İçeriğe atla

Titus Andronicus

Titus Andronicus
The Most Lamentable Roman Tragedy of Titus Andronicus
Titus Andronicus III.Sahne 2. Perde Gravür: Gravelot
Titus Andronicus III.Sahne 2. Perde
Gravür: Gravelot
YazarWilliam Shakespeare
İlk gösterimyak. 1589 - 1593
Ülkeİngiltere
Orijinal dilİngilizce
TürTrajedi
Zaman ve mekânAntik Roma
Birinci foliyo baskının Baş Sayfası (1594)

Titus Andronicus (İngilizceThe Most Lamentable Roman Tragedy of Titus Andronicus) tanınmış İngiliz yazar William Shakespeare'in ilk trajedi eseridir. Bu oyunun ilk yazılma tarihinin 1590'lı yılların başlarında olduğu sanılmaktadır. İlk basılmış biçiminin 1594'te olduğu bilinmektedir.

Karakterler

  • Titus Andronicus, Soylu bir Romalı, Gotlara karşı giden ordu komutanı
  • Titus Andronicus'un çocukları:
    • Lucius
      • Genç Lucius, oğlu Lucius.
    • Quintus
    • Martius
    • Mutius
    • Lavinia, Titus'un kızı
  • Marcus Andronicus, Halk Tribünü ve Titus'un kardeşi
    • Publius, Tribün Markus'un Oğlu.
  • Tamora, Gotlar kraliçesi.
  • Tamora'nin Oğulları:
    • Alarbus (konuşmasız rol)
    • Demetrius
    • Chiron
  • Saturninus, Ölmüş Roma İmparatorunun oğlu ve sonradan Roma İmparatoru
  • Bassianus, Saturninus'un kardeşi ve Lavinia'ta aşık."
  • Bir dadı ve bir çocuk (Aaron ve Tamora'nin evlilik dışı oğlu).
  • Ǣmilius, Soylu bir Romalı.
  • Aaron, Tamora'nin sevgilisi bir Mağribli.
  • Askerî komutan, Tribün, Ulak, Soytarı ve Romanlılar.

Konusu

Oyunun ana konusu bir hayali Titus Andronicus adlı bir Romalı generalin düşmanı olan Gotlar kraliçesi Tamora'dan intikam almak için yaptığı bir seri girişimi incelemedir. Bu oyun Shakespeare'in oyunları arasında en vahşi ve kan dökücü olanıdır.

Bu oyun çok zorbalık ve şiddet içeren kanlı boğazlı sahneleri dolayısı ile Anglo-Sakson ülkelerinde 19. yüzyılda tutunmamış ve neredeyse unutulmuştur. Ancak 20. yüzyıl sonlarında oyunun değeri tekrar anlaşılmış ve Anglo-Sakson ülkeleri sahnelerinde tekrar oynanmaya başlanmıştır.

Film Uyarlamaları

  • Titus (1999 film): Julie Taymor uyarlaması. Başrollerde Titus olarak Anthony Hopkins ve Tamora olarak Jessica Lange.
  • Shakespeare in Love (film 1998): John Madden uyarlaması: Yazar John Webster'in gençliğinde kendisinin en çok sevdiği Shakespeare oyununun Titus Andronicus olduğunu göstermektedir.
  • Titus Andronicus (Televizyon için film 1985): Jane Howell uyarlaması. BBC Shakespeare serisi için hazırlanmış. Başrollerde Titus olarak Trevor Peacock, Tamora olarak Eileen Atkins ve Aaron olarak Hugh Quarshie.

Türkçeye çeviriler

  • Titus Andronicus. Çev. Ali Neyzi. İstanbul: Mitos-Boyut Yayınları, 1995.

Dışsal kaynaklar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Roma Krallığı</span> Antik Romada kralların hüküm sürdüğü dönem

Roma Krallığı, Antik Roma döneminde Roma şehri ve topraklarının monarşi ile yönetildiği dönemdir. Efsaneye göre Roma'yı Romulus ve Remus kardeşler kurmuştur. Eski çağ tarihçileri, Roma Krallığı'nın başlangıcı olarak MÖ 753 tarihini verirler. Roma’nın krallık dönemi politik tarihi hakkında bilinenler oldukça azdır. Arkeolojik bulgulara göre Roma krallık döneminde geniş caddelerin ve görkemli yapıların inşa edilmeye başlandığı büyük bir şehir olma yolundaydı. Roma henüz bu dönemde Latium bölgesinde yaşayan Latin şehirleri birliğinin önderiydi. Etrüskler, üzerinde egemenlik kurdukları Latin köylerini birleştirip Roma kentini kurarken yerli halkı kentin kurulmasında zorla çalıştırmışlar. Bu durum iki toplumun arasını açmıştır. Latin halkının zamanla güçlenen aristokratları, iki buçuk yüzyıl sonra ayaklanarak MÖ 509 yılında Etrüsk kralını kovmuşlar ve Roma Cumhuriyeti'ni kurmuşlardır.

<i>On İkinci Gece</i>

On İkinci Gece Shakespeare'in 1599 ile 1601 arasinda yazdığı düşünülen 5 perdelik bir komedisidir. Tam adı Onikinci Gece ya da Siz Nasıl İsterseniz diye çevrilebilir. Alternatif bir başlığı olan tek Shakespeare oyunudur. Onikinci Gece başlığının Shakespeare döneminde kutlanan Noel'in Onikinci Günü şenlikleriyle bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Bu şenliklerde her şey "tepetaklak" ya da "tersyüz" olurmuş. Bu da oyunun konusuyla yakından bağlantılıdır. Diğer birçok Shakespeare eseri gibi bu oyunun da birkaç farklı film uyarlaması bulunmaktadır.

<i>Hırçın Kız</i> ilk temsili 1593 olan Shakespearein komedisi

Hırçın Kız, William Shakespeare'in komedilerinden biridir. 1590-1591 yıllari arasinda yazıldığı varsayılır ve ilk temsili 1593'tedir.

<span class="mw-page-title-main">Julia Domna</span> 193-211 yılları arasında Roma impatorunun eşi

Julia Domna (170-217) Roma İmparatoru Lucius Septimius Severus'un karısı, Roma İmparatoriçesi, Severus hanedan mensubu ve Publius Septimius Geta ve Caracalla'nın annesidir. Julia Domna'nın yaşamı boyunca yönetimde önemli bir rol aldığı iddia edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Titus (Roma imparatoru)</span>

Titus Flavius Vespasianus, Titus adıyla da bilinen Flavius Hanedanı mensubu, Roma imparatorudur.

<span class="mw-page-title-main">Vespasianus</span>

Imperator Caesar Vespasianus Augustus, Asıl adı Titus Flavius Vespasianus olan, 69 - 79 yılları arasında tahta çıkmış Roma imparatoru. Vespasian, etkili ancak kısa ömürlü bir hanedan olan ve yerine geçen oğulları Titus ve Domitian'ında dahil olduğu Flavian Hanedanı'nın kurucusudur. İmparatorluğa, gürültülü Dört İmparator Yılı'nın sonunda yükseldi. Vespasian'ın yönetiminde Julio-Claudian Hanedanı'nın sona ermesinden sonra en bilinen reform, Yahudiler'e karşı savaş ve Colosseum'un yapımına başlanılmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Genç Macrianus</span>

Titus Fulvius Iunius Macrianus, Genç Macrianus olarak da bilinen ve doğu eyaletlerinde kardeşi ile birlikte imparatorluğunu ilan etmiş isyancı. Yaşlı Macrianus olarak da bilinen Fulvius Macrianus'un oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Julia Agrippina</span>

Julia Agrippina; Genç Agrippina olarak da bilinir, Roma İmparatoriçesi. İmparator Augustus'un çocuğunun torunu, İmparator Tiberius'un büyük yeğeni ve evlatlık edinilmiş torunu, İmparator Caligula'nın kız kardeşi, İmparator Claudius'un karısı ve İmparator Nero'nun annesidir.

<i>Kuru Gürültü</i> William Shakespeare tarafından yazılmış komedi türünde bir oyun

Kuru Gürültü veya Yok Yere Yaygara, İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış komedi türündeki bir oyundur. İlk defa 1600 yılında basılmış olmakla beraber tiyatroda ilk oynanma tarihinin büyük olasılıkla 1589-1590 kış sezonunda olduğu belgelerden bilinmektedir. Bir tiyatro oyunu olarak Shakespeare'in en popüler komedilerinden biri olarak halen şöhretini korumakta devam etmektedir. Genel olarak modern romantik komedilerin birçok genel karakterlerini içinde bulundurmaktadır. Özellikle romantik başrollerde olan bir çift sevgili, Klaudio ve Hero ve onların komik karşıtları olan Benedik ve Beatris çifti modern tiyatro sahnesinde hala beğeni ile seyredilmeye devam edilmektedir.

<i>Coriolanus</i> (oyun)

Coriolanus tanınmış İngiliz yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış bir trajedi oyunudur. Bu oyunun konusu Roma Cumhuriyeti zamanlarında yaşamış ve hayatı antik Romalılar tarafından bir menkıbe haline sokulmuş bir lider olan Caius Martius Coriolanus'un yaşam hikâyesinden alınmıştır.

<i>Julius Caesar</i> (oyun) Shakespearein beş perdelik bir trajedisi

Julius Caesar, tanınmış İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından 1599'da yazılmış beş perdelik bir trajedidir.

Quintus Pedius Roma Cumhuriyeti döneminde yaşamış olan Romalı general. Pedius, Marcus ya da Quintus Pedius'un oğlu ve aynı zamanda ünlü Romalı dikatatör Jül Sezar'ın da yeğeniydi.

<i>Cymbeline</i> William Shakespearein oyunu

Cymbeline, İngiliz yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış bir Kelt asıllı eski İngiliz kralı hakkında 5 perdelik bir oyundur.

<i>Kral John</i>

Kral John ünlü İngiliz oyun yazarı ve ozanı William Shakespeare tarafından yazılmış olan 5 perdelik bir oyundur. Bu oyunun janrı tarih oyunu olarak verilmektedir; çünkü İngiliz Kralı II. Henry ve kraliçe Akitanya Düşesi Eleanor'un oğlu ve İngiliz Kralı III. Henry'nin babası olan 1199 – 1216 döneminde İngiliz Kralı olan Kral John'un hayat hikâyesini dramatik bir şekilde temsil etmektedir. Bu oyun 1590'li yılların ortalarında yazılıp temsil edilmiş olduğu sanılmaktadır; fakat ilk basılı şekli 1623 tarihli birinci folyo edisyonunda bulunmaktadır.

Julius Caesar şu anlamlara gelebilir:

<i>Coriolanus</i> (film)

Coriolanus William Shakespeare'in aynı adlı trajedisinin 2011 yılında yapılan sinema uyarlamasıdır. Filmin yapımcılığını ve başrolünü Ralph Fiennes üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Livius Andronicus</span>

Lucius Livius Andronicus, Eski Latince döneminde eserler vermiş olan Greko-Romen dramatist, epos yazarı. Çalışmalarına Romalı soylu bir ailenin hizmetindeki bir eğitimci olarak, içlerinde Homeros'un Odysseia'sının da bulunduğu Yunanca eserleri Latinceye çevirerek başladı. Bunu yaparkenki amacı, derslerinde bu eserleri ders kitabı olarak kullanmaktı. Sahnelemek için yazdığı eserler, hem tragedya hem de komedya türünde, Antik Roma'da Latin diliyle yazılmış ilk dramatik eserler olarak bilinmektedir. Komedilerini Yunan Yeni Komedyası ve Yunan kostümleri giymiş belli başlı karakterler üzerine kurdu. Bundan dolayı Romalılar bu yeni türü comoedia palliata olarak adlandırdılar. Romalı biyografi yazarı Suetonius, daha sonraları Livius Andronicus ve Ennius için "yarı Yunan" terimini icat etti. Bu tür, gelecek kuşak dramatistleri tarafından Andronicus'un ayak izlerini takip etmek amacıyla taklit edildi. Bu yüzden Andronicus, Roma dramasının ve geniş çerçevede Latin edebiyatının babası sayıldı. Öyle ki Latince yazan ilk edebiyatçı odur. İleriki kuşağın edebiyatçıları olan Varro, Cicero ve Horatius, Livius Andronicus'u Latin edebiyatının kurucusu olarak takdîr etmişlerdir. Andronicus, ismi bilinen en eski Romalı şairdir.

<span class="mw-page-title-main">Marcus Annius Verus Sezar</span>

Marcus Annius Verus Sezar, Roma İmparatoru Marcus Aurelius ve İmparatoriçe Annia Galeria Faustina'nın 13 çocuğundan on ikincisidir. Annius, 12 Ekim 166'da kardeşi Commodus ile birlikte imparatorluğun ortak mirasçıları olarak ilan edildi. Annius, 10 Eylül 169'da yedi yaşında kulağının altındaki bir tümörün çıkarıldığı ameliyatın komplikasyonları nedeniyle öldü. Onun ölümü üzerine Commodus tek mirasçı oldu.

Roma'da monarşinin devrilmesi, Antik Roma'da MÖ 509'da gerçekleşen politik bir devrimdir. Devrim sonucunda son Roma kralı Lucius Tarquinius Superbus devrilmiş ve Roma Cumhuriyeti kurulmuştur.