October 1968, in ADFS, Exp. 11-4-68, L-44, H-292.
  2. ^ Kara Michelle Borden, Mexico '68: An Analysis of the Tlatelolco Massacre and its Legacy 28 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., University of Oregon thesis, p. 3.
  3. ^ "National Security Archive - 30+ Years of Freedom of Information Action". www.gwu.edu. 
  4. ^ "Mexico '68". National Public Radio. 28 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2018. 
  5. ^ "Memories of Massacre in Mexico". Washington Post. 14 Şubat 2002. s. A21. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Meksika</span> Kuzey Amerika yer alan bir ülke

Meksika, resmî adıyla Birleşik Meksika Devletleri (İspanyolca: Estados Unidos Mexicanos,

<span class="mw-page-title-main">Arizona</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Arizona, Amerika Birleşik Devletleri'nin güneybatısında bulunan bir eyalettir. 50 eyaletin 6. büyük ve 14. kalabalık eyaletidir. Başkenti ve en büyük şehri Phoenix'tir. Arizona, Dört Köşe bölgesini kuzeyde Utah, kuzeydoğuda Colorado ve doğuda New Mexico ile paylaşıyor; diğer komşu eyaletleri batıda Nevada ve Kaliforniya, güneyde ve güneybatıda Meksika eyaletleri Sonora ve Baja California'dır.

<span class="mw-page-title-main">Apaçiler</span> Amerika Birleşik Devletlerinin yerli halklarından oluşan birkaç grup

Apaçiler ya da Apaşlar, Amerika Birleşik Devletleri'nin Arizona, New Mexico ve Oklahoma eyaletlerinde yaşayan, Güneybatı Kızılderilileri kültür grubundan, Atabaskların Güney Atabaskları bölümünden ve Güney Atabask dillerine giren Ova Apaçicesi, Hikarilaca, Lipanca, Meskalero-Çirikavaca ile Batı Apaçicesi adlı dilleri konuşan Kızılderilileri topluca niteleyen ortak addır. Kendilerini Apaçi olarak nitelendiren kişi sayısı 2000 yılı rakamlarına göre 56.060 olup en yakın akrabaları Navaholardır.

<span class="mw-page-title-main">Wounded Knee Katliamı</span> Lakota Siyuları ile Birleşik Devletler arasındaki son büyük çatışma

Wounded Knee Katliamı , Lakota Siyuları ile Birleşik Devletler arasındaki son büyük çatışma. Güney Dakota'da Pine Ridge Kızılderili Rezervasyonunda Wounded Knee Deresi yakınlarında 29 Aralık 1890'daki olaylarda 62'si kadın ve çocuk en az 153 Kızılderili öldürülmüştür. General Nelson A. Miles tarafından Yerli İşleri Komisyonu'na yazılan bir mektupta çatışma sonrasındaki olaylar katliam olarak nitelendirilmiştir.

Cuauhtémoc, 1520'den 1521 yılına kadar Aztek başkenti Tenoştitlan hükümdarı (tlatoani) olarak görev yapmış, son Aztek hükümdarı. Cuauhtemōc ismi "kartal gibi inen" anlamına gelir; bu, bir kartalın kanatlarını kapatıp avına saldırmak üzere hızla aşağıya daldığı anı belirterek, saldırganlık ve kararlılığı ima etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Markale katliamları</span>

Markale Katliamı, Saraybosna'da bulunan Markale Pazarında Bosna Savaşı döneminde Sırp Cumhuriyeti Ordusu tarafından düzenlenen katliamlardır. Sırp komutan Stanislav Galić bu katliamdan ötürü müebbet hapis cezasına çarptırılmıştır.

Sharpeville Katliamı, 21 Mart 1960 tarihinde Güney Afrikalı güvenlik güçlerinin siyahi protestoculardan oluşan bir gruba ateş açması sonucu 69 kişinin ölümüne neden olan olay. Katliam, bugünkü Gauteng eyaletinin sınırları içinde bulunan Sharpeville'de meydana gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Condor Planı</span> 1970li yıllarda Latin Amerikadaki sağ diktatörlüklerin CIA desteğiyle uygulamaya koyduğu operasyon

Condor Planı veya Condor Operasyonu, 1970'li yıllarda Latin Amerika'daki sağ diktatörlüklerin CIA desteğiyle uygulamaya koyduğu operasyon. Bill Clinton döneminde (2000) açıklanan belgeler sonucunda CIA desteği daha açık biçimde ortaya konmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Güvenlik Ajansı</span> Ajansın logosu diğer amerika merkezli teşkilatların logolarıyla aynı kartal figürünü kullanıyor

Ulusal Güvenlik Dairesi, kısaca NSA, ABD'nin en çok istihbarat toplayan teşkilatı olduğu tahmin edilmektedir. Kriptoloji üzerine uzman olan bir teşkilattır. 4 Kasım 1952 tarihinde resmi olarak kurulmuştur. Yabancı ülkelerin iletişimlerini dinleyerek bilgi toplarlar. Ayrıca Amerikan hükûmetinin iletişimini yabancı teşkilatlardan korumak da onların görevidir.

<span class="mw-page-title-main">Soruşturma ve Ulusal Güvenlik Merkezi</span> Meksika istihbarat teşkilatı

Soruşturma ve Ulusal Güvenlik Merkezi İçişleri Sekreterliği tarafından kontrol edilen bir Meksika istihbarat kuruluşudur. Selefi yürürlükten kalktıktan sonra CISEN 1989 yılında kurulmuştur. Ulusal Güvenlik Yasası, ana güvenlik ajansı olarak Merkezi, Deniz Kuvvetleri, Ordu, Hava Kuvvetleri ve Başsavcı Ofisi'ne yardımcı olur ve her biri işlevleri adanmış istihbarat organlarını korumak olduğu düşünülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Meksika Uyuşturucu Savaşı</span> Meksika hükûmetinin kartellere karşı başlattığı operasyonlar

Meksika Uyuşturucu Savaşı, 2006 yılında Meksika hükûmetinin uyuşturucu kartellerine yönelik başlattığı operasyonlardır. Meksika Ordusu 2006 yılında müdahale ettiğinde hükûmetin temel hedefi uyuşturucuya bağlı şiddeti azaltmaktı. Meksika hükûmeti, asıl odak noktasının kartelleri ortadan kaldırmak ve uyuşturucu kaçakçılığını önlemek olduğunu ileri sürdü. Çatışma, Amerika Birleşik Devletleri federal hükûmetinin önderlik ettiği uyuşturucuya karşı küresel savaşın Meksika tiyatrosu olarak tanımlanmıştır.

Cisr eş-Şuğur harekâtı, 4 Haziran 2011 tarihinde Suriye İç Savaşı'nın sivil ayaklanma safhası sırasında Suriye askerlerinin Suriye'nin Cisr eş-Şuğur şehrinde gerçekleştirdiği bir operasyon. Suriyeli muhalefet, bunu demokrasi yanlısı protestoculara karşı bir darbe olarak nitelendirirken hükûmet, askerlerin terörist grupları hedef aldığını söylemiştir. Operasyon 12 Haziran 2011'de sona ermiştir.

Cebel ez-Zaviye harekâtı, Suriye Ordusu ile muhalif güçler arasındaki İdlib ili çatışmaları (2011-12) sırasında, 19-20 Aralık 2011 tarihlerinde gerçekleşen harekât. İnsan hakları ve muhalefet eylemcileri, 19 ve 20 Aralık 2011 tarihlerinde İdlib ilinin kuzeybatı tepelerinde ve köylerinde Suriye güvenlik güçleri tarafından 200 kişi öldürüldüğünü açıkladı. Devletin Suriyeli haber ajansı, bir teröristin öldüğünü ve birkaç yaralı daha olduğunu iddia etti.

<span class="mw-page-title-main">Meksika Silahlı Kuvvetleri</span>

Meksika Silahlı Kuvvetleri Birleşik Meksika Devletleri'nin askerî kuvvetleridir. İspanyol kraliyeti 18. yüzyılda sömürge Meksika'sında daimi bir ordu kurmuştur. 1821'de Meksika'nın bağımsızlığını kazanmasından sonra ordu önemli bir siyasi rol oynamış, ordu generalleri devlet başkanı olarak görev yapmıştır. 1910-1920 Meksika Devrimi sırasında Federal Ordunun çöküşünü takiben, eski devrimci generaller ordunun boyutunu ve gücünü sistematik olarak küçültmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Chiapas çatışması</span> Meksikadaki yerli halklar ve karşıtları arasındaki silahlı çatışmalar

Chiapas çatışması, 1994 Zapatista ayaklanması, 1995 Zapatista krizi ve bunların sonuçları; 1990'lardan günümüze Meksika'nın Chiapas eyaletindeki yerli halklar ve geçimlik çiftçiler arasındaki gerilimlere verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Venustiano Carranza</span> 44. Meksika devlet başkanı

José Venustiano Carranza de la Garza, Meksikalı siyasetçi. Diktatör Porfirio Díaz'ın devrilmesini izleyen Meksika Devrimi'nin önderlerinden ve demokrasiye dönüş sonrasında yeni rejimin ilk devlet başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Luis Echeverría</span> 57. Meksika devlet başkanı

Luis Echevarría Álvarez, Meksikalı avukat, akademisyen ve 1970 ile 1976 arasında 50. Meksika devlet başkanı olmuş Kurumsal Devrimci Partili (PRI) siyasetçi. Devlet başkanlığından önce İçişleri Bakanı (1963-1969) olarak çalışmıştı. 100 yaşında olan Álvarez yaşayan en yaşlı Meksika başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gustavo Díaz Ordaz</span> 56. Meksika devlet başkanı

Gustavo Díaz Ordaz Bolaños Meksikalı siyasetçi ve Kurumsal Devrimci Parti (PRI) üyesi. 1964 ile 1970 yılları arasında Meksika başkanı olarak hizmet verdi.

<span class="mw-page-title-main">Adolfo López Mateos</span> 55. Meksika devlet başkanı

Adolfo López Mateos 1929'da muhalif olmasına rağmen sonradan Kurumsal Devrimci Parti (PRI) üyesi olmuş Meksikalı siyasetçi. Meksika devlet başkanı seçildi ve 1958 ile 1964 yılları arasında hizmet verdi.Başkanlığı sırasında elektrik şirketlerini millileştirdi, Bedava Ders Kitapları Ulusal Komisyonu'nu kurdu (1959), ABD sınırındaki Chamizal tartışmasını çözdü ve Doğa Tarihi Müzesi ve Meksiko'daki Ulusal Antropoloji Müzesi gibi önemli müzeleri açtı. Siyasi felsefesinin "Anayasa'nın solu" olduğu söyleyen López Mateos, Lázaro Cárdenas'tan beri solcu olduğunu ilan eden ilk başkan oldu. López Mateos Meksikalılar arasındaki popülerliği ile tanınır; Cárdenas ve Adolfo Ruiz Cortines ile birlikte López Mateos, Meksika'nın 20. yüzyıldaki en popüler başkanları olarak anılır. Ancak başkanlığı sırasında sendika başkanları Demetrio Vallejo ve Valentín Campa'nın tutuklanması, köylü lideri Rubén Jaramillo ve ailesinin Meksika ordusu tarafından öldürülmesi gibi baskıcı uygulamaları olmuştu.

<span class="mw-page-title-main">1968 kuşağı protestoları</span> Sol siyasetin, savaş karşıtlığının yükselişi, insan haklarının öneminin artması gibi sebeplerle dünya çapında artış gösteren halk isyanları

1968 kuşağı, ağırlıklı olarak sol siyasetin yükselişi, savaş karşıtlığı, sivil hakların aciliyeti gibi sebeplerden ötürü, devlet ordularına ve bürokrasilerine karşı protestoların yapıldığı; sessiz kuşak ve baby boomer kuşağı içindeki genç karşı kültürünün de içinde olduğu halk isyanlarıyla karakterize edilmiş sosyal çatışmaların ve eylemlerin dünya çapında tırmanışını içeren dönemdir.