İçeriğe atla

Thermae Traiani

Yapının modern bir rekonstrüksiyonu.

Thermae Traiani (Trajan Hamamı) Esquiline’nin güneyine inşa edilmiş ve Trajan hükümdarlığı altında MS 22 Haziran 109 yılında yapımı tamamlanmış büyük bir Antik Roma hamamıdır (Thermae). Büyük imparatorluk banyolarının ilki olan Traianus Hamamı kendinden önce yapılmış Nero Hamamı’ndan daha gelişmiş ve Titus Hamamı’ndan üç kat büyüktü ve Antonin, Diocletian ve Constantin Hamamlarının tasarımlarına kaynak olmuştur.[1]

Yapı

En fazla 315 × 330 m. alan kaplayan yapı, esas olarak beton ve tuğladan inşa edilmiştir. İç cephe kare veya altıgen şeklinde fayanslarla kaplanmış, dış cephe kaplamalarında ise sıva veya mermer ile çatı için kiremit kullanılmıştır. Kış aylarında güneşin sıcaklığından faydalanmak için güneybatı kısmına 190 × 212 m. alana sahip odalar ile kuzey-doğu tarafına avlu inşa edilmiştir. Hamam genel olarak erkekler için inşa edilmiş olsa da Traianus döneminde kadınlar için de özel yer yapılmıştır.[2] Hamam için gereken suyun çoğu muhtemelen Aqua Anio Vetus’tan tedarik ediliyordu. Traianus Hamamı, günde 2.182.600 galon (992.200 metreküp) su getiren 9 su kemeri olmasına rağmen, zaten periyodik olarak sıkıntı çeken bir şehir için gereken su miktarını büyük ölçüde arttırmıştı. Traianus şehrin su rezervlerini bir miktar artırmak için Bracciano Gölü’nden Roma’nın Trastevere bölgesine 250.593 galon (113.920 metreküp) su ileten Aqua Traiana’nın (Traianus Kanalı) inşasını başlattı. Traianus Hamamı’ndan iki gün sonra MS 24 Haziran 109’da açıldı ve AQUA TRAIANA’nın betimlendiği madeni paralarla kutlandı.[3][4]

Kaynakça

  1. ^ L. Richardson, A New Topographical Dictionary of Ancient Rome, The Johns Hopkins University Press, Maryland 1992 s.387-397.
  2. ^ J. Bennett, Trajan Optimus Princeps: A Life and Times, Routledge, London 1997 s.152-155
  3. ^ L. Richardson 1992: s.18-19
  4. ^ P.V.Hill, “Buildings and Monuments of Rome: PART 1” s.42-44

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Efes</span> Anadoluda bir antik kent

Efes, Anadolu'nun batı kıyısında, bugünkü İzmir ilinin Selçuk ilçesinin üç kilometre güneybatısında yer alan antik bir Luvi şehriydi. Şehir Anadolu'da Yunan sömürgeciliğinin başlamasıyla birlikte İyonya ve daha sonra Roma dönemlerinde de önemini korumuştur. Kuruluşu Cilalı Taş Devri'ne yani MÖ 6000 yıllarına dayanır. MÖ 10. yüzyılda eski Arzava başkentinin yerine Attik ve İyonyalı Yunan kolonistleri tarafından inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hierapolis</span> Denizlide bir antik Roma kenti

Hierapolis, Pamukkale (Denizli) yakınlarında bulunan ve Frigler döneminde ana tanrıça Kibele kültünün merkezlerinden biri olarak faaliyet göstermiş bir antik kenttir. Antik coğrafyacı Strabon ile Ptolemaios verdikleri bilgilerde, Karia bölgesine sınır olan Laodikeia ve Tripolis kentlerine yakınlığı ile Hierapolisin bir Frigya kenti olduğunu ileri sürülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Trajan</span> 13. Roma İmparatoru

Marcus Ulpius Nerva Traianus, yaygın adıyla Trajan, Roma İmparatorluğu'nun Beş İyi İmparatorundan ikincisidir. Tahta çıktığı MS 98 yılından öldüğü 117 yılına kadar Roma İmparatorluğu’na altın çağını yaşatmıştır. Mütevazı ve filantropik kişiliği sayesinde hem halk hem de ordu tarafından sevilmiştir. Ortaya koyduğu politikalar ve savaşçı kişiliği sayesinde Roma İmparatorluğu'nu tarihinin gördüğü en geniş topraklarına ulaştırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hamam</span>

Hamam, özel bir düzenle ısıtılan sıcak ve soğuk suyu bulunan, yıkanma amacıyla kullanılan yapı.

<span class="mw-page-title-main">Kralkızı Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Diyarbakırda bir barajı

Kralkızı Barajı ve HES, Diyarbakır ili sınırları içerisinde Diyarbakır'a 81 km, Dicle ilçesine 6 km mesafede Dicle Nehri'nin ana kolu olan Maden Çayı üzerinde yer almaktadır. Enerji üretmek amacıyla 1985-1997 yılları arasında inşa edilmiştir.

Daçya (Dacia) eski bir coğrafi isimdir. Daçyalıların yaşadıkları toprakları kapsar. Daçya Balkanlarda kuzeyde Karpat dağları, güneyde Tuna nehri, batıda Tisa nehri, doğuda ise Dinyester nehri ile sınırlıydı. Ülkenin dörtte biri ormanlıktır ve sadece onda birlik bir bölümü çıplak dağlardan ve sulardan oluşmuştur. Başkenti Sarmizegetusa idi. Ahalisi genellikle Traklara mensup kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Trajan Forumu</span> Romada meydan

Trajan Forumu kronolojik olarak Roma'nın son imparatorluk meydanıdır. Emperyal pazarın en son ve en büyüğü olarak 185×300 m.’lik bir alanı kaplamaktadır ve neredeyse diğer Forum’ların toplamı kadar büyüktü. Quirinal ve Capitoline arasındaki vadide kalan, kuzey-batıdaki Atrium Libertatis ile güney-doğu ve güney batıdaki Caesar Forumu ve Augustus Forumu arasındaki alanı birleştirerek, Caesar ve Augustus’un bu bölge için planladığı anıtsal kareler dizisini tamamlar. Traianus Forumu, Augustus Forumu’nun yenilikçi mimari özelliklerini daha ileriye taşır. Karyatid benzeri figürlerin kullanılması ve bazı yapısal detayların akıllıca bir uyarlaması ve geri dönüşüdür. Ayrıca Forum kamu mimarisinde de radikal bir değişime yol açmıştır. Çünkü İtalya yarımadası ve imparatorluğun çoğu yerinde geleneksel dikdörtgen pazar-içi tapınak düzeni terkedilmiş yerine kare bir düzen kullanılmaya başlanmıştır. Başkentte ilk kez bir inşaatta üstü açık ticari ve finansal ticaretin yapıldığı bir Grek esintili agora ile yasal ve diğer işlerin ele alındığı Roma’nın bazilikaya benzer yapısı birleştirilmişti. Traianus’un bu mimari değişikliği oldukça ünlendi ve pratik bir düzen olduğunu kanıtladı. Bu mimari değişim kuzey eyaletlerinin çoğunda hızla kabul edilmiştir. Forum’un kuzey-batı tarafında enine Bazilika Ulpia yükseliyordu. Üç girişe sahip olan bu yapının her girişi imparatorun bronz heykellerini taşıyordu ve OPTIME DE REPUBLICA MERITO DOMI FORISQUE yazısı gelenleri karşılıyordu. Üç giriş, 55 × 110 m. genişliğinde ikinci bir geniş koridorlu binaya açılıyordu. Binanın üst katındaki oda, Traianus’un imparatorluk arşivlerinin tutulduğu Bibliotheca Ulpia’yı oluşturuyordu ve yangına ve neme karşı korunması için tuğla ve betondan yapılmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Agrippa Hamamları</span>

Agrippa Hamamları, Roma'da inşa edilmiş ilk büyük thermae olarak Marcus Vipsanius Agrippa tarafından yaptırılmış olan Antik Roma hamamları. Yapı başlangıçta Panteon ile aynı zamanda ve onun ekseninde yapılmış bir balaneion (βαλανεῖον) olarak inşa edilmiştir. Agrippa tarafından MÖ 19 yılında Aqua Virgo su kemerinin tamamlatılmasıyla birlikte hamamın su tedariki sorunu çözülmüş, büyük bir süs havuzu ilave edilerek yapı gerçek anlamda bir thermae şeklini almıştır. MÖ 12 yılında öldüğünde, hamamı vasiyetinde Roma halkına bırakmıştır.

<span class="mw-page-title-main">115 Antakya depremi</span>

115 Antakya depremi, 13 Aralık 115 tarihinde Antakya'da meydana gelen ve yüzey dalgası büyüklüğü 7.5 Ms, günümüz ölçümleri ile mercalli şiddet ölçeğinde tahmini ise maksimum XI. (Aşırı) yoğunlukta meydana gelen deprem. Antakya ve çevresinde yaklaşık 260.000 kişinin ölümüne sebebiyet verdiği düşünülen ve çok ciddi maddi hasara neden olan deprem, günümüzde Türkiye coğrafyası sınırları içerisinde en çok can kaybına sebep olan deprem olarak kayıtlara geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Roma'da teknoloji</span>

Roma İmparatorluğunda askeri ve ticari işleri kolaylaştırmak için geliştirilen teknoloji bin yıl boyunca Roma İmparatorluğunun güçlü bir devlet olarak kalmasını sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Timgad</span> Cezayirin Aurès Dağlarındaki bir Roman-Berberi kasabası

Timgad, Cezayir'in Aurès Dağları'ndaki bir Roman-Berberi kasabasıydı. MS 100 yılı civarında İmparator Trajan tarafından kurulmuştur. Kasabanın tam adı Colonia Marciana Ulpia Traiana Thamugadi'dir. Roma imparatoru Trajan şehri annesi Marcia, büyük kız kardeşi Ulpia Marciana ve babası Marcus Ulpius Traianus anısına kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Basilica Therma</span>

Basilica Therma, diğer adlarıyla Terzili Hamam, Kral Hamamı, Kral Kızı Hamamı veya Sarıkaya Roma Hamamı, Türkiye'nin Yozgat ilinin Sarıkaya ilçesinde yer alan Roma İmparatorluğu dönemine ait bir halk banyosudur. 2. yüzyılda inşa edilen hamamın jeotermal aktivitesi hâlâ mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Diocletianus Hamamları</span>

Diocletianus Hamamları, İtalya'nın başkenti Roma'da bulunan bir Roma hamamıdır. Adını Roma İmparatoru Diocletianus'tan almakta olup MS 298-306 yılları arasında inşa edilmiştir ve en büyük Roma hamamlarından biridir.

Bozdoğan Su Kemeri ile Burmalı Minare Mescidi arasında yer alan, su kemerinin bitişiğinde ve günümüzde Kalenderhane Camii'nin olduğu alanda bulunan Bizans Dönemi hamam kalıntılarıdır. MS.4.yüzyıl sonu ile 5.yüzyıl başlarında inşa edilmişlerdir.Belki de çifte hamam olarak nitelendirilebilecek tesisin 6.yüzyıln ortalarına doğru kısmen kullanımdan çıkmış olabileceği düşünülmektedir.

Antik Romalılar tarafından inşa edilen Roma köprüleri, inşa edilen ilk büyük ve kalıcı köprülerdi. Roma köprüleri taştan yapılmıştır ve temel yapı olarak kemer kullanılarak inşa edilmişlerdir. Bu köprülerin yapımında çok miktarlarda beton kullanıldı, Romalılar ilk defa köprü yapımında beton kullanan halk oldu.

Titus Hamamları veya Thermae Titi, Roma İmparatoru Titus tarafından MS 81 yılında Roma'da inşa edilen halka açık hamamlardı (Thermae). Hamamlar, Nero'nun Domus Aurea adını verdikleri için park ve lüks mülklerden oluşan bir alan olan Esquiline Tepesi'nin dibinde bulunuyordu. Titus'un hamamları, yüksek ihtimalle sevilmeyen Domus Aurea'ya ait hali hazırda mevcut veya kısmen inşa edilmiş bir hamam kompleksinin dönüştürülmesiyle aceleyle inşa edilmiştir. Bu hamamlar geniş değildi ve çok daha büyük olan Traianus Hamamları gelecek yüzyılın başında hemen yanlarına inşa edildi.

<span class="mw-page-title-main">Marcus Ulpius Traianus</span>

Marcus Ulpius Traianus İmparator Trajan'ın babası ve senator. Muhtemelen M.S. 30 yılında doğmuş olduğu düşünülmektedir. MS 70 yılında consulllüğe seçildiğinde kırk yaşında ve iki çocuk sahibi olduğu belirtilmiştir. Ölüm yeri kesin olmamakla birlikte Roma'da öldüğü ileri sürülmektedir. MS 112-114 yılları arasında çıkarılan paralar Traianus'a divus mahlasını verir ve onu tanrılaştırır ancak söz konusu aynı döneme ait bir yazıt, ondan bu unvanı kullanmadan değinir. Bu nedenle, 112 ile 114 arasında öldüğü öne sürülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Naumachia Traiani</span>

Naumachia Traiani MS 11 Kasım 109’da deniz savaşları için yapılmış yapay bir havuzdur. Trajan tarafından Domitianus’un benzer yapısının yerine geçmesi ve Circus Maximus’un alanının genişletilmesi için yapılmıştı. Yapı; 305 metre uzunluğunda ve 101 metre genişliğinde yuvarlatılmış iç ve dış köşeleri olan, su devirdaimi yapan kanallara sahip büyük bir havuzdur. Bilinen üç tarafı zemin seviyesinde oturtulmuş, izleyiciler için en az dört sıra oturma düzenini destekleyen bir dizi kubbeli koridor ve odaya sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Trajan Sütunu</span>

Trajan Sütunu Bugün İtalya, Roma'da bulunan, Traianus'un Daçya Savaşları'ndan galibiyetle ayrılmasının ardından galibiyetin sebolü olarak yaptırdığı anıtsal sütundur. Yapılan arkeolojik kazılardan yola çıkarak Bibliotheca Ulpia ile çağdaş olduğu öğrenilmiş ve 12 Mayıs 113’de yapıldığı düşünülen Traianus Sütunu, imparatorun saltanatının zirvesinde yer almasından bu yana başkentin önemli bir simgesi ve emperyal gücünün bir sembolü olarak görülmüştür.

Traianus Pazarları, Via dei Fori Imperiali'da bulunan ve bugün ayakta olmayan büyük bir bina kompleksidir. Thermae Traiani ile çağdaş olan Mercati di Traiano, traverten ayrıntılarına sahip özenle planlanmış ve tuğla kaplı betondan inşa edilmiştir. Ana katta iki caddeye sahip ve bunlara birbirine bağlanan merdivenler ve koridorlarla erişilebilen, 6 katlı 170’ten fazla kubbeli odaya sahiptir. Yaklaşık 110×150 m.’lik bir alanı kaplayan, kuzeydoğuya doğru eğimli bir araziye uyacak şekilde tasarlanmış birleşmiş bir yapıdır ve Quirinal’ın kilden oluşan ve sağlam olmayan zemini üzerine kurulmuş, dönemin şartlarına göre üstün bir mimarî yapıdır. Bu yapı, Roma yapı tekniklerinin geliştirilmesinde beton ve tuğlanın zaferini ifade etmiş ve Roma mimari ilkelerindeki belirgin değişiklikler göstermiştir. Daha da önemlisi kompleksin planlanması, mevcut faydacı mimarlık kavramında köklü bir değişime neden olmuştur. Forumu ve Hamam mimarisine hâkim olan simetrik ve eksenel düşünce, yerini düzen ve kompozisyondaki bir dizi yeni fikre bırakmıştır.