20. yüzyıl, Gregoryen takvimine göre 1 Ocak 1901'de başlayıp 31 Aralık 2000'de sona eren yüzyıldır. İkinci binyılın onuncu ve son yüzyılıdır.
Tibet'te Yedi Yıl gerçek bir hikâyeden yola çıkılarak hazırlanmış, 1997 yılı yapımı ABD filmidir. Film, bir dağcının Tibet’te yedi yıl süren macerası boyunca yaşadıklarını ve geçirdiği değişimi konu ediniyor.
Bhutan veya Butan, resmi adıyla Bhutan Krallığı, Güney Asya'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Doğu Himalayalarda bulunan ülkenin batısında ve güneyinde Hindistan, kuzeyinde ise Çin'in Tibet bölgesi yer alır. Çok yakın olmalarına rağmen Bangladeş ve Nepal'le sınırdaş değildir. 754.000'in üzerinde nüfusa sahiptir, 38.394 km²'lik alanıyla 133. büyük ülkedir. Tarihî İpek Yolu üzerinde, Hint altkıtası, Güneydoğu Asya ve Tibet'in kesişim noktasında yer alan Bhutan meşrutiyetle yönetilir ve Mahayana Budizmini baz alan bir ulusal kimliğe sahiptir.
Tibet Budizmi. Tibet, Moğolistan ve Bhutan başlıca olmak üzere Nepal, Hindistan, Çin, Rusya ve bazı Orta Asya Türklerinde takip edilen Budizm koludur. Kimi yerlerde Lamacılık olarak da adlandırılmaktadır. Tibetçe Lama den doğan bu kelime, aynı zamanda bir unvan olarak da kullanılmaktadır. Budizmin Vajrayana koluna aittir.
Dalay Lama veya Dalai Lama, Tibet'in ruhani dini lideri. 14. ve şu anki Dalay Lama Tenzin Gyatso'dur ve Hindistan'da mülteci olarak yaşamaktadır.
Tibet Orta Asya'da Tibet halkının anavatanı olan bölge. Ortalama 4.900 metrelik yükseltisiyle "Dünyanın Çatısı" diye tanınır. Kuzeyinde Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve Qinghai, doğusunda Sichuan, güneyinde Hindistan, Nepal ve Bhutan vardır. Başkenti Lhasa'dır.
Tibet Özerk Bölgesi ya da Çince ismiyle Xizang Özerk Bölgesi, kısaca Tibet veya Xizang, Güneybatı Çin'de, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC)'ne bağlı eyalet düzeyinde bir özerk bölgedir. Toprakları, geleneksel Tibet bölgesine ait Ü-Tsang ile Kham bölgeleriyle örtüşür.
Tenzin Gyatso, 1950'den beri görevde bulunan 14. Dalay Lama'dır.
Aktağlık, Doğu Türkistan'da Nakşibendi tarikatının bir kolu.
The Gelug veya Gelug-pa. Sarı Başlıklılar mezhebi diye de bilinen Tibetli budist din adamı ve filozof Tsongkhapa (1357–1419) tarafından kurulan Budizm okulu. Tsongkhapa'nın Ganden'de kurduğu ilk manastırı Ganden Tripa günümüzde halen bu okulun merkezidir. Okulun mensupları arasında en önemli kişi Dalai Lama dır.
Kadampa geleneği, Tibet Mahayana Budist okuludur. Hindistan'ın önemli Budist üstadı Atişa'nın (982-1054) önde gelen müridlerinden, din adamı olmayan Tibetli üstad Dromtönpa'nın kurduğu ve üç müridine aktardığı öğretiye dayalı okulun en önemli öğretileri, Atişa tarafından ortaya konulan Bodhicitta ve Lamrim'dir.
1899 dini liderleri – 1900 yılı olayları– 1901 dini liderleri – Yıllarına göre dini liderler listesi
Talay Han – Türk, Moğol ve Altay mitolojisinde Okyanus Tanrısı. Dalay Han olarak da anılır. Okyanuslar ve denizler onun sorumluluğundadır. 19 denizin birleştiği yerde yaşar. Denizleri ve okyanusları yönetir. İçindeki canlıları korur. Uzun beyaz saç ve sakalları olan yapılı bir adam görünümündedir. İstediği zaman devasa bir balık (balina) biçimine girebilir. Denizlerin yükselip alçalmasına (gel-git) karar verir. Moğol Budizmi ile yakın ilişki içinde bulunan Tibet Budizminin (Lamaizm) manevi önderi olan kişilere verilen Dalai Lama unvanının ilk sözcüğü Moğolcadan Tibetçeye geçmiştir ve Okyanus anlamı taşır. Okyanus kadar engin bir bilgeliği ve şefkati anlatmak için kullanılır.
Tenzin Gyatso 14. Dalai Lama 1949'da yeni kurulan Çin Halk Cumhuriyeti hükûmeti Tibet'i işgal etmeye başlayınca genç yaşına rağmen ulusal kabine başkanlığı görevini de üstlenmek durumunda kalan Kutsal Dalai Lama dokuz yıl boyunca Çinli işgalcilere karşı barışçıl, şiddet karşıtı bir politika izlemiş, fakat Çin hükûmeti giderek artan bir şiddetle kendilerine direnen savunmasız onbinlerce Tibet'liyi katletmiştir. Çinlilerin kutsal şehir Lhasa'yı kuşatmaya almaya başlamasıyla, Hindistan başbakanı Nehru'nun daveti üzerine Kutsal Dalai Lama barışçıl mücadeleyi sürdürmek üzere Himalayaları aşarak 31 Mart 1959'da Hindistan'a geçiş yapmıştır.. Orada "Sürgündeki Tibet Hükümeti" adıyla Tibet'i idare eden yönetim birimini kurdu ve kendisine eşlik eden binlerce Tibetli mülteci ile birlikte Tibet kültürünü ve eğitimini korumaya çalıştı.2011 yılında Tibet'in ruhani lideri Dalay Lama, Tibet hareketinin liderliğini yeni kuşaklara devretmek istediğini açıklaması ile birlikte, dünyanın çeşitli yerlerinde bulunan binlerce Tibetlinin oylarının çoğunluğu alan Lobsang Sangay sürgündeki Tibet hükûmetinin yeni başbakanı seçildi, Lobsang Sangay Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Harvard Üniversitesinde öğretim görevlisidir ve aslında Tibet'te hiç bulunmamıştır.
Norbulingka, Çin'in Tibet Özerk Bölgesi'nin başkenti Lhasa'da bulunan bir saraydır. 1780'lerden 1959'da sonra 14. Dalai Lama'nın sürgün edilmesine kadar Dalai Lamalar'ın geleneksel yazlık ikâmetgâhı olarak hizmet vermiştir. Norbulingka, Tibet saray mimarisinin benzersiz bir temsilidir.
Çin Halk Cumhuriyeti'nin Tibet'i ilhakı, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) devletinin Tibet bölgesi üzerindeki kontrolü kazandığı süreçtir. Bu süreç, Çin Hükûmeti tarafından "Tibet'in barışçıl kurtuluşu", Sürgündeki Tibet Hükümeti tarafından ise "Tibet'in Çin tarafından istilası" olarak anılır. Tibet Hükûmeti'nin uluslararası tanınma kazanma girişimleri, kendi ordusunu modernleştirme çabaları, ÇHC Hükûmeti ile müzakerelerde bulunması ve Ekim 1950'de Batı Kham'a bağlı Qamdo bölgesinde bir askeri çatışmaya katılmasından sonra Tibet Hükûmeti, Ekim 1951'de Çin baskısı altında On Yedi Noktalı Anlaşma'yı en sonunda kabul etti. Tibet'in Çin'e dahil edilme süreci, bazı Batılı gözlemciler tarafından bir ilhak olarak görülür. Çin otoritesine yeni girmiş Tibet'te Tibet Hükûmeti ve Tibet'in toplumsal yapıları başlangıçta muhafaza edildi, ancak 1959 Tibet isyanının sonucu olarak 14. Dalay Lama Tenzin Gyatso sürgüne kaçtı ve Tibet'in hükûmeti ve toplumsal yapıları çözüldü.
Rinpung Dzong, Bhutan, Paro bölgesindeki Kagyu Okulu'nun Drukpa soyuna ait bir büyük dzong - Budist manastırı ve kaledir. Bölge Manastır Teşkilatı ve Paro Dzongkhag'ın hükûmet idari ofislerine ev sahipliği yapmaktadır. UNESCO'nun Geçici Miras Listesi'nde yer almaktadır.
Çin-Estonya ilişkileri, Çin ile Estonya arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri kapsar. Günümüzde bu ilişkilerin taraflarını Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ve Estonya Cumhuriyeti devletleri oluşturmaktadır.
