İçeriğe atla

Thomas Bruce, 7. Elgin Kontu

Thomas Bruce, 7. Elgin Kontu ve 11. Kincardine Kontu, (d. 20 Temmuz 1766 - ö. 14 Kasım 1841), Britanyalı soylu, asker ve diplomat. Atina'daki Parthenon'da bulunan mermer heykellerin (Elgin Mermerleri olarak bilinirler) tartışmalı biçimde satın alınmasıyla bilinir.[1]

Hayatı

1791'de, hasta olan Sir Robert Keith yerine Avusturya'ya geçici orta-elçi olarak, 1792'de de orta-elçi olarak Brüksel'e atandı.[2] Avusturya Hollandası Fransa tarafından ele geçirilene kadar bu görevde kaldı. Bir süre Britanya'da kaldıktan sonra 1795'te Prusya'ya orta-elçi olarak gönderildi.[3]

1798'de Britanya'nın Osmanlı İmparatorluğu'ndaki elçisi olarak atandı. İstanbul'daki görevine başlamadan kısa süre önce, 11 Mart 1799'da Mary Nisbet ile evlendi.[4] 6 Kasım 1799'da İstanbul'a geldi ve 1803 yılına kadar elçilik görevini sürdürdü. Thomas Bruce, Fransa ile Osmanlı İmparatorluğu arasında yaşanan ihtilaflı dönemde Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Britanya nüfuzunun artırılmasındaki zor görevi sırasında önemli bir beceri ve çaba sarfetti.[5]

Thomas Bruce, bireysel olarak Osmanlı topraklarındaki eski eserlere aşırı ilgi göstermekteydi. Bu bağlamda 1801’de onun kontrolünde Atina’da Parthenon’da 300-400 işçinin çalıştığı kazılar gerçekleştirildi. Thomas Bruce ve Mimar Thomas Harison, bireysel bir teşebbüs olarak Parthenon’un bir levhasını (metop) Britanya’ya götürmek üzere Osmanlı hükûmetinden izin aldılar. Fakat kendilerine tanınan iznin dışında başka eserleri de Londra’ya götürdüler.[6]

1815'te Thomas Bruce'un adı, 1799'da Atina'da ölen bilim insanı John Tweddell'in malları üzerinde başlayan Tweddell davasına karıştı. Bruce İstanbul'da elçi olarak görev yaparken, Tweddell'in ölümünden sonra onun eşyalarına el koymakla suçlandı. Eşyaların tamamı hiçbir zaman bulunamadı ve akıbetleri öğrenilemedi, ancak dava 1816'nın sonlarında bazı eşyaların Tweddell'in ailesine iade edilmesiyle karara bağlandı.[7][8][9]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Encyclopædia Britannica, "Thomas Bruce, 7th earl of Elgin", O.Ed., 2008
  2. ^ London Gazette, # 13451, 18 August 1792, 647
  3. ^ London Gazette, 13804, 11 August 1795, 836
  4. ^ Mosley, Charles, (Ed.) (2003). Burke's Peerage, Baronetage & Knighthood (107 bas.). Burke's Peerage & Gentry. s. 1295. ISBN 978-0-9711966-2-9. 
  5. ^ Christopher Hitchens, The Elgin Marbles: Should They Be Returned to Greece?, 1998, p.p.10-11
  6. ^ Şahin, Gürsoy. "Osmanlı İmparatorluğu ile Yunan Krallığı Arasında Yaşanan Eski Eser (Asar-ı Atika) Rekabeti ve Avrupalı Devletlerin Rolü (1821-1914)". Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi. 5 (121). doi:10.30692/sisad.929053. 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  7. ^ St Clair, William (1967). Lord Elgin and The Marbles. Oxford University Press. s. 241. 
  8. ^ Hunt, Philip; Smith, A. H. (1916). "Lord Elgin and His Collection". The Journal of Hellenic Studies. 36: 163-372. doi:10.2307/625773. JSTOR 625773. 20 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  9. ^ Lovell Augustus Reeve; John Mounteney Jephson; Shirley Brooks; Henry Christmas; George Augustus Frederick Fitzclarence (1817). The Literary Gazette: A Weekly Journal of Literature, Science, and the Fine Arts. H. Colburn. s. 38. 

İlgili Araştırma Makaleleri

18. yüzyıl, miladi takvime göre 1 Ocak 1701 ile 31 Aralık 1800 günleri arasındaki zaman dilimi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">III. Selim</span> 28. Osmanlı padişahı (1789–1807)

III. Selim, divan edebiyatındaki mahlasıyla İlhami, 28. Osmanlı padişahı ve 107. İslam halifesidir.

<span class="mw-page-title-main">Thomas More</span> İngiliz devlet adamı ve yazar (1478-1535)

Thomas More, İngiliz devlet adamı, hukukçu, filozof, Rönesans dönemi hümanist yazardır. 1516'da yazdığı "Ütopya" başlıklı eserinde, hayalî bir adada kurguladığı bir ülkenin siyasi sistemini, "ideal" olarak tarif eder. More'un Kral VIII. Henry'nin İngiliz Kilisesi'nin başına geçme niyetine ilke olarak karşı çıkması, kendi siyasi kariyerinin sonunu hazırlayıp hain olarak idam edilmesine sebep oldu. Ölümünden 400 yıl sonra, 1935'te Papa XI. Pius tarafından da "aziz" ilan edildi.

Mehmet Sait Galip Paşa, Osmanlı diplomatı, yerel idarecisi ve II. Mahmud saltanatında 13 Aralık 1823 - 14 Eylül 1824 tarihleri arasında dokuz ay iki gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Naili Paşa</span> 184. Osmanlı sadrazamı

Giritli Mustafa Naili Paşa, 1832 ile 1851 yılları arasında Girit valiliği ve Abdülmecid saltanatında 14 Mayıs 1853 - 29 Mayıs 1854 ve 6 Ağustos 1857 - 22 Ekim 1857 tarihleri arasında iki defa sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mihrişah Sultan</span> III. Selimin annesi ve III. Mustafanın eşi

Mihrişah Valide Sultan, Osmanlı İmparatorluğu'nun Valide Sultanı, Osmanlı Padişahı III. Selim'in annesi ve III. Mustafa'ın eşi.

<span class="mw-page-title-main">Roma İmparatorluğu</span> Avrupanın büyük bir bölümü, Batı Asya ve Kuzey Afrikada hüküm sürmüş eski bir imparatorluk (MÖ 27—MS 1453)

Roma İmparatorluğu, Roma Cumhuriyeti döneminde, Augustus'un cumhuriyeti tek başına yönetebilecek yetkiler alması ve cumhuriyet döneminde kimseye verilmemiş haklara sahip olmasıyla oluşan Antik Roma devletidir. Augustus, MÖ 2 yılına kadar cumhuriyeti kendinden sonra da tek bir kişinin yönetebilmesini sağlayacak anayasal reformlar gerçekleştirdi ve Roma İmparatorluğu tam anlamıyla oluşmuş oldu.

<span class="mw-page-title-main">Partenon</span>

Partenon, Athena'nın tapınağıdır, MÖ 5. yüzyılda Atina Akropolisi'nde inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kaptan-ı derya</span> Osmanlı Donanmasının Amirali

Kaptan-ı derya, Osmanlı İmparatorluğu'nda donanma komutanlarına verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Elgin Mermerleri</span>

Elgin Mermerleri evvelce Atina Akropol'ünün bir parçası olan ve günümüzde Londra'da British Museum'da yer alan eski Yunan mermer heykelleri, yazıtları ve mimari unsurların toplu ismi.

<span class="mw-page-title-main">Stratford Canning</span>

Stratford Canning Britanyalı diplomat ve uzun bir süre İstanbul'da Birleşik Krallık'ın Osmanlı Devleti nezdinde büyükelçiliğini yapmış ve Osmanlı siyasetinde büyük bir rol oynamış bir devlet adamıydı.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Koalisyon Savaşı</span>

İkinci Koalisyon Savaşı, İngiltere, Avusturya ve Rusya'nın başını çektiği ve Osmanlı İmparatorluğu, Portekiz, Napoli ve çeşitli Alman monarşilerinin de dahil olduğu birçok Avrupa monarşisinin devrimci Fransa'yı hedef alan ikinci savaşıdır. Savaşta İspanya Fransa'yı destekledi.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Agah Efendi</span> Osmanlı diplomatı

Yusuf Agah Efendi Osmanlı bürokratı. Osmanlı Devleti'nin yurt dışındaki ilk daimi Büyükelçisi, ilk Londra elçisi.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu'nun dış ilişkileri</span> Devlet ilişkileri

Osmanlı İmparatorluğu'nun dış ilişkileri ya da diplomasisi, Osmanlı Devleti'nin diğer devletlerle olan ilişkilerini ifade eder. Osmanlı'nın uluslararası ilişkileri kuruluşundan itibaren yoğun bir çaba gerektirmiştir. Türk egemenlik sahasının bir uç beyliği olarak yabancı unsurlarla sürekli irtibat halindedir. Klasik dönemde üç kıtaya yayılmış bir devlet olarak dış ilişkilerinde gelişme gösterme mecburiyeti görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Hilal Nişanı</span>

Hilal Nişanı, Osmanlı İmparatorluğu'nda verilen en yüksek kahramanlık nişanıdır. İlk defa Sultan III. Selim tarafından 1799 yılında Nil Muharebesi'nde kazandığı zafer dolayısıyla İngiliz amiral Horatio Nelson'a verildi. Mevcut tüm Osmanlı nişanları gayrimüslimlere verilirken böylece III. Selim, Nelson'u özel bir kahramanlık vermek amacıyla Ağustos 1799 yılında ona nişanları gönderdi. Ancak bu nişan Nelson için bir defalık olarak oluşturulmadı. Nişan daha sonra Mısır ve 1801 yılında Doğu Akdeniz'de Napolyon'un güçlerine karşı karada ve denizde savaşan başarı İngiliz askerlerini ödüllendirmek için uzatıldı.

<i>Fransız Büyükelçisi Vergennes Kontu Charles Graviernin Türk Giysileri İçinde Portresi</i>

Fransız Büyükelçisi Vergennes Kontu Charles Gravier'nin Türk Giysileri İçinde Portresi, Fransız ressam Antoine de Favray'in o dönemde Fransa'nın İstanbul büyükelçisi olan ünlü Fransız devlet adamı ve diplomat Vergennes Kontu Charles Gravier'i resmettiği tablosudur.

<span class="mw-page-title-main">Sömürge imparatorluğu</span> sömege imparatorlukları 15. yüzyıl itibariyle başka devletlerin kaynaklarını alan imparatorluklardır

Sömürge imparatorluğu, ya emperyal merkeze bitişik ya da denizaşırı ülkelerde bulunan, belirli bir devletin nüfusu tarafından yerleşmiş olan ve o devlet tarafından yönetilen bölgelerden oluşan bir kolektiftir . Erken modern Avrupa güçlerinin genişlemesinden önce, diğer imparatorluklar İberya'daki Romalılar veya şu anda Güney Çin'deki Çinliler gibi toprakları fethedip sömürgeleştirdiler. Modern sömürge imparatorlukları ilk olarak 15. yüzyılda o zamanlar en gelişmiş Avrupa denizcilik güçleri Portekiz ve İspanya arasında bir keşif yarışıyla ortaya çıktı. Bu dağınık deniz imparatorluklarının ve onu izleyenlerin arkasındaki ilk dürtü, Avrupa Rönesansından çıkan yeni fikirler ve kapitalizm tarafından yönlendirilen ticaretti. 1479, 1493 ve 1494'te dünyayı aralarında bölmek için anlaşmalar da yapıldı. Avrupa emperyalizmi, 14. yüzyılda hızla yükselen ve İspanyol ve Portekiz'i zorlayan Avrupa Hristiyanları ve Osmanlı Müslümanları arasındaki rekabetten doğdu. Hindistan'a ve daha az ölçüde Çin'e yeni ticaret yolları aramaya başladı.

<span class="mw-page-title-main">Filhelenizm</span>

Filhelenizm ya da Yunanperverlik, özellikle 19. yüzyılın sonlarında yaygınlaşan ve Yunan kültürü sevgisini yansıtan bir fikir akımıdır.Terim, özellikle Lord Byron gibi Yunanların Osmanlı'ya karşı bağımsızlık savaşını destekleyen Avrupalıların görüşlerinin tanımlamak için kullanılır. Filhelenizmi savunanlara filhelenist, Yunansevici ya da Yunanperver denir.

<span class="mw-page-title-main">Kırklareli Müzesi</span> Kırklareli ilindeki bir müze

Kırklareli Müzesi, Türkiye'nin Kırklareli kentinde bulunan bir müzedir. Müze, 1993 yılında kurulmuş olup doğal tarih örnekleri, bölgenin kültürel yaşam tarihi ile ilgili etnografik öğeler, kent ve çevresinde bulunan arkeolojik eserler sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">William Martin Leake</span>

William Martin Leake FRS İngiliz bir asker, casus, topoğraf, diplomat, antikacı, yazar ve Royal Society üyesiydi. Britanya Ordusu'nda görev yaptı ve kariyerinin çoğunu Akdeniz limanlarında geçirdi. Ziyaret ettiği bölgelerin coğrafyası ve kültürüyle ilgilenmeye başladı ve çoğunlukla Yunanistan hakkında olmak üzere birçok eser yazdı.