İçeriğe atla

Tesniye Kodu

Tesniye Kodu, akademisyenler tarafından Tesniye'de geçen kanun kodlarına verilen isimdir. Dini törenlerden arınma ayinine, toplum ve suç kanunlarından savaş yönetimine kadar çeşitli yasaları içerir.[1] Çıkış 20-23'te bulunan Ahit Kodu gibi, Tevrat'ın beş kitabında bulunan diğer kanun kodlarına benzer;[1][2] buna Etik Dekalog'u tartışan kısım hariçtir. Etik Dekalog'un ayrı tutulmasının sebebi yazarın kim olduğuyla ilgili sebeplerden değil, akademik açıdan bunun başlı başına bir konu olduğu düşünülmesidir. Tesniye'nin hemen hemen tamamı Musa'nın son sözleri olarak sunulmuştur; tarihi giriş ve Etik Dekalog'un tekrarıyla başlayan Tesniye, cesaretlendirici son sözler ve nasihatlarla biter. Orta kısımda ise (Tesniye 12-26) Tesniye Kodu bulunur.[1] Belgesel hipotezin görüşüne göre bu kod Tesniyeci kaynak tarafından yazılmıştır.

Tesniye Kodu kanunları

Tesniye Kodu'nda, Tevrat'taki mitsvaların üçte biri bulunur dolayısıyla Yahudi kanunlarının önemli bir kısmını oluşturur. Kanunlardan bazıları Tevrat'ın diğer yerlerindeki kanunların tekrarıdır; bazı kanunlar değişikliğe uğramıştır; ve bazı kanunlar ise başlı başına Tesniye'nin ürünüdür.

Tevrat'ın diğer yerlerindeki kanunlara benzer kodlar

Dini vecibeleri yerine getirme kanunları

  • Diğer tanrılara tapmaya karşı (12:29-31)
  • Yas gereği kasten şekil bozmanın yasaklanışı (14:1-2)
  • Helal ve haram hayvanlarla ilgili (14:3-20)
  • İnsan tarafından öldürülmemiş hayvanı yeme yasağı (14:21)
  • Aşera koruluğu ve dini sütunlara karşı (16:21-22)
  • Kusurlu kurbanlara karşı (17;1)

Yetkililerle ilgili kanunlar

  • Hakimlerin tarafsızlığı (16:19-20)

Suç kanunları

  • Şahitlikle ilgili (19:15-21)
  • Zina ve baştan çıkarmayla ilgili (22:22-29)
  • Adam kaçırmaya karşı (24:7)
  • Ağırlık ve ölçü düzeni (25:13-16)

Toplum kanunları

  • Kaybolan malın sahibine iade edilmesi (22:1-4)
  • Farklı türlerin karıştırılma yasağı (22:9-11)
  • Tsitsit ile ilgili (22:12)
  • Üvey anne ile evlenmeye karşı (22:30)
  • Tefeciliğe karşı (23:19-20)
  • Antlaşmalarla ilgili (23:21-23)
  • Taahhütlerle ilgili (24:6, 24:10-13)
  • Cüzzamla ilgili (24:8-9)
  • Hizmetçilerin maaşlarıyla ilgili (24:14-15)
  • Yabancılara, dullara ve öksüzlere adaletle ilgili (24:17-18)
  • Tahıl artıklarıyla ilgili (24:19-22)

Tevrat'ın diğer yerlerindeki kanunlardan farklı kodlar

Dinsel kanunlar

  • Merkezi tapınak dışındaki sunuların ve ahitlerin yasaklanışı (12:1-28)
  • Aşar vergisi ile ilgili kanunlar (14:22-29)
  • Yedinci yılda borçların silinmesi (15:1-11)
  • İlk doğan erkeklerin Yehova'ya adanması (15:19-23)
  • Üç yıllık bayramla ilgili kanunlar (16:1-17)

Suç kanunu

  • Cinayet ve katliam ile ilgili kanunlar (19:1-13)

Toplum kanunları

  • Kölelikle ilgili (15:12-18)
  • Temizlikle ilgili (23:9-14)

Tevrat'ta sadece Tesniye Kodu'na has kanunlar

Dinsel kanunlar

  • Yalancı peygamberlere karşı (13)
  • Putperestlerin ölümüne taşlanması (17:2-7)

Yetkililerle ilgili kanunlar

  • Her şehirde hakimlerin atanması (16:18)
  • Merkezi anayasa mahkemesi (17:8-13)
  • Kralların kısıtlamaları (17:14-20)
  • Levilerin hakları (18:1-8)
  • Gelecekteki peygamberler (18:9-22)
  • Rahipliğe kabul ve kısıtlamalar (23:1-8)

Askeri kanun

  • Savaşta takip edilecek tavırla ilgili (20 ve 21:10-14)

Suç kanunları

  • Faili meçhul cinayetlerin kefareti (21:1-9)
  • Suçlunun cesedi (21:22-23)

Toplum kanunları

  • Sınırların değiştirilmesi (19:14)
  • İlk doğan oğlun hakları (21:15-17)
  • Saygısız oğulların ölümüne taşlanması (21:18-21)
  • Karşı cinsin giysilerini giymek (22:5)
  • Kuş yuvasıyla anne kuşunun aynı anda almanın yasaklanışı (22:6-7)
  • Çatıya korkuluk konması (22:8)
  • Yeni evlenen kadına iftiranın yasaklanışı (22:13-21)
  • Kaçan kölelerle ilgili (23:15-16)
  • Zina ile ilgili (23:17-18)
  • Komşunun tahılları (23:24-25)
  • Boşanma (24:1-4)
  • Suçlu aileyi cezalandırma (24:16)
  • Kırbaç sayısını sınırlama (25:1-3)
  • Harmanlarken öküze ağızlık takılmasının yasaklanışı (25:4)
  • Yenge ve kayınbirader arasında evlilik (25:5-10)
  • Kadının alçak gönüllü olması (25:11-12)

Ayinsel

  • Yeni açan meyveler ve onların aşar vergisiyle ilgili ayin ve dualar (26:1-15)

Kaynakça

  1. ^ a b c Coogan, Michael D. A Brief Introduction to the Old Testament: The Hebrew Bible in Its Context. Oxford University Press, 2009. page 149
  2. ^ "The Humanitarian Element in the Old Testament Legislation." The Biblical World. 1901, p. 273. JSTOR, accessed December 16, 2007

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tevrat</span> Tanahın ilk beş kitabı

Tevrat, İbrani Kutsal Kitabı'nın ilk beş kitabının, yani Tekvin, Çıkış, Levililer, Sayılar ve Tesniye kitaplarının derlemesidir.

<span class="mw-page-title-main">Eski Ahit</span> Kitâb-ı Mukaddesin ilk kısmı

Eski Ahit veya Eski Antlaşma, Kutsal Kitap'ın İbranice kaleme alınmış olan ilk kısmına Hristiyanların verdiği isimdir. Yahudilerin Tanah ve Müslümanların Tevrat ve Zebur olarak kabul ettikleri kitapları içinde barındırır. Kutsal Kitap'ın birinci yüzyılda Grekçe kaleme alınan yazılarına "Yeni Ahit" adı verildi. İnançlı Yahudilerce "Yeni Ahit" kabul edilmez. Toplam 39 bölümden oluşur. Eski Ahit; Tevrat, Tarihsel Kitaplar, Şiirsel Kitaplar, Peygamberlik Kitapları olarak 4 temel bölüme ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Ahit</span> Kitâb-ı Mukaddesin ikinci kısmı

Yeni Ahit veya Yeni Antlaşma, Kitab-ı Mukaddes'in Eski Ahit'in ardından gelen ve Grekçe kaleme alınmış olan ikinci kısmına Hristiyanların verdiği isimdir. İnançlı Yahudilerce "Yeni Ahit" kabul edilmez. Hristiyanlarca kutsal kabul edilen 27 kitapçıktan oluşan bir kitap bütünüdür.

<span class="mw-page-title-main">Tefilin</span>

Tefilin, Yahudilerin bayram ve şabat günleri hariç, sol kol ve başlarına taktıkları, içlerinde Tevrat'tan bölümler içeren deriden yapılmış iki küçük kübik kutucuk. Ayrıca bu kutucuğun takılma törenine verilen isim.

<span class="mw-page-title-main">Tanah</span> Yahudiliğin ana kutsal metinlerini oluşturan kitapların kanonik bir koleksiyonu

Tanah/Tanak, Yahudiliğin ana mukaddes metinlerini oluşturan kitapların kanonik bir koleksiyonudur. Hristiyanlar tarafından İbranice Mukaddes Kitap ya da Eski Ahit denir. Metinlerin neredeyse tamamı Kutsal İbranice ile yazılmış olup, ufak bir bölümü de Kutsal Aramiceyle yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">On Emir</span> Yahudîlikte On Emir

On Emir veya Dekalogos, Yahudiliğe göre Sina Dağı'nda Musa'ya vahyedilmiş ve YHVH'nin İsrailoğulları'na emrettiği on adet emiri içeren bir ilkeler dizisidir. Çıkış 20:2–17 ve Tesniye 5:6–21 olmak üzere Tanah'ın iki kitabında On Emir metni yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Yaratılış Kitabı</span> Kutsal Kitapın ilk kitabı

Yaratılış Kitabı, Tanah'ın ve Hristiyan Eski Ahit'inin ilk kitabıdır. Yahudilik ve Hristiyanlık geleneklerinde her şeyin başlangıcını; insanlığın erken tarihini, İsrailoğullarının atalarını ve Yahudi milletinin asıllarını açıklayan bir kitap olarak görülür.

cal (Unix) Unixte verilen bir ay veya yıl için tarihi basan program

cal, Unix'te verilen bir ay veya yıl için tarihi basan programdır. Eğer komut ile ilgili özel bir seçenek verilmezse o ay bulununlan ayın takvim olarak ekrana basar.

1998 Voleybol Dünya Ligi , FIVB tarafından on iki erkek voleybol takımının katılımıyla 15 Mayıs-19 Temmuz tarihleri arasında düzenlendi. Final maçları İtalya'nın Milano kentinde oynanan dokuzuncu Dünya Ligi'nde Küba şampiyon oldu.

<span class="mw-page-title-main">Romalılara Mektup</span>

Romalılara Mektup ya da Pavlus'un Romalılara Mektubu Yunanca Kutsal Yazıların bir kitabıdır. Sadece Romalılar olarak da adlandırılmaktadır. Bu mektup elçi Pavlus'un değişik cemaatlere ya da kişilere yazdığı 14 mektubun biridir. Pavlus bu mektubu Roma İmparatorluğun başkenti olan Roma'da oturan Hristiyanlara yazdı.

<span class="mw-page-title-main">Belgesel hipotez</span> Tevratın temellerini ve yapısını açıklayan hipotez

Belgesel hipotez veya Wellhausen hipotezi; Tevrat'ın, yani Musa'nın beş kitabının, birbirlerinden bağımsız, paralel ve tam hikâyelerden oluştuğunu ve redaktörler (düzenleyiciler) tarafından bir dizi düzenlemelerden geçtikten sonra son hâlini aldığını iddia eden hipotez. 1870'lerde geliştirilen hipotez Yahvist, Elohist, Tesniyeci ve Ruhbani kaynak olarak sınıflandırılan Kutsal Kitap Yazarlarının, çok tanrılı dinlerden gelen hikâyeleri düzenlemekten sorumlu olduğunu ifade eder ve metinlerdeki monoteist-politeist tutarsızlıkları bu durumun yansıması olarak değerlendirir.

Ahit Kodu veya Ahit Kitabı, Çıkış 20:19 - 23:33 arasında görünen metine akademisyenler tarafından verilen isimdir. Tevratsal açıdan, bu metin Sina Dağı'nda Tanrı tarafından Musa'ya verilen ikinci kanun kodlarıdır. Bu yasal metin küçük olmasına rağmen Tevrat'taki mitsvaların önemli bir bölümünü oluşturmaktadır, dolayısıyla Yahudi Kanunu'nun kaynağıdır.

Ayin Dekalogu Çıkış 34:11-26 'da verilen emirlerin listesidir. Johann Wolfgang von Goethe'nin teklifini benimseyen yüksek eleştiri ekolünden din bilimciler, On Emir olarak da bilinen Çıkış 20:2-17 ve Tesniye 5:6-21 'deki "Etik" veya "Ahlaki Dekalog" ile kıyaslamaktadır. İnanışa göre, Ahit'teki din "ayinsel"den "etik"e doğru evrim geçirmiştir ve metinde ters gözükse dahi "Ayin Dekalogu" "Etik Dekalog"dan önce yazılmıştır. Diğer din bilimciler, Çıkış 34'teki ayetleri "küçük Ahit kodu" olarak adlandırmaktadır; düşünüşe göre küçük Ahit kodu, On Emir ile aynı zamanlarda yazılmış olup ya İsrail dininin farklı bir fonksyonuna hizmet ediyordu ya da Antik Yakın Doğu dini metinlerinden etkilenilmişti.

Kutsal Kod (H), ahit eleştirisinde Levililer 17-26 için kullanılıp ismini bu metinde Kutsal kelimesinin sıkça kullanılmasından alır. Geleneksel dini bir özelliği olmayıp gelenekçi Yahudiler ve Hristiyanlar için Levililer kitabının diğer metinlerine kıyasla da bir ayrıcalığı yoktur. Din bilimcilere göre, bu metin kendine has olup Levililer kitabının diğer kısımlarına kıyasla farklı bir tarz kullanılarak yazılmıştır: Levililer'in geri kalanının aksine Kutsal Kod kanunları bir arada ve özetle anlatılır. Belgesel hipoteze göre Kutsal Kod, Ruhbani kaynağın ilk metinlerinden olup Tevrat'a bu kaynak aracılığıyla girmiştir.

Ruhbani Kod, akademik topluluk tarafından, Tevrat'ta bulunan ve Kutsal Kod, Ahit Kodu, Ayin Dekalogu ile Etik Dekalog dışında kalan kanunlara denir. Ruhbani Kod, Levililer kitabının büyük bir kısmını ve Sayılar kitabındaki bazı yasaları oluşturur. Bu kodlar Tevrat'taki mitsvaların üçte birini oluşturur, dolayısıyla Yahudi kanunlarının büyük bir kaynağıdır.

613 Mitsvot Musa'nın beş kitabı olan Tevrat'ta anlatılan, yapılması gereken kanuni, ahlaki ve ruhani uygulamalardır. Tevrat'taki bu kanun ilkeleri için bazen "bağlantılar" veya "emirler" (mitsvot) denip hepsine birden "Musa'nın kanunları", ya da kısaca "Kanun" denir. Mitsvot, İbranicede mitsva'nın çoğul halidir.

Yeşu Kitabı, Eski Ahit'in ve Tanah'ın altıncı kitabıdır. 24 konu başlığı içeren kitapta Kenan topraklarına giriş, Yeşu önderliğinde toprakların fethi ve paylaşımı ve bu topraklarda Tanrı'ya yapılan hizmet anlatılır.

<span class="mw-page-title-main">Yahudiliğin evliliğe bakış açısı</span>

Yahudilikte evlilik, Tanrı'nın müdahil olduğu bir Yahudi erkek ve bir Yahudi kadın arasında yapılan birleşme anlaşmasının belgelenmesidir. Evliliğin tek koşulu çocuk yapmak olmamasına rağmen bu emrin yerine getirilmesi beklenir. Esas merkezi odak kadın ile erkeğin ilişkisidir. Ruhani anlamda evlilik, kadın ile erkeğin ruhlarının bir bütün olmasıdır. Bu sebeple evlenmemiş adam "tam" sayılmaz çünkü ruhu henüz tamamlanmamıştır ve yarımdır.

<span class="mw-page-title-main">Taşlama</span> idam cezası yöntemi

Taşlama, bir grubun bir kişiye taş atarak o kişiyi uzaklaştırma, kovma ya da sürgün etmek için kullandığı bir yöntemdir. Eski zamanlardan beri büyük suçlar için bir ceza biçimi olarak tasdik edilmiştir.

Yurttan Dünyadan, 1981-1982 yılları arası Ali Kırca tarafından sunulan tartışma programı. Program Ali Kırca ve Altan Aşar tarafından hazırlanmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.