İçeriğe atla

Tevfik Paşa

Tevfik Paşa
Mısır ve Sudan Hidivi
Hüküm süresi1879-1892
Önce gelenİsmail Paşa
Sonra gelenII. Abbas Hilmi Paşa
Doğum15 Kasım 1852
Kahire, Mısır
Ölüm7 Ocak 1892 (39 yaşında)
Helvan, Mısır
HanedanKavalalılar Hanedanı
Babasıİsmail Paşa
AnnesiPrenses Şefiknur
DiniSünni İslam
Tevfik Paşa Asyut tren istasyonunda. (Abdullah Biraderler)

Tevfik Paşa (tam adı Mehmed (Muhammed) Tevfik Paşa, d. 15 Kasım 1852, Kahire - ö. 7 Ocak 1892, Hulhan), 1879-1892 arasında Mısır Hidivi.

Hidiv İsmail Paşa'nın oğludur. Genç yaşta Meclisü'l-Hususi Başkanı oldu. Mart 1879'da babası tarafından Başbakanlığa atandı. Kabinesinde Maliye Bakanlığına İngiliz, Çalışma Bakanlığına Fransız üyeler ataması tepkilere yol açtı ve bir ay içinde görevinden uzaklaştırıldı. Aynı yıl babası İsmail Paşa İngiliz ve Fransızların etkisiyle, II. Abdülhamid tarafından görevden alınınca Tevfik Paşa veraset yasası gereğince Hıdiv oldu. Hidivliğe gelişinden kısa bir süre sonra, istifa eden Şerif Paşa'nın yerine Başbakanlığı da üstlendi ve bu iki görevi iki yıl birlikte sürdürdü. İngiltere ve Fransa'nın denetiminde Mısır'ın yıllık gelirinin yarısının borçların ödenmesine ayrılmasını kabul etti. 1882'de kurulan Mahmud Sami el-Barudi Hükûmetinde, Savaş Bakanı olan milliyetçilerin önderi Arabi Paşa'nın saygınlığının iyice artması üzerine, İngiltere ve Fransa'dan yardım istedi. İngiliz donanmasının İskenderiye'yi bombalaması (Temmuz 1882) üzerine, Muhalefet tarafından hain ilan edilen Tevfik Paşa İngilizlere sığınmak zorunda kaldı. Mısır'ı işgal eden İngilizler, Et-Tellü'l-Kebir'de Mısır Ordusunun Başkomutanı Arabi (Urabi) Paşa'yı bozguna uğratarak (Eylül 1882), milliyetçi hareketi ezdiler. Tevfik Paşa Hidiv olarak yeniden Kahire'ye döndü. Bundan sonra da Hidivliğini işgal güçlerinin denetimi altında sürdürdü.

Kaynakça

Tevfik Paşa
Doğumu: 15 Kasım 1852 Ölümü: 7 Ocak 1892
Önce gelen:
İsmail Paşa
Mısır ve Sudan Hidivi
1879-1892
Sonra gelen:
II. Abbas Hilmi Paşa

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Arabi Paşa Ayaklanması</span> Mısırda sömürgeleşmeye karşı Arabi Paşa önderliğinde 1882 yılında çıkan ayaklanma

Arabi Paşa Ayaklanması, Mısır'da sömürgeleşmeye karşı Arabi Paşa önderliğinde 1882 yılında çıkan ayaklanmadır. Slogan olarak "Mısır Mısırlılarındır." kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Abbas Hilmi Paşa</span>

II. Abbas Hilmi Paşa, son Mısır hidividir.

<span class="mw-page-title-main">Hidiv Kasrı</span>

Hıdiv Kasrı, İstanbul'un Beykoz ilçesinde Çubuklu sırtlarında bir yapıdır. 1907 yılında Mısır'ın son hidivi Abbas Hilmi Paşa tarafından İtalyan mimar Delfo Seminati'ye yaptırılmıştır. Dönemin mimari modasına uygun olarak art nouveau tarzındadır.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Mısırı</span> Britanya egemenliği altındaki Mısır

1882-1922 yılları arasında Britanyalı işgali altındaki Mısır'ın fiilen Osmanlılardan kopması ve öteden beri süren Britanyalı-Fransız rekabetinin Britanyalılar lehine noktalanması gibi iki önemli sonuç doğurdu. Britanyalılar, Osmanlıların ve Avrupa devletlerinin gösterdiği tepkiyi göz önüne alarak resmi bir siyasi denetim kurmaktan kaçınmakla birlikte, stratejik çıkarlarını güvence altına almadan Mısır'dan çekilmeye niyetleri olmadıklarını da ortaya koydular.

<span class="mw-page-title-main">Gordon Paşa</span>

Gordon Paşa, Sudanlı milliyetçilere karşı Hartum'u savunmada gösterdiği cesaret nedeniyle ulusal kahraman olarak görülen İngiliz general.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Paşa</span> Mısır hidivi (1830-1895)

İsmail Paşa, 1867-1879 arasında Mısır hidivi.

<span class="mw-page-title-main">I. Fuad</span>

I. Fuad, asıl adı Ahmed Fuad Paşa, İngiltere'den bağımsızlığını elde eden Mısır'ın ilk kralı (1922-1936). İngiltere'yle daha uygun koşullarda bir bağımsızlık antlaşması yapmaya ve aşırı milliyetçi Vafd Partisi'nin etkisini kırmaya çalışmıştır.

Hidiv, Kavalalılara mensup Mısır valilerine babadan oğula geçmek üzere 1867'de verilen resmi ünvan.

<span class="mw-page-title-main">Arabi Paşa</span> Mısırlı milliyetçi önder

Arabi Paşa ya da Urabi Paşa olarak da bilinir, tam adı Ahmed Arabi Paşa el-Mısri, Mısırlı milliyetçi önder. Aydınların, subayların ve Mısır köylü halkının yabancı denetiminden duyduğu hoşnutsuzluğu dile getiren toplumsal ve siyasi hareketin başında yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mısır Sultanlığı</span> Mısır Sultanlığı veya Mısır İngiliz Protektorası, bugünkü Mısır topraklarında 1914-1922 yılları arası varlığı sürdürmüş olan devlet

Mısır Sultanlığı veya Mısır İngiliz Protektorası, bugünkü Mısır topraklarında 1914-1922 yılları arası varlığı sürdürmüş olan devlet. Fransız Ekvatoral Afrikası, Birleşik Krallık Filistin Mandası, Trablusgarp ve Sirenayka ile komşu idi.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Fazıl Paşa</span> Mısırlı prens

Mustafa Fazıl Paşa, Mısırlı prens ve Türk siyaset adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mısır Hidivliği</span>

Mısır Hidivliği, 1867 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa torunu tarafından kurularak 1914 yılına kadar Mısır ve Sudan'ın büyük bir bölümünün yönetimini elinde tutan, iç işlerinde serbest dış işlerinde Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Türk özerk devlettir. Mısır Hidivliği, kurulduğu 1867'ten 1914 yılına kadar Kavalalı Mehmed Ali Paşa'nın soyundan gelen Kavalalılar Hanedanı tarafından yönetilmiştir. Devamında 1953 senesine kadar Mısırı Kavalalılar İngilizlerin himayesinde kontrol ettiler.

<span class="mw-page-title-main">Kavalalılar Hanedanı</span> 19. yüzyılın başından 20. yüzyılın ortasına kadar Mısır ve Sudanı yöneten hanedan

Kavalalılar Hanedanı, 1805-1953 yılları arasında Mısır'ı yöneten hanedanlıktır. Bu hanedan; 1805'ten 1914'e kadar olan zamanda Mısır Hidivliği, 1914'ten 1922'ye kadar olan zamanda Mısır Sultanlığı ve 1922'den 1953'e kadarki zamanda da Mısır Krallığı adıyla birbirinin devamı olan üç ayrı devletin yönetimini elinde tutmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Abduh</span> Mısırlı Türk eğitimci, yargıç ve reformcu

Muhammed Abduh tam adıyla Muhammed Abduh bin Hasan Hayrullâh et-Türkmânî el-Mısrî Mısırlı Türk eğitimci, yargıç ve reformcu. Çağdaşlaşmacı İslamcılık'ın kurucusu olarak kabul edilir. İslam ve Özgürlükler gibi son kitaplarında yer alan görüşleri nedeni ile Yeni-Mutezilecilik’in de kurucusu olarak değerlendirildi. Bir Mason Üstadı olan Abduh Bahailik inancı ile de yakın ilişkiler içerisinde olan bir kişilikti.

<span class="mw-page-title-main">Ali Sabri</span> Mısırlı asker ve devlet adamı

Ali Sabri, Türk kökenli Mısırlı asker ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Emine Valide Paşa</span>

Emine Valide Paşa veya doğum adıyla Emine Necibe İlhami Hanımsultan, Mısır'ın son hidivi II. Abbas Hilmi Paşa'nın annesi; Mısır Hıdivi I. Abbas Hilmi Paşa'nın oğlu Damat İbrahim İlhami Paşa ile Sultan Abdülmecid'in kızı Münire Sultan'ın kızıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Kamil Paşa</span>

Mustafa Kamil Paşa, Mısırlı bir avukat, gazeteci ve milliyetçi bir önderdir.

<span class="mw-page-title-main">Riyaz Paşa</span>

Mustafa Riyaz Paşa, Mısırlı devlet adamı ve 4. Mısır başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Fehmi Paşa</span>

Mustafa Fehmi Paşa, Mısırlı siyasetçi. Mısır Hidivliği'nde iki defa başbakanlık yapmıştır.

Akabe Krizi veya Akabe meselesi aynı zamanda "Taba Meselesi" veya "Taba Krizi (1906)" olarak da bilinen bir krizdir. Osmanlı İmparatorluğu, Britanya İmparatorluğu ve Britanya İmparatorluğu'nun işgali ile İngiltere'ye bağlanan Mısır Hidivliği arasında 1906 yılında patlak veren krizdir. Kriz Akabe'nin Osmanlı'ya Taba'nın ise Mısır'a bırakılıp Osmanlı'nın 13 Mayıs 1906'da Taba'yı boşaltması ile sona ermiştir.