İçeriğe atla

Teya

Teya
552-553'te Ostrogotlar Kralı Teya adına bastırılmış bir bronz sikke
Ostrogotlar Kralı
Hüküm süresi552–553
Önce gelenTotila
Ölüm553
Mons Lactarius, (Modern Monti Lattri, Campania)

Teya veya Teja, Theia, Thila, Thela, Teias (ö. 552, Mons Lactarius, modern Campania), Ostrogotlar Krallığı son kralı.

Hayatı

Teya Ostrogotlar Krallığı kralı olan Totila komutası altında bir askeri komutandı. Verona'daki Ostrogotlar askerlerinin kumandanı olarak 552 yılında Taginae Muharebesi (veya Busta Gallorum Savaşı) katıldı. Bu savaş, Doğu Romalı general Narses'in Ostrogotlar Krallığı kralı Totila'yı mağlup etmesi ve Totila'nın kanlı muharebede öldürülmesiyle sona erdi.

Bu muharebede hayatta kalan Teya güney İtalya'ya kaçmaya başladı. Bu kaçış sırasında bu mağlubiyet felaketinden hayatlarını kurtarıp kaçmakta olan diğer Ostrogotlar askerleri ve Ostrogotlar ileri gelenleri olan Scipuar, Gundulf (Indulf), Gibal ve Ragnaris onun ordusuna katıldılar. Teya, askerler tarafından geleneksel olarak bir kalkan üzerinde havaya kaldırılarak Ostrogotlar Krallığı kralı seçildi. Franklarla ittifak kurmak inci Po Nehri kuzeyinde bulunan Franklar Kralına gayet güzel hediyelerle bir elçi gönderdi. Franklar Kralı Theudibald bu hediyeleri kabul etti ama müttefiklik etmeye yanaşmadı ve tarafsız kalacağını Kral Teya'nin Ostrogo elçisine bildirdi. Teya bir süre Orta İtalya'da tutundu. Sonra güneye Napoli civarına çekilmek ve bu bölgede elinde bulunan askerlerle Ostrogotlar için bir son direniş yapmaya karar verdi.

Bizans ordusu komutanı Narses ise Güney İtalya'ya doğru ilerlemeye başladı ve güzergâhı üzerinde bulunan ve hatta uzakta olan İtalyan şehirleri Bizanslıların idaresine geçmeyi kabul ettiler. Narses, Ostrogotlar elinde bulunan Roma'yı kuşatma altına alıp kısa bir kuşatmadan sonra bu şehri eline geçirdi. Narses, Totila'nın büyük bir Ostrogot hazinesini Napoli civarında bulunan körfezin kuzeyinde bulunan Cumeada korumalar altında bıraktığını öğrenmişti ve bu hazineyi eline geçirmek için ordusu ile Napoli Körfezi'ne yöneldi.

Teya emrinde bulunan Ostrogotlar ordusu ile Cumea'da eski kral Totila'nin bırakmış olduğu Ostrogot hazinesini Bizanslılara kaptırmamak için Napoli Körfezi'ne yürüyüşe geçti. Günümüzde Napoli'nin güneyinde Vezüv Yanardağı eteklerinde bulunan Nuceria Alfaterna, Campania'da civarında bulunan "Mons Lactarius" ("Süt Dağı" anlamına gelen ve günümüzde "Monti Lattri" adını taşıyan bir tepede 552 yılının sonbaharında (belki de 553 başlangıcında) iki ordu karşı karşıya geldiler.

Teya komutasındaki Ostrogotlar Krallığı ordusu ile Narses komutasındaki Bizans İmparatorluk ordusu ile Mons Lactarius Savaşı'na giriştiler. Muharebe büyük bir şiddetle iki gün sürdü. İlk gün Ostrogotlar Kralı ve komutanı olan Teya atılan bir Bizanslı mızrağı ile yaralandı. Teya, kalkanını değiştireceği anda bir Bizanslı asker tarafından öldürücü derecede yaralandı ve çok geçmeden öldü. Bizanslılar onun başını bir mızrağa takarak Ostrogotlar savaşçılarına göstererek savaşı bitireceklerini sanmaktaydılar. Fakat Ostrogotlar yine de muharebeye devam ettiler. Ancak muharebenin ikinci günü sonunda yapılan müzakerelerden sonra Ostrogotlar teslim olmak için antlaşmaya vardılar. Teya'nın kardeşi "Aligern" Bizanslılara diğer bazı Ostrogotlar birlikleriyle teslim oldu. Ostrogotlar ileri gelenlerden Scipuar ve Gibal bu savaşta öldüler. Ragnarıs ölümcül bir yara aldıktan sonra kaçtı ama çok geçmeden öldü. Gundulf ise hayatını kurtarıp kaçmayı başardı.[1]

Hayatta kalan ve teslim olan Ostrogotlar ordusu mensupları yapılan antlaşmaya göre İtalya'dan ayrılmaya ve bir daha İtalya'ya dönmemeye söz vermişlerdi. Bunlar İtalya'dan ayrılmak üzere salıverildiler. Bir kısmı da Po Nehri kuzeyinde bulunan Franklara kaçıp onlara sığındılar. Bu muharebe ile İtalya'da kurulmuş olan Ostrogotlar Krallığı ve İkinci Gotlar Savaşı'nın asıl sonu anlamına geldi. Bununla, Ostrogotların İtalya tarihi sonuna ermiştir.

Bundan sonra çeşitli şehir komutanları birkaç yıl daha Narses'e karşı direndiler. 555 yılında son Ostrogot askerleri Salerno kentinin kuzeyinde teslim oldular. Kuzey İtalya'da Ostrogot asili Vidin 550'li yıllarda bir ayaklanma başlattı ama 562 senesine bu ayaklanma bastırıldı. Ostrogotlar Doğu Romalılara karşı küçük bölgelerde mukavemet göstermelerine rağmen İtalya'da son kalan Ostrogotlar herhalde 568 yılından itibaren Lombardlarin içine karışarak kayboldular.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Mons Lactarius Savaşı'nın meşhur bir tasviri dönemin tarihçisi Prokopius'un tarih eserinin sekizinci kitabında bulunur.

Dış bağlantılar

Resmî unvanlar
Önce gelen:
Totila
Ostrogotlar Kralı
552–553
Sonra gelen:
Bizans İmparatoru
I. Justinianus

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gotlar</span>

Gotlar, Güney İskandinavya'nın Gotland bölgesinde oturan eski bir Cermen kavmi. Gotlar 2. yüzyıldan itibaren İskitya, Dacia ve Pannonia'da yaşamışlar 3. ve 4. yüzyıllarda Bizans'ı yağma etmişler ve Aryanizmi benimsemişlerdir. 5. ve 6. yüzyıllarda Vizigotlar ve Ostrogotlar şeklinde ikiye bölünmüşler ve İberya ile İtalya'yı istila etmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Belisarius</span> 6. yüzyıl Bizans generali (505-565)

Flavius Belisarius (Yunanca: Φλάβιος Βελισάριος, 505, İllirya - Mart 565, Konstantinopolis, İmparator I. Justinianus döneminde Doğu Roma İmparatorluğu başkomutanı. Döneminin en büyük komutanı olarak kabul edilir. Dönemin önemli askeri seferlerinde ordulara komuta etmiştir. Konstantinopolis'e yönelen Barbar akınları'nda, Sasani İmparatorluğu, Kuzey Afrika'daki Vandal Krallığı'na ve İtalya'daki Ostrogotlar Krallığı'lara karşı yürütülen çatışmalara katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mons Lactarius Muharebesi</span> Gotlar Savaşı (535-554) sırasında Bizans İmparatorluğu ile Ostrogotlar Krallığı arasındaki muharebe

'Mons Lactarius Muharebesi', 552 yılının sonbaharında meydana gelen Doğu Roma İmparatorluğu generali Narses İmparator I. Justinianus namına Ostrogotlar Krallığı'nın son kralı Teya'yı mağlup etmiştir. Bu, Gotlar Savaşı (535-554)'nın son büyük muharebesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Ostrogotlar</span>

Ostrogotlar (Ostrogoth), Roma İmparatorluğu'nun son dönemlerinde ortaya çıkmış bir Cermen kabilesiydi. Ostrogotlar, Gotların doğu koluydu. Gotların batı koluna ise Vizigotlar deniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Teoderik</span> Ostrogotlar Krallığı kralı.

Büyük Teoderik Latince: Flāvius Theodericus; Yunanca: Θευδέριχος, Theuderikhos; Eski İngilizce: Þēodrīc; Eski Norsça: Þjōðrēkr, Þīðrēkr;, Teoderik, 471-493 döneminde Doğu Roma'ya tabi Germen Ostrogotlar kavminin kralı ve 493 - 526 döneminde İtalya'da Ostrogotlar Krallığı kralı. Vizigotlar'ın Kral naibi ve Doğu Roma İmparatorluğu genel valisi olarak isimlendirilir. Onun Gotça ismi Þiudareiks, "İnsanlar-kral" ya da "insanların kralı" olarak çevrilir.

<span class="mw-page-title-main">Gotlar Savaşı (535-554)</span> Bizans–Cermen çatışması (535–554)

Gotlar Savaşı, 535'ten 554'e kadar Bizans İmparatorluğu ile Ostrogot Krallığı arasında yapılan ve İtalya ve Dalmaçya'da yer alan savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Ostrogot Krallığı</span>

Ostrogot Krallığı, Germen asıllı Ostrogotlar kavmininin kralları Büyük Teoderik yönetimi altına İtalya'ya göçüp yerleşip kurduğu ve 493-553 döneminde İtalya'da ve Kuzeybatı Balkanlarda hüküm süren krallık.

Vitiges 536-540 döneminde İtalya'daki Ostrogotlar Krallığı'nın dördüncü kralı.

<span class="mw-page-title-main">Taginae Muharebesi</span> Gotlar Savaşı (535-554) sırasında Bizans İmparatorluğu ile Ostrogotlar Krallığı arasındaki muharebe

Taginae Muharebesi veya Busta Gallorum Muharebesi, Temmuz 552 meydana gelen Doğu Roma İmparatorluğu generali Narses İmparator I. Justinianus namına Ostrogotlar Krallığı'nın kralı Totila'yı mağlup etmiştir. Bu muharebede Ostrogotlar Krallığı Kralı Totila öldürülmüştür. Bu muharebe Gotlar Savaşı (535-554)'nın en sondan bir önceki büyük muharebesiydi.

Sena Gallica Muharebesi, İtalyanın Adriyatik sahillerinde Bizans İmparatorluğu ile Ostrogotlar Krallığı filosu arasında 535 ile 554 arası Gotlar Savaşı sırasında 551 yılının sonbaharında gerçekleşen Deniz Muharebesidir. Bu savaş, Gotların Romalılara kaşı denizde kısa süren öne geçişinin sonu, Narses liderliğinde gerçekleşen savaşta Bizans'ın yeniden dirilişinin başlangıcı kabul edilir.

Napoli Kuşatması, Gotlar Savaşı sırasında Belisarius komutasındaki Bizans İmparatorluğu tarafından gerçekleştirilen ve başarı ile sonuçlanan Napoli şehrinin kuşatmasıdır. Belisarius'un altındaki Bizans ordusu, Sicilya'yı kolaylıkla ele geçirdi, İtalya'nın anakarasına 536 baharının sonunda çıktılar ve sahil boyunca Napoli'ye doğru ilerlediler. İki hatip tarafından yönlendirilen Napoli vatandaşları direnmeye karar verdi. Kuşatma yirmi gün boyunca sayısız Bizans zayiatıyla devam etti ve Belisarius, paralı askerleri şehre girişi olan kullanılmayan bir su kemeri bulduğunda kuşatmayı terk etmeye hazırlanıyordu. Belisarius, su kemerindeki boşluğu genişletmek için mühendisler gönderdi, bazı askerler kalkanlarını birbirine vurarak çalışan mühendislerin gürültüsünü bastırdılar. Şehre son bir teslim olma şansını verdikten sonra Belisarius, askerlerini acımasız şekilde saldırı emri verdi. 800 askerlik Ostrogot garnizonu esir alındı ve onlara iyi davranıldı ancak vatandaşlar, özellikle Hun paralı askerleri olmak üzere Bizans birliklerinin elinde büyük zulüm gördü. Napoli'den sonra Bizanslılar Aralık başlarında ele geçirecekleri Roma'ya yürüdüler.

Verona Kuşatması, Gotlar Savaşı sırasında 541 kışında gerçekleşmiş muharebedir. Totila komutasındaki Ostrogotlar, sayıca üstün Bizans İmparatorluğu ordusuna karşı şehri başarıyla savunmuştur.

Faventia Muharebesi, Gotlar Savaşı (535-554) sırasında Faventia yakınlarında 542 baharında gerçekleşmiş muharebedir. Kral Totila'nın komutasındaki bir Ostrogot ordusu, generaller Constantian ve Alexander komutasındaki Bizans kuvvetlerini dağıtırken, Bizans'ın İtalya'yı yeniden ele geçirmesine karşı Got direnişin direnişinin başlangıcı olmuştur. Muharebeden önce, devasa Got Valaris, herhangi bir Bizanslının kendisiyle teke tek mücadele etmesini istedi. Valaris, kendisi de ölümcül şekilde yaralanan Bizans askeri Artabazes tarafından katledildi.

<span class="mw-page-title-main">Napoli Kuşatması (542-543)</span>

Napoli Kuşatması, 542-543'te Ostrogot lideri Totila tarafından başarı ile sonuçlanan bir Napoli kuşatmasıdır. Faventia ve Mucellium'da Bizans ordusunu yendikten sonra Totila, General Conon tarafından 1,000 askerle korunan Napoli'ye doğru güneye yürüdü. Sicilya'ya yeni atanan magister militum Demetrius'un büyük ölçekli destek çabası, Got savaş gemileri tarafından engellendi ve neredeyse tamamen tahrip edildi. Yine Demetrius'un ikinci çabası, kuvvetli rüzgarlar filonun gemilerini sahile zorladığında, orada Got ordusunun saldırısına uğradı ve benzer şekilde başarısız oldu. Şehri savunanların zor durumunu bilen Totila, teslim olmaları durumunda garnizonun güvenli geçişine söz verdi. Kıtlık bastırması ve yardım çalışmalarının başarısızlığı nedeniyle, Conon teklifi kabul etti ve Mart ayının sonlarında veya 543 yılının başlarında, Napoli teslim oldu. Teslim olanlar Totila tarafından iyi karşılandı ve Bizans garnizonunun güvenli bir şekilde hareket etmesine izin verildi, ancak şehir surları kısmen yıkıldı.

Volturnus Muharebesi, ayrıca Casilinum Muharebesi ya da Capua Muharebesi olarak bilinir, 554'te Bizans İmparatorluğu'nun bir ordusu ile Frank ve Alaman birleşik gücü arasındaki muharebedir. Yaşlı hadım general Narses tarafından yönetilen Bizanslılar galip gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bizans muharebeleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Aşağıdakiler, 6. yüzyıldan 15. yüzyılın ortalarında dağılmasına kadar Doğu Roma veya Bizans İmparatorluğu tarafından yapılan muharebelerin, tarihe göre düzenlenmiş bir listesidir. Bu ayrıntılı bir liste değil. Bizans İmparatorluğu'nun Romalı öncülleri tarafından yapılan savaşlar için bkz.Roma muharebeleri listesi

Ragnaris (Grekçe: Ῥάγναρις, Ῥαγναρίς, Ῥαγναρῆς; Germanic, Gotlar Savaşı'nın sonlarına doğru Ostrogotların yanında savaşan bir Hun savaş ağasıydı. Procopius onun Got olduğunu söyler. Ancak bu konuda daha iyi bilgiye sahip olan Agathias, onun Vittores adlı Hun kabilesinden olduğunu kaydeder.

<span class="mw-page-title-main">Roma Kuşatması (537-538)</span> Romada muharebe

Gotlar Savaşı'nın sürdüğü sırada 2 Mart 537 - 12 Mart 538 tarihleri arasında toplamda bir yıl dokuz ay süren Roma Kuşatması, Bizanslılar tarafından başarıyla savunmasıyla sonuçlandı.