İçeriğe atla

Tharid

Tharid
Yassı ekmek üstü nohutlu et yemeği
Alternatif isimTharda
Ülke(ler)Arap mutfağı
ÇeşitleriTatlı, etli

Tharid (Arapça: ثريد veya trid, taghrib, tashreeb, thareed) (Türkçe: Tirit), Arap mutfağında yassı ekmek üstü servis edilen kuzu ve sebze yahnisidir. Muhammed Peygamber'in favori yemeği olarak bilinir. Bundan dolayı Fas'tan Sincan'a kadar tüm Müslüman alemin mutfaklarına girmiş olan bir yemektir.[1]

Tarihçe

Erken kaynaklara göre Muhammed'in büyük dedesi kıtlık sırasında Mekke'de bu yemeği hazırlamış. Suriye'de tanıttığında Bizans imparatorunun ilgisini çekmiş.[2] En basit şeklinde pişmiş etlerin et suyunda ıslatılmış mayasız yassı ekmek parçaların üzerinde servis edilmesidir. Yüzyıllarca geliştirilen yemeğin çeşitli versiyonları farklı hamurlarla yapılsa da yine de pişmiş hamur parçalanıp ıslatılır.[3]

Mağribi İspanya'da 13. yüzyılında yazılan Arapça yemek kitabında birçok tharid tarifi var. Tharid isfunj adlı bir kızartılmış irmik hamuruyla yapılıyordu.[4] Etli tharid için yağlı sığır eti parçaları tuz, soğan, karabiber, zencefil, kişniş, kimyon ve yağ ile pişirilir. Ardından yağlı kuzu eti aynı şekilde uygun baharatlarla birlikte pişirilir. Ardından da çeşitli kümes hayvanları et suları ayrı bir tencerede sirke, safran, baharat ve kuru erik ile pişirilir. Bu meyveli et suyunu kullanarak irmik ve un ile hazırlanan yassı ekmekler islatılır ve pişmiş etler tabağın üzerine koyulur. Kızarmış köfte, sucuk, yumurta sarısı, zeytin ve badem gibi malzemelere süslenir.[5]

İbn Battuta seyahatnamesinde Eğirdir'de Sultanın davetinde İftar'da servis edilen bir tharid yemeğini anlatıyor. Bu tharid şekerli ve tereyağlı mercimek ile hazırlanmıştı. İbn Battuta tharid yemeklerin Muhammed'in en sevdiği yemek olduğunu anlatıyor.[6]

Yapım

Modern tharid yemeği coğu zaman yahni ve yassı ekmek katmanlarından oluşur. Suriye mutfağının fatteh adlı katmanlı yoğurt, pide ve sulu et yemeği de bir tharid çeşidi, ancak bazen vejetaryen fatteh için et yerine nohut kullanılıyor.[1]

Çeşitleri

  • Suriye Tharid’i
  • Mantarlı Tharid
  • Tunus Tharid’i
  • Nevruz Tharid’i
  • Sebt Tharid’i[7]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Davidson, Alan. The Oxford Companion to Food. s. 818. 
  2. ^ Spellberg, Denise A. (1994). Politics, Gender, and the Islamic Past: The Legacy of 'A'isha Bint Abi Bakr. Columbia University Press. s. 162. 
  3. ^ Zaouali, Lilia (2007). Medieval Cuisine of the Islamic World: A Concise History with 174 Recipes. University of California Press. s. 68. 
  4. ^ Salloum, Habeeb (2013). Sweet Delights from a Thousand and One Nights: The Story of Traditional Arab Sweets. I. B. Tauris. s. 30-32. 
  5. ^ Kitab al tabikh fi-l-Maghrib wa-l-Andalus fi `asr al-Muwahhidin, limu'allif majhul
  6. ^ Waines, David. The Odyssey of Ibn Battuta: Uncommon Tales of a Medieval Adventurer. I. B. Tauris. 
  7. ^ "Zaouali, Lilia. Ortaçağ'da İslâm Mutfağ Kısa Bir Tarihçe Eşliğinde 174 Yemek Tarifi" (PDF). İletişim Yayıncılık A.Ş. 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Mart 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mantı</span> Genellikle kıyma ile hazırlanan içli hamur işi yemek

Mantı, çeşitli baharatlarla çeşnilendirilen kıymanın, küçük hamur parçalarının içine konulması ve bu hamur parçalarının suda haşlanması ile yapılan yemektir. Türk mutfağının olduğu kadar Orta Asya mutfaklarının da bir parçası olan mantı, eski SSCB ülkelerinde de popüler bir yiyecektir. Ayrıca Afganistan, Balkanlar, Kuzeybatı Çin ve Pakistan'ın Peşaver şehrinde de mantı tüketilmektedir. Mantı, Uzak Doğu'da baozi (包子) ve mandu adları ile anılan etli/sebzeli hamur yemeklerine benzemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Lahmacun</span> Türk yemeği

Lahmacun, açılmış hamurun üzerine kıyma, maydanoz, soğan, sarımsak, karabiber ve isot gibi baharatlarla hazırlanan malzeme sürüldükten sonra taş fırında pişirilmesiyle yapılan Orta Doğu mutfağında bir çeşit içli pidedir. İngilizcede zaman zaman Türk pizzası, veya Ermeni pizzası, olarak adlandırılsa da Orta Doğu kökenli bir yemektir. Pizzadan farklı olarak peynir kullanılmaz ve hamur daha incedir. Lahmacun; Türkiye, Azerbaycan, Ermenistan, Lübnan, Suriye, İsrail ve dünyadaki Türk topluluklarında popüler bir yemektir.

<span class="mw-page-title-main">Aşçılık</span> yemek yapma

Aşçılık, besinlerin çeşitli yöntemlerle yemeye hazır duruma getirilmesine denir. Ahçılık olarak da bilinir. Ev ekonomisi'nin temel bileşenlerinden biridir. Şef, aşçı, yardımcı şef, pasta şefi, mutfak şefi, fırıncı, gastronomcu, çikolatacı gibi mesleklerle sıkı ilgilidir. Birçok ülkelerde aşçılık mesleği öğrenmek için aşçılık okulu, aşçılık fakültesi, aşçılık akademileri bulunmaktadır. Aşçılığın en temel yöntemi pişirmedir. Ama "aşçılık" terimi, pişirmenin yanı sıra kurutma, isleme, dondurma ya da salamura gibi başka yöntemleri de kapsar. Besinler birkaç nedenden dolayı pişirilir. Bazı besinleri çiğ yeme düşüncesinden hoşlanmayız. Belirli besinleri pişirerek yemeye alışık olduğumuzdan, pişirmenin besinlere iyi bir tat kazandırdığına inanırız. Öte yandan pişirildiklerinde besinlerde değişiklikler oluşur ve bu da bazı besinlerin yenmesini ve sindirilmesini kolaylaştırır. Moleküler gastronomi, fizik ve kimya perspektifinden beslenmenin bilimsel yaklaşımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Elbasan Tava</span> Türk mutfağından yemek

Elbasan tava, haşlanmış kuzu etinin yoğurtlu bir sosla fırınlanmasıyla yapılan, geleneksel bir Arnavut yemeğidir. Adını Arnavutluk'a bağlı Elbasan şehrinden alır. Türk mutfağında da yapılır.

Balıkesir mutfağı, Balıkesir ve çevresine ait yemek kültürü.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Ulusal Mutfağı</span> Azerbaycanın ulusal mutfağı

Azerbaycan mutfağı Azerbaycan'ın ulusal mutfağıdır. Avrupa ve Orta Doğu mutfaklarını etkilemiş hem de bu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Azerbaycan mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir.

Filistin mutfağı, Filistin bölgesindeki Araplara özgün olan ya da Araplar tarafından sıkça yenilen yemeklerden oluşur. Filistin mutfağı, özellikle Arap Emevi fethiyle başlayan, sonra Farslar'dan etkilenmiş olan Abbasiler ve onun ardından Osmanlı Türklerin varışıyla gelen Türk mutfağının bıraktığı derin etkileriyle biten İslam döneminde Filistin'e yerleşen uygarlıkların kültürlerinin yayılmasıdır. Lübnan, Suriye ve Ürdün mutfakları dahil olmak üzere diğer Levant mutfaklarına benzer.

Arnavutluk tarih boyunca birçok devletin yönetimi altına girmiş, bu süreçte yalnızca siyasi veya askeri olarak değil, aynı zamanda kültürel açıdan da etkilenmiştir. Bu sebepten dolayı Arnavut mutfağı başta Türk, İtalyan ve Yunan mutfakları olmak üzere genel itibarıyla Akdeniz mutfağından izler taşımaktadır. Bugün Arnavut halkı tarafından sıkça tüketilen ve yapılan baklava, aşure, kadayıf gibi tatlılar; dolma, yaprak sarma, tarator gibi aperitifler ve ayran, siyah çay, Türk kahvesi gibi içecekler Osmanlı zamanından başlayarak Türk mutfağından Arnavut kültürüne geçen yiyecek ve içeceklerden bazılarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tirit</span> Türk mutfağına ait olan Tirit, farklı et çeşitleri kullanılarak ve et suyunun içerisine yöresel ekmek eklenerek yapılan yemektir

Tirit(Arapça:ثريد veya trid, taghrib, tashreeb, thareed) et suyuna kızartılmış veya bayat ekmek konularak yapılan yemektir. Tirit kelimesi Farsça bir kelimedir. Yörelere göre çok farklı et çeşitleri konulabilir. Kaz, ördek, tavuk, inek, koyun eti ile yapılan çeşitleri vardır. Papara ve Orta Asya'da yapılan Beşbarmak yemeği ile benzerlik gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye mutfağı</span>

Suriye mutfağı, Suriye'nin ulusal mutfağıdır. Arap ve Kürt kültürünün mirasçısı olan Suriye mutfağı Orta Doğu mutfaklardan etkilenmiştir. Ayrıca Suriye mutfağı yörelere göre de farklılıklar gösterir. Güney Suriye mutfağı, Kuzey Suriye mutfağı gibi birçok yöreler kendilerine ait zengin bir yemek haznesine sahiptirler. Suriye mutfağı ya da Mezopotamya mutfağı uzun bir geçmişe sahiptir yaklaşık 10.000 yıl öncesine dayanmaktadır. Günümüzde, Suriye mutfağı Kürt ve Arap mutfaklarından etkilenmiştir. Kürt ve Arap mutfağı oldukça tutulmakta olup Suriye'nin her yerinde döner lokantalarından Suriye otellerinin lüks lokantalarına kadar her yerde bulunabilinmektedir. Fast Foodlar, Arap, Kürt ve Batı mutfakları da oldukça popüler olup geniş miktarda bulunabilmektedir. Suriye mutfağı Kürtler ve Araplarla binlerce yıllık etkileşimle günümüze gelmiş gayet zengin ve farklı bir mutfaktır. Mutfağın temel malzemeleri kuzu eti, yöresel baharatlardır, pirinç ve bulgurdur. Bu nedenle ırak mutfağı ağır yemeklerden oluşur. Mutfağın temel bileşenleri Kebaplar, lahmacunlar, Etli yemekler ve hamurlu tatlılar olup dünyanın her yerinde tanınmakta ve tercih edilmektedir. Fast food tarzı Batı kültürünün de arttığı bu devirlerde, fast-food'la yarışabilir hızlı hazırlanabilen bir mutfaktır.

<span class="mw-page-title-main">İsveç mutfağı</span>

İsveç mutfağı, İsveç'in geleneksel mutfağıdır. İsveç'in Kuzeyden güneye doğru genişliği nedeniyle, Kuzey ve Güney İsveç mutfağı arasında bölgesel farklılıklar bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tatar mutfağı</span> Tatarlara özgü yemek kültürü

Tatar mutfağı, başta Rusya içindeki Tataristan olmak üzere farklı ülkelerde ve coğrafi bölgelerde yaşamakta olan Tatarların yemek kültürüdür.

<span class="mw-page-title-main">Roqaq</span>

Roqaq Mısır ve Irak mutfaklarında buğday unu ile yapılan uzun ömürlü bir yassı ekmek çeşidi. Roqaq kuruyuncaya kadar pişirildiği için diğer ekmeklerden daha uzun ömürlüdür. Yenilmeden önce ıslatılır. Roqaq hamuru kızgın tavaya sürülebilecek kıvamda sadece un, su ve tuz ile hazırlanır. Pişmiş ekmek tavadan sıyrılarak alınır ve pilav yanı servis edilebilir. Ufalanmış roqaq ile tharid yapılabilir.

Romanya mutfağı, geleneksel olarak en çok Türk mutfağından, daha sonra da Avusturya, Alman, Yunan ve Macar mutfaklarından etkilenmiştir. Köfteler, çorbalar, dolmalar, tatlılar, salatalar dört yüzden yıldan fazla egemenliği altında kaldıkları Osmanlı İmparatorluğu'nun yemeklerine çok benzer. Alkollü içkilerden en çok şarap içilir. Romanya şarabı, dünyada en çok üretilen ilk on arasındadır. Bira da tercih edilen alkollü içkilerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Umman mutfağı</span>

Umman mutfağı Arap, İran, Hint, Asya, Doğu Akdeniz ve Afrika mutfaklarından etkilenmiştir. Yemekler genellikle tavuk, balık ve kuzu etinin yanı sıra pilavdan yapılır. Umman'daki yemeklerin çoğu, zengin bir baharat, bitki ve turşusu karışım içerir.

<span class="mw-page-title-main">Macar mutfağı</span> Macaristanın mutfak gelenekleri

Macar mutfağı, Macaristan ulusunun ve onun birincil etnik grubu olan Macarların mutfağının karakteristik özelliklerini ortaya koyar. Geleneksel Macar yemekleri öncelikle et, mevsim sebzeleri, meyveler, ekmek, süt ürünleri ve peynirlere dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Senegal mutfağı</span>

Senegal mutfağı, Kuzey Afrika, Fransız ve Portekiz mutfağından etkilenen ve ülkenin en büyüğü Wolof olan birçok etnik gruptan türeyen bir Batı Afrika mutfağıdır. Bölgeye ilk kez 11. yüzyılda nüfuz eden İslam, mutfakta da rol oynuyor. Senegal, 1960'a kadar Fransa'nın bir kolonisiydi. Kolonizasyonundan bu yana, göçmenler Senegal mutfağını diğer birçok bölgeye getirdiler.

<span class="mw-page-title-main">Kuveyt mutfağı</span>

Kuveyt mutfağı, Kuveyt'e özgü yemek pişirme tarzıdır. Kuveyt mutfağı, Doğu Arap mutfağının bir parçası olup Arap, İran ve Mezopotamya mutfaklarının bir karışımıdır. Kuveyt mutfağında öne çıkan bir yemek, genellikle baharatlarla tatlandırılmış basmati pirinci ve tavuk veya koyun eti ile hazırlanan pirinç bazlı bir yemek olan mahbustur.

<span class="mw-page-title-main">Abbâsî mutfağı</span>

Abbâsî mutfağı,Abbâsîler dönemindeki mutfak kültürüdür. İslâm'ın ilk yıllarında son derece sade olan beslenme tarzı, Abbâsîler döneminde giyim-kuşam, ev süsleme, sanat ve edebiyat gibi alanlardaki gelişime paralel olarak ilerleme kaydeder. Mutfak ile ilgili günümüze kadar gelen en eski el yazması onuncu yüzyıla ait olan İbn Sayyar el-Varrak'ın “Kitabu’l Tabih” adlı eseridir. Bu eser dokuzuncu yüzyılın başında Bağdad'da yer alan yüksek mutfak kültürü ile ilgili kanıtlar içermektedir. Kitâbü't-Tabîh Muhammed bin el-Hasan bin Muhammed bin el-Karim el-Bağdadi yazdığı yemek kitabıdır. Abbasi dönemine ait yemekleri derlemiştir.

Ramazan kebabı , bir çeşit kebaptır.