İçeriğe atla

Tiger Harekâtı

25 Nisan 1944 günkü tatbikattan görüntüler

Tiger Harekâtı (İngilizce: Exercise Tiger) II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası işgali altındaki Avrupa kıtasına batıdan taaruz amacıyla Müttefik Devletler tarafından planlanan Normandiya Çıkarması öncesi yapılan tatbikatları anlatır.[1] 1944 yılı Nisan ayında İngiltere'nin güneybatısındaki Devon'da gerçekleştirilen tatbikatlarda koordinasyonsuzluktan dolayı dost ateşi hadiseleri yaşanmış, çıkartma tatbikatı yapmak için bekleyen Müttefik gemileri Kriegsmarine hücumbotlarının saldırısına maruz kalmış ve 749 Amerikan askeri öldürülmüştür. Normandiya Çıkarmasının çok yakın bir zamanda gerçekleşeceğinden dolayı bu olay hasıraltı edilmiş, savaşın ardından da gündem edilmemiştir.[2]

Tatbikat

1943 yılı sonlarına doğru İngiliz hükûmeti Devon'daki Slapton Sands'da Utah Plajı'na çıkacak olan ABD Silahlı Kuvvetleri birliklerinin eğitilmesi için tesis kurar. Bölge asıl çıkartmanın yapılacağı bölgeye olan fiziki koşulların benzerliği sebebiyle seçilir. Devon'a bağlı South Dams kasabasındaki yaklaşık 3 bin sivil nüfus bu sırada başka bölgelere tahliye edilip bölge boşaltılır.

İlk eğitimler 1943 yılı Aralık ayında başlar. Nisan-Mayıs 1944 döneminde çok sayıda tatbikat gerçekleştirilir. Tiger Harekâtı bu tatbikatların en büyüğüdür. Tatbikatın 22-30 Nisan 1944 tarihleri arasında yapılması planlanır. Tatbikatta bir gerçek çıkartmanın tüm aşamaları yer almaktaydı. Tatbikata katılan kuvvetler arasında 9 adet Tank çıkarma gemisi, 30 bin asker yer almaktaydı. Gerçek mermilerin kullanılacağı tatbikatın güvenliğini sağlamak için bölgeye en yakın Nazi Kriegsmarine denizaltı üssü olarak vazife gören Cherbourg Limanı ve Dorset açıklarındaki Portland Adası, Lyme Körfezi civarı Britanya Kraliyet Donanması tarafından korunmaktaydı.

Dost ateşi vakası

Tatbikat sırasında 27 Nisan günü dost ateşi vakası yaşanır. Tatbikatın başlama saati olarak 07:30 alınır. Buna göre kıyıdaki donanma gemilerinden çıkartma esnasında askerlerin gerçek koşullara olabildiğince uyum sağlaması adına kıyı bölgesi bombalanacak, askerlerin hem gürültüye hem bombardıman ortamına hem de kokusuna intibat sağlaması beklenmekteydi.

Ancak yapılan planlar bazı çıkartma gemilerinin gecikmesi yüzünden tatbikatın sorumlusu Amiral Don P. Moon tarafından bir saat ertelenir. Çıkartmadan 50 dakika önce kıyıya gerçek top mermileriyle bombardıman emri alan donanma topçusu bu yeni saate göre kendisini ayarlar. Ancak tatbikatın başlangıç saatin ertelendiği bilgisi bazı çıkartma gemilerine bildirilmez. Asıl plana göre kıyıya çıkan birlikler kendi donanma topçuları tarafından bombalanır. Bu esnada yaklaşık 450 askerin öldüğü düşünülmektedir.

Saldırı

Tatbikattaki gemilere saldıran Nazi hücumbotlarının benzeri S-9

28 Nisan günü tatbikatta yer alan 8 çıkartma gemisi Lyme Körfezine gizlice giren 9 Nazi hücumbotu tarafından saldırıya uğrar. Cherbourg Limanını gözetleyen gemilere hissettirmeden gecenin karanlığında çıkabilen Binbaşı Bernd Klug[a] komutasındaki bu filo korumasız durumdaki çıkartma gemilerine saldırır. Çıkartma gemilerini korumakla görevli korvet HMS Azalea konumlanma hatası yüzünden, I. Dünya Savaşı'ndan kalma HMS Scimitar ise çıkartma gemilerinden birisiyle çarpıştığı için bakım için Plymouth'a gönderildiği için kayıplar artar. Bu geminin yerine gönderilen HMS Saladin ise zamanında göreve yetişemez. Ayrıca İngiliz ve ABD birliklerinin telsizlerde farklı frekans kullanmaları da sağlıklı iletişim kurulmasını engellemiştir.

Kayıplar

  • LST-289 çıkartma gemisi vurulup yangın çıkmasına rağmen karaya ulaşmay başarır. Gemideki personelde 13'ü ölür.
  • LST-507 çıkartma gemisi torpido saldırısı sonucunda batar ve gemideki 202 personel ölür.
  • LST-511 çıkartma gemisi, saldıran Nazi hücumbotlarına ateş açan LST-496 tarafından yapılan ateşe maruz kalır, gemideki 18 personel dost ateşi sonucunda ölür.
  • LST-531 çıkartma gemisi torpido saldırısı sonrasında batar ve gemideki 424 personel ölür.


Saldırının anlaşılması üzerine dirençle karşılaşan Nazi hücumbotları geri çekilir. Saldırılarda toplam 749 Amerikan askeri hayatını kaybetmiştir. Kayıpların çoğu batan gemilerden canlı kaçmayı başaran askerlerin boğulması ve uzun süre kurtarılmayı beklerken soğuk suda hipotermiden ölmesinden kaynaklanmıştır.

Sonrası

2012 yılında Normandiya sahilinde açılan anma plaketinde 946 Amerikan askerinin öldüğü bilgisi bulunur

Olaydan sonra Amiral Alan Goodrich Kirk hücumbotların olası çıkartmalarda korumasız ve yavaş ilerleyen, manevra kabiliyeti sınırlı çıkartma gemilerine verebilecekleri hasarı görmüş, aynı hataların yapılması durumunda Normandiya Çıkartmasının başarısız olabileceğini belirtmiştir.

Olaydan 29 Nisan günü haberdar olan General Dwight D. Eisenhower çok sinirlenmiş ve donanmanın alışıldık güvenlik önlemlerini almamış olmasını sorgulamıştır. Batan ve hasar alan çıkartma gemilerinin sayısının çokluğu sorun olmuştur. Ayrıca Normandiya Çıkartmasının bilgisine sahip 10 subayın saldırı sonrasında kaybolması, cesetlerin Naziler tarafından bulunmuş olma ihtimaline önlem olarak çıkartmanın ertelenmesi bile düşünülmüştür.

Olayın utanç verici sonuçlarının savaşın gidişatına etki etmemesi için olaya karışan ve saldırıdan kurtulanlara üstleri tarafından sessiz kalmaları yönünde yemin ettirilmiştir. Bu türlü bir örtbas olayı yaşandığı için ABD kayıplarının tam sayısı net olarak bilinmemektedir. Batan gemi kayıtlarının eksikli olması ve çoğunun saldırı sonrasında kaybolması da tam sayının bilinmemesinde etkilidir.

Tatbikatta yaşananların ardından Normandiya Çıkartmasında yürürlüğe girmek üzere çok sayıda değişiklik yapılmıştır:

  1. Radyo muhabere sistemi tekleştirilmiştir.
  2. Çıkartma birliklerine batma durumuna karşı eğitim verilmiş ve can yeleği kullanma tatbikatları yapılmıştır.
  3. Çıkartma günü suya düşen personeli kurtarmak için ayrı bir organizasyon yapılmıştır.

Kayıpların anısının yaşatılması

Slapton Sands'deki tank anıtı
  • Devon'da oturan Ken Small isimli bir İngiliz tatbikatın yapıldığı yerde sahile vuran araç gereci görünce bölgede çok sayıda eski teçhizat olduğunu anlar. Çıkartma sırasında batmış olan bir Sherman tankının sudan çıkarılarak anıt haline getirilmesine öncülük eder. Bugün anıt tank çıkartmanın yapıldığı yerde bulunmaktadır.
  • Arlington Mezarlığında 1995 yılında Tiger Harekâtında hayatını kaybedenler için anı plaketi konulmuştur.
  • 2012 yılında Normandiya'daki Utah Plajına bir anı plaketi konulmuştur.
  • 2019 yılında tatbikatta hayatını kaybedenlerin anısına olayın yaşandığı bölgedeki kumsala 749 adet askeri bot izi yapılmıştır.[3]

Popüler kültürdeki yeri

  • 1985 yılında yapımı gerçekleştirilen ve NBC kanalında gösterilen Code Name:Emerald adlı drama filmi tatbikatta kaybolan bir hayali subayın Nazilerin eline düşmesini konu alır.
  • 2000'li yıllarda ITV kanalında yayınlanan İngiliz dedektiflik dizisi Foyle's War içindeki All Clear bölümü Tiger Harekâtını arka plan olarak kullanır.

Notlar

  1. ^ Bu saldırıdaki başarısından dolayı Şövalye Haçı almıştır.

Kaynakça

  1. ^ ABD Deniz Kuvvetleri resmi arşivleri 7 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 7 Haziran 2024 tarihinde erişilmiştir
  2. ^ 8 Haziran 2024 tarihli 8 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. soL haberi 8 Haziran 2024 tarihinde erişilmiştir
  3. ^ 28 Nisan 2019 tarihli 7 Haziran 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BBC haberi (İngilizce) 7 Haziran 2024 tarihinde erişilmiştir

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Normandiya Çıkarması</span>

Normandiya Çıkarması, General Dwight D. Eisenhower kumandasındaki Müttefik kuvvetlerinin 1944'ün Haziran-Eylül ayları arasında giriştiği hücum harekâtıdır. Müttefiklerin çıkarmasından sonra Alman cephesinin yarılmasına ve hemen hemen Fransa'nın ortasına kadar geriletilmesine yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Weserübung Harekâtı</span> II. Dünya Savaşı sırasında Almanyanın Norveçi işgali

Weserübung Harekâtı, II. Dünya Savaşı’nda, Almanya’nın Norveç’e yönelen askerî harekâtıdır. Harekât 9 Nisan - 10 Haziran 1940 tarihleri arasında gerçekleşmiştir.

Osmanlı donanması, Osmanlı Devleti'nin askerî deniz gücü. XIV. yüzyılda kuruldu. Osmanlı Devleti, 1323 yılında Karamürsel'i fethederek denize ulaştı, Kara Mürsel komutasında ilk donanma oluşturuldu ve Kocaeli'nde yapılan savaşlarda denizden destek sağlandı. 1327 yılında Karamürsel'de ilk Osmanlı tersanesi kuruldu ve böylece deniz gücünün kurumsallaşma çalışmaları başladı. Osmanlı donanmasında hiyerarşik sisteme geçildi, ilk Derya Beyi, Kara Mürsel Bey oldu. 1337 yılında Kocaeli ele geçirildi; böylece 1353 yılında gerçekleşecek olan Rumeli'ye geçişin önü açıldı. Bundan sonra donanmanın merkezi sırasıyla İzmit, Gelibolu ve son olarak da İstanbul oldu.

<i>Yavuz</i> (muharebe kruvazörü) Osmanlı İmparatorluğunun I. Dünya Savaşına girmesinde önemli rol oynayan savaş gemisi

Yavuz, Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na girmesinde önemli rol oynayan savaş gemisidir.

<span class="mw-page-title-main">Akagi (uçak gemisi)</span>

Japon Uçak Gemisi Akagi , Japon İmparatorluk Donanmasında II. Dünya Savaşı sırasında hizmet etmiş bir uçak gemisidir. Japon İmparatorluk Donanması için aslında Amagi sınıfı muharebe kruvazörü olarak tasarlamış ve 1922'de Washington Deniz Silahsızlanması Konferansı'nun sonucu gereğince gemi çeşidini değiştirilmiştir. Geminin adı Japonya'nın Kanto bölgesinde bir yanardağ Akagi-Yama 'dan alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rheinübung Harekâtı</span>

Rheinübung Harekâtı, Alman Donanma Komutanlığı'nın aldığı bir karar doğrultusunda zırhlı Bismarck ve ağır kruvazör Prinz Eugen 18 Mayıs 1941 tarihinde denize açıldılar. Operasyonun amacı Atlas Okyanusuna çıkıp İngiliz ticaret donanmasının aktivitelerini felce uğratmak ve İngiliz donanmasının dengesini bozmaktı.

<span class="mw-page-title-main">Tuhaf Savaş</span> İkinci Dünya Savaşının başlangıcında, Batı Cephesinde yalnızca bir sınırlı askeri kara harekâtının yapıldığı sekiz aylık dönem

Tuhaf Savaş, II. Dünya Savaşı kıta Avrupası savaşları içinde geçen, Polonya'nın işgali başlangıcıyla Fransa Seferi başlangıcı arasında geçen harekât ve muharebe dizisidir.

Samsun, Osmanlı İmparatorluğu tarafından 1907 yılında Fransa'dan satın alınan dört "Durandal" sınıfı muhripten biridir. Gemi, Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı esnasında Osmanlı donanmasında görev yaptı.

TCG <i>Kocatepe</i> (D-354) Kıbrıs Harekâtı sırasında dost ateşiyle batırılan Türk Deniz Kuvvetleri gemisi

TCG Kocatepe (D-354), 1974'te Türk Silahlı Kuvvetlerinin gerçekleştirdiği Kıbrıs Harekâtı sırasında Türk Hava Kuvvetleri tarafından dost ateşiyle batırılan Türk Deniz Kuvvetleri gemisi.

<span class="mw-page-title-main">USS Pueblo (AGER-2)</span>

USS Pueblo (AGER-2), Amerika Birleşik Devletleri'ne ait istihbarat gemisi, 23 Ocak 1968 günü Pueblo Olayı olarak da bilinen operasyonla Kuzey Kore deniz kuvvetleri tarafından ele geçirilmiştir. Olay sırasında Kuzey Kore yetkililerinin açıklamalarına göre gemi ülke sularına girmiş, ABD yetkililerine göre gemi uluslararası sularda bulunmaktaydı. Pueblo gemisi hâlen Kuzey Kore’nin elindedir ve sergilenmektedir.

<i>Mecidiye</i> (kruvazör) Osmanlı İmparatorluğu donanmasına ait kruvazör

Mecidiye, Osmanlı Devleti hükûmetinin 1900 yılındaki siparişi üzerine Abdülmecid adıyla Amerika Birleşik Devletleri'nin William Cramp & Sons firmasının Philadelphia Tersanesinde suya indirildikten sonra Osmanlı Donanması, Rusya İmparatorluk Deniz Kuvvetleri, Kızıl Donanma, Ukrayna Halk Cumhuriyeti Deniz Kuvvetleri ve Türk Deniz Kuvvetleri'nde görev yapan korumalı kruvazör.

<span class="mw-page-title-main">İmroz Deniz Muharebesi (1918)</span> İmroz Deniz Muharebesi ve Osmanlı

İmroz Deniz Muharebesi, I. Dünya Savaşı sırasında, 20 Ocak 1918'de Ege Denizi'nde gerçekleşen bir deniz muharebesidir. Osmanlı donanmasının Gökçeada'da yığınak yapmış olan Kraliyet Donanması'na taarruzu ile meydana gelmişti. İtilaf kuvvetlerinin ağır zırhlı yoksunluğu, Yavuz muharebe kruvazörü ile Midilli hafif kruvazörünün bölgeye taarruz etmesine fırsat sağlamıştı. Saldırı sonucunda Birleşik Krallık'a ait monitör olarak sınıflandırılan iki küçük savaş gemisi battı, bir uçak düşürüldü ve birçok personel öldü. Muharebe sırasında önemli hasar almayan Osmanlı gemileri, dönüş esnasında adayı saldırılardan korumak üzere İtilaf güçlerince döşenmiş olan deniz mayınlarına çarptı. Yavuz hasar aldı, Midilli ise battı ve mürettebatının bir kısmı öldü, bir kısmı ise esir düştü. Yavuz, Birleşik Krallık uçaklarının saldırıları altında Çanakkale Boğazı'na ulaşmayı başardı; buraya vardığında karaya oturdu ve altı gün sonra kurtarılana dek sürekli hava saldırısına maruz kaldı. Gerçekleşen muharebe sonrası Osmanlı Devleti'nin en modern iki savaş gemisinden birinin hasar alması, diğerinin ise batması donanmanın gelecekteki hareketlerini son derecede kısıtlamıştı.

SMS <i>Pommern</i>

SMS Pommern, Deutschland sınıfından bir ön dretnot idi; Kaiserliche Marine'e katılmak üzere 1904 - 1906 yılları arasında inşa edildi. İsmi Prusya'nın Pomeranya bölgesinden gelmektedir, Stettin'in AG Vulcan tersanesinde inşa edildi, 22 Mart 1904 tarihinde kızağa kondu ve 2 Aralık 1905'te denize indirildi. 6 Ağustos 1907 tarihinde donanmaya katıldı. Deutschland sınıfı gemiler hizmete girdiklerinde hız, zırh, büyüklük ve ateş gücü bakımından dreadnought gemilerin ardında kalmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Askerî gemi</span>

Askerî gemi, Deniz kuvvetleri ve donanma tarafından kullanılan gemi veya botlara verilen genel isimdir. Deniz savaşı için yaratılmıştır. Yapıları ve amaçlarıyla sivil gemilerden farklıdırlar. Askerî gemiler genellikle hasar kontrol sistemi ve silahlarla donatılmış şekilde seyir ederler. Bazı personel taşıma gemilerinde bu donanımlar hafiftir veya bulunmayabilir. Askerî gemiler, inşaat veya amaca göre sivil gemilerden farklıdır. Günümüzde dünya donanmalarında birçok farklı gemi var. Bu gemilerde uçak, helikopter, askerî araç ve askerî teknoloji'ler taşınabilir. Hepsinin farklı uygulamaları vardır ve bazı sınıflandırmalar belirli ülkelere özeldir. Farklı ülkeler çabalarını farklı gemi türlerine harcadılar ve bazıları neredeyse hepsine yatırım yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Matapan Burnu Muharebesi</span>

Matapan Burnu Muharebesi II. Dünya Savaşı sırasında İngiliz Kraliyet Donanması ile İtalya Krallığı donanması arasında 27-29 Mart 1941 tarihlerinde gerçekleşen deniz muharebesidir. Muharebe Mora Yarımadasının güneybatısında yer alan Matapan Burnu açıklarında gerçekleşmiştir. Bletchley Park'daki İngiliz istihbarat faaliyetleri sayesinde şifreleri kırılan İtalyan donanmasının kullandığı Enigma makinesi ile iletilen istihbarat sayesinde İngiliz donanması İtalyan donanmasını pusuya düşürmüş ve çok büyük zayiat verdirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Strelna-Petergof Harekâtı</span>

Strelna-Petergof Harekâtı II. Dünya Savaşı Leningrad Kuşatması sırasında Nazi Almanyası birlikleri tarafından kentle irtibatı kesilen Oranienbaum köprübaşının yeniden kentle temasının kurulması için 5-10 Ekim 1941 tarihlerinde Strelna ve Petergof bölgesindeki Alman mevzilerine düzenlenen ve başarısız olan Kızıl Ordu saldırısıdır.

<span class="mw-page-title-main">San Carlos Muharebesi (1982)</span>

San Carlos Muharebesi 1982 yılındaki Falkland Savaşı sırasında Arjantin Hava Kuvvetlerine ait savaş uçaklarıyla Kraliyet Deniz,Hava ve Deniz Piyadeleri arasında Doğu Falkland'daki San Carlos Körfezinde yaşanan muharebedir.

<span class="mw-page-title-main">Batmayan Sam</span>

Batmayan Sam İkinci Dünya Savaşı sırasında hem Nazi Kriegsmarine hem de İngiliz Kraliyet Donanmasında görev yapmış gemi kedisidir. Bulunduğu üç savaş gemisinin de batmasına rağmen kurtulmuş olması üzerine batmayan lakabı verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya-Macaristan Donanması</span> Avusturya-Macaristanın askeri teşkilatı

Avusturya-Macaristan Donanması Avusturya-Macaristan İmparatorluğunun donanmasıydı. Bu donanmaya bağlı gemiler Seiner Majestät Schiff tanımlamasına istinaden SMS kısaltmasını kullanırdı. 1867-1918 yılları arasında faaliyet gösteren donanma I. Dünya Savaşı'nın ardından imparatorluğun mağlup olup dağılmasıyla sona ermiştir. Donanma 1867 Avusturya-Macaristan Antlaşması öncesinde Avusturya Kraliyet Donanması adıyla bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Tank çıkarma gemisi</span>

Tank çıkarma gemsi ya da Çıkarma gemisi, savaşta askerleri ve askeri malzemeleri karaya çıkarmak için kullanılan bir gemi çeşididir. Çıkarma gemileri amfibik saldırı için askerleri sahillere kumsallara, kıyılara ve adalara çıkarmak için kullanılır. LST geminin karaya oturmasını ve dik durmasını sağlayan düz bir omurgaya sahiptir. İkiz pervaneler ve dümenler topraklamaya karşı korumaya sahiptir. Pasifik Savaşı ve Avrupa cephesi de dahil olmak üzere II. Dünya Savaşı sırasında çok sayıda cephede LST gemileri kullanıldı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.