İçeriğe atla

Tet Taarruzu

Koordinatlar: 11°K 107°D / 11°K 107°D / 11; 107
Tet Offensive
Sự kiện Tết Mậu Thân
11°K 107°D / 11°K 107°D / 11; 107
Taraflar
 Kuzey Vietnam
Viet Cong
 Güney Vietnam
 ABD
Güney Kore Güney Kore
 Avustralya
 Yeni Zelanda
 Tayland
Komutanlar ve liderler
Kuzey Vietnam Lê Duẩn
Kuzey Vietnam Lê Đức Thọ
Kuzey Vietnam Văn Tiến Dũng
Hoàng Văn Thái
Trần Văn Trà
Güney Vietnam Nguyễn Văn Thiệu
Güney Vietnam Nguyễn Cao Kỳ
Güney Vietnam Cao Văn Viên
Amerika Birleşik Devletleri Lyndon B. Johnson
Amerika Birleşik Devletleri William Westmoreland


Tet Taarruzu Vietnam Savaşı'nın en büyük askeri harekâtlarından biriydi. Viet Cong (VC) ve Kuzey Vietnam Halk Vietnam Ordusu (PAVN), 30 Ocak 1968'de Vietnam Cumhuriyeti Güney Vietnam Ordusu (ARVN), Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri ve müttefiklerine karşı sürpriz bir saldırı başlattı. Bu, Güney Vietnam'daki askeri ve sivil komuta ve kontrol merkezlerine yönelik sürpriz saldırılardan oluşan bir seferdi.[1] Bu isim, Vietnamca Ay Yeni Yılı festivali adının kısaltılmış versiyonudur, Tết Nguyên Đán ve çoğu ARVN personelinin izinli olduğu bir tatil döneminde seçilmiştir.[2] Hanoi Politbürosu'nun geniş çaplı saldırısının amacı, şehir merkezlerine yönelik kitlesel silahlı saldırıların ayrılıkları ve isyanları tetikleyeceği inancıyla siyasi istikrarsızlığı tetiklemekti.

Saldırı, Güney Vietnam'ın I. ve II. Kolordu Taktik Bölgelerinin büyük bölümünde 30 Ocak sabahın erken saatlerinde erken başlatıldı. Bu erken saldırı, müttefik kuvvetlere savunma tedbirlerini hazırlamaları için biraz zaman tanıdı. 31 Ocak sabahı erken saatlerde ana operasyon başladığında, saldırı ülke çapındaydı; sonunda 80.000'den fazla PAVN/VC askeri, 44 eyalet başkentinden 36'sı, altı özerk şehirden beşi, 245 ilçe kasabasından 72'si ve güney başkenti de dahil olmak üzere 100'den fazla kasaba ve şehri vurdu.[3] Saldırı, savaşın o noktasına kadar her iki tarafın da gerçekleştirdiği en büyük askeri operasyondu.

Hanoi, Güney Vietnam hükümetinin çökmesine yol açacak bir halk ayaklanmasını tetikleyeceği inancıyla saldırıyı başlatmıştı. İlk saldırılar müttefikleri şaşkına çevirerek birkaç şehrin kontrolünü geçici olarak kaybetmelerine neden olsa da, hızla yeniden toplandılar, saldırıları püskürttüler ve PAVN/VC güçlerine ağır kayıplar verdiler. Hanoi'nin beklediği halk ayaklanması hiçbir zaman gerçekleşmedi. Huế Muharebesi sırasında yoğun çatışmalar bir ay sürdü ve şehrin yok olmasına neden oldu. PAVN/VC, işgali sırasında Huế Katliamı'nda binlerce insanı idam etti. Khe Sanh'daki Amerikan savaş üssü çevresinde çatışmalar iki ay daha devam etti.

Güney Vietnam'da ne ayaklanmalar ne de ARVN birliklerinden ayrılmalar meydana gelmediğinden, saldırı Kuzey Vietnam için askeri bir yenilgiydi. Ancak bu saldırının Amerikan kamuoyunun ve genel olarak dünyanın Vietnam Savaşı hakkındaki görüşleri üzerindeki etkisi açısından geniş kapsamlı sonuçları oldu. General Westmoreland, PAVN/VC'yi yenmenin 200.000 Amerikan askerine daha ihtiyaç duyulacağını ve yedek askerilerin etkinleştirilmesini gerektireceğini bildirdi; bu da savaşın sadık destekçilerinin bile mevcut savaş stratejisinin yeniden değerlendirilmesi gerektiğini kabul etmesine yol açtı.[4] Saldırının ABD hükümeti üzerinde güçlü bir etkisi oldu ve siyasi ve askeri liderleri tarafından Kuzey Vietnamlıların yenildiğine ve böylesine iddialı bir askeri operasyon başlatamayacaklarına inandırılan Amerikan kamuoyunu şok etti. Tet taarruzu kayıplarının ve askere alma çağrılarının artmasının bir sonucu olarak Amerikan halkının savaşa verdiği destek azaldı.[5] Daha sonra Johnson Yönetimi savaşı sona erdirmek için müzakereler yapmaya çalıştı. 1968 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerinden kısa bir süre önce, Cumhuriyetçi aday ve eski başkan yardımcısı Richard Nixon, Güney Vietnam Devlet Başkanı Nguyen Văn Thiệu'yu müzakerelerde açıkça işbirliği yapmamaya teşvik ederek Johnson'ın barışı getirme yeteneği konusunda şüphe uyandırdı.[6]

"Tet saldırısı" terimi genellikle Ocak-Şubat 1968 saldırısını ifade eder, ancak aynı zamanda Mayıs ayında gerçekleşen sözde "Mini-Tet" saldırısını ve Ağustos ayındaki Aşama III saldırısını veya 21 hafta süren olağandışı saldırıları da içerebilir. Ocak ayındaki ilk saldırıların ardından yoğun çatışmalar yaşandı.[7]

Kaynakça

  1. ^ Ang, p. 351.
  2. ^ "U.S. Involvement in the Vietnam War: The Tet Offensive, 1968". United States Department of State. 28 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2014. 
  3. ^ Dougan and Weiss
  4. ^ "Tet Offensive". www.u-s-history.com. 16 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2019. 
  5. ^ Fallows, James (31 Mayıs 2020). "Is This the Worst Year in Modern American History?". The Atlantic (İngilizce). 2 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020. 
  6. ^ Baker, Peter (3 Ocak 2017). "Nixon Tried to Spoil Johnson's Vietnam Peace Talks in '68, Notes Show". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 25 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021. 
  7. ^ "The Myths of Tet". kansaspress.ku.edu. 11 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2020. 

Dış bağlantılar

Devlet
Genel bilgi

O.Khiara'nın genel notları

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vietnam Savaşı</span> 1955-1975 yılları arasında yapılan ve Kuzey Vietnam zaferi ile sonuçlanan savaş

Vietnam Savaşı veya İkinci Çinhindi Savaşı, Doğu Bloku ülkeleri olan Kuzey Vietnam, Çin ve Sovyetler Birliği ile ABD ve ABD destekçisi anti-komünist Güney Vietnam arasında yaşanan savaştır. Kore Savaşı'ndan sonra Soğuk Savaş'ın ikinci sıcak çatışması olmuştur. ABD, 1963-1973 yılları arasında savaşa dâhil olmuş ve 60.000 kadar asker kaybetmiştir. ABD kamuoyu, savaşa girilmesini sorgulamış ve savaştan sonra Anti-Amerikancılık yükselmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lyndon B. Johnson</span> 36. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1963–1969)

Lyndon Baines Johnson, Amerika Birleşik Devletleri'nin 36. başkanıdır. Genellikle Lyndon B. Johnson veya kısaca LBJ olarak anılır. Başkanlığa John F. Kennedy'nin suikast sonucu öldürülmesi üzerine gelmiştir. Bir sonraki seçimde Amerikan tarihinin en yüksek oy oranlarından birini kazanarak tekrar başkanlığa seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Vietnam Savaşı</span> 1979da Çin ile Vietnam arasında gerçekleşen savaş

Çin-Vietnam Savaşı ya da Üçüncü Çinhindi Savaşı, 1979 yılında Çin ve Vietnam arasında yaşanan kısa ama kanlı bir sınır çatışmasıdır. Vietnam'ın Kamboçya'yı işgal edip, Çin tarafından desteklenen Pol Pot liderliğindeki Kızıl Khmer hükûmeti tarafından yönetilen rejime son vermesi sonucu Çin Halk Kurtuluş Ordusu taarruza geçmiştir. Vietnam'ın kuzey kesimlerine kısa süreli bir Çin saldırısı olmuş ve Çin birlikleri bir ay sonra geri çekilmişlerdir. İki taraf da zafer ilan etmişlerdir. Bu savaş Vietnam'da günümüzde bile önemli bir yere sahiptir. Çin Ordusu geri çekilirken etkili bir "yanık toprak" politikası uygulamıştır. Köyleri, yolları ve demir yollarını yok ederek, Vietnam'ın kırsal bölgelerinde altyapıya büyük zararlar vermişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

II. Dünya Savaşı'nda Doğu Cephesi (Almanca: Die Ostfront 1941-1945, der Rußlandfeldzug 1941-1945 veya der Ostfeldzug 1941-1945 Rusça: Великая Отечественная война Avrupalı Mihver Devletleri ve Finlandiya'nın Sovyetler Birliği, Polonya ve diğer Müttefik Devletlere karşı verdikleri savaşı anlatır. Nazi propagandası savaşa Bolşevizme karşı haçlı seferi anlamı yüklemiş, Sovyetlere karşı savaşmak üzere Avrupa'nın neredeyse tamamından gönüllüleri Waffen SS birliklerine dahil etmiştir. Savaş 22 Haziran 1941 - 9 Mayıs 1945 tarihleri arasında orta, doğu, kuzeydoğu ve güneydoğu Avrupa topraklarında gerçekleşmiştir.

<i>Battlefield Vietnam</i>

Battlefield: Vietnam, Electronic Arts firmasının, Battlefield 1942'den sonra, Battlefield serisi için hazırladığı ikinci video oyunudur. Oyun, Armando "AJ" Marini tarafından tasarlanmış, Digital Illisions CE isimli firma tarafından Kanada'da geliştirilmiş ve Electronic Arts tarafından 14 Mart 2004 tarihinde Kuzey Amerika'da, daha sonraki günlerde ise dünyanın geri kalanında piyasaya dağıtılmış, Vietnam Savaşı'nı konu edinen, birinci şahıs nişancı türünde bir oyundur. Oyun; Ho Chi Minh patikası, Hue Muharebesi, la Drang Vadisi, Flaming Dart Operasyonu, Khe Sahn Muharebesi ve Saygon Muharebesi gibi gerçek tarihe dayanan geniş haritaları içermektedir. Oyun kısaca N.V.A olarak adlandırılan Kuzey Vietnam ve Vietkong ile kısaca U.S olarak adlandırılan ABD ve Güney Vietnam arasında gerçekleşmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Võ Nguyên Giáp</span>

General Võ Nguyên Giáp Vietnam Halk Ordusundan emekli eski asker ve politikacı. Katıldığı belli başlı savaşlar, I. Hindiçini Savaşı (1946-1954) ve Vietnam Savaşı'dır (1960-1975). Katıldığı belli başlı muharebeler ise Lang Son (1950); Hoa Binh (1951-1952); Dien Bien Phu (1954); Nguyen Hue Saldırısı (1972); ve son Ho Chi Minh harekâtıdır (1975). Giap aynı zamanda bir gazetecidir ve Ho Chi Minh’in Viet Minh hükûmetinde içişleri bakanlığı yapmıştır. Viet Minh ve Vietnam Halk Ordusu komutanıdır, savunma bakanlığı yapmıştır, Lao Dong Partisinin Politbüro üyesi olmuştur. Vietnam Bağımsızlık Savaşı'nda Ho Chi Minh’den sonra en tanınan askeri komutandır ve savaşın sonuna dek gerçekleşen bütün askerî operasyonlara önderlik etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">My Lai Katliamı</span> 1968de Vietnam Savaşı sırasında Amerikan askerleri tarafından sivillerin topluca öldürülmesi

Mỹ Lai Katliamı ya da Sơn Mỹ Katliamı, Vietnam'ın Quang Ngai Bölgesi'ndeki My Lai köyünde 16 Mart 1968'de Amerikan askerleri tarafından gerçekleştirilen katliam. Asıl olarak my lai, my khe ve son my köylerinde gerçekleşen 3 eş zamanlı katliamın ortak adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yüz Gün Taarruzu</span>

Yüz Gün Taarruzu, I. Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru İkinci Amiens Muharebesi ile başlayan İtilaf Devletleri'nin 8 Ağustos 1918'den 11 Kasım 1918'e kadar batıdaki merkez kuvvetlerine yaptığı bir dizi saldırıdır. Saldırılar Alman ordusunu demoralize olmasına yol açmış ve moral çöküntüsü yaşayan Alman ordusu kenara çekilmiş ve I. Dünya Savaşı bitmiştir. Yüz Gün Taarruzu'nda belirli bir strateji yoktu. Amiens Muharebesi başarısı ile başlayan art arda yapılan ataklarla kazanılmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Batı Cephesi (II. Dünya Savaşı)</span>

Batı Cephesi, Almanya'nın işgal ettiği Belçika, Hollanda ve Fransa'da Müttefikler ile geçen savaşlar dizisine verilen addır. Cephe iki evreden oluşur. Birinci evre 1940'ta Fransa Seferi ile Fransa'nın Almanlar tarafından işgal edilişi, ikinci evre ise 1944'te Normandiya Çıkarması ile daha çok ABD, Birleşik Krallık ve Kanada'dan oluşan Müttefik Birleşik Ordusu'nun Fransa'yı Almanlardan geri alması ve Almanya'yı işgal etmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Huế</span> Vietnamın eski başkenti

Hué, Vietnam'ın Thừa Thiên Huế ilinin merkezi olan şehirdir. Şehir, ülkenin orta kesiminde Kuzey Merkez Sahili'nde Parfüm Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Yüzölçümü 72 km² olan şehrin nüfusu 2018 yılı itibarı ile 455.230'dur.

<span class="mw-page-title-main">Monte Cassino Muharebesi</span>

Monte Cassino Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın en uzun ve kanlı muharebelerinden biridir. Savaş 1944'te Orta İtalya'da Monte Cassino Manastırı'nın tepesinde bulunduğu dağlık alanda yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1964 Brinks Oteli bombalı saldırısı</span> Saygonda Viet Cong bombalaması

1964 Brinks Oteli bombalı saldırısı; Güney Vietnam'ın başkenti Saygon'daki Brinks Oteli'ne, Vietnam Savaşı sırasında, 24 Aralık 1964 akşamında Vietkong tarafından gerçekleştirilen bombalı saldırıdır. İki Vietkong casusunun, ABD Ordusu'na ev sahipliği yapan otelin altındaki bir arabaya koydukları bombanın patlaması sonucunda biri subay, biri ise astsubay olmak üzere iki Amerikalı öldü. Askerî personel ile Vietnamlı sivillerden oluşan yaklaşık altmış kişi ise saldırıyı yaralı olarak atlattı.

<span class="mw-page-title-main">Nguyễn Ngọc Loan</span>

General Nguyễn Ngọc Loan, Güney Vietnam Cumhuriyeti Ulusal Polis Şefi. 1968'de Viet Kong'lu olduğundan şüphelendiği Nguyễn Văn Lém'i AP muhabiri Eddie Adams'ın ve NBC kameramanı Vo Suu'nun gözü önünde yakın mesafeden silahla başından vurarak öldürmüştür. Muhabir Adams bu anı fotoğraflamış ve bu fotoğraf savaş karşıtlığı ile ilgili akımları hareketlendirmiştir. Adams ayrıca fotoğrafı sayesinde 1969 yılında Pulitzer Ödülü'ne layık görülmüştür.

Flaming Dart Operasyonu Vietnam Savaşı sırasında iki kısımda yürütülen ABD ve güneydeki ABD destekli Vietnam Hava Kuvvetleri'nin askerî operasyonu.

<span class="mw-page-title-main">Holloway Kampı saldırısı</span>

Holloway Kampı saldırısı, 7 Şubat 1965 günü Vietnam Savaşı'nın ilk başlarında gerçekleşen saldırı. Holloway Kampı 1962'de ABD Ordusu tarafından Pleiku yakınlarında inşa edilmiş bir helikopter tesisi idi. Vietnam'ın Orta Yaylalarındaki Özgür Dünya Askeri Kuvvetleri'nin operasyonlarını desteklemek için inşa edilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Huế kimyasal saldırıları</span>

Huế kimyasal saldırıları 3 Haziran 1963'te Vietnam Cumhuriyeti Ordusu (ARVN) askerlerinin, Huế, Güney Vietnam'daki dua eden Budistlerin kafalarına göz yaşartıcı gaz bombalarından sıvı kimyasallar dökmeleriyle meydana geldi. Budistler, Roma Katolik Cumhurbaşkanı Ngô Đình Diệm tarafından dini ayrımcılığa karşı protesto ediyorlardı. Saldırılar, 67 kişinin cilt kabarması ve solunum rahatsızlıkları nedeniyle hastaneye kaldırılmasına neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">William Westmoreland</span> Amerikalı general (1914 – 2005)

William Childs Westmoreland ABD Ordusu'nda generaldi. Önemli görevleri arasında 1964'ten 1968'e kadar Vietnam Savaşı sırasında yürüttüğü Amerika Birleşik Devletleri kuvvetlerinin komutanlığı ve 1968'den 1972'ye kadar yürüttüğü ABD Ordusu Genelkurmay Başkanlığı vardır.

Khe Sanh Muharebesi, Quang Tri'nin, Khe Sanh şehrinin Khe Sanh Savaş Üssü'nde olmuştur. Kuzey Vietnam Khe Sanh savaş üssüne saldırmasıyla başlamıştır ve Amerikan ve Güney Vietnam ordusu, savaş üssünü Kuzey Vietnam saldırısında korumuştur. Ama iki taraf da sonuçsuz kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Creighton Abrams</span> Amerikalı general (1914 – 1974)

Creighton Williams Abrams Jr., 1968'den 1972'ye kadar Vietnam Savaşı'nda askeri operasyonları komuta eden bir ABD Ordusu generaliydi ve komutası sırasında Amerika Birleşik Devletleri'nin Güney Vietnam'daki asker gücünün 543.000'den 49.000'e düştü. 1972'den 1974'teki ölümüne kadar ABD Ordusu Kurmay Başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Meuse-Argonne Taarruzu</span>

Meuse-Argonne saldırısı Meuse-Argonne Muharebeleri ve Meuse-Argonne seferi), son I. Dünya Savaşı müttefiklerinin taaruzuydu. Tüm Batı Cephesi boyunca uzanan I. Dünya Savaşı'nın saldırı. Taarruz 26 Eylül 1918'den 11 Kasım 1918 Ateşkesi'ne kadar, toplam 47 gün sürmüştür. Meuse-Argonne taarruzu, 1,2 milyon Fransız, Siyam ve Amerikan askerinin katıldığı Birleşik Devletler askeri tarihi'nin en büyük taarruzudur. Aynı zamanda Birleşik Devletler Ordusu tarihindeki en ölümcül harekâttır, 28.000 Alman, 26.277 Amerikan ve sayısı bilinmeyen Fransız olmak üzere 350.000'den fazla can kaybına yol açmıştır. Amerikan kayıpları, birliklerin çoğunun deneyimsizliği, operasyonun ilk aşamalarında kullanılan taktikler ve "İspanyol gribi" adı verilen küresel grip salgınının yaygın olarak başlaması nedeniyle daha da kötüleşti.