İçeriğe atla

Theodora (I. Justinianus'un eşi)

Theodora
DoğumTheodora
~500
Kıbrıs
Ölüm28 Haziran 548
Konstantinopolis (bugünkü İstanbul)
Ölüm sebebiKanser
Bedeninin bulunuşuLahdinin yeri bilinmiyor.
Defin yeriHavariyyun Kilisesi (bugünkü Fatih Camii)
AnıtlarSan Vitale Bazilikası, Ravenna-İtalya
Museum of Ancient Art, Milano-İtalya
Etnik kökenJüstinyen Hanedanı
Etkin yıllar1 Ağustos 527 - ölümü (28 Haziran 548)
DönemJustinian Dönemi, 6.yy
Yerine geldiğiEuphemia
Yerine gelenAelia Sophia
EvlilikI. Justinianus
Ebeveyn(ler)Akasios(babası)
AileKız kardeşleri: Komito
Anastasia
EtkilendikleriPaganizm, Monofizit

Theodora (Yunanca: Θεοδώρα, d. ~500 - ö. 28 Haziran 548), İmparator I. Justinianus'un eşidir. Soylu olmadığı hâlde imparatoriçe olan, aşk ve cinselliğin sembolü olmuş birisidir.

Theodora (ortada)

Theodora'nın annesi pagan rahibesi, babasıysa donanmada subaydır. Theodora 13 yaşında babasını kaybetmiştir. Babasını kaybettikten sonra annesi hipodromda çalışan birisiyle zorunlu olarak evlenmiştir.

Ölümü

İmparatoriçe Theodora, M.S. 28 Haziran 548 tarihinde, yaygın kabule göre, kanserden ölmüştür. Naaşı İstanbul'daki Havariyyun Kilisesi'ne gömülüdür. İstanbul'un Fethi'nden sonra kilise yıkılarak yerine Fatih Camii yapılmıştır. Havariyyun Kilisesi'ndeki lahitler bugün İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde sergilenmekteyse de Theodora'nın lahti kayıptır.

Dini yönü

Theodora monofizitleri koruyucu yasalar çıkartmış, onlara ait kiliseler oluşturmuş ve monofizit inanca sahip bir rahibi patrik olarak atanması için İmparator Justinianus'a baskı yapmış ve başarmıştır. Ancak Papa'nın enterdi tehditleri üzerine patrik görevinden alınmıştır.

Yönetimdeki rolü

Theodora, eşi ve Bizans İmparatorluğu'nun imparatoru olan Justinianus'a devlet işlerinde destek çıkmış, bazen de onu kendi yönüne çekerek etkilemeyi başarmıştır. Theodora'nın bu özelliğine en iyi örnek Nika Ayaklanması'dır. Bu ayaklanma sonucunda Justinianus sarayının arkasından kaçmaya çalışırken Theodora onu durdurmuş kendilerine yakışan en güzel kefenin mor renkte olduğunu yani imparatorluğun renginde olduğunu söyleyerek Justinianus'u yaptığı hatadan geri döndürmüştür. Daha sonra Justinianus asileri Hipodrom'a kapatıp katlettirmiştir.

Dönemin yazarları Theodora'nın yönetimdeki etkisini olumsuz yönde açıklamıştır. Prokopius Theodora'nın onun huzuruna çıkacakları saatlerce beklettiğini ve zindanları kendisine muhalif insanlarla doldurduğunu belirtir.

Kaynakça

Theodora (I. Justinianus'un eşi)
Doğumu: 500 Ölümü: 548
Kraliyet Unvanları
Önce gelen
Euphemia
Bizans İmparatoriçe eşi
527–548
Sonra gelen
Sophia

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Konstantinopolis</span> İstanbulda Sarayburnu ve çevresine (Fatih) tekabül eden tarihî şehir, Doğu Roma ve daha sonra Osmanlı İmparatorluğunun başkenti

Konstantinopolis veya Kostantiniyye, Roma İmparatorluğu (330–395), Bizans İmparatorluğu, Latin İmparatorluğu (1204–1261) ve Osmanlı İmparatorluğu'na (1453–1922) başkentlik yapmış tarihî bir şehir. Günümüzde şehir, Atatürk'ün inkılaplarından biri olarak 1928'de Latin harflerine geçilmesi sonrası, kentin Türkçe adının Latin harfleriyle yazılmış hali olan İstanbul olarak adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">I. Justinianus</span> 527–565 yılları arasındaki Bizans imparatoru

I. Justinianus, ayrıca Büyük Jüstinyen olarak da bilinir, 527 ile 565 yılları arasında Bizans imparatorudur.

<span class="mw-page-title-main">Belisarius</span> 6. yüzyıl Bizans generali (505-565)

Flavius Belisarius (Yunanca: Φλάβιος Βελισάριος, 505, İllirya - Mart 565, Konstantinopolis, İmparator I. Justinianus döneminde Doğu Roma İmparatorluğu başkomutanı. Döneminin en büyük komutanı olarak kabul edilir. Dönemin önemli askeri seferlerinde ordulara komuta etmiştir. Konstantinopolis'e yönelen Barbar akınları'nda, Sasani İmparatorluğu, Kuzey Afrika'daki Vandal Krallığı'na ve İtalya'daki Ostrogotlar Krallığı'lara karşı yürütülen çatışmalara katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Basiliscus</span>

Basiliscus, 9 Ocak 475 - Ağustos 476 arasında hüküm sürmüş, Leo Hanedanı'na bağlı Bizans imparatoru idi.

<span class="mw-page-title-main">Havariyyun Kilisesi</span>

Havariyyun Kilisesi, İstanbul'da 550 yılında inşa edilmiş Hristiyan bazilikasıdır. İmparatorluk polyandriyonu olarak da bilinir. Dördüncü tepenin zirvesinden Constantinus surlarının 400 metre kadar içinde inşa edildi. İstanbul'un Osmanlılar tarafından alınmasından sonra kısa süre için Rum Ortodoks Patrikhanesi olarak kullanılmıştır. 1461 yılında yıkılarak yerine Fatih Cami yapılmıştır. Ali Saim Ülgen ise Halim Baki Kunter'le beraber hazırladığı Fatih Camii adlı makalesinde caminin kilise üzerine inşa edilmediğini belirtmiştir. İmparatorlara ve kutsal kişilere ait lahitler İstanbul Arkeoloji Müzesi'nde korunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">I. Mihail</span>

I. Mihail Rangabe, 811–813 arasında Bizans imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Nika Ayaklanması</span>

Nika Ayaklanması, MS 532'de bir hafta boyunca Konstantinopolis'te Bizans İmparatoru I. Justinianus'a karşı gerçekleşmiştir. Konstantinopolis'in neredeyse yarısının yakılması veya yıkılması ve on binlerce insanın öldürülmesiyle genellikle şehir tarihindeki en şiddetli ayaklanma olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">I. Justinus</span>

I. Justinus veya Jüstin, 518'den ölümüne kadar Bizans imparatoru idi. Jüstinyen Hanedanı'nın kurucusudur. I. Justinus bir Bizans eyaleti olan İlirya'da doğmuş bir köylü çocuğu olup genç yaşta Konstantinopolis'e gelip Bizans ordusuna girmiştir. Yeteneği dolayısıyla orduda rütbe rütbe ilerlemiş ve 65 yaşından sonra I. Anastasius'un çocuksuz ölümü sonunda Bizans İmparatoru olmuştur. I. Justinus'un okuryazarlığı bulunmayıp imparator olduktan sonra bile imzasını delikli bir kalıp üstünden geçerek atardı. Karısı ve sonunda imparatoriçe olan Euphemia'dır. Saltanatının en önemli başarıları arasında eski Bizans soylularının etkilerini azaltmak için bir kanun çıkartılması ve hem varisi hem de 1000 yıllık Bizans tarihinin en büyük imparatoru olduğu kabul edilen yeğeni I. Justinianus'un Bizans idaresine katkısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandros</span> 912-913 yıllarındaki Bizans imparatoru

Aleksandros, 912-913 yıllarındaki Bizans imparatoruydu. İmparator I. Basileios ile Eudokia İngerina'nın oğludur. Ağabeyi VI. Leon'nun babasının I. Basileios mu yoksa III. Mihail mi olduğu şüpheli olmasına karşılık; Aleksandros, III. Mihail öldükten sonra doğduğu için I. Basileios'un babası olduğuna şüphe yoktur.

<span class="mw-page-title-main">III. Mihail</span> Bizans imparatoru

III. Mihail, 842- 867 döneminde Amorian (Phrygian) hanedanının üçüncü ve son üyesi olarak Bizans imparatoru olmuştur. Sonradan gelen ve saltanatı gasp eden Makedon Hanedanı taraflısı ve daha önceki hanedanı kötüleme amacındaki tarihçiler tarafından "Sarhoş" lakabı verilmiştir. Fakat günümüzdeki modern tarihçilerin araştırmaları, saltanatı sırasında olan gelişmelerin 9. yüzyılda ortaya çıkan Bizans'ın yeniden güçlenmesine katkılarının hayati rolünü açıkça ortaya çıkarmıştır ve III. Mihail'in isminin ve ününün çok daha pozitif görülmesine neden olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">VI. Konstantinos</span>

VI. Konstantinos 780 ile 797 döneminde Bizans İmparatoru.

<span class="mw-page-title-main">İrini (Bizans imparatoriçesi)</span>

İrini İrini Sarantapechaina veya Atinalı İrini, olarak da anılan ve tam yetkili imparatorluk gücü ile 797-802 döneminde hüküm süren Bizans İmparatorluğu İmparatoriçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Theodora (Theofilos'un eşi)</span>

Theodora, bazen Ermeni Theodora veya Kutsanmış Theodora olarak anılır, 830'dan 842'ye kadar Bizans imparatoru Theofilos'un eşi ve Theofilos'un ölümünden sonra 842'den 856'ya kadar çiftin küçük oğlu III. Mihail'in naibi olarak Bizans imparatoriçesiydi. Bazen, sadece bir naipten ziyade, aslında kendi başına hüküm süren bir imparatoriçe olarak kabul edilir. Theodora, Doğu Ortodoks Kilisesi'nde aziz olarak tanınan ikinci Bizans ikonoklazmına (814-843) son vermesiyle ünlüdür. Hükümdarlığı Sicilya'nın çoğunun kaybedilmesine ve Girit'in geri alınamamasına rağmen, Theodora'nın dış politikası bunun dışında oldukça başarılıydı; 856'da Bizans İmparatorluğu hem Bulgar İmparatorluğu hem de Abbasi Halifeliği üzerinde üstünlük elde etmiş, Mora Yarımadası'deki Slav kabileleri haraç ödemek zorunda kalmıştır. Hem de bunları imparatorluk altın rezervini düşürmeden başarmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Augustaion</span> Magnifici

Augustaion ya da (Yunanca: Augustaeum, Antik ve Orta Çağ Konstantinopolis şehrinin tören meydanı, yaklaşık olarak günümüzde Aya Sofya Meydanı olarak adlandırılan alana karşılık gelir. Başlangıçta pazar yeriydi, 6. yüzyılda revaklarla çevrelemiş kapalı bir saray avlusuna dönüştürülmüş ve Bizans İmparatorluğu başkentinin en önemli binalarının bazıları ile ilişkilenmesi sağlanmıştır. Meydan, geç Bizans dönemine kadar yaşamış, ancak harabeleri ve izleri erken 16. yüzyılda bile hala görülebiliyordu.

Helena Lekapene Latince: Helena Lecapena,, VII. Konstantinos'un eşi, I. Romanos ile Theodora çiftinin kızı.

Ino, Aelia Anastasia ismini almıştır,, Bizans imparatorluğu'nun imparatoru II. Tiberius'un eşi ve 578 yılından ölümüne kadar augustadır.

<span class="mw-page-title-main">I. Stefanos</span> Konstantinopolis Patriği

I. Stefanos 886 ile 893 yılları arası Rum Ortodoks patriğidir.

Artabanes I. Justinianus hükümdarlığında hizmet etmiş Ermeni kökenli bir Doğu Roma (Bizans) generali. Başlangıçta Bizans otoritesine karşı bir asiiydi, Sassanilere sığındı, ancak kısa süre sonra Bizans yönetimine geri döndü. Asi general Guntarith'i öldürerek ve eyaleti imparatorluğa geri bağlayarak büyük ün kazandığı Afrika'da görev yaptı. Justinianus'ın yeğeni Praejecta ile nişanlandı, ancak İmparatoriçe Theodora'nın muhalefeti yüzünden evleenmedi. Konstantinopolis'e geri çağrıldı, 548/549'da Justinianus'a karşı başarısız bir komploya karıştı, ancak komplonun açığa çıkmasından sonra ciddi bir şekilde cezalandırılmadı. Kısa süre sonra affedildi ve Casilinum'daki mutlak Bizans zaferine katıldığı Gotlar Savaşı'na katılması için İtalya'ya gönderildi.

Praejecta ya da Praiecta, Bizans imparatoru I. Justinianus'un kan yoluyla, imparatoriçe Theodora'nın evlilik yoluyla yeğenidir.

Flavius Hypatius, I. Justinus'un hükümdarlığı sırasında Doğu'da komutanlık görevini yürüten ve I. Justinianus'a karşı Konstantinopolis'teki Nika Ayaklanması sırasında isyancılar tarafından imparator olarak seçilen ve kısa bir süre sonra idam edilen, imparatorluk soyundan gelen Bizanslı soyludur.