İçeriğe atla

Theodora Komnini (Kudüs kraliçesi)

Theodora Komnini
Θεοδώρα Κομνηνή
Kudüs kraliçesi
Kudüs konsort kraliçesi
Hüküm süresi1158-1162
Önce gelenMalatyalı Morfia
Sonra gelenMaria Komnini
Doğumyaklaşık 1145
Eş(ler)iIII. Baudouin
Çocuk(lar)ıAleksios Komninos
İrini Komnini
Tam adı
Theodora Komnini
HanedanKomninos Hanedanı
Babasıİsaakios Komnenos
Annesiİrene Synadene

Theodora Komnini ya da Comnena (YunancaΘεοδώρα Κομνηνή, Theodōra Komnēnē) (d. yaklaşık 1145), Bizans İmparatoru I. Manuil'un yeğeni, Kudüs Kralı III. Baudouin'in eşi.

Aile

sebastokratōr İsaakios Komnenos ile ikinci eşi İrene Synadene'nin kızıdır. Babası İsaakios, Bizans İmparatoru II. İoannis ile Macaristanlı İrini'nin oğludur. Babasının erkek kardeşi İmparator I. Manuil'tur.

Kudüs Kralının eşi olduğu dönem

III. Baudouin Kudüs Krallığının kontrolünü naip olan annesi Kudüslü Melisende'den 1153 yılında aldığı zaman bekardı. Fakat yaklaşık 1157 yılında en zengin ve güçlü komşusu Bizans İmparatorluğu'ndan bir eş aramaya başladı. Bizans ile müttefik olmanın en büyük düşmanı Suriye Kralı Nureddin Mahmud Zengi'ye karşı askeri yardım ve ihtiyaç duyduğu parayı sağlayacağını umut ediyordu.

Nasıra Piskoposu Toronlu II. Humphrey, Attard, Joselin Piscellus ve William de Barris, evlilik görüşmeleri için Konstantinopolis'e gönderildi. Elçiler neredeyse bir yıl kaldılar ama sonuçta Theodora'nın Baldwin'in eşi olmasına karar verildi. O zaman 12 ya da 13 yaşındaydı ama güzelliği ile tanınıyordu. Çeyizi 100,000 Bizans parasıydı. Bu çeyizin yanında, Tyreli William'a göre, parlak düğün elbiseleri 14,000 Bizans parası ediyordu. Baudouin ise çeyiz olarak eğer çocuksuz ölürse Akka'ya sahip olma hakkı verdi.

Elçiler, Kudüs'e Eylül 1158 tarihinde Theodora ile geri döndüler. Henüz Kudüs Latin Patrikliği kutsanmadığı için, evliliği Antakya Latin Patriği kıydı. Baudouin, daha önce uçarı bilinen hayatını terk ederek, sadık bir koca oldu. Evlilik, kısa ve çocuksuz bitti. Baudouin, birkaç yıl sonra 1162 yılında, Theodora'yı 17 yaşında dul bırakarak öldü. Theodora, söz verildiği gibi Akka'yı aldı.

I. Andronikos'un metresi olduğu dönem

1166 yılında, Theodora'nın babasının kuzeni Andronikos krallığını ziyaret etti ve kendisine Baudouin'in erkek kardeşi ve ardılı I. Amalrik tarafından Beyrut lordu unvanı verildi. Andronikos, Theodora'yı Beyrut'a davet etti ve ikisi Şam'a kaçtılar. O sırada Andronikos zaten evliydi ayrıca Prens Antakyalı II. Baudouin'in kızkardeşi Philippa ve I. Manuil'ın eşi Antakyalı Maria ile de gönül ilişkisi vardı. Onun bu davranışlarını onaylamayan Manuil'in kendisini cezalandırmasından kaçıyordu. Akra, I. Amalrik'e geri döndü, I. Amalrik, bir başka Bizans prensesi Maria Komnini ile evlenerek imparatorlukla müttefikliğine devam ettirdi.

Şam'da Nureddin Mahmud Zengi'nin sarayında Aleksios ve İrini isimlerinde iki çocuk sahibi oldular, Andronikos bu sırada aforoz edilmişti. Çift ayrıca Bağdat'a, sonra Paflagonya kalesi lordluğu unvanı alacağı Anadolu Selçuklu Devleti'ne de gittiler. Oradan Karadeniz kıyısına geldiler. Komninos Hanedanı'nın ortaya çıktığı yer olan Ünye (o zamanki Oinaion) civarındaki bir kaleye yerleştiler. Andronikos'un kalede bulunmadığı bir gün Bizans Trabzon theması valisi kaleye bir baskın verdi ve Theodora ve iki çocuğunu esir alıp Konstantinopolis'e gönderdi. Manuel, Andronikos'un tekrar Bizans'a bağlanması için yem olarak onları Konstantinopolis'te tuttu. Gerçekten Andronikos 1180 yılında teslim olup Konstantinopolis'i ziyaret edip Manuil'e bağlılığını bildirdi.

Konstantinopolis'e 1182 yılında nihai olarak dönmüş ve 1183 yılında imparator olmuştur. Bu dönemde Theodora ile ilişkisinin devam ettiğine dair kanıt yoktur. Kızı İrini, Manuil'in metresi Theodora Vatatzina'dan olma gayrımeşru çocuğu Aleksios ile evlendi. Ayrıca gene bu dönemde Andronikos'u Ermenilerin elinde esir olan İsauria'nın eski Bizans valisi yeğeni İsaakios'un salı verilmesi için fidye ödemeye razı etti. Ancak Andronikos bu karardan sonra İsaakios'un isyan edip Kıbrıs'ı ele geçirmesi nedeniyle pişman oldu.

K. Varzos, Theodora Komnini ve Theodora Vatatzina'nın Andronikos'a karşı komplo kurduklarını iddia eder, ancak bu konuda yeterli delil yoktur. Theodora'nın sonraki hayatı hakkında bilgi yoktur.

Adaşları

Aynı dönemde iki tane Theodora Komnini daha vardır:

  1. Theodora Komnini (Ölüm 2 Ocak 1184), II. İoannis'un oğlu Andronikos Komnenos'un kızı, II. Henry Jasomirgott ile evlendi, aralarında Avusturya Dükü V. Leopold olan üç çocukları oldu.
  2. Theodora Komnini, Prens Antakyalı III. Boemondo'nun eşi ve Kudüs Kralının eşi Maria Komnini'nin kızkardeşi.

Çocukları

Andronikos'dan iki çocuğu olmuştur:

  • Aleksios Komnenos
  • İrini Komnini.

Kaynakça

  • Surlu Vilyam, A History of Deeds Done Beyond the Sea, trans. E.A. Babcock and A.C. Krey. Columbia University Press, 1943.
  • Bernard Hamilton, "Women in the Crusader States: The Queens of Jerusalem", in Medieval Women, edited by Derek Baker. Ecclesiastical History Society, 1978.
  • Steven Runciman, A History of the Crusades, vol. II: The Kingdom of Jerusalem. Cambridge University Press, 1952.
  • O City of Byzantium, Annals of Niketas Choniatēs, trans. Harry J. Magoulias. Wayne State University Press, 1984.
  • Varzos, Konstantinos (1984). Η Γενεαλογία των Κομνηνών [Komninosların Soyağacı] (PDF) (Yunanca). B. Selanik: Bizans Araştırmaları Merkezi. ss. 327-346. OCLC 834784665. 
Resmî unvanlar
Önce gelen:
Malatyalı Morfia

Kudüs konsort kraliçesi
III. Baudouin'in eşi olarak

1158-1162
Sonra gelen:
Maria Komnini

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Andronikos</span>

I. Andronikos Komninos, 1183-1185 arasında Bizans imparatoru olmuştur. İmparator I. Aleksios ve İrini Dukena'nin oğlu sebastokratōr İsakios Komninos'un oğludur. Komninos Hanedanı'nın son temsilcisidir. Devlet düzeninde reform yapmaya çalıştıysa da Batı Hristiyanlığına karşı gösterdiği büyük düşmanlıkla Norman istilasını hızlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Aleksios</span> Bizans imparatoru

II. Aleksios Komninos. 1180-1183 döneminde Bizans İmparatoru.

<span class="mw-page-title-main">İrini Dukena</span>

İrini Dukaina ya da Ducaena Bizans İmparatoru I. Aleksios'un karısı ve İmparator II. İoannis ve Anna Komnini'nin annesidir.

<span class="mw-page-title-main">I. Aleksios (Trabzon imparatoru)</span> İlk Trabzon İmparatoru

I. Aleksios Megas Komninos, 1204 yılından 1222 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu'nun ilk imparatorudur. Manuil Komninos ile III. Giorgi'nin kızı Rusudan'ın en büyük oğludur. Böylece Bizans İmparatoru I. Andronikos'un torunudur. Andronikos tahtan indirilip, 1185 yılında öldürüldü. Manuil aynı zamanda kör edildi ve sonrasında tarihi kayıtlarda ismi geçmemesine istinaden muhtemelen öldürüldü. Geride iki çocuk bıraktı: Aleksios ve David. Anneleri Rusudan onları Gürcistan ya da Karadeniz'in güney sahillerine kaçırdı.

<span class="mw-page-title-main">İrini (II. İoannis'in eşi)</span>

Azize Macaristanlı İrini, doğum ismi Priroska ,, Macaristan Kralı I. Ladislaus ile Svabyalı Adelaide'ın kızıdır. İmparator II. İoannis'un eşi, İmparator I. Manuil'un annesidir.

<span class="mw-page-title-main">İsaakios Komnenos (I. Aleksios'un oğlu)</span>

İsaakios Komnenos ya da Comnenus, Bizans İmparatoru I. Aleksios ile İrini Dukena'nin üçüncü oğlu.

<span class="mw-page-title-main">AIMA kehaneti</span>

AIMA kehaneti, Bizans İmparatoru, I. Manuil'un hükümdarlığında duyulmuş bir kehanettir. Komninos Hanedanı'nın imparatorluğunun isimlerinin ilk harflerinden oluşan aima kelimesi Yunancada kan anlamına geliyordu. İmparatorlar, sırayla, Aleksios I, Ioannes II ve Manuil I idi. Manuil'in bu inancı nedeniyle, ardılının isminin alpha (A) ile başlamalıydı. Manuil, kızı Maria'nın ilk nişanlısı Béla'nın adını Aleksios olarak değiştirtmiş ve en az bir ya da muhtemelen iki gayrı meşru çocuğuna Aleksios ismi vermiştir. En sonunda ikinci evliliğinden olan meşru çocuğu Aleksios'a da bu ismi verdi.

İsaakios Komnenos ya da Comnenus, Bizans İmparatoru II. İoannis ile Macaristanlı İrini'nin üçüncü oğludur.

<span class="mw-page-title-main">İsaakios Komnenos (Kıbrıslı)</span> 1184ten 1191e Kıbrıs hükümdarı

İsaakios Komnenos veya Comnenus, 1184 yılından Üçüncü Haçlı Seferi sırasında I. Richard tarafından fethedildiği 1191 yılına kadar Kıbrıs yöneticisi.

<span class="mw-page-title-main">Aleksios (II. İoannis'in oğlu)</span>

Aleksios Komninos, Latince: Alexius Comnenus,, Bizans imparatoru II. İoannis ile karısı Macaristanlı İrini'nin en büyük oğulları. Şubat 1106 tarihinde Balabista, Makedonya'da doğmuştur. 16 ya da 17 yaşında babası tarafından ortak imparator ilan edilmiş, 2 Ağustos 1142 tarihinde Attalia, Pamfilya'da ölmüştür. Maria Komnene'nin ikiz kardeşi, imparator I. Manuil, sebastokratōr Andronikos Komnenos ile sebastokratōr İsaakios Komnenos'un ağabeyidir.

<span class="mw-page-title-main">Antakyalı Maria</span>

Antakyalı Maria (1145–1182), Bizans imparatoru I. Manuil'un karısı. Antakyalı Konstans ile onun ilk kocası Antakyalı Raymond'ın kızıdır. Tek çocuğu, II. Aleksios, babası Manuil'den sonra 1180 yılında imparator olmuş, ancak sadece üç yıl sonra 14 yaşında ölmüştür.

Anna Dalassini, Komninos Hanedanı'nın 11. yüzyılda yükselişinde kayda değer bir rol oynamış önemli bir Bizans soylusudur. Oğlu I. Aleksios tarafından karısının yerine kendisine Augusta unvanı verilmiştir. Oğlunun Türklere ya da diğer uluslara karşı yaptığı uzun askeri seferler sırasında imparatorluğu yönetmiştir. İmparator annesi olarak, Dukas ailesinin geçmiş entrikaları nedeniyle nefret ettiği imparator eşi İrini Dukena göre daha etkili ve güçlüydü.

Andronikos Komninos, Bizans İmparatoru II. İoannis ile Macaristanlı İrini'nin ikinci oğludur.

Theodora Komnini, Bizans soylu kadını, Bizans İmparatoru I. Aleksios ile İrini Dukena'nin dördüncü kızı. Sicilya Amirali Konstantinos Angelos ile evlenmiştir. Torunları, III. Aleksios ve II. İsaakios'tur. Bu durum onu Angelos Hanedanı'nın atası yapmaktadır.

İoannis Dukas ya da Ducas, , Bizans İmparatoru I. Aleksios ile İrini Dukena'nin dördüncü kızı Theodora ile Sicilya Amirali Konstantinos Angelos'un oğludur. Anneannesi İrini Dukena'nın soyadını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">İoannis Komnenos (Domestikos tōn scholōn)</span>

İoannis Komnenos Bizans aristokrat ve askerî lider. İmparator I. İsaakios'un kardeşidir. İsaakios'un 1057 ile 1059 yılları arasında kısa hükümdarlığında Domestikos tōn scholōn olarak hizmet etmiştir. I. İsaakios tahtan çekilip, X. Konstantinos imparator olunca, İoannis öldüğü 1067 yılına kadar inzivaya çekilmiştir. Oğlu I. Aleksios 1081 yılında imparator olmuş ve 1081 ile 1185 yılları arasında Bizans İmparatorluğu'nu ve 1204 ile 1461 yılları arasında Trabzon İmparatorluğu'nu yönetmiş Komnenos Hanedanı'nı başlatmıştır.

İoannis Komnenos Vatacis, başka alfabelerle Batacis yazımıda kullanılır, I. Manuil ve II. Aleksios hükümdarlıklarının önemli askerî ve siyasi karakteridir. Yaklaşık 1132 yılında doğumludur ve I. Andronikos'a karşı başlattığı isyan sırasında doğal nedenlerle ölmüştür.

Andronikos Kontostefanos Komninos, Latin dillerinde Andronicus Contostephanus, dayısı I. Manuil'in hükümdarlığında Bizans İmparatorluğu'nun general, amiral, siyasetçi ve önde gelen soylusu olarak önemli bir kişiliği.

Anna Komnini Angelina ya da Comnena Angelina İznik İmparatoriçesidir. Bizans İmparatoru III. Aleksios ile Efrosin Dukena Kamatera'nın kızıdır.

Andronikos Komnenos Bizanslı prens ve askeri liderdir. İmparator I. Aleksios'un ikinci oğludur, sebastokrator unvanı verilmiş ve Selçuklulara karşı Akşehir Muharebesi'ne katılmıştır. Ağabeyi II. İoannis'in 1118 yılında tahta çıkmasına muhalefet etmiş ancak sarayda kalmasına izin verilmiş ve II. İoannis'in Balkanlarda en az iki seferinde ona hizmet etmiştir. 1130/31'da hastalıktan ölmüştür. Karısı ve çocukları görece muğlaktır, daha erken ölmüş olabilirler.