İçeriğe atla

Theofilaktos (I. Mihail'in oğlu)

Theofilaktos
Romalıların İmparatoru
Theofilaktos'un, altın bir solidusun arka yüzünde yer alan tasviri
Bizans İmparatoru
Hüküm süresi25 Aralık 811 – 11 Temmuz 813
Önce gelenI. Mihail
Sonra gelenV. Leon
Doğumy. 793
Ölüm15 Ocak 849
HanedanNikiforos Hanedanı
BabasıI. Mihail
AnnesiProkopia
Nikiforos Hanedanı
Kronoloji
I. Nikiforos802–811
Ortak imparator olarak Stavrakios ile, 803–811
Stavrakios811
I. Mihail811–813
Ortak imparator olarak Theofilaktos ile, 811–813
Veraset
Öncül:
İsauria Hanedanı
Ardıl:
V. Leon ve Frigya Hanedanı

Theofilaktos veya Theophylaktos (YunancaΘεοφύλακτος; y. 793 – 15 Ocak 849), Bizans imparatoru I. Mihail Rangabe'nin (h811-813) en büyük oğlu ve I. Nikiforos'un (h802–811) anne tarafından torunuydu. Theofilaktos, babasının hükümdarlığı sırasında babasının yanında ortak imparator olarak yer aldı. Babasının tahttan indirilmesinin ardından hadım edilip Eustratius adını alarak Plate Adası'nda bir manastıra sürgün edildi.

Hayatı

Theofilaktos, I. Mihail ve Prokopia çiftinin en büyük çocuğuydu ve y. 793'de doğdu. Theofilaktos'ın en küçük erkek kardeşi olan Konstantinopolis Patriği I. İgnatius'un hagiografisinde yer alan kardeşlerinin listesinde onun en büyük çocuk olup olmadığı, kız kardeşi Gorgo'dan önce veya sonra mı doğduğu belirtilmemiştir.[1] Aynı kaynak, kardeşi Staurakios ile birlikte taç giydiğini belirtir.[2] Adını 780'de tahtı Naip İmparatoriçe İrini'den almak için başarısız bir komploya katılan Dodekanesos Theophylact Rhangabe'nin drungarios'undan almıştır. [3] Yine de anne tarafından büyükbabası, imparator I. Nikiforos (h. 802-811), İmparatoriçe Irene himayesi altında Logothetis tu geniku (maliye bakanı) oldu ve Ekim 802'de azledilene kadar görev yaptı.[4]

Nikiforos'un 26 Temmuz 811'de Pliska Muharebesi'nde ölmesi, ayrıca tek oğlu ve vârisi Stavrakios'un aynı savaşta sakatlanmasının ardından, 2 Ekim'de Bizans Senatosu ve tagmata muhafız birlikleri, Nikiforos'un damadı Michael Rhangabe'yi vâris olarak önerdiler. İmparator ve Staurakios'u tahttan çekilmeye zorladılar.[1][5] Mihail, cömert hediyeler dağıtarak, 12 Ekim'de karısını Augusta olarak taçlandırarak ve son olarak, 25 Aralık 811'de o zamanlar on sekiz yaşında olan Theofilaktos'u Noel Günü'nde Ayasofya'da yanına ortak imparator olarak taçlandırarak, otoritesini sağlamlaştırmaya başladı.[1][6] Aşağı yukarı aynı dönemlerde Mihail, Synnada Piskoposu Mihail komutasındaki bir elçiliği Frenk sarayına gönderdi; Aachen'de sıcak bir karşılamaya ve iki krallık arasındaki bir barış anlaşmasının onaylanmasına rağmen, Şarlman, böyle bir anlaşmayı kabul etmekte tereddüt etti.[1][7]

Theofilaktos hakkında 11 Temmuz 813 tarihine kadar başka bir bilgi bulunmamaktadır. Bu tarihte, Ermeni Leon'un liderliğindeki bir askeri isyanla karşı karşıya kalan I. Mihail, tahttan feragat etmiştir. Mihail ve ailesi, keşiş ve rahibe olarak Pharos Meryem Ana Kilisesi'ne sığındı. Mihail ve oğulları ileride tahtta hak iddia edememeleri için hadım edildiler ve Marmara Denizi'ndeki Prens Adaları'ndan biri olan Plati'ye sürgün edildiler (bazı tarihçiler İoannis Skilicis ve Zonaras onun yerine Proti adasına sürgün edildiğini belirtir). Yeni imparator Leo onlara yıllık maaş bağladı.[1][8] Oi meta Theofanin'e göre, manastırda Eustratius (Εὐστράτιος) adını alan Theofilaktos, 15 Ocak 849'da babasından beş yıl sonra öldü ve Plati Adası'ndaki bir kilisede babasının yanına gömüldü.[1] Theophanes Continuatus, cesedinin (veya belki de babasının) daha sonra kardeşi Patrik İgnatius tarafından "tou Satyrou " olarak bilinen manastıra nakledildiğini de bildirir.[1]

Kaynakça

Özel
  1. ^ a b c d e f g PmbZ, ss. 684–685.
  2. ^ Martindale 2001.
  3. ^ Treadgold 1988.
  4. ^ Treadgold 1988, ss. 128–129.
  5. ^ Treadgold 1988, ss. 173–177.
  6. ^ Treadgold 1988, ss. 177–179.
  7. ^ Treadgold 1988, ss. 179, 182.
  8. ^ Treadgold 1988, ss. 188–189.
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Nikiforos</span>

I. Nikiforos, 802 yılından öldürüldüğü yıl olan 811'e kadar hüküm sürmüş Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Stavrakios</span>

Stavrakios, 16 Temmuz ile 2 Ekim 811 tarihleri arasında Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">I. Mihail</span>

I. Mihail Rangabe, 811–813 arasında Bizans imparatoru.

Manuil, yaklaşık 810'dan 838'deki ölümüne kadar görev yapmış önemli bir Ermeni asıllı Bizans generalidir. En yüksek askeri rütbeye eriştikten sonra sarayda aleyhine düzenlenen bir komplo sonucu 829 yılında Abbasilere sığınmak zorunda kaldı. Ertesi sene Bizans hizmetine geri döndü, yeğeni Theodora ile evlenen İmparator Theofilos onu Domestikos ton sholon görevine getirdi. Theofilos'un hükümdarlığında bu görevde kaldı, 838 yılında Dazimon Muharebesi'nde imparatorun hayatını kurtardığı rivayet edilir. Bu anlatıma göre, 27 Temmuz 838 günü muharebede aldığı yaralar yüzünden ölmüştür fakat başka kaynaklar ise bu muharebeden sağ kurtulduğunu, Theofilos'un ölümünden sonra imparatorluğu yöneten naip heyetinde önemli bir rol oynadığını ve 860 civarında öldüğünü kaydederler.

Anna Dalassini, Komninos Hanedanı'nın 11. yüzyılda yükselişinde kayda değer bir rol oynamış önemli bir Bizans soylusudur. Oğlu I. Aleksios tarafından karısının yerine kendisine Augusta unvanı verilmiştir. Oğlunun Türklere ya da diğer uluslara karşı yaptığı uzun askeri seferler sırasında imparatorluğu yönetmiştir. İmparator annesi olarak, Dukas ailesinin geçmiş entrikaları nedeniyle nefret ettiği imparator eşi İrini Dukena göre daha etkili ve güçlüydü.

Bardas, Bizans soylusu ve yüksek dereceli bakan.

<span class="mw-page-title-main">Theoktistos</span> Bizans bürokratı

Theoktistos ya da Theoctistus 9. yüzyılın ikinci çeyreğinde önde gelen bir Bizans bürokrattı ve 842'den görevden alınıp, öldürüldüğü 855'e kadar reşit olmayan imparator III. Mihail'in naip konseyinin de facto başkanıydı. Hadım bir saray çalışanı olan Theoktistos, II. Mihail'in 822'de tahta çıkmasına yardım etti ve patrikios ve daha sonra magistros unvanlarıyla ödüllendirildi. Mihail ve oğlu Theofilos'un altında chartoularios tou kanikleiou ve Logothetis tu dromu yüksek mevkilerinde bulundu. Theofilos'un 842'deki ölümünden sonra Theoktistos, naiplik konseyinin üyesi oldu, ancak kısa süre sonra diğer üyeleri kenara çekmeyi ve kendisini İmparatorluğun sanal hükümdarı olarak yerleşmeyi başardı.

Theofano Bizans İmparatoru Stavrakios'un imparatoriçe eşidir. Günah Çıkartıcı Theofanis'in Vakainamelerine (kroniklerine) göre, Theofano, İmparatoriçe İrini ile akrabadır, Her iki kadın da Atina'dandır fakat bu akrabalığın içeriği bilinmemektedir.

Prokopia, Bizans İmparatoru I. Mihail'nin imparatoriçe eşidir. I. Nikiforos'un kızıdır. Annesinin ismi bilinmemektedir. Tek kardeşi Stavrakios'tur.

Bardanes, lakabı Tourkos, "Türk", İmparator I. Nikiforos'a karşı başarısız bir ayaklanmaya önderlik eden Ermeni veya Hazar Türk'ü asıllı Bizans generali.

<span class="mw-page-title-main">Slav Thomas</span> Bizans generali

Slav Thomas, 9. yüzyıl Bizans askerî komutanıdır. Amoriumlu II. Mihail'e karşı 821-823 yılları arasında yaşanan geniş ölçekli isyanın lideridir.

Grigorios Pterotos Bizans general ve imparator V. Leon'nun akrabasıdır. Leon'un katili II. Mihail'e karşı Slav Thomas'ın isyanına katılmıştır.

Aetios ya da Aetius Bizanslı hadım bürokrat ve Bizans İmparatoriçesi Atinalı İrini'nin en güvendiği danışmanlarından biridir. İrini mutlak hükümdar olunca, Aetios, hadım başbakan Stavrakios ile yoğun bir rekabete girmiştir. Stavrakios'un ölümünden sonra, devletin en önemli adamı olmuştur. Kardeşi Leon adına tahtı gasp edecek bir komplo kurmuştur fakat 802 yılında İrini tahttan indirilince gücünü kaybetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nikiforos Hanedanı</span>

Bizans imparatoriçesi İrini'nin tahttan indirilmesinden sonra, taht ismini kurucusu I. Nikiforos'tan alan kısa ömürlü Nikiforos Hanedanı'na geçmiştir. İmparatorluk, uzun zamandır olduğundan daha zayıf ve daha istikrarsız bir konumdaydı ve mali sorunlar ile boğuşuyordu.

Aleksios Mosele ya da Mousoulem/Mousele (Μουσουλέμ/Μουσελέ), Ermeni kökenli geç 8.yüzyıl Bizanslı general

<span class="mw-page-title-main">Krasos Muharebesi</span>

Krasos Muharebesi, Ağustos 804'te, İbrahim ibn Cibril komutasındaki Abbasi ordusu ile İmparator I. Nikiforos komutasındaki Bizanslılar arasında gerçekleşen Arap-Bizans Savaşları'nda bir savaştı. I. Nikiforos'un 802'ye katılması Abbasi Halifeliği ve Bizans arasında savaşın yeniden başlamasına neden oldu. 804 yazının sonlarında, Abbasiler geleneksel akınlarından biri için Bizans Küçük Asya'yı işgal etmişti ve Nikiforos onlarla buluşmak için yola çıktı. Ancak Krasos'ta şaşırdı ve ağır bir yenilgiye uğradı, kendi hayatıyla zar zor kurtuldu. Ardından ateşkes ve esir takası düzenlendi. Yenilgisine ve ertesi yıl büyük bir Abbasi istilasına rağmen, I. Nikiforos, Halifeliğin doğu vilayetlerinde yaşanan sorunlar Abbasileri barış yapmaya zorlayana kadar sebat etti.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Asya'nın Abbasi işgali (806)</span>

806 Küçük Asya'nın Abbasi işgali, Abbasi Halifeliği tarafından Bizans İmparatorluğu'na karşı başlatılan uzun bir dizi askerî operasyonun en büyüğüydü. Abbasi ve Bizans imparatorluklarının uzun bir kara sınırını paylaştığı güneydoğu ve orta Küçük Asya'da gerçekleşti. Abbasi ve Bizans imparatorluklarının uzun bir kara sınırını paylaştığı güneydoğu ve orta Küçük Asya'da gerçekleşti.

Theofilaktos Dalassenos, 11. yüzyılda önemli görevler üstlenmiş Bizanslı aristokrat ve Dalassenos soylu ailesinin bir üyesidir.

Theofilaktos Botaneiatis, 11. yüzyıl Bizanslı general ve Selanik valisi.

Nikiforos, Bizans imparatoru V. Konstantinos'un ikinci oğlu ve Bizans İmparatorluğu'nun Sezar'ıydı. Üvey kardeşi IV. Leon'a karşı, Nikiforos'un unvanına mal olan bir komploya girişmişti ve sonraki hükümdarlıklar olan yeğeni VI. Konstantinos 780-797) ve Konstantinos'un annesi Atinalı İrini'den sırasında çok sayıda gasp komplosunun odak noktası oldu. Bu nedenle gözleri kör edildi ve hayatının çoğunu bir manastıra sürgüne gönderdi; muhtemelen 812'den sonra Aphousia adasında öldü.