Théâtre Libre

Théâtre Libre (Fransızca: , romanize: Serbest Tiyatro), 1887 - 1896 yılları arasında Paris, Fransa'da işletilen bir tiyatro şirketiydi .

Kökenleri ve Tarihçesi

Théâtre Libre, 30 Mart 1887 tarihinde André Antoine tarafından kurulmuştur. Tiyatronun temel amacı, ticari işletmeler tarafından denenmemiş ve üretilmemiş yeni oyunlar sunmaktı.^[1] Antoine, daha önce çalıştığı tiyatro grubunun reddetmesinden sonra, bir Émile Zola romanı olan Thérèse Raquin'i canlandırmak için kendi tiyatro şirketini açma fikri ile yola çıkmıştır.^[2] Théâtre Libre'nin sansürden muaf tutulmasını ve diğer tiyatroların yapamayacağı oyunlar üretmesini sağlamak için, tiyatro yalnızca aboneleri tarafından desteklenirdi. Bu, Théâtre Libre'nin yasal olarak bir tiyatro olarak kabul edilmediğinden dolayı kapıda para toplamamasına, bilet satmamasına izin verdi.^[3] “Özgür” bir tiyatro olmak, Théâtre Libre söz konusu olduğunda, doğallığı sunan ve daha önce üretilmeyen ve çoğu zaman çok fazla risk altında bulunan her türden oyun üretmeye adanmış bir tiyatro olmak anlamına geliyordu. sahneye.

Tiyatro afişleri ve posterler, günümüzün önde gelen sanatçıları tarafından, tiyatro ruhunu ve repertuvarını yansıtan göze çarpmayan, cesur bir gerçekçilikle yaratıldı. Oyunlarında en unutulmaz eserleri üreten sanatçılar arasında Henri-Gabriel Ibels, Édouard Vuillard, Paul Signac, George Auriol, Adolphe Willette ve Henri de Toulouse-Lautrec vardı .^[4]

Théâtre Libre'nin hayatını üç dönemde incelenebilir. İlk dönem, 1887 ilkbaharındaki ilk iki programla ve ardından gelen tam sezonla açılışıdır.^[5] Antoine, tam zamanlı olarak Théâtre Libre'yi kurmak için gaz şirketindeki işinden ayrıldı. İkincisi dönem, Ekim 1888 - Haziran 1893 arasındadır. Bu süre zarfında, The Théâtre Libre, abonelikleri güçlü olan, genel eleştirmenliğe birçok ödeme yapan ve yeni işler üretmek için aranan tanınmış bir tiyatro şirketi olarak geçirdiği süreçtir. Bu yıllarda Théâtre Libre, çalışmalarının bir kısmını Odéon ve Comédie-Française gibi Paris'in önde gelen ticari tiyatrolarına aktardığını gördü. Tiyatronun son dönemi, Kasım 1893’ten 1896’da kapanışına kadar olan süreçtir. Bu süre zarfında, tiyatronun deneysel günlerinin Théâtre Libre’nin ürettiği üslup ve eserlerin artık ticari olarak kabul edilebildiği ve arandığı anlaşılır. Hem tiyatro adına hem de şahsen edindiği borç miktarı nedeniyle Antoine, Théâtre Libre’yi son iki yıl boyunca yönetime katılmaya istekli olan eski bir yönetmen / aktörün oğlu Larochelle’e devretti. Théâtre Libre'deki son performans 27 Nisan 1896’da gerçekleşti.

Tiyatro, varlığı boyunca 50'den fazla oyun yazarı tarafından 111'den fazla oyun sundu.^[3] Théâtre Libre'de üretilen her prodüksiyona sadece üç performans hakkı verilirdi: bir elbise provası, davetli konuklar için bir açılış gecesi performansı ve aboneler için bir performans.^[6] Ancak, başarılarına rağmen, tiyatroda önemli finansal problemler vardı. Derin borç, Théâtre Libre'nin artık ihtiyaç duyulmadığı fikriyle birleşti, artık yeni bir tiyatro biçimini ortaya koymuş ve ticari olarak başarılı olabileceğini kanıtladı, ama tiyatro başarısız oldu ve kapıları kapattı.

Önemli Eserler / Tartışmalı Yapımlar

Tiyatro, daha çok bilinen tiyatrolar tarafından sahneye çıkmayacak kadar riskli olduğu düşünülen çalışmalar üretmekten, bazen de Henrik Ibsen'in Hayaletleri gibi Avrupa'da yasaklanan eserler üretmeye konsantre olmuştu.^[3] Tiyatro yılda bir, yabancı menşeli bir oyun yaptı ve herhangi bir prodüksiyonun, ister yerli ya da yabancı eser olsun, yalnızca üç performans sergiledi.^[7]

Jacques Damour, Émile Zola (Léon Hennique tarafından sahneye uyarlandı)
- Kötü içgüdülerine karşı savaşan bir adama odaklanan oyun, eleştirmenler tarafından iyi karşılandı.
Léon Hennique tarafından Engheim Dükü'nün Ölümü
- Bu yapım tarihi oyunun yeniden doğuşuna işaret ediyordu, ama tarihe gerçekçi bir şekilde yaklaşıyordu, oyun belgesel tiyatroya öncülük etti.
The Kiss, Théodore de Banville
- Bu oyun Théâtre Libre'nin en büyük en kritik başarılarından birini yaptı. Masal ayakta alkışlarla ve coşkulu eleştirilerle karşılandı.
Paul Signac, Charles Henry Kromatik Çemberinin Uygulaması; Théâtre-Libre, 31 Ocak 1889’un senaryosu.
Tabarian's Wife, Catulle Mendès
- Théâtre Libre için bir başka başarı. Gösteri Comédie-Française'e devredildi.
Lucie Pellegrin's End, Paul Alexis
- Eleştirmenler bu oyunu ve yapımını, eşcinsel ilişki sahnesinin gerçekçi tasviri ile skandal, sahne gösteriminin saldırgan olduğunu belirterek kınadılar.
Rodolphe Darzens'in Christ's Lover
- İsa ve Mary Magdalene'in aşk ilişkisini gösteren bu gizemli oyun, kutsal ve saldırgan kabul edildi.
Leo Tolstoy'dan Karanlığın Gücü
- Diğerleri bu oyunun Fransız izleyiciler için çok melankolik olduğunu düşünürken, Antoine Rus hikâyesini benimsedi.
Henrik İbsen'den Hayaletler
- Oyun, ensest ve ötanazi gibi tabu konularından dolayı Norveç, Almanya ve İngiltere'de sansürlenirken, Antoine hem eleştirmenlerin hem de arkadaşların eleştirilerini karışık yorumlarına rağmen oyunu gerçekleştirdi.
Miss Julie, August Strindberg
- Danimarka'da yasaklandı

Etkisi

Théâtre Libre, Gerçekçiliği Natüralizm ile birleştirdi ve topluluk oyunculuğunu öne çıkardı. Baş yönetmen André Antoine, Doğal sahneleme'nin babası olarak tanındı. Sahnede gerçek sığır karkasları kullanıldığında olduğu gibi her oyunu mümkün olduğunca gerçek kılmaya çalıştı. Pek çok set provaları için dört duvarla örüldü, ardından Antoine izleyicilerin oyunların ne zaman başladığını görmesi için hangi duvarı kaldıracağına karar verirdi. Ayrıca, daha doğal aydınlatma ile ayak aydınlatmalarını değiştirdi. Antoine, her oyunun kendine özgü bir ortamı olması gerektiğine inanıyordu.^[1]

Théâtre Libre, türünün ilki idi ve 1889'da açılan Berlin'deki Freie Bühne (Almanca: , romanize: Serbest Sahne) ve 1891'de açılan Londra'daki Independent Theater Society gibi birçok tiyatro salonunun açılışına ilham verdi.^[1] Bu fikirden 1899'da Freie Volksbühne, (Serbest Halkın Sahnesi), 1899'da Stage Society ve 1901'de Dublin'deki Abbey Tiyatrosu büyüdü.

Gerçekçilik ve natüralizmdeki sahnelenmedeki Théâtre Libre'nin etkisi 1898'de Constantine Stanislavski ve Nemirovich-Danchecko tarafından kurulan ve hâlen faaliyet göstermekte olan Moskova Sanat Tiyatrosu'nda görülebilir.^[1]

Wikimedia Commons'ta Théâtre Libre ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça

^ ^a ^b ^c ^d Mowry Roberts, Vera (1974). On Stage: a history of theatre second edition. New York: Harper & Row. ss. 388-416. ISBN 0-06-045499-7.
^ Antoine, André (1964). Memories of The Théâtre Libre (İngilizce). Florida: University of Miami Press: Coral Gables. ISBN 9780870240348. 31 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2019.
^ ^a ^b ^c Braun, Edward (1982). The Director and the Stage. New York: Holmes & Meier Publishers. ss. 22-36. ISBN 0-8419-0800-1.
^ Waxman, Samuel Montefiore (1926). Antoine and the Théâtre-Libre. Cambridge: Harvard University Press. ISBN 978-0405090561.
^ Miller, Anna Irene (1931). The Independent Theatre in Europe: 1887 to the Present. New York: Ray Long & Richard R. Smith, Inc. ss. 12-96.
^ Knapp, Bettina L. (1988). The Reign of the Theatrical Director: French Theatre 1887-1924. Troy, New York: The Whitston Publishing Company. ss. 17-62. ISBN 0-87875-358-3.
^ Valency, Maurice (1963). The Flower and the Castle: An Introduction to Modern Drama (İngilizce). New York: The Macmillan Company. ss. 108-111.

[:0-1] Mowry Roberts, Vera (1974). On Stage: a history of theatre second edition. New York: Harper & Row. ss. 388-416. ISBN 0-06-045499-7.

[:1-2] Antoine, André (1964). Memories of The Théâtre Libre (İngilizce). Florida: University of Miami Press: Coral Gables. ISBN 9780870240348. 31 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2019.

[:2-3] Braun, Edward (1982). The Director and the Stage. New York: Holmes & Meier Publishers. ss. 22-36. ISBN 0-8419-0800-1.

[4] Waxman, Samuel Montefiore (1926). Antoine and the Théâtre-Libre. Cambridge: Harvard University Press. ISBN 978-0405090561.

[:3-5] Miller, Anna Irene (1931). The Independent Theatre in Europe: 1887 to the Present. New York: Ray Long & Richard R. Smith, Inc. ss. 12-96.

[6] Knapp, Bettina L. (1988). The Reign of the Theatrical Director: French Theatre 1887-1924. Troy, New York: The Whitston Publishing Company. ss. 17-62. ISBN 0-87875-358-3.

[:4-7] Valency, Maurice (1963). The Flower and the Castle: An Introduction to Modern Drama (İngilizce). New York: The Macmillan Company. ss. 108-111.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Kökenleri ve Tarihçesi

Önemli Eserler / Tartışmalı Yapımlar

Etkisi

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri