İçeriğe atla

Tişri

TişriHeşvanKislevTevetŞevatAdar (VeAdar)NisanİyarSivanTammuzAvElul

Tişri (İbraniceתִּשְׁרֵי (תִּשְׁרִי) İbrani takvimine göre resmi yılın ilk ayıdır (1 Tişri) ve dini yılın yedinci ayıdır (1 Nisan). 30 gün çeken bu ayı ismi Babilcedir. Gregoryen takvime göre Eylül-Ekim aylarına düşer.

Babil Sürgününden önce bu ay için "Etanim" (İbraniceאֵתָנִים) ismi kullanılırdı.[1]

E.R. Thiele'ye göre Yehuda Krallığında yıllar resmi esasa göre 1 Tişri'de artarken Kuzey İsrail Krallığı dini esasa göre 1 Nisan'da artar.[2]

Tişri ayındaki bayramlar

1-2 Tişri - Roşaşana

3 Tişri - Gedaliah Orucu – Oruç Şabat'a düşerse ayın 4'ünde tutulur

10 Tishrei - Yom Kippur

15–21 Tişri - Sukot

21 Tişri - Hoşanah Rabbah

22 Tişri - Şemini Atzeret & Simhat Tora - Ayrıca İsrail dışındaki Yahudiler tarafından ayın 23'ünde de kutlanır

Yahudilik tarihinde Tişri

  • 1 Tişri - Adem ve Havva yaratıldı.
  • 1 Tişri - Yasak meyvenin yenmesiyle ilk günah işlendi.
  • 1 Tişri - (MÖ 2105) - Nuh'un üçüncü defa gönderdiği güvercin zeytin dalıyla geri döndü.
  • 1 Tişri - (MÖ 1677) - İbrahim oğlu İshak'ı (İslam dinine göre İsmail'i) kurban etmeye götürdü. Ayrıca İbrahim'in karısı Sarah 127 yaşında öldü.
  • 5 Tişri - (134) - Talmudist haham Akiva öldürüldü.
  • 8 Tişri - (MÖ 826) - Süleyman Mabedi'nin inşasının bitişi 14 günlük bir festivalle kutlandı.
  • 10 Tişri - (MÖ 1313) - Musa ikinci defa On Emir'i indirdi.

Kaynakça

  1. ^ "1 Krallar 8:2". 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2010. 
  2. ^ The Mysterious Numbers of the Hebrew Kings

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Eski Ahit</span> Kitâb-ı Mukaddesin ilk kısmı

Eski Ahit veya Eski Antlaşma, Kutsal Kitap'ın İbranice kaleme alınmış olan ilk kısmına Hristiyanların verdiği isimdir. Yahudilerin Tanah ve Müslümanların Tevrat ve Zebur olarak kabul ettikleri kitapları içinde barındırır. Kutsal Kitap'ın birinci yüzyılda Grekçe kaleme alınan yazılarına "Yeni Ahit" adı verildi. İnançlı Yahudilerce "Yeni Ahit" kabul edilmez. Toplam 39 bölümden oluşur. Eski Ahit; Tevrat, Tarihsel Kitaplar, Şiirsel Kitaplar, Peygamberlik Kitapları olarak 4 temel bölüme ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Kitâb-ı Mukaddes</span> Yahudiliğin ve Hristiyanlığın kutsal metinlerini oluşturan kitapların kanonik bir koleksiyonu

Kitâb-ı Mukaddes, Mukaddes Kitap veya Kutsal Kitap, Eski Ahit ve Yeni Ahit'i kapsayan, Hristiyan inanışının temelini oluşturan ve Hristiyanlarca kutsal sayılan kitaptır.

<span class="mw-page-title-main">Tanah</span> Yahudiliğin ana kutsal metinlerini oluşturan kitapların kanonik bir koleksiyonu

Tanah/Tanak, Yahudiliğin ana mukaddes metinlerini oluşturan kitapların kanonik bir koleksiyonudur. Hristiyanlar tarafından İbranice Mukaddes Kitap ya da Eski Ahit denir. Metinlerin neredeyse tamamı Kutsal İbranice ile yazılmış olup, ufak bir bölümü de Kutsal Aramiceyle yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yehuda Krallığı</span>

Yehuda Krallığı, Yakup'un 12 oğlundan biri olan Yehuda'nın, Güney Levant'ta kurduğu Yehuda kabilesinin gelişip monarşi sistemine dönüşmesi ile oluşmuş bir Demir Çağı krallığı. Birinci dönemde, Tevrat'a göre İsrail Krallığı'nın kralı Şaul'un ölümüyle Yehuda topraklarında bir krallık oluştu ve bu krallığın başında Yehuda kabilesinin lideri Davud geçti. Yedi yıl Yehuda'nın krallığını yaptıktan sonra İsrail Krallığını tekrar bir araya getirdi ve başkenti Kudüs yaptı. İkinci dönem ise Yehuda Krallığı dendiğinde akla ilk gelen dönemdir. MÖ 930'da Birleşik İsrail Krallığı ikiye bölündü. Davud'un torunu Rehoboam'ı kendilerine kral olarak seçmek istemeyen kuzeydeki on kabile kendi (ikinci) İsrail Krallığını oluşturdu ve güneydeki iki kabilenin krallığını yapan Rehoboam Yehuda Krallığı'nın lideri oldu. Bazen bölünmeden sonraki İsrail Krallığı'na Kuzey Krallığı Yehuda Krallığı'na da Güney Krallığı denir. Yehuda'nın varlığı MÖ 587 yılında II. Nebukadnezar önderliğindeki Babil İmparatorluğu'nun Kudüs Kuşatması ile son bulmuştur. Babillilerin bölgeyi fethiyle birinci Tapınak yıkıldı ve Yahudiler bölgeden sürüldü.

<span class="mw-page-title-main">İbrani takvimi</span>

İbrani takvimi veya Yahudi takvimi, günümüzde ağırlıklı olarak Yahudi dini mekânlarında kullanılan bir lunisolar takvimidir. Yahudi bayramlarının tarihlerini ve Tora bölümlerini, yahrzeitleri ve günlük Mezmur okumalarını, birçok tören kullanımı arasında uygun şekilde okur. İsrail'de yalnızca dini amaçlar için kullanılır, resmî olarak kullanılmaz.

Kislev İbrani takvimine göre resmi yılın üçüncü ayıdır ve dini yılın dokuzuncu ayıdır. Genelde 30 gün çeken bu ay ayın durumuna göre bazen 29 gün çekebilir. Gregoryen takvime göre Kasım-Aralık aylarına düşer. "Rüyalar ayı" olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Yehoahaz (Yehuda)</span>

Yehoahaz Yoşiyahu'nun oğlu ve ardılı, Yehuda Krallığının 3 ay süreyle kralı; Annesi Livnalı Yeremya'nın kızı Hamutal'dı. MÖ 633/632'de doğduğunda ismi Şallum'du. Kardeşi Yehoyakim'den iki yaş genç olmasına rağmen 23 yaşında Yehoahaz ismiyle tahta geçti. Firavun II. Neko tarafından tahttan indirilene kadar 3 ay süreyle krallık yaptı ve en sonunda Mısır'a esarete gönderildi.

Heşvan İbrani takvimine göre resmi yılın ikinci ayıdır ve dini yılın sekizinci ayıdır. 30 gün çeken bu ayı ismi Babilcedir. Gregoryen takvime göre Ekim-Kasım aylarına düşer.

Tevet İbrani takvimine göre resmi yılın dördüncü ayıdır ve dini yılın onuncu ayıdır. 29 gün süren bu ay Gregoryen takviminde Aralık-Ocak aylarına düşer. Gergoryen takvimindeki yılbaşı genelde bu aya denk gelir.

Şevat İbrani takvimine göre resmi yılın beşinci ayıdır ve dini yılın on birinci ayıdır. 30 gün süren bu ay Gregoryen takviminde Ocak-Şubat aylarına düşer.

Adar İbrani takvimine göre resmi yılın altıncı ayıdır ve dini yılın on ikinci ayıdır. Bu ayda 29 gün vardır. Bu aya artık yıllarda Adar Alef, Adar Rişon veya Adar I denir. Artık yıllarda bir ay daha eklenir buna da Adar Bet, Adar Şeni, VeAdar veya Adar II denir. Artık yıllarda Adar I 30 gün çeker. Adar I ve Adar II Gregoryen takviminde Şubat-Mart aylarına düşer.

Nisan İbrani takvimine göre resmi yılın yedinci ayıdır ve dini yılın birinci ayıdır. 30 gün süren bu ay Gregoryen takviminde Mart-Nisan aylarına düşer. Nisan ismi Babilceden girmişstir; Tora'da Babil Sürgününden önce bu ay için bahar anlamına gelen Aviv ismi kullanıldığı görülür.

İyar İbrani takvimine göre resmi yılın sekizinci ayıdır ve dini yılın ikinci ayıdır. 29 gün süren bu ay Gregoryen takviminde Nisan-Mayıs aylarına düşer. Bu isim dile Babilceden girmiştir; Tanah'ta Babil Sürgününden önce bu ay için ışık veya aydınlık anlamına gelen Ziv ismi kullanıldığı görülür.

Sivan İbrani takvimine göre resmi yılın dokuzuncu ayıdır ve dini yılın üçüncü ayıdır. 30 gün süren bu ay Gregoryen takviminde Mayıs-Haziran aylarına düşer.

Tamuz İbrani takvimine göre resmi yılın onuncu ayıdır ve dini yılın dördüncü ayıdır. 29 gün süren bu ay Gregoryen takviminde Haziran-Temmuz aylarına düşer. Tamuz, ismini bir Babil tanrısı olan Tammuz'dan alır.

Av İbrani takvimine göre resmi yılın on birinci ayıdır ve dini yılın beşinci ayıdır. 30 gün süren bu ay Gregoryen takviminde Temmuz-Ağustos aylarına düşer. İsmini Babilceden alan bu ay Tora'da adı geçmeyen tek aydır; Talmud'da ise 3.yy'dan sonraki yazılarda görülür.

Elul veya İlul, İbrani takvimine göre resmî yılın on ikinci ayıdır ve dini yılın altıncı ayıdır. 29 gün süren bu ay Gregoryen takviminde Ağustos-Eylül aylarına düşer. İsmini Babil Akadcasından alır ve Akadca "hasat" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Asara BaTevet</span>

Asara BeTevet, İbrani takviminin Tevet ayının onuncu günüdür; Yahudiliğin küçük fakat önemli bir orucudur. Yahudiliğin diğer oruçlarından farklı olarak gün doğumundan gün batımına kadar tutulan kısa bir oruçtur. Hanuka bayramıyla bir ilgisi olmamasına rağmen bu bayramdan bir hafta sonrasına denk gelir.

<span class="mw-page-title-main">Yehoiakim</span>

Yehoyakim veya Jehoiakim, MÖ 635 – 597 yılları arasındaki Yehuda kralıdır. Yoşiyahu'nun Rumah'lı Pedaya'nın kızı Zevuda'dan olan ikinci oğludur. Doğumdaki ismi Eliakimdi.

<span class="mw-page-title-main">Yehoyakin</span> Yehuda kralı

Yehoyakin, Babil kralı MÖ 6. yüzyılda kendisini tahtından edip sürgüne gönderene kadar Yehuda Krallığı'nın kralıydı. Yehoyakin hakkındaki bilgilerin çoğu Eski Ahit'ten gelmektedir. Irak'ta yapılan kazılar sonucu bulunan Yehoyakin'in İstihkak Tabletleri'yle Yehoyikan'ın varlığı su üstüne çıkarıldı. Bu tabletler Babil'in İştar Kapısı'nın yakınlarında bulunmuş olup tarihi yaklaşık MÖ 592'ye dayandırılır. Çivi yazısıyla yazılan tablette Yehoyakin'in ("Ya-'-ú-kinu") ve beş oğlunun Babil'deki yemek harçlığıyla ilgili bilgi mevcuttur. Babil kayıtlarıyla İbrani dini kayıtlar kıyaslandığında Yehoyakin'in sürgündeki süresi doğru bir şekilde hesaplanabilmektedir. Bir ölçüde, Kudüs'ün düşüşü MÖ 597'ye dayandırılabilir.