İçeriğe atla

Thannuris Muharebesi

Thannuris Muharebesi
İberya Savaşı

Bizans-Sasani Sınır Hatitası
Tarih528
Bölge
Dara yakınları, (Türkiye)
SonuçSasani İmparatorluğu'un zaferi
Taraflar
Bizans İmparatorluğu
Gassaniler
Sasani İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Belisarius
Bouzes
Coutzes (esir)
Proclianus (ölü)
Basilius (esir)
Sebastianus (esir)
Vincentius
IV. Cebele bin Haris (ölü)
Serhas
Peroz Mihran
Güçler
~40,000+ 30.000
Kayıplar

Ağır

  • 800 Savaş esiri

Ağır

Thannuris Muharebesi (ya da Mindouos Muharebesi[1]) 528 Yazında, Kuzey Mezopotamya'da Dara yakınlarında Serhas komutasındaki Sasani İmparatorluğu ile Belisarius ve Coutzes komutasındaki Bizans İmparatorluğu kuvvetleri arasında gerçekleşen askeri çatışmadır. Minduous'ta bir kale inşa etmeye çalışırlarken, Bizanslılar Sasani ordusu tarafından mağlup edilmiştir.[2] Belisarius kaçmayı başardı ama Sasaniler binaları yıktı. Zaferlerine rağmen, Persler, Sasani şahı I. Kubâd'ı kızdıracak ağır kayıplara maruz kalmışlardır.

Arka plan

527 yılında I. Justinus'un ölümünden sonra, halefi I. Justinianus, Sassani İmparatorluğuna karşı savaşı sürdürmeye kararlıydı. Belisarius'u Doğu'nun magister militum'u olarak atadı ve Bizans pozisyonunu güçlendirmek ve bölgeye gerçekleşen Sasani saldırılarının önüne geçebilmesi için Dara yakınlarına yeni bir kale inşası ile görevlendirdi. Thannuris bir şehir için uygun bir yer ve yerleştirilecek askeri bir güç olarak ortaya çıktı, ancak mevcut kale savunmasızdı. İlk önce tahkimatların güçlendirilmesini denetleyerek başladı.[3]

Muharebe

Aynı zamanda, Serhas'in komutası altındaki bir Sasani ordusu, 30.000 askerle birlikte Mezopotamya'yı işgal etti. Tehdidi algılayan diğer Bizans birimleri ve Gassani müttefikleri, kalenin inşasını üstlenen Bizans işçilerini korumak için Belisarius'un güçlerine katıldı.

İnşaat operasyonları ilerlerken, Sasani ordusu hareketlendi. Bizanslıların çabalarına rağmen, Sasaniler duvarlara yaklaşıp ve gedik açmayı başardılar.[4] Belisarius süvarileriyle karşı saldırı yapmaya çalıştı ancak yenilgiye uğradı ve Dara'ya geri çekilmelerini emretti.

Muharebenin sonu, Bizans ordusu için felaketti. Belisarius kaçmayı başardı ama iki komutanı öldürüldü ve üçü ele geçirildi.[5]

Bizans vasalı ve Belisarius'un komutasında çarpışan Gassanilerin hükümdarı IV. Cebele bin Haris, attan düştü ve Sasaniler tarafından öldürüldü.[6]

Coutzes'in kaderi belirsizdir. Prokopius esir alındığını ve tekrar görülmediğini, Zacharias Rhetor ise öldürüldüğünü yazar.[7]

Sonrası

Muharebeden sonra, yeni kalenin temelleri Sasanilerin elinde kaldı ve onları yok etmeye başladılar.[5] Bizans ordusu Dara'ya çekildi, ancak piyadelerin bir kısmı yürüyüş sırasında susuzluktan öldü.[4]

Zaferlerine rağmen, Sasaniler ağır kayıplar yaşadı ve sonra sınırın gerisine çekildiler. Özellikle, İmparatorluk Muhafızlarından 500 Ölümsüzler'in kaybı, Sasani şahı I. Kubâd'ı kızdırdı. Zaferine rağmen, muharebeden kısa bir süre sonra general Serhas, I. Kubâd'ın gözünden düştü.[8]

Bizans imparatoru Justinianus, Amida, Constantia, Edessa, Sura ve Beroea sınırlarını güçlendirmek için ek birlikler gönderdi. Ayrıca Pompeius'un komutasında yeni bir ordu kurdu, ancak şiddetli bir kış yıl sonuna kadar operasyonların durmasına neden oldu.[5]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Özel
  1. ^ Conor Whately, Battles and Generals: Combat, Culture, and Didacticism in Procopius 21 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2006, Netherlands, p.71 & 238
  2. ^ Conor Whately, Battles and Generals: Combat, Culture, and Didacticism in Procopius, 2006, Netherlands, p.238
  3. ^ Zachariah of Mitylene, Syriac Chronicle 9 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (1899). Book 9.
  4. ^ a b Zachariah of Mitylene, Syriac Chronicle 9 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (1899). Book 9
  5. ^ a b c Bury 2015, s. 81.
  6. ^ Greatrex, Geoffrey; Lieu, Samuel N. C. (2002). The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars (Part II, 363–630 AD). London, United Kingdom: Routledge. 0-415-14687-9, p85.
  7. ^ Martindale, John Robert; Jones, Arnold Hugh Martin; Morris, J., eds. (1992). The Prosopography of the Later Roman Empire, Volume III: A.D. 527–641 19 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. 978-0-521-20160-5.
  8. ^ Greatrex, Geoffrey; Lieu, Samuel N. C. (2002). The Roman Eastern Frontier and the Persian Wars (Part II, 363–630 AD). London, United Kingdom: Routledge. 0-415-14687-9.
Genel

Bury, J. B. (2015). History of the Later Roman Empire, Vol. 1 of 2 : From the Death of Theodosius I to the Death of Justinian 395 to 565. Forgotten Books. ISBN 1330413091. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Amida (Mezopotamya)</span> Antik Roma şehri

Amida Günümüzde Modern Diyarbakır'ın bulunduğu Mezopotamya antik şehri. Romalı yazarlar Ammianus Marcellinus ve Procopius, Roma eyaleti Mezopotamya'nın bir şehri olarak kabul ederler.

<span class="mw-page-title-main">Bizans-Sasani Savaşı (572-591)</span> Bizans ile Sasani arasında yaklaşık 20 yıl süren savaş durumu

Bizans-Sasani Savaşı (572-591), Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında gerçekleşen savaştır. Kafkasya bölgesinde Pers egemenliği altında olan Bizans yanlılarının ayaklanmaları ile başladı, ancak diğer olaylar patlak verdi. Çatışma büyük oranda Güney Kafkasya ve Mezopotamya ile sınırlıydı, ancak Doğu Anadolu, Suriye ve Kuzey İran'a da yayılmıştı. Bu, 6. ve 7. yüzyılın çoğunu kapsayan bu iki imparatorluk arasındaki yoğun bir savaş dizisinin bir parçasıydı. Büyük ölçüde sınır eyaletleri ile sınırlandığı ve bu sınır bölgesinin ötesinde herhangi bir düşman topraklarının kalıcı bir şekilde işgal edilmediği aralarındaki birçok savaşın sonuncusuydu. 7. yüzyılın başlarındaki çok daha kapsamlı ve belirgin son çatışmadan önce geldi.

<span class="mw-page-title-main">İberya Savaşı</span>

İberya Savaşı, Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında İberya'nın Doğu Gürcü Krallığı üzerine 526'dan 532'ye kadar süren savaştır.

Sürekli Barış Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu ve Sasani İmparatorluğu arasında 532 yılında imzalanmış, iki güç arasındaki İberya Savaşı (527-531) sonucunu belirleyen süresiz bir barış antlaşmasıdır. Göreceli olarak samimi ilişkiler dönemini müjdeledi, ancak Lazika'nın kontrolü üzerine düşmanlıkların başladığı 540'a kadar sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Satala Muharebesi (530)</span> Bizans Ermenistanındaki Satala yakınlarında gerçekleşen savaştır.

Satala Muharebesi Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu ile Sasani (Pers) İmparatorluğu'nun güçleri arasında 530 yazında, Bizans Ermenistanı'ndaki Satala yakınlarında gerçekleşen savaştır. Pers ordusu, kuşatma yapmak için kente yaklaşırken, küçük bir Bizans kuvveti tarafından arkadan saldırıya uğramıştır. Persler, onlarla karşılaşmak için geri döndü, ancak kentin içinden ana ordu tarafından saldırıya uğradı. Bizanslı bir birimin kararlı saldırısı, Pers generalinin bayrağının kaybına yol açması Persler'in paniğe kapılıp geri çekilmelerine neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">I. Tsate</span>

I. Tsate, Tzathius veya Tzathios Bizans kaynaklarına göre, 521/522 yılından bilinmeyen bir tarihe kadar Lazika'ya hükmeden kraldır. Sasani İmparatorluğu'nun derebeyliği olmayı reddetmiştir ve yardım almak için Bizans İmparatoru I. Justinus'a bağlanmıştır.

II. Gubaz, yaklaşık 541 yılından suikasta uğradığı 555 yılına kadar Lazika'ya hükmeden kraldır. İlk başta Bizans İmparatorluğu'nun vasalı olarak tahta çıktı ancak Bizans makamlarının ağır uygulamaları sonucunda Bizans'ın başlıca rakibi Sasani İmparatorluğu'ndan yardım almaya çalıştı. Lazika Savaşı'nın liderlerinden biriydi. 541'de Sasani ordusunun yardımı ile Bizanslılar, Lazika'dan gönderildi; ancak Sasaniler ülkeyi işgal etti. Bunun üzerine 548'de Bizans'tan yardım isteyen Gubaz, sonraki birkaç yıl boyunca Bizans'ın müttefiki olarak kaldı. İki imparatorluk Lazika'nın kontrolü için savaşırken, Petra Kalesi mücadelenin odak noktası olmuştu. Sonunda Gubaz, savaştan bir sonuç alınamaması üzerine Bizans generalleriyle kavga etti ve sonrasında generaller tarafından öldürüldü.

Callinicum Muharebesi, Paskalya'da, 19 Nisan 531 Cumartesi günü, Belisarius komutasında Bizans İmparatorluğu ordusu ile Azaritis komutasındaki Sasani süvari kuvveti arasında gerçekleşmiştir. Dara Muharebesi'ndeki yenilgiden sonra Sasanilar, savaşın yönünü döndürmek amacıyla Suriye'yi işgal etmek için harekete geçtiler. Belisarius'un hızlı müdahalesi planı bozdu ve Sasanilerin Pirus tarzı muzaffer oldukları muharebe öncesi Belisarius'un askerleri Sasanileri Suriye'nin sınırına doğru geri ittiler.

Bouzes ya da Buzes I. Justinianus hükümdarlığında Sasani İmparatorluğu'na karşı savaşlarda hizmet etmiş bir Doğu Roma (Bizans) generali.

Martyropolis Kuşatması, 531 Sonbaharında, I. Kavad altındaki Sasani İmparatorluğu ile I. Justinianus altındaki Bizans İmparatorluğu arasındaki İberya Savaşı sırasında meydana gelmiştir.

Coutzes ya da Cutzes I. Justinianus hükümdarlığında Sasani İmparatorluğu'na karşı savaşlarda hizmet etmiş bir Doğu Roma (Bizans) generali.

Dara Kuşatması, Bizans-Sasani Savaşı (572-591) sırasında, 573 yılında gerçekleşmiştir. Kuşatma 4 ay sürmüş ve şehrin Sasani İmparatorluğu'nun eline geçmesi ile son bulmuştur. Yukarı Mezopotamya'da önemli bir Bizans kalesinin kaybedildiği haberinin imparator II. Justinus'u çıldırttığı rivayet edilir.

Theodosiopolis Kuşatması, Anastasya Savaşı'nın açılış safhası olarak Ağustos 502 tarihinde gerçekleşmiştir. Sasani hükümdarı I. Kubâd, Bizans İmparatorluğu'nun Batı Ermenistan'da bulunan en önemli kalesi Theodosiopolis'i kuşattı. Şehirde askeri garnizon bulunmuyor ve şehri duvarları çok zayıftı. Muhtemelen yerel halkın yardımıyla, kısa bir direnişten sonra şehir teslim alındı.

Amida Kuşatması, Anastasya Savaşı sırasında 502–503 yıllarında gerçekleşmiştir. Bizans İmparatorluğu birliklerinin garnizonunun olmamasına rağmen şehir üç ay boyunca I. Kubâd komutasındaki Sasani ordusuna direndi. Zacharias Rhetor anlatımındaki detaylara göre, şehrin düşmesi özellikle çok vahşiydi ve üç gün ve gece boyunca şehir halkı katledildi. Şehrin düşmesi, İmparator I. Anastasius'un 505 yılında iki taraf arasında imzalanan mütareke öncesi askeri cevap vermesine neden oldu.

Mindouos Muharebesi Thannuris Muharebesi'nden (528) hemen sonra Sasani İmparatorluğu ile Bizans İmparatorluğu arasında yapılan bir muharebedir. Prokopius yanlışlıkla iki muharebenin bir olduğunu iddia etti. Bizans komutanı Belisarius'a burada bir kale inşa etmesi emredildi. Sasani kuvvetleri bölgeye ulaştığında, Belisarius'un kuvvetleri yakındaki bir tepede gerçekleşen muharebede bozguna uğradı. Belisarius kısa bir süre sonra terfi ettiğinden, muhtemelen bu yenilgisinden sorumlu olarak görülmedi. Belisarius'un Bizans ordusunun genel komutanı olmaması ancak daha az kıdemli bir komutan olması olasıdır.

Simmas, Bizans İmparatorluğu hizmetinde dux olarak görev yapan bir Hun generaliydi. 6. yüzyılın başlarında Dara Muharebesi’nde aktif olarak görev aldı ve bir diğer Hun komutan Ascan ile birlikte altı yüz atlıya komuta ederek Bizans zaferinde önemli bir rol oynadı.

Sunicas, İberya Savaşı sırasında Bizans ordusunda görev yapan bir Hun komutan idi.

Azaritis, aynı zamanda Exarath (Grekçe: Ἑξαράθ ve Zuraq olarak da kaydedilmiştir. Bizans-Sasani Savaşları sırasında Sasani Pers askeri komutanıydı. Yunanca adı muhtemelen hazaraft onursal unvanının yanlış anlaşılmasından kaynaklanıyor.

Haris bin Cebele, Bizans İmparatorluğu'nun doğu sınırında yaşayan, İslam öncesi Arap Hıristiyan kabilesi olan Gassaniler'in kralıdır. Bu isimdeki beşinci Gassani hükümdarıdır, y. 528'den 569'a kadar, herhangi bir Hristiyan Arap hükümdarı arasında en uzun saltanat sürendir ve Pers-Roma savaşlarında ve Süryani Ortodoks Kilisesi'nin işlerinde önemli bir rol oynamıştır. Bizans'a yaptığı hizmetlerden dolayı patrikios ve vir gloriosissimus unvanını almıştır.

Serhas Bizans İmparatorluğu'na karşı savaşta öne çıkan, 6. yüzyılda yaşamış bir Sasani Pers prensidir.