İçeriğe atla

Thesmophoriazusae

Thesmophoriazusae (Yunanca: Θεσμοφοριάζουσαι Thesmophoriazousai; İngilizce: Women Celebrating the Festival of the Thesmophoria; Türkçe: Thesmophoria Festivalini Kutlayan Kadınlar veya kısaca Kadınlar Şenlikte) bir komedya olup, Antik Yunan döneminin meşhur şairi Aristofanes tarafından yazılmıştır. İlk olarak MÖ 411 senesinde, Dionysia şehrinde oynanmıştır. Katıldığı yarışmada ödül alıp almadığı kesin olarak bilinmemektedir. Fakat yine de, Aristofanes'in, Atina toplumunu konu aldığı en güzel parodilerden biri olarak addedilir, özellikle; erkek egemen bir toplumda kadın-erkek rollerinin değişkenlik göstermesi, popüler sanatçıların kibirli halleri ve sıradan Atinalıların cahilce ve bencilce hareketleri ve bunun gibi pek çok konu mizahi bir tarzda işlenmektedir. Aynı zamanda, Eski Komedya tarzının karakteristiklerini ustaca işleyen bir yapıya sahiptir. Bu oyun, yine kadın-argosu bir dil barındıran bir diğer oyunu olan Lysistrata ile aynı sene içinde sahneye koyulmuştur.

Oyun kurgusu

Festivaldeki kadınlar bugün,
Öldürecekler beni,
Aşağıladığım için onları! [1]

Euripides rolündeki karakterin söylediği bu sözler, oyun kurgusunun ana temasını oluşturmaktadır. Atinalı kadınlar, Euripides'in oyunlarındaki kadın karakterlerin, seks düşkünü, sapkınlık ve hilelerle dolu gösterilmesinden dolayı çok öfkelidirler. Bu sebeple de, Demeter adına her yıl düzenlenen Thesmophoria festivalinde bir araya geldikleri vakit, Euripides'ten öç almak ve hatta cezasına dair bir hüküm vermek için bir toplantı düzenlerler.

Kadınların öfkesinden ve gücünden çekinen Euripides ise, yine bir tragedya yazarı olan Agathon'dan yardım ister; şenliğe gizlice gidip kadınların toplantısını gözetlemesini ve hatta onun adına savunma yapmasını talep eder. Agathon ise zaten kadın kılığındadır, çünkü yeni tragedyası için hazırlık yapmaktadır. Fakat 'göz kamaştırıcı' güzelliğinden ötürü, Atinalı kadınların onu kıskanacağını ve bu yüzden de festival alanına sokmayacaklarını iddia ederek yardım etmeyi reddeder. Bu durumda, Euripides'in yaşlı kayınbabası (oyun içinde Mnesilochus isimli karakter) yardım elini uzatır, aksi bir karakter olması itibarıyla Agathon'a da son derece gıcık olmuştur. Fakat, oyunun bundan sonraki bölümlerinde Mnesilochus'un başına gelmedik şey kalmaz. İlk olarak, her şey Euripides'in onu tıraş edip kadın kılığına sokmasıyla başlar. Sonra da, onu gizlice kadınların toplantısına gönderir ve izleyenleri kahkahalara boğan bir sürü sahneye tanık oluruz.

Çeviriler

Kaynakça

  1. ^ Thesmophoria 181-82

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Commedia dellArte</i>

Commedia dell'arte, İtalya'da doğan, 16-18. yüzyıllar arasında Avrupa'da popüler hâle gelen, profesyonel tiyatronun ilk örneklerinden biridir. 16. yüzyıl İtalya'sında ortaya çıkan komedya, maskeli karakterleriyle öne çıkan bir tiyatro formudur. Kadın oyuncular komedya ile sahneye çıkmaya başlamıştır. Komedyada taslak metinlere veya senaryolara dayanan doğaçlama performanslar sergilenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Aristofanes</span> Antik Yunan oyun yazarı

Aristofanes (Aristophanes), MÖ 446 - MÖ 386 yılları arasında yaşamış bir komedya yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tiyatro</span> sahnede, seyirciler önünde oyuncuların sergilenmesi amacıyla hazırlanmış gösteriler

Tiyatro, bir sahnede, seyirciler önünde oyuncuların sergilemesi amacıyla hazırlanmış gösterilerdir. Farklı bir şekilde duyguların ve olayların hareket (jest) ve konuşmalarla anlatılmasıdır. Genel olarak temsil edilen eser anlamında da kullanılır. Tiyatro eseri, olayları oluş yoluyla gösterir. Bu yönüyle konuşma ve eyleme dayanan bir gösteri sanatı olarak da tanımlanabilir. Yaygın bir deyişle tiyatro; insanı, insana, insanla, insanca anlatma sanatı olarak Shakespeare'in sözüyle de ifade edilir.

<span class="mw-page-title-main">Euripides</span> Antik Yunan oyun yazarı

Euripides, Aiskhylos ve Sophokles'ten sonra Atina'nın yetiştirdiği üçüncü büyük tragedya ozanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sofokles</span> Antik Atinalı trajik oyun yazarı

Sofokles, Antik Yunan'ın Eshilos ve Evripides ile beraber 3 büyük tragedya yazarlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Yunanistan</span> İlk Çağdaki Yunan medeniyeti

Antik Yunanistan, bugünkü Yunanistan toprakları ile Küçük Asya'da (Anadolu) yaşayan toplumların kurduğu devlet ve uygarlıkların, MÖ 756 ile MÖ 146 tarihleri arasında hüküm sürdükleri bölgenin adı.

<span class="mw-page-title-main">Antik Yunan mutfağı</span>

Antik Yunanistan'da mutfak kültürü, yalınlığı ve dönemin tarımsal yetersizliklerini yansıtmasıyla bilinir. Bu dönemde beslenme alışkanlıkları, Akdeniz mutfağının üç ana ögesi olan buğday, zeytin yağı ve şarap üzerine kuruludur.

Komedyalar, Antik Yunanistan'da şölenlerde söylenen müstehcen şarkılardan ve anlatılardan ya da insanlara ve basmakalıp tiplere yapılan şakalardan meydana gelmiştir. Aristoteles Poetika adlı eserinde komedyanın phallus ezgilerinden meydana geldiğini belirtir. Phallus, erkeklik uzvunu simgeleyen heykellerdir. Eski kültürde phallus sağlığı ve bereketi simgeler. Komedya sözcüğü komos(köy) ve aoide (şarkı) sözcüklerinin bir araya gelmesiyle oluşmuştur ve orijinal anlamı bir köy cümbüşüdür. Komos, Attika'nın kent ve köylerinde yapılan bir alaydır. Dionysos bayramlarında halk bol bol şarap içtikten sonra, acayip kılıklarla sokaklarda dolaşır, hatta flüt çalan bir adamın arkasından alay halinde açık-saçık türküler söyleyerek, kaba ve müstehcen hareketlerle çılgınca oynayarak, yol boyu sataşarak, kentin ileri gelenlerini alaya alarak yürürdü. Ayrıca, sepetler içinde Dionysos'a adanacak kurbanlar tapınır ve üremeyi, bolluğu simgeleyen heykel büyüklüğünde bir phallus geçit töreninde yer alırdı. En önemli temsilcilerinden bazıları Aristophanes, Menandros ve Krates'tir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Roma'da tiyatro</span>

Antik Roma Tiyatrosu, Roma'da oynanan dramatik gösterileri ifade eder. Onun hakimiyeti antik çağ boyunca sürmüştür. Antik Roma tiyatrosu aşırı derecede Yunan geleneğinden etkilenmiştir. Öte yandan diğer birçok edebi türlerdeki gibi Romalı oyun yazarları Yunandan uyarlamaya ve çevirmeye eğilim göstermişlerdir. Örneğin Seneca'nın Phaedra adlı oyunu Euripides'e dayanır. Platus'un birçok komedyası ise, Menandros'un eserlerinin bire bir çevirisidir.

<i>Lysistrata</i> Aristofanes komedisi

Lysistrata, Aristofanes tarafından MÖ 411 yılında yazılmış, tek perdelik, seyirlik bir oyundur.

<span class="mw-page-title-main">Menandros</span> Antik Yunan oyun yazarı

Menander, Yeni Atina Komedyasının en önemli temsilcilerinden olan Yunan oyun yazarıydı. 108 komedya yazmıştır ve Lenaia festivalinde sekiz defa ödül kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kuşlar (Aristofanes)</span> Aristofanes komedisi

Kuşlar, Antik çağ oyun yazarı Aristofanes tarafından yazılmış bir fantastik komedidir.

<span class="mw-page-title-main">Bakhalar</span> Evripides trajedisi

Bakkhalar, Atinalı oyun yazarı Euripides'in son yıllarında, Makedonya kralı I. Archelaus'un sarayında yazdığı bir antik Yunan trajedisidir. İlk kez Euripides'in ölümündan sonra MÖ 405 yılında Dionysos Tiyatrosu'da sahnelendi. İphigenia Avlis'te ve Korint'te Alkmaeon adlı oyunları ile birlikte bir tetralojinin parçası olan oyunun, Euripides'in oğlu veya yeğeni tarafından yönetildiği düşünülmektedir. Oyun, Dionysia şehir festivali yarışmasında birincilik ödülünü kazandı.

Aristofanes'in "Kadınlar Mecliste" isimli oyunu, Ecclesiazusae ,, ilk olarak M.Ö 391 tarihinde sergilenmiştir. 

Kurbağalar bir komedya olup, Antik Yunan döneminin meşhur şairi Aristofanes tarafından yazılmıştır. İlk olarak M.Ö.405 tarihinde Lenaia’da düzenlenen Dionysus Festivali’nde sergilendiğinde birincilik ödülünü kazanmıştır. 

<i>Ploutos</i> (komedya) Aristofanes komedisi

Ploutos, Antik Yunan dönemine ait bir komedya olup, oyun yazarı Aristophanes'in eseridir. İlk olarak, MÖ 408 yılında sahnelenmiş olup, MÖ 388 senesinde revize edilerek tekrar oynanmıştır. Dönemin Atina'sına dair politik mizah niteliğinde hazırlanan bu yapıtta zenginlik tanrısı Ploutos başrolde oynamaktadır. Yapıt, Eski Komedya'dan Yeni Komedya'ya geçiş dönemine aittir.

<span class="mw-page-title-main">Medea (oyun)</span> Evripides trajedisi

Medea, Euripides tarafından yazılmış, ilk MÖ 432'de sahne almış ve temeli İason ve Medea'ya dayanan bir Antik Yunan tragedyası. Oyun, İason'un eşi ve "barbar" Kolhis Krallığı'nın prensesi olan Medea'nın, İason'un onu bırakarak Korinthli Yunan bir prensesle evlenme kararı alması sonucunda attığı adımları konu alır. Oyunda Medea, İason'un yeni karısı ile İason ve kendisinin iki oğlunu öldürerek intikam alır ve Atina'ya giderek yeni bir hayata başlar. Euripedes'in bu oyunu tarih boyunca farklı oyun yazarlarınca politik ve feminist perspektiflerden yorumlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hekabe (oyun)</span> Evripides trajedisi

Hekabe, Euripides tarafından MÖ 424'te yazılmış trajedidir. Truva Savaşı'ndan sonra, Yunanlar Truva'dan ayrılmadan önce gerçekleşir. Ana karakter, düşmüş Truva Şehri'nin kraliçesi Hekabe'dir. Hikâye kısaca, Hekabe'nin kızı Polyksena'nun Akhilleus'un mezarına kurban edilmesinden ve oğlu Polydoros'un öldürülmesinden intikamını nasıl aldığını anlatır.

<span class="mw-page-title-main">Pentheus</span>

Yunan mitolojisinde, Pentheus Thebai kralıdır. Babası, Spartoilerin en bilgesi olan Ekhion'dur. Annesi Agave ise Thebai'nin kurucusu Kadmos ile tanrıça Harmonia'nın kızıdır. Kız kardeşi Epeiros'tu.

Thesmophoria, tanrıça Demeter ve kızı Persephone onuruna düzenlenen eski bir Antik Yunan dini festivaliydi. Her yıl, çoğunlukla tohumların sonbahar sonlarında ekildiği dönemde yapılıyordu. Festivalde insan doğurganlığı ve tarımsal doğurganlık kutlanıyordu. Yunan dünyasında en çok kutlanan festivallerden biriydi. Tören yetişkin kadınlarla sınırlıydı ve festival sırasında uygulanan törenler gizli tutulurdu. Festivalle ilgili en kapsamlı kaynaklar, Lucian'a ait bir belgede festivali anlatan bir yorum ve Aristophanes'in festivalin parodisini yaptığı Thesmophoriazusae adlı oyunudur.