İçeriğe atla

Tesniye Kitabı

Tesniye veya Yasa'nın Tekrarı, Tanah'ın ve Eski Ahit'in ilk beş kitabı olan Tevrat'ın beşinci kitabı. Toplam 34 baptan oluşur.

Etimoloji

Tesniye Arapça kökenli bir sözcüktür ve "iki parçadan oluşan" anlamına gelir. İbranice adı Devarim "sözler" anlamına gelir ve adını Musa'nın sözlerinden alır.

Yunanca karşılığı Deuteronomy Yunancada "İkinci" anlamına gelen Deuteros ve "yasa" anlamına gelen -nomos kelimelerinden türemiştir.[1]

Kapsam

On Emir'in önemli noktalarını tekrar vurgular ve diğer Yahudi yasalarını kapsar.

Kaynakça

  1. ^ Oxford İngilizce Sözlük, Deuteronomy

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tevrat</span> Tanahın ilk beş kitabı

Tevrat, İbrani Kutsal Kitabı'nın ilk beş kitabının, yani Tekvin, Çıkış, Levililer, Sayılar ve Tesniye kitaplarının derlemesidir.

<span class="mw-page-title-main">Eski Ahit</span> Kitâb-ı Mukaddesin ilk kısmı

Eski Ahit veya Eski Antlaşma, Kutsal Kitap'ın İbranice kaleme alınmış olan ilk kısmına Hristiyanların verdiği isimdir. Yahudilerin Tanah ve Müslümanların Tevrat ve Zebur olarak kabul ettikleri kitapları içinde barındırır. Kutsal Kitap'ın birinci yüzyılda Grekçe kaleme alınan yazılarına "Yeni Ahit" adı verildi. İnançlı Yahudilerce "Yeni Ahit" kabul edilmez. Toplam 39 bölümden oluşur. Eski Ahit; Tevrat, Tarihsel Kitaplar, Şiirsel Kitaplar, Peygamberlik Kitapları olarak 4 temel bölüme ayrılır.

Peygamber veya yalvaç, Tanrı aracılığıyla bir dini veya dinî öğretiyi yaymakla görevlendirildiğine inanılan kişidir. Peygamberler ayrıca dinî terminolojide âyet, işaret veya mûcize denilen doğaüstü güç veya olayların kendilerine atfedildiği mitolojik veya yarı mitolojik insanlardır. İbrahimî dinlerin inananları, peygamberlerin Tanrı'dan aldıkları “vahiy” adlı mesajları diğer insanlara ulaştırdıklarına inanırlar.

Kopuntu veya diaspora, çok uzun bir zamandan beri bir kavim, ulus veya inanç mensuplarının ana yurtlarından koparak başka yerlerde azınlık olarak yaşamaları. Sözcük hem kopma eylemini hem de kopup azınlık olarak yaşayan kimseleri ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Kitâb-ı Mukaddes</span> Yahudiliğin ve Hristiyanlığın kutsal metinlerini oluşturan kitapların kanonik bir koleksiyonu

Kitâb-ı Mukaddes, Mukaddes Kitap veya Kutsal Kitap, Eski Ahit ve Yeni Ahit'i kapsayan, Hristiyan inanışının temelini oluşturan ve Hristiyanlarca kutsal sayılan kitaptır.

<span class="mw-page-title-main">Tefilin</span>

Tefilin, Yahudilerin bayram ve şabat günleri hariç, sol kol ve başlarına taktıkları, içlerinde Tevrat'tan bölümler içeren deriden yapılmış iki küçük kübik kutucuk. Ayrıca bu kutucuğun takılma törenine verilen isim.

<span class="mw-page-title-main">Mezuza</span> İçerisinde Tevrattan ayetler bulunan bir çeşit kutucuk.

Mezuza, bazı Musevilerin evinin giriş kapısının sağ pervazına yerleştirdiği ve içinde Tevrat'tan metinler bulunan kutucuk.

Mişnah/Mişna, Yahudilik'in medenî ve ceza hukuku olan Talmud'un ilk bölümüdür. Sözlü kanunlar ilk olarak Haham Yehuda HaNasi tarafından derlenmiş ve Mişna (משנה) adı verilmiştir. Mişna İbranice Şana kökünden gelir bu tekrarlayarak belleme anlamındadır. Mişnalar İbranice kaleme alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">On Emir</span> Yahudîlikte On Emir

On Emir veya Dekalogos, Yahudiliğe göre Sina Dağı'nda Musa'ya vahyedilmiş ve YHVH'nin İsrailoğulları'na emrettiği on adet emiri içeren bir ilkeler dizisidir. Çıkış 20:2–17 ve Tesniye 5:6–21 olmak üzere Tanah'ın iki kitabında On Emir metni yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Ra'd Suresi</span> Kuranın 13. suresi

Ra'd Suresi Kur'an'ın 13. suresidir. Sure 43 ayetten oluşur.

Levililer, Tanah ve Eski Ahit'in ilk beş kitabını teşkil eden Tevrat'ın üçüncü kitabıdır. Toplam 27 baptan oluşan Levililer, Yunanca Levitikos kökünden gelir. İbranice adı olan Va-Yikra "Ve çağırdı" anlamındadır.

Sayılar veya Çölde Sayım; Tanah ve Eski Ahit'in ilk beş kitabı olan Tevrat'ın dördüncü kitabı. Toplam 36 baptan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Zevulun</span> Yakupun oğlu (Yaratılış 46:14-15)

Zebulun Tekvin ve Sayılar kitabına göre Yakup'un onuncu Lea'nın altıncı oğlu ve Zebulun kabilesinin kurucusudur. Bazı dinbilimcilerce Zebulun sembolik bir kişiliktir. Bu tezi savunanlara göre Lea ve Rahel'den gelenler orijinal İsrailoğullarını ve hizmetçilerden gelenler ise İsrailoğullarına sonradan katılan halkları belirtmektedir. Zebulun, Lea'dan geldiği için orijinal İsrailoğullarındandır.

Şema Yisrael, Tevrat'ın bir bölümünün ilk iki sözcüğü olan ve Yahudi ayin sisteminde sabah ve akşamları okunan bir Yahudi duası. Şema duası Yahudi akidesinin temel unsurlarını içerir ki ilk cümlesi Yahudi akidesinin temelini oluşturan monoteizm yani tek Tanrı inancının göstergesidir: "Duy, ey İsrail! Yahova bizim Tanrımızdır! Yehova tektir!"

<span class="mw-page-title-main">Belgesel hipotez</span> Tevratın temellerini ve yapısını açıklayan hipotez

Belgesel hipotez veya Wellhausen hipotezi; Tevrat'ın, yani Musa'nın beş kitabının, birbirlerinden bağımsız, paralel ve tam hikâyelerden oluştuğunu ve redaktörler (düzenleyiciler) tarafından bir dizi düzenlemelerden geçtikten sonra son hâlini aldığını iddia eden hipotez. 1870'lerde geliştirilen hipotez Yahvist, Elohist, Tesniyeci ve Ruhbani kaynak olarak sınıflandırılan Kutsal Kitap Yazarlarının, çok tanrılı dinlerden gelen hikâyeleri düzenlemekten sorumlu olduğunu ifade eder ve metinlerdeki monoteist-politeist tutarsızlıkları bu durumun yansıması olarak değerlendirir.

Tesniyeci kaynak ya da kısaca D, Belgesel hipotez (BH)'e göre Tora'yı oluşturan dört kaynaktan biridir. Bu kaynak, Tora'da Tesniye kitabıyla sınırlıdır fakat benzer tema ve dil Tanah'ın Yeşu, Hakimler, Samuel ve Krallar kitaplarında da kullanılmaktadır. Bu adı geçen kitaplar dizisi din bilimadamlarınca Tesniyesel tarih olarak adlandırılır.

Ayin Dekalogu Çıkış 34:11-26 'da verilen emirlerin listesidir. Johann Wolfgang von Goethe'nin teklifini benimseyen yüksek eleştiri ekolünden din bilimciler, On Emir olarak da bilinen Çıkış 20:2-17 ve Tesniye 5:6-21 'deki "Etik" veya "Ahlaki Dekalog" ile kıyaslamaktadır. İnanışa göre, Ahit'teki din "ayinsel"den "etik"e doğru evrim geçirmiştir ve metinde ters gözükse dahi "Ayin Dekalogu" "Etik Dekalog"dan önce yazılmıştır. Diğer din bilimciler, Çıkış 34'teki ayetleri "küçük Ahit kodu" olarak adlandırmaktadır; düşünüşe göre küçük Ahit kodu, On Emir ile aynı zamanlarda yazılmış olup ya İsrail dininin farklı bir fonksyonuna hizmet ediyordu ya da Antik Yakın Doğu dini metinlerinden etkilenilmişti.

Tesniye Kodu, akademisyenler tarafından Tesniye'de geçen kanun kodlarına verilen isimdir. Dini törenlerden arınma ayinine, toplum ve suç kanunlarından savaş yönetimine kadar çeşitli yasaları içerir. Çıkış 20-23'te bulunan Ahit Kodu gibi, Tevrat'ın beş kitabında bulunan diğer kanun kodlarına benzer; buna Etik Dekalog'u tartışan kısım hariçtir. Etik Dekalog'un ayrı tutulmasının sebebi yazarın kim olduğuyla ilgili sebeplerden değil, akademik açıdan bunun başlı başına bir konu olduğu düşünülmesidir. Tesniye'nin hemen hemen tamamı Musa'nın son sözleri olarak sunulmuştur; tarihi giriş ve Etik Dekalog'un tekrarıyla başlayan Tesniye, cesaretlendirici son sözler ve nasihatlarla biter. Orta kısımda ise Tesniye Kodu bulunur. Belgesel hipotezin görüşüne göre bu kod Tesniyeci kaynak tarafından yazılmıştır.

613 Mitsvot Musa'nın beş kitabı olan Tevrat'ta anlatılan, yapılması gereken kanuni, ahlaki ve ruhani uygulamalardır. Tevrat'taki bu kanun ilkeleri için bazen "bağlantılar" veya "emirler" (mitsvot) denip hepsine birden "Musa'nın kanunları", ya da kısaca "Kanun" denir. Mitsvot, İbranicede mitsva'nın çoğul halidir.

<span class="mw-page-title-main">Simha Tora</span>

Simha Tora, bir yıllık toplu Tora okuma döngüsünün sona erdiğini ve yeni döngünün başladığını işaret eden kutlamadır. Simha Tora, Yahudi Kutsal Kitap Günleri olan Şemini Atzeretlerden biridir. Kutlama, Sukot bayramına müteakip Tişri ayında gerçekleşir.