İçeriğe atla

Thomas Cranmer

Thomas Cranmer
Canterbury başpiskoposu
Portrait, 1545[1]
KiliseKatolik Kilisesi ve sonra Anglikanizm
Piskoposluk bölgesiCanterbury
Görevlendiriliş3 aralık 1533[2]
Dönem bitişi4 aralık 1555
Önce gelenWilliam Warham
Sonra gelenReginald Pole
Takdis30 Mart 1533
John Longland tarafından
Doğum2 temmuz 1489
Aslockton, Nottinghamshire, İngiltere
Ölüm21 Mart 1556 (Yaş 66)
Oxford, İngiltere
MezhepKatolik sonra Anglikanizm
Uzmanlık alanıPiskopos
ÖğrenimJesus College, Cambridge
Onurlandırıldığı yerAnglikan

Thomas Cranmer (d. 2 Temmuz 1489 - ö. 21 Mart 1556), Henry VIII, Edward VI ve kısa bir süre için Mary I döneminde İngiliz Reformasyonunun ve Canterbury Başpiskoposluğunun lideriydi.

Hayatı

İlk yıllar

Cranmer, 1489'da İngiltere'nin Nottinghamshire kentindeki Aslockton'da doğdu.[3] Thomas Cranmer ve Agnes Hatfield'in oğluydu. Thomas Cranmer mütevazı bir servete sahipti, ancak adını Lincolnshire'daki Cranmer malikanesinden alan köklü ve silahlı seçkin bir aileden geliyordu. [4] Aslockton yakınlarındaki Whatton, Beverley St John Kilisesi'ndeki akrabalarından birine ait bir defter taşında şu yazılıdır: Hic jacet Thomas Cranmer, Armiger, qui obiit vicesimo septimo die mensis Maii, anno d(omi)ni. MD centesimo primo, cui(us) a(n)i(ma)ep(ro)p(i)cietur Deus Amen ("Efendimizin yılı Mayıs ayının 27. günü ölen Thomas Cranmer, Esquire burada yatıyor, 1501, Tanrı ruhuna merhamet etsin"). Bu taşta Cranmer ve Aslockton ailelerinin kolları sergilenir. Figür, uçuşan saçları ve cüppesiyle, sağ tarafında bir cüzdanı olan bir adamdır. [5] En büyük oğulları John Cranmer, aile mülkünü miras alırken, Thomas ve küçük erkek kardeşi Edmund, rahiplik kariyerine giden yola yerleştirildi.[6]

Canterbury Başpiskoposu olan Cranmer

Cranmer'ın Canterbury Başpiskoposu olarak görev yaptığı sürede, Henry'nin Aragonlu Catherine ile evliliğinin iptali davasının oluşturulmasına yardım etti. Thomas Cromwell ile birlikte, kralın kendi krallığı içindeki Kilise üzerinde egemen olduğunu kabul eden kraliyet üstünlüğü ilkesini destekledi.

Ölümü

Katolik I. Mary'den sonra, Cranmer vatana ihanet ve sapkınlık nedeniyle yargılandı. İki yılı aşkın bir süre tutuklu kalması ve Kilise yetkililerinin baskısı altında birkaç kez sözünü geri aldı ve Katolik Kilisesi ile barıştı. Bu normalde onu affettirecek olsa da Mary idam edilmesini istedi[7]. İdam edildiği gün, Katolikler için bir sapkın ve İngiliz Reformu ilkeleri için bir şehit olarak ölmek üzere tekrar sözlerini geri çekti. Cranmer'ın ölümü Foxe'un Şehitler Kitabı'nda ölümsüzleştirildi ve mirası, Ortak Dua Kitabı ve çalışmasından türetilen bir Anglikan inanç beyanı olan Otuz Dokuz Makale aracılığıyla İngiltere Kilisesi'nde yaşatıldı.

Anglikan Kilisesi'nin kurucusu

Reformdan geçirilen İngiltere Kilisesi'nin ilk doktrinsel ve ayinsel yapılarını kurmaktan sorumluydu. Henry'nin yönetimi altında, dindar muhafazakarlar ve reformcular arasındaki güç mücadeleleri nedeniyle Kilise'de radikal değişiklikler yapmadı. Resmi olarak yetkilendirilmiş ilk yerel hizmet olan Exhortation and Litany'yi 1545'te yayınladı.

İngiliz Kilisesi için eksiksiz bir ayin olan Book of Common Prayer'ın ilk iki baskısını yazdı ve derledi. Sığındığı birkaç Kıta reformcusunun yardımıyla, Efkaristiya, ruhban bekârlığı, ibadet yerlerinde resimlerin rolü ve azizlere hürmet gibi alanlarda disiplinleri değiştirdi. Yeni doktrinleri Dua Kitabı, Vaazlar ve diğer yayınlar aracılığıyla duyurdu[7].

Cranmer'ın baba tarafından amblemi: Argent, masmavi üç leylek arasında bir şerit [8]

Kaynakça

  1. ^ Matthew & Harrison 2004; MacCulloch 1996, s. 340; Ridley 1962, s. frontispiece
  2. ^ Ridley 1962, s. 70; MacCulloch 1996, s. 106
  3. ^ Ridley 1962
  4. ^ Hirst 1934.
  5. ^ Brown 1891.
  6. ^ MacCulloch 1996
  7. ^ a b Hıristiyanlık Tarihi. James Atkinson. Yeni Yaşam Yayınları. 2004. s. 393. ISBN 975 8318 86 1. 
  8. ^ Strype 1840.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Thomas More</span> İngiliz devlet adamı ve yazar (1478-1535)

Thomas More, İngiliz devlet adamı, hukukçu, filozof, Rönesans dönemi hümanist yazardır. 1516'da yazdığı "Ütopya" başlıklı eserinde, hayalî bir adada kurguladığı bir ülkenin siyasi sistemini, "ideal" olarak tarif eder. More'un Kral VIII. Henry'nin İngiliz Kilisesi'nin başına geçme niyetine ilke olarak karşı çıkması, kendi siyasi kariyerinin sonunu hazırlayıp hain olarak idam edilmesine sebep oldu. Ölümünden 400 yıl sonra, 1935'te Papa XI. Pius tarafından da "aziz" ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Canterbury</span>

Canterbury, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Güney Doğu İngiltere bölgesinde bulunup Kent Kontluğu'na bağlı ikincil Canterbury Şehir Yerel İdaresi merkezi ve Orta Çağ'dan beri şehir statüsü de taşıyan bir yörel idare ve yerleşim birimidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Elizabeth</span> İngiltere ve İrlanda Kraliçesi (1558–1603)

I. Elizabeth, 17 Kasım 1558'den 1603'teki ölümüne kadar İngiltere ve İrlanda kraliçesi idi. Bakire Kraliçe olarak da bilinen Elizabeth, Tudor Hanedanı'nın beş hükümdarının sonuncusudur.

<span class="mw-page-title-main">Tudor Hanedanı</span>

Tudor Hanedanı ya da Tudor Dönemi,, 1485 ile 1603 yılları arasındaki dönemde İngiltere Krallığı'nı idare eden, Galler kökenli hanedan ve hanedanın iktidarda olduğu döneme verilen isim. Söz konusu dönem, İngiliz tarihinin en parlak dönemlerinden biri olarak gösterilir. VII. Henry güçlü bir merkezi otorite kurdu ve VIII. Henry zengin bir devletin ve güçlü bir monarşinin temellerini attı. İngiltere'deki ailesi, İngiltere ve İrlanda'yı 1485'ten 1603'e kadar, 118 yıl boyunca yöneten, Galler kökenli kraliyet ailesidir. Kurucusu Henry Tudor'dur. Aralarından üçü İngiltere'yi Orta Çağ'dan çıkarıp gelecek yüzyıllarda dünyanın büyük bir kısmına egemen olan güçlü bir Rönesans devletine dönüşmesine önemli katkı sağlamışlardır.

Anglikanizm, İngiltere'nin resmî kilisesi olan İngiltere Kilisesi'ne has ilke, doktrin ve kurumlar. İngiltere Kralı VIII. Henry'nin kurduğu bir Hristiyan mezhebidir. İngiliz Reformu, Katoliklik ve Protestanlık arasında bir orta yol olarak görüldüğü için Latince Via Media olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Anne Boleyn</span> İngiltere Kralı VIII. Henrynin ikinci eşi

Anne Boleyn, İngiltere kraliçesi, VIII. Henry'nin ikinci karısı ve I. Elizabeth'in annesidir.

<span class="mw-page-title-main">VIII. Henry</span> 1509dan 1547ye kadar İngiltere Kralı

VIII. Henry, 22 Nisan 1509'dan 1547'deki ölümüne kadar İngiltere kralıydı. Henry, yaptığı ilk evlilik olan Aragonlu Catherine ile yaptığı evliliği iptal ettirme çabalarıyla tanınır. Papa VII. Clemens ile böyle bir fesih konusunda yaşadığı anlaşmazlık, Henry'nin İngiliz Reformasyonu'nu başlatmasına ve İngiltere Kilisesi'ni papalık otoritesinden ayırmasına yol açtı. Kendisini İngiltere Kilisesi'nin Yüce Başkanı olarak atadı ve papa tarafından aforoz edildiği manastırları feshetti.

<span class="mw-page-title-main">İngiltere Kilisesi</span> İngilterenin Anglikan kilisesi

İngiltere Kilisesi, Batı Kilisesi'nin İngiltere kolunu meydana getiren kilise. Katolik ve Protestan geleneklerinin bir kısmını kabul eder, Papa'nın otoritesini kabul etmez. İngiltere Kilisesi, diğer tüm Anglikan kiliselerinin anasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Catherine (Aragon)</span> İspanya Prensesi, İngiltere Kraliçesi

Aragonlu Catherine İngiltere kraliçesi VIII. Henry'nin ilk karısı ve I. Mary'nin annesidir. Kral II. Fernando ve Kraliçe I. Isabel'in kızıdır.

<span class="mw-page-title-main">Catherine Parr</span>

Catherine Parr, Sir Thomas Parr ile Mauren Green'in kızıdır. 1543-1548 yılları arasında İngiltere Kraliçesi ve VIII. Henry'nin altıncı ve son karısıdır. İngiltere Kraliçeleri arasında en fazla evlenen Catherine Parr'dır.

<span class="mw-page-title-main">I. Mary (İskoçya kraliçesi)</span> İskoçya Kraliçesi ve Fransa Konsort Kraliçesi

I. Mary, Mary Stuart veya İskoç kraliçesi Mary olarak da bilinir, 14 Aralık 1542'den 1567'de zorla tahttan indirilene kadar İskoçya kraliçesi idi.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Cromwell</span>

Thomas Cromwell, Birinci Essex Kontu. Kral VIII. Henry döneminde İngiltere Parlamento Şansölyesi, Kral Genel Sekreteri, Ferman Mührü Emini ve İngiltere Kilisesi'nin Kral VIII. Henry'den sonra en yetkili yöneticisi. İngiliz Reform Hareketi'nin kurucularından ve savunucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">II. Henry</span> İngiltere kralı

II. Henry, Anarşi olarak da adlandırılan iç savaş döneminin ardından, annesi olan Matilda'nın fiilen İngiltere'ye krallık yapan Stephen ile yaptığı anlaşmaya göre önce veliaht ve 25 Kasım 1154'ten sonra İngiltere kralı olarak tahta çıkmış ve 1154-1189 yılları arasında hüküm sürmüş ve Temmuz 1189 ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Muhteşem Devrim</span> Şanlı Devrim

Muhteşem Devrim veya Şanlı Devrim, "1688 Devrimi" olarak da bilinen, İngiltere Kralı II. James'in, Hollanda genel valisi III. Wilhelm tarafından tahtından indirilmesi; Britanya adasının işgali; III. William'ın karısı II. Mary ile birlikte İngiltere, İskoçya ve İrlanda krallığını üstlenmesi ve ardından gelen süreçte İngiltere'de hâlâ yürürlükte olan meşrutiyet sistemin temellerinin atılması hadiseleridir.

İngiliz Reformasyonu, 16. yüzyılda İngiltere Kilisesi’nin Papa ve Katolik Roma Kilisesi’nden ayrılması ile sonuçlanan bir dizi olaylar serisidir. Bu olaylar, kısmen, bu dönem boyunca Avrupa'nın birçok bölgesine ulaşan ve Hristiyanlık uygulamalarını etkileyen bir dinsel ve politik hareket olan Avrupa Protestan Reformasyonu hareketinin yayılması ile bağlantılıdır. Bu süreci; feodalizmin çöküşü, milliyetçiliğin yükselişi, ortak hukukun yükselişi, matbaanın icadı ve ayrıca buna bağlı olarak İncilin dolaşımının artması, bilim adamları, üst ve orta sınıflar arasında yeni bilgi ve düşüncelerin yaygınlaşması gibi birçok gelişme etkilemiştir. Bununla birlikte, İngiliz reformasyonunun, Galler ve İrlanda'yı da kapsayan değişik aşamaları kamuoyu ile kendisini uyumlandıran devlet politikası değişiklikleriyle büyük ölçüde bir devlet politikası olarak sürdürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Wolsey</span>

Thomas Wolsey Bir İngiliz Politik figür ve Kardinaldi. İngiltere'de VIII. Henry 1509'da kral olunca Wolsey de Kral'ın almonerı oldu. Kısa zamanda Wolsey'nin ilişkileri kuvvetlendi ve 1514 yılına gelindiğinde ülkedeki her şeyi fiilen kontrol ediyordu ve Katolik Kilisesi'nde olağanüstü güce sahip olmuştu. En yüksek siyasi pozisyon olan Lort Şansölye makamına atandı ve Kral'ın baş danışmanı oldu. Bu mevkiyi hiçbir sınırlamaya maruz kalmadan idare etti ve sıklıkla alter rex yani diğer kral olarak adlandırıldı. Henry'nin Aragonlu Catherine'le olan evliliğinin iptali için yaptığı görüşmelerde başarısız olunca gözden düştü ve devlet unvanları geri alındı. Kilise işlerini yerine getirmek için siyasetten çekilerek, bir unvan olarak elinde tuttuğu ama hükûmette görevliyken ihmal ettiği York Başpiskopos'u görevine döndü. Daha sonra Londra'ya ihanet suçlamalarına cevap vermek üzere çağrıldı —ihanet suçlaması Kral VIII. Henry tarafından gözden düşmüş bakanlara karşı kullanılan bir yöntemdi— fakat Wolsey bu sebeple Londra'ya giderken doğal nedenlerle öldü.

<span class="mw-page-title-main">V. James</span>

V. James,, 9 Eylül 1513'ten ölümüne kadar İskoçya kralıdır. V. James'in babası IV. James Annesi ise Margaret Tudor dur. V. James üçüncü oğulları olarak dünyaya gelmişti. Bu birliğin bebeklik döneminde ölmeyen tek soyundandı.İlk karısı Madeleine von Frankreich düğünden birkaç ay sonra öldü. İkinci karısı Marie de Guise ile bebeklik döneminde ölen iki oğlu ve tahtını devralacak bir kızı Mary Stuart vardı. İskoçya'yı Fransız-Papalık kampına sokma kararlılığı, İngiltere Kralı amcası Henry VIII'e karşı savaşa yol açtı. James V, İskoçlar tarafından Solway Moss Savaşı'nda ezici bir yenilgiden kısa bir süre sonra öldü.

<span class="mw-page-title-main">İngiliz Rönesansı</span>

İngiliz Rönesansı, İngiltere'de 15. yüzyılın sonlarından 17. yüzyılın başına kadar uzanan kültürel ve sanatsal bir harekettir. 14. yüzyılın sonlarında İtalya'da genellikle başlangıç olarak kabul edilen pan-Avrupa Rönesansı ile ilişkilidir. Kuzey Avrupa'nın geri kalanının çoğunda olduğu gibi, İngiltere bu gelişmelerin çok azını bir asırdan fazla bir süre öncesine kadar gördü. İngiliz Rönesansının başlangıcı olarak, Tudor Hanedanı'nın Güller Savaşı'nı bitirdiğin tarih olan 1485 kabul edilir. Bununla birlikte, Rönesans tarzı ve fikirleri İngiltere'ye nüfuz etmekte yavaştı ve 16. yüzyılın ikinci yarısında Elizabeth dönemi genellikle İngiliz Rönesansının yükseldiği zaman dilimi olarak kabul edilir. İngiliz Rönesansı, çeşitli şekillerde İtalyan Rönesansından farklıydı; İngiliz Rönesansının baskın sanat biçimleri edebiyat ve müzikti. İngiliz Rönesansındaki görsel sanatlar, İtalyan Rönesansına göre çok daha az önemliydi. İngiliz Rönesansı, 1550'lerde İtalyanlardan çok daha geç başladı.

<span class="mw-page-title-main">İskoçya reformasyonu</span>

İskoçya Reformasyonu, İskoçya'nın Papalık'tan koptuğu ve ağırlıklı olarak Kalvinist bir ulusal kilise olan İskoçya Kilisesi'ni (Kirk) olarak da bilinir) geliştirdiği süreçtir. Bu, 16. yüzyıldan itibaren gerçekleşen daha geniş Avrupa Protestan Reformu'nun bir parçasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Becket</span>

Thomas Becket, İngiliz piskopos ve aziz.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.