İçeriğe atla

Timsah (oyun)

Timsah
YazarHaldun Taner
Karakterlerİvan, Elena, Dureşka, Aleksey, Abulof
Ülke Türkiye
Orijinal dilTürkçe

Timsah, Haldun Taner'in 1960 yılında yazdığı tiyatro oyunu.

147'ler olayında askeri yönetim tarafından üniversitelerinden uzaklaştırılan öğretim üyelerinin haklarını savunmak için kaleme alındı. Dostoyevski'nin 1860'ta yazamaya başladığı ancak tamamlamadığı "Timsah" adlı öyküsünden esinlenerek kurgulandı.

Oyun, sıradan bir memur olan İvan İvanoviç'in başından geçen sıra dışı olaylar yoluyla insanların çıkarları olmazsa haksızlığa uğrayanlara yardım eli uzatmaktan nasıl kaçındıklarını mizahi bir şekilde anlatır.

Yazıldığı dönemde sahnelenmeyen eser, bir kere radyoda seslendirildi.[1]

Metni kaybolan oyun, radyo kaydından yola çıkarak 2008 yılında "Haldun Taner’in Timsahı" adıyla kitaplaştırıldı.[1] Eser, kitaplaştırıldıktan sonra "Tiyatro Kulübesi" adlı tiyatro topluluğu tarafından sahnelenmiştir.[2]

Selçuk Erez, bu oyundan yola çıkarak Timsah'ın Midesindeki Adam adlı oyunu kaleme almıştır.[3]

Konusu

Bir devlet memuru olan İvan, yıllarca çalışarak biriktirdiği parayla yıllardır hayalini kurduğu dünya turunu çıkmadan bir gün önce karısı Elena, kızı Dureşka, kızının talibi Abulof ve en yakın arkadaşı Aleksey ile birlikte gezmeye çıkar. Şehre sergilenmek üzere getirilmiş canlı bir timsahı görmeye giderler. İvan'ın merakı ve heyecanı kendisini timsahın midesinde bulmasına neden olur. Timsahın midesindeyken dışarıdaki konuşmaları ve sesleri duyan İvan, timsahın midesinde oluşu nedeniyle büyük ilgi çekip bir anda büyük bir şöhrete kavuştuğunu fark eder. Ziyaretçilerin kimi İvan'a kimi timsaha acır, kimileri İvan'ın bu durumundan faydalanmaya çalışır.

Haldun Taner'in oyununda, timsahın midesindeki bu adam 147'ler olayında mağdur duruma düşen öğretim üyelerini temsil eder. Bu durumdan faydalanmaya çalışan kişiler de ihraç edilen öğretim üyelerinin geri dönmesini sağlayacak çalışmalara kendilerince bazı gerekçeler öne sürerek kayıtsız kalan akademisyenleri temsil etmektedir.[3]

Kaynakça

  1. ^ a b ÖĞÜNÇ, Pınar (23 Şubat 2008). "Bir 'Timsah'ın midesi". Radikal. 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2012. 
  2. ^ "Tiyatro Kulübesi Haldun Taner'in Timsah oyunuyla 16 Eylülde sahnedeydi…". tiyatrokulubesi.com. 20 Eylül 2011. 12 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2012. 
  3. ^ a b KOCA, Gönül (7 Mart 2008). "'Timsah'ın midesindekiler". Radikal. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ferhan Şensoy</span> Türk oyuncu ve yazar

Osman Ferhan Şensoy, Türk tiyatro, sinema ve televizyon oyuncusu; roman, deneme, günlük, televizyon dizisi ve film senaryoları yazarı, şair ve Ortaoyuncular tiyatro topluluğunun kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Haldun Taner</span> Türk öykü, oyun ve kabare yazarı, gazeteci

Haldun Taner, Türk öykü, tiyatro ve kabare yazarı, öğretim üyesi ve gazetecidir. Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatının önde gelen yazarlarından biridir. Türkiye'de epik tiyatro türü ve kabare tiyatrosunun öncüsüdür.

<span class="mw-page-title-main">Selçuk Yöntem</span> Türk oyuncu

Akif Selçuk Yöntem, Türk oyuncu ve sunucudur.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Akan</span>

Mehmet Akan,, Türk tiyatro ve sinema dizi oyuncusu, yönetmen, koreograf, folklorcu ve yazar.

Dinçer Sümer, Türk tiyatro yazarı, yönetmeni, oyuncusu ve seslendirme sanatçısı.

147'ler olayı, 27 Mayıs 1960 askerî darbesinin ardından kurulan askerî yönetimin 147 öğretim üyesini üniversitelerden ihraç etme kararıdır.

Ahmet Gülhan, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu ve tiyatro yönetmenidir.

Hüsnü Engin Cezzar, Türk yönetmen, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusudur.

Altıdan Sonra Tiyatro, 1999 yılında İstanbul'da kurulmuş özel tiyatro topluluğu.

Radyo tiyatrosu, görselliğin olmadığı ve sadece sesli olarak oyunların oynandığı bir radyo programı türü.

<span class="mw-page-title-main">Burak Satıbol</span> Türk oyuncu

Burak Satıbol, Türk oyuncudur.

<span class="mw-page-title-main">Ayhan Taş</span> Türk oyuncu

Ayhan Taş, Türk oyuncu.

Hatice Aslan, Türk oyuncu.

Rüştü Asyalı, Türk tiyatro, sinema oyuncusu, rejisör, senarist ve seslendirme sanatçısıdır.

<i>Ayışığında Şamata</i>

Ay Işığında Şamata, Haldun Taner'in 1977 yılında yazdığı iki perdelik bir tiyatro oyunudur. Oyun ilk kez 1977 yılında İstanbul Şehir Tiyatroları tarafından sahnelendi.

<i>Vatan Kurtaran Şaban</i> Haldun Tanerin 1965 yılında yazdığı ve ilk defa 1967de sergilenen tiyatro oyunu

Vatan Kurtaran Şaban, Haldun Taner'in 1965 yılında yazdığı ve ilk defa 1967'de sergilenen tiyatro oyunu.

Sahne Tozu Tiyatrosu, İzmir 'de Çağlar İşgören tarafından 2005-2006 sezonunda kurulan özel tiyatrodur. Buca'da küçük bir mekânda bir cep tiyatrosu olarak kurulan tiyatro, günümüzde oyunlarını Konak'ta tiyatroya dönüştürülen eski Çınar Sineması'nda sergilemektedir. Sanat danışmanlığını Haldun Dormen üstlenmiştir. Tiyatronun, Dormen ekolünü devam ettirmektedirler. Tiyatro 2 yıllık oyunculuk eğitimler vermektedir.. Tiyatronun ana merkezi Sahne Tozu Tiyatrosu Göksel Kortay Sahnesi dir adresi Konak da bulunan borsa binasının arka sokağın da bulunmaktadır.. ve burada da oyunculuk eğitimler ve oyunlar oynanmaktadır..

Eşeğin Gölgesi, Haldun Taner'in 1965 yılında yazdığı epik tarzda üç perdelik bir politik tiyatro oyunudur.

Gülriz Sururi-Engin Cezzar Tiyatrosu, İstanbul'da 1962-1990 yıllarında faaliyet gösteren özel tiyatro topluluğu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.