Etiyopya veya Etyopya, resmî adıyla Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti Afrika Boynuzu'nda yer alan büyük bir Doğu Afrika ülkesi. Ülkenin başkenti yerel dilde "yeni çiçek" anlamına gelen Addis Ababa'dır. Sudan, Güney Sudan, Eritre, Cibuti, Somali ve Kenya, Etiyopya'nın komşularıdır. Afrika kıtasının en kalabalık ikinci ülkesidir.
I. Haile Selassie ; Amharca ha.ɪlɜ sɨlːase ;
Adowa Muharebesi, I. İtalya-Habeşistan Savaşı sırasında 1 Mart 1896'da Orta Etiyopya'nın kuzeyinde bulunan Adowa'da Kral II. Menelik komutasındaki Etiyopya ordusu ile İtalyan kuvvetleri arasında geçen çarpışmadır. Etiyopya'nın kazandığı zafer İtalyanların Afrika'da Fransa ya da İngiliz imparatorluklarına benzer bir imparatorluk kurma girişimlerini engellemiş ve Fransızlara Atlas Okyanusu'ndan Kızıldeniz'e kadar yayılma umudu vermiştir. 19. yüzyılın sonuna doğru, Avrupa ülkelerinin Berlin Konferansı'nda Afrika'nın neredeyse tamamını paylaştığında; sadece Etiyopya ve Liberya bağımsızlığını koruyabilmiştir. Adowa Muharebesi Pan-Afrikanizmin sembolü haline gelmiş ve Etiyopya'nın bağımsızlığını II. İtalya-Habeşistan Savaşı'na kadar korumuştur.
Başkomutan veya başkumandan; silahlı kuvvetler veya askerî birim üzerinde kara, deniz ve hava kuvvetlerini komuta eden en üst rütbeli komutandır. Terim teknik olarak, bir ülkenin yürütme liderliğinde, devlet veya hükûmet başkanında bulunan askerî yeterliliklerini ifade eder.
Etiyopya, etnik kökene dayalı 9 yönetim bölgesine ayrılmıştır. Bu bölgelerin yerel ismi kilildir.. Bu bölgelerden ayrı 2 özel yönetimli şehir bölgesi de yönetim bölgeleri içinde sayılır. Bu 11 bölge şunlardır:
- Addis Ababa*
- Afar
- Amhara
- Benishangul-Gumuz
- Dire Dawa*
- Gambela
- Harari
- Oromia
- Somali
- Güney Ulusları ve Halkları Bölgesi
- Tigray
Tigray Bölgesi, Etiyopya'nın 11 yönetim bölgesinden birisidir.
Eritre-Etiyopya Savaşı, Mayıs 1998-Haziran 2000 tarihleri arasında Etiyopya ve Eritre arasında sınır anlaşmazlıklarından dolayı meydana gelen bir savaştır. Eritre ve Etiyopya savaşa yüzlerce milyon dolar harcamış ve çatışmalar sonucu binlerce kayıp verilmesine karşın yalnızca küçük sınır değişiklikleri ile sonuçlanmıştır.
Aksum Krallığı, Günümüzde kuzey Etiyopya ve Eritre'de Tigray Bölgesi'nde yer alan kadim krallıktır. Aksum imparatorlar, güçlü krallıklardı ve kendilerini kralların kralı, Aksum, Himyar, Raydan, Saba, Salhen, Tsiyamo, Beca ve Kuş'un kralı haline getirdiler. Aksumitler tarafından yönetim M.S. 100 ile M.S. 940 yılları arasındaydı. Siyaset, Aksum kentinde yoğunlaşmıştı ve M.Ö. 4. yüzyılda ön-Aksumit Demir Çağı döneminden başlayarak büyüdü, M.S. 1. yüzyılda öne çıktı. Aksum, Roma İmparatorluğu ile Kadim Hindistan arasındaki ticari rotada önemli bir oyuncu oldu. Aksumit hükümdarlarının kendi Aksumit para birimlerini bastırmaları azalan Kuş Krallığı üzerindeki hegemonyalarını belirlemeleri yanında ticareti de kolaylaştırdı. Ayrıca Arap Yarımadası'ndaki krallık siyasetine düzenli olarak müdahil oldular ve nihayetinde bölge üzerindeki yönetimi Himyar Krallığı'nın fethi ile genişlettiler. Maniheizm peygamberi Mani Aksum'u Pers, Roma ve Çin yanında zamanının dört büyük gücünden biri olarak görüyordu.
Mekelle, Etiyopya'nın Tigray Bölgesinde yer alan bir şehirdir. Şehrin nüfusu 2016 yılı itibarıyla 310,436'dır.
Se'are Mekonnen, Etiyopyalı rütbeli üst düzey askerdir.
Mini Akıllı Mühimmat veya Mikro Akıllı Mühimmat (MAM), Türk savunma sanayii üreticisi ROKETSAN tarafından üretilen lazer güdümlü bir akıllı mühimmat ailesidir. MAM, insansız hava araçları (İHA), hafif saldırı uçakları ve düşük taşıma kapasiteli hava platformları için hava-kara görevlerinde kullanılmak üzere geliştirilmiştir. MAM serisi akıllı bombalar hem sabit hem de hareketli hedeflere yüksek hassasiyetle angaje olmaktadır.
Dedebit, Etiyopya'nın Tigray Bölgesinin kuzey-batı kesiminde ovalık bir arazide bulunan küçük bir kasabadır. Derg askeri diktatörlüğünü deviren silahlı hareket olan Tigray Halk Kurtuluş Cephesi'nin kurulduğu yer olarak biliniyor.
Fikre Selassie Wogderess, Etiyopyalı siyasetçi.
Etiyopya-İrlanda ilişkileri, Etiyopya ve İrlanda arasındaki dış ilişkilerdir. İki ülke arasında 1994'te diplomatik ilişkiler kuruldu. Aynı yıl İrlanda Addis Ababa'da bir büyükelçilik açtı. Etiyopya'nın Dublin'de bir büyükelçiliği vardır.
Etiyopya Geçici Askerî Hükûmeti veya Derg, 1974-1987 yılları arasında Etiyopya'yı yöneten askerî cunta idi.
Etiyopya Ulusal Savunma Kuvvetleri, Etiyopya'nın silahlı kuvvetleridir. Savunma kuvvetleri, kara ve hava kuvvetlerinden oluşmakta olup başkomutanlık görevi başbakan tarafından yerine getirilir.
Etiyopya Halkın Devrimci Demokratik Cephesi, Etiyopya'da eski bir sosyalist siyasi ittifaktı. EPRDF, Tigray Halk Kurtuluş Cephesi (TPLF), Amhara Demokrat Partisi (ADP), Oromo Demokrat Partisi (ODP) ve Güney Etiyopya Halkın Demokratik Hareketi (SEPDM) olmak üzere dört siyasi partiden oluşuyordu. Etiyopya Demokratik Halk Cumhuriyeti'nin devrilmesine öncülük ettikten sonra, 1991'den 2019'a kadar Etiyopya siyasetine egemen oldu.
Tigray Savunma Kuvvetleri, Tigray Savaşı sırasında ortaya çıkan askerî bir yapıdır. Savaşta Etiyopya'nın Tigray'da yaptığı yakıp yıkma taktikleri ve savaş suçlarına tepki olarak kurulmuştur.
Tigray Halk Kurtuluş Cephesi (TPLF), Etiyopya'da eski bir sosyalist siyasi parti idi. Parti, 18 Şubat 1975 tarihinde Tigray Bölgesi'nde kurulmuş olup Etiyopya İç Savaşı sırasında önde gelen muhalif silahlı gruplardan biriydi. Etiyopya Demokratik Halk Cumhuriyeti'nin devrilmesine öncülük ettikten sonra, Etiyopya Halkın Devrimci Demokratik Cephesi'nin bir parçası olarak 1991'den 2018'e kadar Etiyopya siyasetine egemen oldu.
Mulu Mesfin, Kasım 2020'de Tigre savaşının başlamasından bu yana yüzlerce tecavüz kurbanını tedavi eden Etiyopyalı bir hemşiredir.
Etiyopya Ulusal Savunma Kuvvetleri
Afar
Amhara
Eritre (Destek)
Isaias Afewerki
Debretsion Gebremichael