İçeriğe atla

Ticari yazılım

Ticari yazılım, satış odaklı üretilen ve ticari amaçlara hizmet eden yazılım türüdür. Bir ticari yazılım, özel mülk yazılım ya da özgür ve açık kaynak yazılım olabilir. Bu tür yazılımları satan alan kişi, o yazılımın tüm haklarını almış sayılmaz, sadece kullanım haklarını satın almış olur. Ticari yazılımlarda lisans, sınırsız süreyle ya da yenileme yöntemiyle satılabilir.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Özgür yazılım</span> belirli kullanıcı kullanım, kopyalama, değiştirme, yeniden dağıtma özgürlüğünün (değiştirilmiş dahil) mevcut olduğu yazılım

Özgür yazılım, kullanıcısına yazılımı herhangi bir amaç için çalıştırma, inceleme, değiştirme ve dağıtma özgürlükleri tanıyan yazılım türüdür. Tersi, özel mülk yazılımdır.

<span class="mw-page-title-main">Yazılım</span> bilgisayarın somut olmayan çalıştırılabilir bileşeni

Yazılım, değişik ve çeşitli görevler yapma amaçlı tasarlanmış elektronik aygıtların birbirleriyle haberleşebilmesini ve uyumunu sağlayarak görevlerini ya da kullanılabilirliklerini geliştirmeye yarayan makine komutlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">GNU Genel Kamu Lisansı</span>

GNU Genel Kamu Lisansı yaygın kullanılan bir özgür yazılım lisansı. İlk sürümü 1989 yılında Richard Stallman tarafından GNU Tasarısı için kaleme alınmıştır. Üçüncü ve son sürüm ise Richard Stallman'ın yöneticisi olduğu Özgür Yazılım Vakfı (FSF), Eben Moglen ve Yazılım Özgürlüğü Hukuk Merkezi tarafından kaleme alındı ve özgür yazılım topluluklarının çeşitli itiraz ve katkılarıyla son hâlini aldı.

<span class="mw-page-title-main">Açık kaynak</span> ücretsiz dağıtım ve ürüne erişim hakkında felsefe

Açık kaynak, kaynak kodun; kopyalanması, değiştirilebilmesi ve yeniden dağıtım için serbestçe kullanıma sunulmasıdır. Açık kaynak yalnızca kaynak koda erişim anlamına gelmez. Kodların başkaları tarafından herhangi bir telif ücreti ödemeden kullanılabilmesi, değiştirilmesi ve yeniden dağıtımı gibi çeşitli haklar vermesi gerekir. Bunun için ürün, açık kaynak tanımına uyan bir lisans kullanmalıdır.

Bot, bilişim dünyasında "robot" anlamında kullanılan yaygın bir terimdir. Pek çok bilgisayar işlemini yarı-otomatik olarak yapabilen robotlar bilişimin tüm alanlarında kullanılır. En ünlü oldukları alan, arama motorları tarafından kullanıldıkları endeksleme teknolojisidir.

<span class="mw-page-title-main">Scribus</span>

Scribus, özgür ve ücretsiz bir masaüstü yayıncılık yazılımı. PDF ve Postscript biçiminde dosyalar elde etmeye yönelik olarak ticari seviyede kullanılmaktadır. QuarkXPress ve InDesign gibi masaüstü yayıncılık araçlarına özgür ve ücretsiz bir seçenek sunar. Windows, Linux, Mac OS X başta olmak üzere birçok işletim sistemini destekler.

Türkiye'de korsan, başlangıçta bilişim alanında faaliyet gösteren genç ama yasalardan bağımsız ve uzak olanların eliyle başlatılmıştır. Bilgisayar kullanımı ve sahibi olma durumu kamu ve özel sektör şirketlerinden tabana doğru hızla yayılmaya başladığı 1995 yılı ve sonrasında da yasa dışı ticari bir faaliyet alanı haline gelmiştir. Uluslararası anlaşmalarda ve ikili anlaşmalarda onayı ve katkısı olan devletin ilgili kolluk örgütleri, yargı birimleri ve kaçakçılık ile ilgili birimleri hem vergi kayıplarını önlemek hem de kullanımda adaleti ve üreticinin haklarını güvence altına alabilmek amacıyla çalışmalara da 2000'den itibaren etkin biçimde başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ücretsiz yazılım</span> yazılım ücretsiz olarak dağıtılır ve kullanılır, diğer hakları hala saklıdır

Ücretsiz yazılım ya da freeware, herhangi bir özellik ve süre kısıtlaması olmadan ücretsiz olarak kullanılabilen, çoğunlukla özel mülk bir lisans ile lisanslı yazılımlara verilen genel addır. Kullanıcının belirli bir süre sonra yazılımı kullanmaya devam etmek için ücret ödemek durumunda olduğu sharewareden farklı olarak tamamen ücretsizdir. Terimin kabul edilmiş açık bir tanımı yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Casus yazılım</span>

Casus yazılım veya spyware, başlıca zararlı yazılım (malware) türlerinden biridir. Casus yazılımların sanıldığından da yaygın olduğu aşağıdaki birkaç istatistikte de görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">MIT Lisansı</span>

MIT Lisansı, 1988 yılında Massachusetts Teknoloji Enstitüsü tarafından hazırlanmış, en yaygın kullanılan özgür yazılım lisanslarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">GNU Kısıtlı Genel Kamu Lisansı</span> Özgür yazılım lisansı

LGPL veya bir başka deyişle GNU Kısıtlı Genel Kamu Lisansı, GPL bir kitaplığı kullanan bir eserin, GPL'deki şartları daraltıcı bir lisansa sahip olmaması zorunluluğunu taşımayan büyük ölçüde pragmatik bir özgür lisans türüdür. LGPL şu gayelere matufen GPL'e tercih edilebilecek bir lisanstır:

<span class="mw-page-title-main">Özgür ve açık kaynak kodlu yazılım</span> hem kullanımı özgür olan hem de açık kaynak kodlu olan yazılım

Özgür ve açık kaynak kodlu yazılım, kullanıcılara yazılımı ve kaynak kodunu herhangi bir amaç için kullanma, inceleme, değiştirme ve dağıtma özgürlükleri veren bir lisans kapsamında yayınlanan bilgisayar yazılımıdır.

<span class="mw-page-title-main">GNU Projesi</span> Özgür yazılım projesi

GNU Tasarısı, toplu işbirliğini temel alan bir özgür yazılım tasarısıdır. Richard Stallman tarafından Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde 27 Eylül 1983 tarihinde kamuoyuna duyurulmuştur. Tasarının hedefi işbirliği yoluyla özgür yazılımlar geliştirip dağıtarak bilgisayar kullanıcılarının bilgisayarlarını ve benzeri araçlarını kendi istekleri doğrultusunda özgürce kullanmalarını sağlamaktır. Bu tasarının temelinde kullanıcıların yazılımı çalıştırma, paylaşma, inceleme ve değiştirme konularında özgür olmaları yatar. GNU yazılımları bu özgürlükleri dağıtıldıkları lisans ile yasal olarak güvence altına alır, dolayısıyla GNU yazılımları özgür yazılımlardır.

Debian Özgür Yazılım Yönergeleri, Debian Projesinin bir yazılım lisansının özgür yazılım lisansı olup olmadığını belirlemek için kullandığı bir dizi yönergedir. Bir yazılım parçasının Debian'a dahil edilip edilemeyeceğini belirlemek için kullanılır. DFSG, Debian Sosyal Sözleşmesinin bir parçasıdır.

Özel mülk yazılım ya da sahipli yazılım, yazılımın yaratıcısının, yayıncısının veya diğer hak sahibi ortaklarının fikrî mülkiyet hakkını ve telif hakkını kendi elinde tuttuğu bilgisayar yazılımıdır. Yazılımın alıcılarına, yazılımı özgürce paylaşma veya değiştirme hakkı vermez. Özel mülk yazılımlar, mülk sahipleri tarafından ücretli ya da ücretsiz olarak yayınlanabilir.

Çatal ya da çatallama, bir yazılım projesinin mevcut kaynak kodları kopyalanarak başlatılan yeni projeye verilen addır. Özgür yazılım alanında yaygın bir şekilde görülmekle birlikte özel mülk yazılımlarda da örnekleri görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Bugzilla</span> Mozilla ekibi tarafından geliştirilen ve özgür yazılım lisanslarıyla dağıtılan bir hata ve sürüm takip sistemi

Bugzilla, Mozilla ekibi tarafından geliştirilen ve özgür yazılım lisanslarıyla dağıtılan bir hata ve sürüm takip sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">ROSA Linux</span>

ROSA Linux, Rus Şirketi LLC NTC IT ROSA tarafından geliştirilen bir Linux dağıtımıdır. Üç farklı şekilde yayınlanmaktadır: ROSA Desktop Fresh, ROSA Enterprise Desktop ve ROSA Enterprise Linux Server (ticarî). Desktop adını taşıyan yayınlar flaş oynatıcı, çoklu ortam kodekleri, vb. özel mülk yazılımlarla gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Copyleft</span>

Copyleft, insanlara özgün çalışmayı diledikleri gibi kopyalama, değiştirme ve yeniden dağıtma hakları veren bununla birlikte eserin özgün ve değiştirilmiş halinin yine aynı haklarla dağıtılmasını zorunlu tutan yasal bir tekniktir. Bir özgür yazılımın özgün hali ve değiştirilmiş türevlerinin özel mülke dönüşmesini önlemek yani daima özgür kalmasını sağlamak için kullanılır. Bu bakımdan copyleft özgür lisanslar copyleft olmayan özgür lisanslara göre daha koruyucu niteliktedir. Copyleft lisanslar başta bilgisayar yazılımları olmak üzere belgeler, sanat eserleri, bilimsel keşifler ve hatta belirli patentlere kadar uzanan çalışmalar için kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Yazılım kategorileri</span>

Yazılım kategorileri, yazılım gruplarıdır. Yazılımın bu kategoriler açısından anlaşılmasını sağlamaktadırlar. Farklı sınıflandırma şemaları, yazılımların farklı yönlerini dikkate alır.