İçeriğe atla

The Liberator

The Liberator, 1831 yılında William Lloyd Garrison tarafından kurulan kölelik karşıtı bir gazeteydi. Garrison, The Liberator'ı 1 Ocak, 1831 tarihinden itibaren başlayarak en son yayınlandığı tarih olan 1 Ocak 1866'ya kadar 35 yıl boyunca haftalık olarak yayımlamıştır. Okurunun üçte ikisi Afro Amerikalılardan oluşan gazetenin 3.000'lik bir tirajı olmasına rağmen, ABD'de "her türlü köleliğin derhal ve tamamen kaldırılması"nın tavizsiz savunması yüzünden ülke çapında itibar kazandı. Garrison, gazetenin sesinin tonunu ve yaklaşımını ilk sayıda "Halkımıza" başlığı ile yayınlanan ünlü açık mektubunda belirtti.

The Liberator, çeşitli eyaletlerde sert kısıtlamalarla karşılaştı: örneğin, Güney Carolina'da gazeteyi dağıtanlar 1.500 $ cezaya (2005 ölçülerine göre $25,957.20) çarptırılıyordu.

The Liberator, Amerikan İç Savaşı'nın sonuna kadar otuz yıl yayımlanmayı sürdürdü. Garrison, 1865'in sonunda, 13. Ek Madde ile ABD'de kölelik kaldırılınca, bir veda yazısıyla gazetenin yayımına son verdi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gazete</span> haber, bilgi, bulmaca ve reklam içeren, genellikle düşük maliyetli kâğıt kullanılarak basılan ve dağıtımı yapılan bir yayın

Gazete, haber, bilgi, bulmaca ve reklam içeren, genellikle düşük maliyetli kâğıt kullanılarak basılan ve dağıtımı yapılan bir yayım olup, halka güncel olaylara ilişkin bilgi verme amacı gütmektedir. Genel olarak yayınlandığı gibi, özel bir konu üzerine de yayınlanabilir ve genellikle günlük ya da haftalık olarak yayınlanır. Gazete anlamında Osmanlı döneminde Arapça kökenli ceride sözcüğünün yanında günlük gazete anlamında Farsça rûznâme sözcüğünün de kullanıldığı ve geçmişte günlük olayları kaydetmek üzere günnâme, aylık olayları kaydetmek üzere aynâme yazıldığı da belirtilir. Gazete sözcüğünün Türkçe eş anlamlısı ise yenün sözcüğüdür.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan İç Savaşı</span> ABDde Kuzey ve Güney arasında yaşanan bir iç savaş (1861-1865)

Amerikan İç Savaşı veya genelde Güney eyaletlerinde kullanılan diğer adıyla Eyaletler Arası Savaş, Amerika Birleşik Devletleri'nin Washington'daki yönetimi ile ülkeden ayrılmak isteyen 11 Güney Eyaleti arasında çıkmış dört yıl süren geniş kapsamlı bir iç savaştır. Savaşın temel nedeni, ekonomisi tarıma dayalı güney eyaletlerinde yoğun olarak ucuz işgücü mahiyetinde kullanılan köleliğin ülkenin Kuzey Amerika'nın batı bölgelerine doğru genişlemesi nedeniyle tartışılmaya başlanması ve sanayileşmiş kuzey bölgelerinde uygulandığı gibi tüm ülkede yasaklanıp yasaklanmayacağı konusundaki anlaşmazlıktı.

<span class="mw-page-title-main">Abraham Lincoln</span> 16. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1861–1865)

Abraham Lincoln, Amerikalı siyasetçi, hukukçu ve Amerika Birleşik Devletleri'nin 16. başkanıdır. 1861'den suikasta uğrayıp öldüğü yıl olan 1865'e kadar görev yapan Lincoln, döneminde çıkan Amerikan İç Savaşı'nda Amerikan ulusunu anayasal bir birlik olarak savunmak için Birleşik Devletler birliğini yönetti, savaşı kazandı. Dört yıllık başkanlık sürecinde köleliği ortadan kaldırmayı ve ABD ekonomisini modernleştirmeyi başardı.

<span class="mw-page-title-main">Kölelik</span> bir insanın başka birinin malı ve mülkü olması

Kölelik, bir insanın başka birinin malı ve mülkü olması. Başka bir kişinin malı ve mülkü olan kişiye köle, memlûk veya kul; köle sahibine ise efendi veya mevla denir.

<span class="mw-page-title-main">Dergi</span> yayın türü

Dergi, belirli aralıklarla yayımlanan, genellikle kuşe veya mat kâğıda basılan ya da elektronik olarak dağıtılan süreli yayın. Dergiler genellikle belirli zaman aralıklarıyla piyasaya çıkan sayılar halinde yayımlanır ve her sayı birden fazla içerik barındırır. Reklam alma, satış ve abonelik yöntemleriyle gelir elde ederler.

<i>The Washington Post</i> Washington, D.C.de broadsheet formatında yayımlanan günlük Amerikan gazetesi

The Washington Post, Amerika Birleşik Devletleri'nin başkenti Washington'un en büyük ve en eski gazetesidir. Yayın dili İngilizce olan gazete, broadsheet formatında yayımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cariye</span>

Cariye ya da halayık, savaşta esir edilmiş veya başka bir şekilde köle konumuna düşmüş, her konuda efendisinin isteklerine bağlı bulunan kadınları ifade eder. Savaşta esir edilen kadınlar için karavaş ismi de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">William Lloyd Garrison</span>

William Lloyd Garrison, Amerikalı sosyal reformcu.

<span class="mw-page-title-main">Frederick Douglass</span>

Frederick Douglass, köleliğin kaldırılması için mücadele vermiş reformist, konuşmacı, yazar.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri'nin yeniden yapılanma dönemi</span>

Yeniden yapılanma dönemi (1865-1877), ABD tarihinde Amerikan İç Savaşı'nın 1865 yılında sona ermesiyle başlayıp 1877 yılında sona eren dönemdir. Savaştan sonra Amerika Konfedere Devletleri'ne bağlı eyaletlerde anayasaya eklenen üç yeni maddeye göre devlet ve toplum yapısında önemli düzenlemeler yapılmıştır. Yeniden yapılanma her eyalette farklı dönemlerde başlasa da yapılanma politikaları 1877 yılında terk edilinceye kadar sürmüştür.

The Sydney Morning Herald (SMH), Fairfax Media tarafından Sidney, Avustralya'da günlük olarak broadsheet formatında yayımlanan gazetedir. 1831'de Sydney Herald adıyla kurulan gazete, Avustralya'da hâlen basımı devam eden en eski gazetedir. Haftanın altı günü yayımlanmaktadır. Pazar günleri yayımlanan muadili, tabloid formatında çıkan The Sun-Herald'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kanayan Kansas</span>

Kanayan Kansas, Kanlı Kansas ya da Sınır Savaşı, 1854 ve 1858 yılları arasında Amerika Birleşik Devletleri'nin Kansas Bölgesi ve Missouri Eyaleti'nin batıdaki sınır kasabalarında gerçekleşen, kölelik karşıtı "Free-Stater" ve kölelik destekçisi "Border Ruffian" unsurları içeren bir dizi şiddet olayıdır. Çatışmaların merkezinde Kansas'ın Birlik'e bir özgür eyalet olarak mı veya bir köle eyaleti olarak mı katılacağı sorusu yer alıyordu. Dolayısıyla Kanayan Kansas, ABD'de kölelik sorunu üzerinde Kuzeyliler ve Güneyliler arasında bir nevi vekil savaşı oldu. "Kanayan Kansas" terimi New York Tribune gazetesinden Horace Greeley tarafından icat edildi; kapsadığı olaylar Amerikan İç Savaşı'na doğrudan önsezi yarattı.

<span class="mw-page-title-main">Lysander Spooner</span> Amerikalı filozof ve yazar (1808 – 1887)

Lysander Spooner, Amerikalı politik düşünür, deneme ve kitapçık yazarı, üniteryen, kölelik karşıtı, bireyci anarşist, hukuk kuramcısı, sosyalist Birinci Enternasyonal'in bir üyesi ve girişimcidir.

<i>JFK</i> (film)

JFK, Oliver Stone'ın yönettiği, 1991 ABD yapımı politik gerilim filmidir. John F. Kennedy'nin suikastına yol açan olayları ve bu olayların eski New Orleans bölge avukatı Jim Garrison'un gözleri önünde nasıl örtbas edildiğini anlatır. Garrison, Warren Komisyonu tarafından, Lee Harvey Oswald'ın sorumlu tutulduğu Kennedy suikastına dahil olduğu gerekçesiyle New Orleans'lı iş insanı Clay Shaw'a dava açar.

<span class="mw-page-title-main">Kölelik karşıtlığı</span> Köleliğin sona erdirilmesi

Kölelik karşıtlığı ya da köleliğin kaldırılması yanlılığı, Amerika Birleşik Devletleri'nde ve Latin Amerika'da 18. ile 19. yüzyıllar arasında gerçekleşmiş zenci köleliğinin bitirilmesi amaçlı toplumsal akım.

<span class="mw-page-title-main">Harriet Tubman</span> Amerikalı eylemci hemşire

Harriet Tubman, Siyahi Amerikalı kölelik karşıtı eylemci, Süfrajet, Sivil haklar eylemcisi ve Amerikan İç Savaşı sırasında Konfederasyon aleyhine çalışıp Birlik lehine casusluk yapmış hemşire.

<span class="mw-page-title-main">Calvin Fairbank</span>

Calvin Fairbank, ABD'li kölelik karşıtı ve Metodist papaz. New York eyaletinden olan Fairbank, Kentucky'de kölelerin kaçmasına yardımcı olduğu için iki kez hüküm giymiş ve 19 yıl hapis yatmıştır. Fairbank'in 47 kölenin kaçmasına yardımcı olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yeraltı Demiryolu</span>

Yeraltı Demiryolu, 19. yüzyılın başından ortasına kadar Amerika Birleşik Devletleri'nde kurulan ve Afrikalı-Amerikalı köleler tarafından köleliğin kaldırıldığı özgür eyaletlere, Kanada'ya ve Nova Scotia'ya kölelik karşıtları ve kölelik karşıtlığına sempati duyanlar yardımıyla kaçmak için kullanılan gizli yollar ve güvenli evler ağıydı. Bu terim aynı zamanda kaçakçılara yardım eden, siyah ve beyaz, özgür veya köle, tüm kölelik karşıtları için de kullanılmaktadır. Meksika'ya veya denizaşırı ülkelere çeşitli diğer yollar da bulunmaktaydı. 1763-83 yılları haricinde İspanyol toprakları olan Florida'ya, güneye doğru giden daha erken bir kaçış yolu, 17. yüzyılın sonlarından Florida'nın 1821'de ABD toprağı olmasına dek kullanılmıştır. Kaçak köleler, Florida'nın el değiştirmesinin ana nedeni idi. Bununla birlikte, şu anda genel olarak Yeraltı Demiryolu olarak bilinen ağ, 1700'lerin sonlarında kuruldu ve kuzeydeki özgür eyaletler ve Kanada'ya doğru uzanarak 1850-1860 arasında doruğa ulaştı. Bir tahmin 1850'de 100.000 kölenin Yeraltı Demiryolu aracılığıyla kaçtığını belirtmektedir.

<span class="mw-page-title-main">1830'lar</span> onyıl

1830'lar Gregoryen takvimine göre 1 Ocak 1830'da başlayıp 31 Aralık 1839'da sona eren onyıldır.