İçeriğe atla

Tilki

Tilkiler
Çeşitli gerçek tilkiler: soldan sağa ve yukarıdan aşağı doğru: Kızıl tilki, Kum tilkisi, Karsak, Bengal tilkisi, Kutup tilkisi, Afgan tilkisi, Güney Afrika tilkisi ve Çöl tilkisi.
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Carnivora
Alt takım:Caniformia
Familya:Canidae
İçerdiği gruplar
  • Bazı Canini türleri:
    • †Dusicyon cultridens
    • Cerdocyon
      • Cerdocyon thous
    • Lycalopex
      • Lycalopex culpaeus
      • Lycalopex fulvipes
      • Lycalopex griseus
      • Lycalopex gymnocercus
      • Lycalopex sechurae
      • Lycalopex vetulus
  • Tüm Vulpini türleri
    • Vulpes
      • Vulpes vulpes
      • Vulpes velox
      • Vulpes macrotis
      • Vulpes corsac
      • Vulpes chama
      • Vulpes pallida
      • Vulpes bengalensis
      • Vulpes ferrilata
      • Vulpes lagopus
      • Vulpes cana
      • Vulpes rueppelli
      • Vulpes zerda
  • Bazı ilkel Canidae türleri
Kladistik açıdan içerdiği fakat geleneksel olarak içermediği taksonlar
Canini oymağındaki diğer tüm türler

Tilki, Canidae (köpekgiller) ailesi içindeki yedi cinste sınıflanmış ve yaklaşık 24 tür canlının ortak adıdır. Buna karşılık, Batı dünyasında "tilki" denilmekle en çok ifade edilen canlı türü Vulpes vulpes, yani kızıl tilkidir. Köpekgiller ailesinin bir parçasıdır. Bu türün yaşam süresi 3-4 yıldır. Kızıl tilki, kum tilkisi, Karsak, Bengal tilkisi, Kutup tilkisi, Afgan tilkisi, Güney Afrika tilkisi ve Çöl tilkisi gibi türleri vardır. Hepçil canlılar olan tilkilerin hemen her kıtada bulunuyor olmaları, çoğu halkların popüler kültüründe ve folklorunda da yer almalarına yol açmıştır. Hızlı bir ısırık ile çoğunlukla kemiricilerden oluşan kurbanlarını öldürürler. Birçok ayrı küçük hayvanlar, bitkisel gıda ve leş ile beslenirler. Yuvalarını yerde kuran kuşlar, tavuksular, tavşanlar, böcekler, balıklar ile de beslenebilirler. Çok nadir olarak geyik ya da domuz yavrularını avlarlar ve çok zor zamanlarda amfibyum ve sürüngen türleri de yiyebilirler. Tilkilerin kümeslere girip tavuk çalmaları da meşhurdur. Bazı tilkiler karayollarını takip eder ve otomobillerin ezdiği hayvanların leşleri ile beslenirler. Masallarda kurnaz kişi olarak anlatılır.

Tilkiler; kuş, fare, tavuk ve tavşan gibi canlıları avlayarak beslenebilmektedir. Aynı zamanda böceklerde tilkilerin beslenmesine oldukça önemli bir yer tutar. Tilkiler çok aç kalmadıkları durumlarda insanlara saldırmazlar.

Geceleri avlanır, gündüzleri ortalıkta pek görünmezler.

Erkek tilkilerin cinsel karakteristikleri

Erkek bir tilkinin testis torbası sarkık halde iken bile vücuda yakın durmaktadır. Diğer köpekgillerde olduğu gibi, erkek tilki bir baculuma sahiptir.[1][2][3] Kızıl tilkilerin testisleri kutup tilkilerine kıyasla daha küçüktür.[4] Kızıl tilkilerde sperm oluşumu, ağustos ve eylül aylarında başlar ve aralık ile şubat aylarında testisler en ağır oldukları zamana ulaşırlar.[5]

Erkek hayvan yavruların bakımında yardım eder. 50 günlük bir gebelikten sonra 3 ila 5 yavru dünyaya gelir.

Sınıflandırma

"Tilki" denildiğinde, aşağıda sunulmuş cins ve türler ifade edilebilir:

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Vulpini ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Kaynakça

  1. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Lloyd1980 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  2. ^ Čanády, Alexander. "Variability of the baculum in the red fox (Vulpes vulpes) from Slovakia." Zoology and Ecology 23.3 (2013): 165–170.
  3. ^ Bijlsma, Rob G. "Copulatory lock of wild red fox (Vulpes vulpes) in broad daylight. 29 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." Naturalist 80: 45–67.
  4. ^ Heptner & Naumov 1998, s. 341
  5. ^ Heptner & Naumov 1998, s. 537

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Köpekgiller</span> etçil memeli familyası

Köpekgiller (Canidae), etçiller (Carnivora) takımına ait bir familya.

<span class="mw-page-title-main">And tilkisi</span>

And tilkisi, And çakalı, Ateş Toprakları tilkisi, Macellan tilkisi, Culpeo, Culpeo tilki veya Patagonya tilkisi olarak da bilinir, yeleli kurtdan sonra Güney Amerika'nın en büyük yaban köpeği türü.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl tilki</span> bayağı tilki

Kızıl tilki, bayağı tilki olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasının en yaygın tilkisidir. Avrupa'nın büyük bir farkla en sık rastlanılan vahşi köpekgildir. Bu yüzden Avrupa'da "tilki" denildiğinde neredeyse hep bu tür kast edilir.

<span class="mw-page-title-main">Kutup tilkisi</span> Arktik bölgesinde yaşayan küçük bir köpekgil türü

Kutup tilkisi, köpekgiller (Canidae) familyasına dahil Vulpes cinsi içinde yer alan, arktik bölgelere özgü küçük bir tilkidir.

<i>Yengeç yiyen tilki</i> Güney Amerikalı köpekgil

Yengeç yiyen tilki, Maikong veya Orman tilkisi olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasına dahil Cerdocyon cinsinin günümüzdeki tek türü olup, Güney Amerika'ya özgü orta boylu bir tilkidir.

<span class="mw-page-title-main">İri kulaklı tilki</span>

İri kulaklı tilki, Yarasa kulaklı tilki olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasına dahil Otocyon cinsinin tek türü olup, Afrika savanlarına özgü bir tilkidir.

<span class="mw-page-title-main">Pseudalopex</span>

Pseudalopex, köpekgiller (Canidae) familyasına dahil olan bir cinstir. Pseudalopex adı, Yunanca'da "yalancı (pseud-) tilki (alopex)" anlamına geldiği ve Pseudalopex cinsine dahil olan türlerin hepsi Güney Amerika'ya özgü olduğu için, bu canlı grubundan "yalancı tilkiler" ya da "Güney Amerika tilkileri" olarak da bahsedilebilir. Ayrıca,

<span class="mw-page-title-main">Arjantin gri tilkisi</span> Tilki Türü

Arjantin gri tilkisi, Arjantin dövüş tilkisi ya da Patagonya tilkisi olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasının bir türüdür. Güney Amerika'nın pampa düzlüklerinde, bazı çöllerinde ve alçak dağlarında ortaya çıkar. Birçok Güney Amerika köpekgilinin dahil olduğu Lycalopex cinsinin bir üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Vulpini</span>

Vulpini, köpekgiller (Canidae) familyasının bir oymağını nitelendiren terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Darwin tilkisi</span>

Darwin tilkisi, köpekgiller (Canidae) familyasının, Canini oymağına ait bir tür. 1831 yılında ünlü İngiliz doğabilimci Charles Darwin tarafından Şili sahilinde bulunan Chiloé Adası'nda keşfedildi. Uzun süre Arjantin dövüş tilkisinin ada formu olarak dikkate alındı. Ancak 1990 yılında Nahuelbuta Millî Parkı'nda küçük bir popülasyonun keşfiyle ve bunu takip eden genetik incelemelerin neticesinde, bir tür statüsüne hakkı olduğu açıklığa kavuştu.

<span class="mw-page-title-main">Çöl tilkisi</span> Kuzey Afrika çöllerine özgü küçük bir krepüsküler tilki türü

Çöl tilkisi, Fennek tilkisi olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasının en küçük üyesidir. Çöl yaşamına çok iyi uyum sağlamış, Kuzey Afrika'da ve Arap yarımadasında rastlanılabilen bir tilki türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Canini</span>

Canini, köpekgiller (Canidae) familyasının bir oymağı.

<span class="mw-page-title-main">Ova tilkisi</span>

Ova tilkisi, köpekgiller (Canidae) familyasından Kuzey Amerika'nın kurak bölgelerinde yaşayan bir tilki türü. Aynı şekilde Kuzey Amerika'da görülen kızıl tilkiden belirgin şekilde daha büyük olan kulaklarıyla ayırt edilir.

<span class="mw-page-title-main">Soluk tilki</span>

Soluk tilki, köpekgiller (Canidae) familyasından bir tilki türü.

<span class="mw-page-title-main">Kum tilkisi</span>

Kum tilkisi, Rüpell tilkisi olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasından, Kuzey Afrika'nın ve orta doğu'nun kurak bölgelerinde yaşayan bir tilki türü.

<span class="mw-page-title-main">Bengal tilkisi</span> Hint altkıtasına özgü endemik bir köpekgil türü

Bengal tilkisi, ayrıca Hint tilkisi olarak da bilinen, köpekgiller familyasından yalnızca Hint altkıtasında bulunan endemik tilki türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Afgan tilkisi</span> Karnivor türü

Afgan tilkisi, köpekgiller (Canidae) familyasının Vulpini oymağına ait, Asyada bulunan bir tilki türü. En küçük köpekgillerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Cüce tilki</span>

Cüce tilki ya da Kit tilkisi, köpekgiller (Canidae) familyasından Kuzey Amerika'da sık görülen bir tilki türü. Tabii yaşam alanı kuzey Meksika'ya kadar uzanır.

Bu liste, Carnivora (etçiller) takımındaki türleri içerir.

<span class="mw-page-title-main">Cerdocyonina</span>

Cerdocyonina, köpekgillerin (Canidae) günümüze kadar gelen bir alt oymağıdır ve yalnızca Amerika'ya özgüdür. Genellikle görünüm ve davranış olarak "tilki benzeri" olarak tanımlanan cerdocyoninanlar, tilki cinsi Vulpes'ten çok Canis gibi kurt benzeri köpekgillerle daha yakın akrabadır. Üyeleri halk dilinde "Güney Amerika köpekleri" olarak bilinir ve 10 mevcut türü vardır. Eski kaynaklarda bazen "Güney Amerika tilkileri" olarak anılırlar, ancak zorro terimi, mammaloglar tarafından Vulpini oymağının gerçek tilkileriyle karıştırılmaması için önerilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.