İçeriğe atla

Thomas Wolsey

Thomas Wolsey
Sampson Strong'un 1610 yılında çizdiği Kardinal Wolsey Portresi
DoğumMart 1473
Ipswich, Suffolk, İngiltere
Ölüm29 Kasım 1530 (57 yaşında)
Leicester, Leicestershire, İngiltere
Ölüm sebebiHastalık
Defin yeriLeicester Manastırı
Etnik kökenİngiliz
Vatandaşlıkİngiltere
Mezun olduğu okul(lar)Oxford Üniversitesi, Magdalen Koleji
MeslekDin adamı, Devlet adamı, Kardinal, Şansölye
DönemVIII. Henry
Yerine geldiğiWilliam Warham
Yerine gelenThomas More
DinHristiyan (Katolik)
Ebeveyn(ler)Robert Wolsey (babası) ve Joan Daundy (annesi)

Thomas Wolsey (Mart 1473[1] – 29 Kasım 1530; bazen Woolsey şeklinde yazılır.) Bir İngiliz Politik figür ve Kardinaldi. İngiltere'de VIII. Henry 1509'da kral olunca Wolsey de Kral'ın almonerı (sağlık sorumlusu) oldu.[2] Kısa zamanda Wolsey'nin ilişkileri kuvvetlendi ve 1514 yılına gelindiğinde ülkedeki her şeyi fiilen kontrol ediyordu ve Katolik Kilisesi'nde olağanüstü güce sahip olmuştu. En yüksek siyasi pozisyon olan Lort Şansölye makamına atandı ve Kral'ın baş danışmanı oldu. Bu mevkiyi hiçbir sınırlamaya maruz kalmadan idare etti ve sıklıkla alter rex yani diğer kral olarak adlandırıldı. Henry'nin Aragonlu Catherine'le olan evliliğinin iptali için yaptığı görüşmelerde başarısız olunca gözden düştü ve devlet unvanları geri alındı. Kilise işlerini yerine getirmek için siyasetten çekilerek, bir unvan olarak elinde tuttuğu ama hükûmette görevliyken ihmal ettiği York Başpiskopos'u görevine döndü. Daha sonra Londra'ya ihanet suçlamalarına cevap vermek üzere çağrıldı —ihanet suçlaması Kral VIII. Henry tarafından gözden düşmüş bakanlara karşı kullanılan bir yöntemdi— fakat Wolsey bu sebeple Londra'ya giderken doğal nedenlerle öldü.

Kilise içinde de Wolsey önemli bir kişiydi. İngiltere'deki en önemli ikinci din adamı olan York Başpiskoposu oldu hatta 1515 yılında Kardinal olarak Canterbury Başpiskoposu'ndan öncelikli konuma erişti.

İlk yılları

Thomas Wolsey, 1473 yılı dolaylarında doğdu, Ipswichli Robert Wolsey'nin ve eşi Joan Daundy'nin oğullarıdır.[2] Babasının genelde bir kasap[3] ve bir sığır satıcısı[4] olduğu düşünülür.

Thomas Wolsey, Ipswich Okulu'na yazıldı[5] ve Oxford Üniversitesi'ndeki Magdalen Koleji'nde Teoloji öğrenimi almadan önce Magdalen Kolej Okulu'nda okudu. 10 Mart 1489'da Marlborough, Wiltshire'da Rahip olarak görevlendirildi.[6] ve sonra Oxford'a döndü, önce Magdalen Kolej Okulu üstadı sonra hızlıca ilahiyat dekanı oldu. 1500-1509 yıllarında Somerset'deki Saint Mary Kilisesi'nde ikamet etti fakat büyük ihtimalle 1501'den sonra Centerbury Başpiskobosu'nun vaizi olduğu için burada yaşamamıştır.[7] 1502'de Canterbury Başpiskoposu Henry Deane'in Vaizi oldu, Başpiskopos bir sonraki yıl öldü.[2] Bundan sonra Wolsey ona topraklarının idaresini bırakacak kadar güvenen Sir Richard Nanfan'ın hanesine alındı. Nanfan'nın 1507'deki ölümünden sonra Wolsey, VII. Henry'nin hizmetine girdi.

Kaynakça

  1. ^ "Alastair Armstrong, VIII. Henry: Otorite, Ulus ve Din 1509–1540"
  2. ^ a b c "Oxford Sözlüğü Ulusal Biyografi", Thomas Wolsey
  3. ^ İspanyol Kroniği, s.1
  4. ^ G. R. Elton, Tudorların Yönetimindeki İngiltere: Üçüncü Baskı (London: Routledge, 1991), s. 74
  5. ^ Thomas Wolsey (1473–1530), kraliyet bakanı, York Başpiskoposu ve Kardinal, Ulusal Biyografi Sözlüğü'nde Sybil M. Jack tarafından.
  6. ^ "St Peter's Kilisesi". sleepymyf. openplaques. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2015. 
  7. ^ "Church of Saint Mary". Images of England. English Heritage. 14 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2008. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Thomas More</span> İngiliz devlet adamı ve yazar (1478-1535)

Thomas More, İngiliz devlet adamı, hukukçu, filozof, Rönesans dönemi hümanist yazardır. 1516'da yazdığı "Ütopya" başlıklı eserinde, hayalî bir adada kurguladığı bir ülkenin siyasi sistemini, "ideal" olarak tarif eder. More'un Kral VIII. Henry'nin İngiliz Kilisesi'nin başına geçme niyetine ilke olarak karşı çıkması, kendi siyasi kariyerinin sonunu hazırlayıp hain olarak idam edilmesine sebep oldu. Ölümünden 400 yıl sonra, 1935'te Papa XI. Pius tarafından da "aziz" ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Canterbury</span>

Canterbury, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Güney Doğu İngiltere bölgesinde bulunup Kent Kontluğu'na bağlı ikincil Canterbury Şehir Yerel İdaresi merkezi ve Orta Çağ'dan beri şehir statüsü de taşıyan bir yörel idare ve yerleşim birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Tudor Hanedanı</span>

Tudor Hanedanı ya da Tudor Dönemi,, 1485 ile 1603 yılları arasındaki dönemde İngiltere Krallığı'nı idare eden, Galler kökenli hanedan ve hanedanın iktidarda olduğu döneme verilen isim. Söz konusu dönem, İngiliz tarihinin en parlak dönemlerinden biri olarak gösterilir. VII. Henry güçlü bir merkezi otorite kurdu ve VIII. Henry zengin bir devletin ve güçlü bir monarşinin temellerini attı. İngiltere'deki ailesi, İngiltere ve İrlanda'yı 1485'ten 1603'e kadar, 118 yıl boyunca yöneten, Galler kökenli kraliyet ailesidir. Kurucusu Henry Tudor'dur. Aralarından üçü İngiltere'yi Orta Çağ'dan çıkarıp gelecek yüzyıllarda dünyanın büyük bir kısmına egemen olan güçlü bir Rönesans devletine dönüşmesine önemli katkı sağlamışlardır.

Anglikanizm, İngiltere'nin resmî kilisesi olan İngiltere Kilisesi'ne has ilke, doktrin ve kurumlar. İngiltere Kralı VIII. Henry'nin kurduğu bir Hristiyan mezhebidir. İngiliz Reformu, Katoliklik ve Protestanlık arasında bir orta yol olarak görüldüğü için Latince Via Media olarak adlandırılmıştır.

Piskopos, bazı Hristiyan kiliselerinde, birkaç cemaatten oluşan bir bölgenin başpapazı olan, fetva verme yetkisine sahip üst kademeden din adamı.

<span class="mw-page-title-main">Whitehall Sarayı</span>

Whitehall Sarayı 1530 yılından 1689 yılına kadar İngiltere Kralları'nın ikâmetgâhı olan saraydır. Döneminde Avrupa'daki en büyük saray, 1.500 odası ile dünydadaki en büyük yapıydı. 1622 yılında çıkan bir yangında büyük bir bölümü zarar gören saray 1666 yılında çıkan Büyük Londra Yangını'ndan zarar görmeden çıkmıştır. Bu yangın döneminde tahtta bulunan II. Charles sarayda küçük değişiklikler yaptırmış ve babası gibi bu sarayda ölmüştür. Yerine geçen kardeşi II. James de dönemin tanınmış mimarı Christopher Wren'e verdiği emirler doğrultusunda, saraya aralarında bir şapel ve kraliçenin özel yaşamını sürdürebileceği daha geniş alanlar ekletmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Anne Boleyn</span> İngiltere Kralı VIII. Henrynin ikinci eşi

Anne Boleyn, İngiltere kraliçesi, VIII. Henry'nin ikinci karısı ve I. Elizabeth'in annesidir.

<span class="mw-page-title-main">VIII. Henry</span> 1509dan 1547ye kadar İngiltere Kralı

VIII. Henry, 22 Nisan 1509'dan 1547'deki ölümüne kadar İngiltere kralıydı. Henry, yaptığı ilk evlilik olan Aragonlu Catherine ile yaptığı evliliği iptal ettirme çabalarıyla tanınır. Papa VII. Clemens ile böyle bir fesih konusunda yaşadığı anlaşmazlık, Henry'nin İngiliz Reformasyonu'nu başlatmasına ve İngiltere Kilisesi'ni papalık otoritesinden ayırmasına yol açtı. Kendisini İngiltere Kilisesi'nin Yüce Başkanı olarak atadı ve papa tarafından aforoz edildiği manastırları feshetti.

<span class="mw-page-title-main">İngiltere Kilisesi</span> İngilterenin Anglikan kilisesi

İngiltere Kilisesi, Batı Kilisesi'nin İngiltere kolunu meydana getiren kilise. Katolik ve Protestan geleneklerinin bir kısmını kabul eder, Papa'nın otoritesini kabul etmez. İngiltere Kilisesi, diğer tüm Anglikan kiliselerinin anasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Catherine (Aragon)</span> İspanya Prensesi, İngiltere Kraliçesi

Aragonlu Catherine İngiltere kraliçesi VIII. Henry'nin ilk karısı ve I. Mary'nin annesidir. Kral II. Fernando ve Kraliçe I. Isabel'in kızıdır.

<span class="mw-page-title-main">VII. Henry</span> Eski İngiltere kralı

VII. Henry, İngiltere kralı. Kral III. Richard'ı öldürüp İngiltere Kralı olmuştur. Tudor Hanedanı'ndan ülkeyi yöneten ilk kişiydi.

<span class="mw-page-title-main">Mary Tudor (Fransa kraliçesi)</span> Fransa Kraliçesi, Suffolk Düşesi, İngiltere Prensesi

Mary Tudor, VII. Henry ve Yorklu Elizabeth'in son kızları. 1514'te Fransa Kralı XII. Louis ile evlendi ve Fransa Kraliçesi oldu. Kocası bir yıl sonra ölünce ülkesi İngiltere'ye geri döndü. İngiltere'de Suffolk Dükü Charles Brandon ile evlendi, çiftin üç çocuğu oldu. 1533 yılında 37 yaşında hastalık sonucu öldü. Torunu Leydi Jane Grey'dir.

<i>VIII. Henry</i> (oyun) Shakespeare oyunu

VIII. Henry, ünlü İngiliz oyun yazarı ve ozanı William Shakespeare tarafından (kısmen) yazılmış ve İngiltere Kralı VIII. Henry'nin yaşam hikâyesini dramatik olarak temsil eden bir tarihsel janr tiyatro oyunudur. Zamanının belgelerinde bu oyunun ismi Her şey Gerçek olarak geçmektedir. Bu eserin ilk basılışı 1623'te yayımlanan Birinci Folyo edisyonundadır ve burada ilk defa oyunun ismi Henry VIII olarak verilmektedir. Oyunun bünyesi Shakespeare'in yazım hayatının sonlarına hazırladığı diğer romans janrlı eserlere çok benzemektedir. Fakat oyunun dilinin stilini inceleyen araştırmacılar bu eserin Shakespeare'in takipçisi olan oyun yazarı John Fletcher ile birlikte yazıldığına dair çok inandırıcı deliller bulunduğunu bildirmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Cromwell</span>

Thomas Cromwell, Birinci Essex Kontu. Kral VIII. Henry döneminde İngiltere Parlamento Şansölyesi, Kral Genel Sekreteri, Ferman Mührü Emini ve İngiltere Kilisesi'nin Kral VIII. Henry'den sonra en yetkili yöneticisi. İngiliz Reform Hareketi'nin kurucularından ve savunucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">II. Henry</span> İngiltere kralı

II. Henry, Anarşi olarak da adlandırılan iç savaş döneminin ardından, annesi olan Matilda'nın fiilen İngiltere'ye krallık yapan Stephen ile yaptığı anlaşmaya göre önce veliaht ve 25 Kasım 1154'ten sonra İngiltere kralı olarak tahta çıkmış ve 1154-1189 yılları arasında hüküm sürmüş ve Temmuz 1189 ölmüştür.

İngiliz Reformasyonu, 16. yüzyılda İngiltere Kilisesi’nin Papa ve Katolik Roma Kilisesi’nden ayrılması ile sonuçlanan bir dizi olaylar serisidir. Bu olaylar, kısmen, bu dönem boyunca Avrupa'nın birçok bölgesine ulaşan ve Hristiyanlık uygulamalarını etkileyen bir dinsel ve politik hareket olan Avrupa Protestan Reformasyonu hareketinin yayılması ile bağlantılıdır. Bu süreci; feodalizmin çöküşü, milliyetçiliğin yükselişi, ortak hukukun yükselişi, matbaanın icadı ve ayrıca buna bağlı olarak İncilin dolaşımının artması, bilim adamları, üst ve orta sınıflar arasında yeni bilgi ve düşüncelerin yaygınlaşması gibi birçok gelişme etkilemiştir. Bununla birlikte, İngiliz reformasyonunun, Galler ve İrlanda'yı da kapsayan değişik aşamaları kamuoyu ile kendisini uyumlandıran devlet politikası değişiklikleriyle büyük ölçüde bir devlet politikası olarak sürdürülmüştür.

<i>Becket</i> (film, 1964)

Becket, İngiltere Kralı II. Henry ile arkadaşı piskopos Thomas Becket arasındaki tarihi çalkantılı ilişkiyi konu alan 1964 yapımı tarihi bir drama filmidir. Hal Wallis Productions tarafından yapılan ve Paramount Pictures tarafından yayınlanan, Jean Anouilh'in 1959 tarihli Becket or the Honor of God oyununun dramatik bir film uyarlamasıdır. Peter Glenville tarafından yönetildi ve Hal B. Wallis ve Joseph H. Hazen tarafından yürütücü yapımcı olarak üretildi. Senaryo, Anouilh'in oyunundan uyarlayan Edward Anhalt tarafından yazılmıştır. Müzikleri Laurence Rosenthal'a, sinematografi Geoffrey Unsworth'a ve düzenleme Anne V. Coates'e aitti.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Cranmer</span>

Thomas Cranmer, Henry VIII, Edward VI ve kısa bir süre için Mary I döneminde İngiliz Reformasyonunun ve Canterbury Başpiskoposluğunun lideriydi.

<span class="mw-page-title-main">Henry FritzRoy</span>

Henry FitzRoy Richmond ve Somerset Dükü İngiltere Kralı VIII. Henry ile metresi Elizabeth Blount'un oğlu. Kraliçe I. Mary'nin küçük üvey kardeşi ve Kraliçe I. Elizabeth ile Kral VI. Edward'ın büyük üvey kardeşiydi. Kendisine "oğlu" anlamına gelen Anglo-Norman Fitz ve "kral" anlamına gelen Roy sözcüklerinden türetilen FitzRoy adı verilmiştir.