İçeriğe atla

Tiyoaseton

Tiyoaseton C3H6S formülüne sahip organokükürt bileşiğidir. Sadece düşük sıcaklıklarda izole edilebilen kararsız turuncu veya kahverengi bir maddedir.[1] -20 °C'nin (-4 °F) üzerinde, tiyoaseton kolaylıkla bir polimere ve bir trimer olan tritioasetona dönüşür.[2]

Tiyoaseton yoğun kötü kokuya sahiptir. Birçok düşük molekül ağırlıklı organosülfür bileşikleri gibi, koku güçlüdür ve yüksek oranda seyreltildiğinde bile algılanabilir.[3] 1889'da Freiburg'da bu kimyasalın damıtılması sonucu yarım kilometre çapında bulunan birçok kişide kusma, mide bulantısı ve bilinç kaybı gözlenmiştir.[4] Tiyoaseton, aşırı derecede kötü kokusu ve insanları bilinçsiz hâle getirme, kusmaya neden olma ve uzun mesafelerde tespit edilme kabiliyetinden dolayı bazen tehlikeli bir kimyasal olarak kabul edilir. Bununla birlikte, günümüz testleri bu risklerin biraz abartılmış olabileceğini düşündürmektedir. 2023 itibarıyla, en az iki YouTube kişiliği ("NileRed"den Nigel ve "LabCoatz"dan Zach), hem yakından hem de uzaktan taze hazırlanmış tiyoaseton kokladığını gösteren videolar yayınladı. Her iki durumda da, kişiler kokuyu basitçe "kükürtümsü" olarak tanımladılar ve hiçbir yan etki (mide bulantısı, kusma veya bilinç kaybı) gözlemlenmedi.

Hazırlanışı

Tiyoaseton genellikle siklik trimer tritiyoasetonun [(CH3)2CS]3 parçalanmasıyla elde edilir. Trimer, alil izopropil sülfürün piroliziyle veya asetonun bir Lewis asidi varlığında hidrojen sülfürle işlenmesiyle hazırlanır.[5][6] Trimer 500–600 °C'de kırılarak tiyonu verir.[7]

Tritiyoaseton ilk olarak 1889'da Baumann ve Fromm tarafından hidrojen sülfürün asetonla reaksiyonuyla yapıldı.

Polimerleşme

Kolayca polimerleşmeyen oksijen analoğu asetonun aksine, tiyoaseton çok düşük sıcaklıklarda bile, saf, dietil eter veya etilen oksit içinde çözülmüş olarak, kendiliğinden polimerleşerek beyaz bir katı verir. Tiyoasetonun halkalı trimeri (tritiyoaseton), erime noktası 24 °C, oda sıcaklığına yakın beyaz veya renksiz bir bileşiktir. Onun da hoş olmayan bir kokusu vardır. Tritiyoaseton bileşiği, kendi başına kararsız bir bileşik olan tiyoasetonun (propan-2-tiyon) kararlı bir siklik trimeridir. Buna karşılık, kükürt atomları yerine oksijen atomları bulunan benzer trioksan bileşiği, 2,2,4,4,6,6-hekzametil-1,3,5-trioksan (Triaseton) kararsız gibi görünürken, karşılık gelen monomer aseton (2-propanon) kararlıdır.

Kaynakça

  1. ^ V.C.E. Burnop; K.G. Latham (1967). "Polythioacetone Polymer". Polymer. 8: 589-607. doi:10.1016/0032-3861(67)90069-9. 
  2. ^ R.D. Lipscomb; W.H. Sharkey (1970). "Characterization and polymerization of thioacetone". Journal of Polymer Science Part A: Polymer Chemistry. 8 (8): 2187-2196. Bibcode:1970JPoSA...8.2187L. doi:10.1002/pol.1970.150080826. 
  3. ^ Derek Lowe (11 Haziran 2009). "Things I Won't Work With: Thioacetone". In The Pipeline. 26 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2023. 
  4. ^ E. Baumann; E. Fromm (1889). "Ueber Thioderivate der Ketone". Berichte der Deutschen Chemischen Gesellschaft. 22 (2): 2592-2599. doi:10.1002/cber.188902202151. 21 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2023. 
  5. ^ Bailey, William J.; Chu, Hilda (1965). "Synthesis of polythioacetone". ACS Polymer Preprints. 6: 145-155. 
  6. ^ Bohme, Horst; Pfeifer, Hans; Schneider, Erich (1942). "Dimeric thioketones". Berichte der Deutschen Chemischen Gesellschaft. 75B (7): 900-909. doi:10.1002/cber.19420750722.  Note: This early report mistakes the trimer for the monomer
  7. ^ Kroto, H.W.; Landsberg, B.M.; Suffolk, R.J.; Vodden, A. (1974). "The photoelectron and microwave spectra of the unstable species thioacetaldehyde, CH3CHS, and thioacetone, (CH3)2CS". Chemical Physics Letters. 29 (2): 265-269. Bibcode:1974CPL....29..265K. doi:10.1016/0009-2614(74)85029-3. ISSN 0009-2614. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kobalt</span> atom numarası 27 olan kimyasal bir element

Kobalt kimyasal bir element'tir. Sembol'ü Co ve atom numarası 27'dir. Nikel gibi kobalt da, doğal meteorik demir alaşımlarında bulunan küçük birikintiler dışında, yer kabuğunda yalnızca kimyasal olarak birleşik formda bulunur. İndirgeyici eritme yoluyla üretilen serbest element sert, parlak, gümüş rengi bir metal'dir.

<span class="mw-page-title-main">Antimon</span> sembolü Sb ve atom numarası 51 olan kimyasal element

Antimon, sembolü Sb (Latince: stibiumʼdan) ve atom numarası 51 olan kimyasal elementtir. Parlak gri bir metaloid, doğada esas olarak bir kükürt minerali olan stibnit (Sb2S3) olarak bulunur. Antimon bileşikleri eski zamanlardan beri bilinmektedir ve genellikle ilaç ve kozmetik olarak kullanılmak üzere toz haline getirilmiştir. Metalik antimon da biliniyordu, ancak keşfinde yanlış olarak kurşun olarak tanımlandı. Batıda metalin bilinen en eski açıklaması 1540 yılında Vannoccio Biringuccio tarafından yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Germanyum</span> sembolü GE, atom numarası 32 olan kimyasal element

Germanyum; sembolü Ge, atom numarası 32 olan kimyasal elementtir. Parlak, sert-kırılgan, grimsi-beyaz ve silikona benzer bir görünümdedir. Silisyum ve kalay komşu grubuna kimyasal olarak benzeyen karbon grubundaki bir metaloiddir. Silikon gibi, germanyum da doğal olarak reaksiyona girer ve doğadaki oksijenle kompleksler oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Aktinyum</span> simgesi Ac ve atom numarası 89 olan kimyasal bir element

Aktinyum, simgesi Ac ve atom numarası 89 olan kimyasal bir elementtir. İlk olarak 1899'da Fransız kimyager André-Louis Debierne tarafından izole edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Vinil eter</span> Anestezik

Kısaca vinil eter olarak bilinen divinil eter, (CH=CH
2
)
2
O
formülüne sahip doymamış, simetrik bir eterdir. Kaynama noktası düşük, yüksek uçuculuğa sahip ve aşırı yanıcı bu sıvı geçmişte narkoz araştırmalarının odağı olmuştur. Anestezik özellikleri diğer bir simetrik eter olan dietil etere benzer. Özellikle kısa süreli ameliyatlarda ve diş cerrahisinde kullanıldı.

Hidrazin (N2H4), amonyaktaki bir hidrojen yerine NH2 (amino) grubunun geçmesi sonucunda oluşur. Hidrazindeki her bir N atomunun yükseltgenme basamağı (değerlik) -2'dir. Hidrazin bifonksiyonel bir bazdır. Susuz N2H4, dumanlar oluşturan renksiz ve yanıcı bir sıvıdır. Saf hidrazin, örneğin hidrazin hidrat gibi sulu çözelti içinde işlenmedikçe oldukça toksiktir.

<span class="mw-page-title-main">Justus von Liebig</span>

Justus von Liebig tarımsal kimya ve biyokimya üzerine yaptığı çalışmalarıyla tanınan ve organik kimya üzerine yaptığı fikirlerle bilinen Alman kimyacıdır. Bir profesör olarak laboratuvar destekli öğretim yöntemleri ve yenilikleriyle bilinen Liebig, gelmiş geçmiş en başarılı kimya öğretmenleri arasında gösterilmektedir. Bunların dışına gübreleme sanayisinin babası olarak tanınan Liebig, tarımda bitkilerin ihtiyaç duyduğu temel maddelerden olan azotun önemini keşfetti ve Liebig'in Minimum Yasasında her bitkinin ihtiyaç duyduğu besinleri belirtti. Et üzerinde de çalışmalar yapan bilim adamının, kendi adıyla bilinen bir et şirketi de mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">İzopropil alkol</span>

İzopropil alkol (IUPAC ismi: propan-2-ol), CH3CH(OH)CH3 (bazen i-PrOH şeklinde de temsil edilir) kimyasal formülüne sahip organik bileşik. Renksiz ve yanıcıdır. Güçlü bir kokusu vardır. Alkol karbon atomunun diğer iki karbon atomuna ve propil grubunun hidroksil grubuna bağlı olduğu bu bileşik -bazen (CH3)2CHOH şeklinde de gösterilir- ikincil alkolün en basit örneğidir. 1-propanol'ün yapısal izomeridir. Evsel ve endüstriyel alanda çeşitli kullanımları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Hidrojen iyodür</span> kimyasal birleşik

Hidrojen iyodür (HI) iki atomlu bir molekül ve hidrojen halojenürdür. Sulu çözeltisi, güçlü bir asit olan hidroiyodik asit veya hidriyodik asit olarak bilinir. Bununla birlikte, hidrojen iyodür ve hidroiodik asit, birincisinin standart koşullar altında bir gaz olması, diğerinin ise söz konusu gazın sulu bir çözeltisi olması bakımından farklıdır. Birbirine dönüştürülebilir. HI, organik ve inorganik sentezlerde birincil iyot kaynaklarından biri ve bir indirgeyici madde olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Enantiyoselektif sentez</span>

Enantiyoselektif sentez ya da asimetrik sentez, bir kimyasal sentez şeklidir. IUPAC, bir veya daha fazla yeni kiralite elementinin bir substrat molekülünde oluşturulduğu ve stereoizomerik ürünleri eşit olmayan miktarlarda üreten kimyasal reaksiyon olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Arsenöz asit</span> İnorganik bileşik

Arsenöz asit (veya arsenik oksit), H3AsO3 formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Sulu çözeltilerde meydana geldiği bilinmektedir, ancak bu gerçek As(OH)3'ün öneminden uzaklaşmasa da saf bir malzeme olarak izole edilmemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nitro bileşiği</span>

Nitro bileşikleri, bir veya daha fazla nitro fonksiyonel grubu (−NO2) içeren organik bileşiklerdir. Nitro grubu, dünya çapında kullanılan en yaygın eksplosoforlardan (bileşiği patlayıcı madde yapan fonksiyonel grup) biridir. Nitro grubuda güçlü bir elektron çeken gruptur. Bu özellik nedeniyle, nitro grubuna alfa (bitişik) olan C-H bağları asidik olabilir. Aynı nedenden dolayı, aromatik bileşiklerde nitro grubunun varlığı elektrofilik aromatik sübstitüsyonu yavaşlatsa da nükleofilik aromatik sübstitüsyonu kolaylaştırır. Nitro grupları, doğada nadiren bulunur ve nitrik asit ile başlayan nitrolama reaksiyonları tarafından neredeyse her zaman üretilir.

Adını Karl Ziegler ve Giulio Natta'dan alan bir Ziegler-Natta katalizi, 1-alkenlerin (alfa-olefinler) polimerlerinin sentezinde kullanılan bir katalizdür. Çözünürlükleriyle ayırt edilen iki geniş Ziegler-Natta katalizi sınıfı kullanılır:

Polimer kimyası, polimerlerin ve makromoleküllerin kimyasal sentezine, yapısına ve kimyasal ve fiziksel özelliklerine odaklanan bir kimya alt disiplinidir. Polimer kimyasında kullanılan ilkeler ve yöntemler, organik kimya, analitik kimya ve fiziksel kimya gibi çok çeşitli diğer kimya alt disiplinleri aracılığıyla da uygulanabilir. Pek çok malzeme tamamen inorganik metaller ve seramiklerden DNA ve diğer biyolojik moleküllere kadar polimerik yapılara sahiptir, ancak polimer kimyası tipik olarak sentetik, organik bileşimler bağlamında anılır. Sentetik polimerler, genellikle plastik ve kauçuk olarak adlandırılan, günlük kullanımdaki ticari malzemeler ve ürünlerde her yerde bulunur ve kompozit malzemelerin ana bileşenleridir. Polimer kimyası, her ikisi de polimer fiziği ve polimer mühendisliğini kapsayacak şekilde tanımlanabilen daha geniş polimer bilimi veya hatta nanoteknoloji alanlarına da dahil edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Polilaktik asit</span>

Polilaktik asit veya polilaktit (PLA) omurga formülü (C3H4O2)n ya da [–C(CH3)HC(=O)O–]n olan, su kaybı ile laktik asit C(CH3)(OH)HCOOH yoğunlaştırmasıyla (dolayısıyla adı) elde edilmiştir. Ayrıca temel tekrarlayan birimin döngüsel dimeri olan laktit [–C(CH3)HC(=O)O–]2 'in halka açma- polimerizasyonu ile de hazırlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Adelheid Kofler</span>

Adelheid Kofler, Avusturyalı mucit, mineralog ve göz doktoruydu. Viyana Üniversitesi'nden erken dönem mezunlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Alexander William Williamson</span> İngiliz biliminsanı (1824-1904)

Prof. Alexander William Williamson FRS FRSE PCS MRIA, İngiliz kimyagerdir. Günümüzde en çok Williamson eter senteziyle tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Halojenli çözücüler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, tarihî veya aktif güncel kullanım durumu fark etmeksizin sanayi, laboratuvar ve ev ortamlarında kullanılan yaygın halojenli çözücüleri sıralar. Aşağıdaki tabloda verilen kullanımları maddenin yalnızca çözücü olarak kullanıldığı alanları verir, daha fazla bilgi için verilen maddenin sayfasına bakınız.

<span class="mw-page-title-main">Oksazolin</span>

Oksazolin, C
3
H
5
NO
formülüne sahip beş üyeli bir heterosiklik organik bileşiktir. Karbon ve/veya azot üzerinde, hidrojen olmayan ornatıklar içeren, oksazolinler adı verilen bir bileşik ailesinin ebeveynidir. Oksazolinler, oksazolidinlerin doymamış analoglarıdır ve N ve O'nun doğrudan bağlandığı izoksazolinlerle izomeriktirler. Çift bağın konumuna bağlı olarak iki oksazolin izomeri bilinmektedir.

Wohl-Ziegler reaksiyonu bir N- bromosüksinimid ve bir radikal başlatıcı kullanılarak hidrokarbonların alilik veya benzilik bromlamasını içeren bir kimyasal reaksiyondur.