İçeriğe atla

Tes (akarsu)

Koordinatlar: 50°28′K 93°03′D / 50.467°K 93.050°D / 50.467; 93.050
Tes akarsuyu
Тес-Хем
Tes akarsuyu Tuva Cumhuriyeti'nden geçer
Tes akarsuyu Tuva Cumhuriyeti'nden geçer
Konum
Ülke(ler)30.900 km², Moğolistan, Rusya
Genel bilgiler
KaynakUdjigiyn ve Dzalagiyn akarsuları
AğızUspa göl
Uzunluk757 km
Erzin yanından Tes akarsuyu
Tes akarsuyunun vadisi
Ak-Erik ile Samagaltay arasında Tes akarsuyunu geçer köprü

Tes akarsuyu (Tıva Türkçesi: Тес-Хем, Tes-Hem) - Tıva Cumhuriyetinin güneyinde Tes-Hem bölgesi ve Erzin bölgesi dolayında ve Moğolistan'da akan uluslararası bir akarsu. Uzunluğu - 757 km. Akarsu havzası ise 30.900 km² dolayıdır. Yıllık ortalama su tükemi — 56 m³/s. (Samagaltay).[1]

Sözkökü

Moğolcada Tes veya Tesiyn gol denilmektedir. Moğolcada gol sözü akarsuyu ifade ederken Türkçede göl şeklinde başka bir anlamda kullanılmaktadır.

Özellikler

Hem Moğolistan hem Tuva Cumhuriyeti'nde akan bu akarsu Uspa gölünü beslemektedir. Kaynak yeri Moğolistan'dan başlayıp kuzeye doğru akar, kuzeyde Tıva Cumhuriyeti topraklarında devam edip sonra Moğolistan sınırlarına girerek göle dökülür. Moğolistan'ın Köpsügöl,[2]Zavhan,Uvs bölgelerinde akmaktadır. Akarsu 757 km olup 30.900 km²'lik havzaya sahiptir.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2016. 
  2. ^ Yazar anlamını İngilizce olarak Blue Water Lake olarak çevirmiştir. Shomfai, David Kara (2003) "Traditional musical life of Tuvans of Mongolia" in Melodii khoomei-III: 40, 80

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ubsa Gölü</span>

Ubsa Gölü, Uvs Gölü, büyük bir bölümü Moğolistan'da küçük bir kısmı ise Rusya'ya bağlı Tuva Cumhuriyeti sınırları içerisinde yer alan yüksek tuz oranına sahip bir kapalı havza gölüdür. 3.350 kilometrekarelik yüzölçümüyle Moğolistan'ın en büyük gölü olma özelliğini taşıyan göl, deniz seviyesinden 759 metre yükseklikte bulunur. Gölün kuzeydoğu ucu Moğolistan sınırlarını aşarak, Rusya Federasyonu'na dâhil olan Tuva Cumhuriyeti topraklarına girer. Çevresindeki en büyük yerleşim birimi Ulaangom kentidir. Çok sığ ve tuzlu olan bu gölün suyu binyıllar önce bölgeyi kaplayan bir tuzlu denizin kalıntılarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tes-Hem (il)</span>

Tes Hem İli — Tuva Cumhuriyetinde 17 idari bölgeden biridir. Bölgenin yönetim merkezi — Samagaltay.

Hamsıra —, Tuva Cumhuriyetinde, Biy-Hem de denilen Büyük Yenisey akarsuyunun bir koludur.

<span class="mw-page-title-main">Ulan-Ude</span> Rusyada şehir

Ulan Ude, Rusya'nın Sibirya bölgesindeki, Buryat Özerk Cumhuriyeti'nin başkenti. Batısında, Baykal Gölü, Irkutsk, güneyinde Moğolistan yer almaktadır. Trans Sibirya Demiryolu'nun bir durağını oluşturan şehir, 51.83 enlem, 107.61 boylamındadır.

Tuva Cumhuriyeti idari yapılanması — Sovyetler Birliği devrinden kalma bir yönetim birimi olan rayon denilen ilçe tipi idari yapılanma görülür. Sumon köy tipi yerleşimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Tere göl</span>

Tere göl - Tıva Cumhuriyetinin güneydoğusunda Tere göl kojuuunda tarihi-turistik özelliklere sahip bir göl.

Noyan göl veya Noyon göl - Tıva Cumhuriyetinde ülkenin kuzeydoğusundaki Toju bölgesinde bir göl.

<span class="mw-page-title-main">Şara-Nur (göl)</span>

Şara-Nur - Tıva Cumhuriyetinde Tes-Hem bölgesinde tuzlu bir göl.

<span class="mw-page-title-main">Dus göl (Samagaltay)</span>

Dus göl - Tıva Cumhuriyeti'nde Tes Hem bölgesinde küçük bir göl.

Dus göl (Tıva Türkçesi: Дус хөл, Dus höl - Tıva Cumhuriyetinde Erzin bölgesinde bir göl.

Sıstıg akarsuyu - Tıva Cumhuriyeti Toju bölgesi Sıstıg-Hem köyü yakınında bir akarsu. Uzunluğu - 138 km. Akarsu havzası ise 4450 km² dolayıdır. Yıllık ortalama su tükemi — 60 m³/s. Güçlü kar ve yağmur yağışları olmaktadır.

Busın veya Busein - Tıva Cumhuriyeti ve Moğolistanda bir akarsu.

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan'daki akarsular listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Moğolistandaki akarsuların dizmesi, ilgili coğrafyadaki akarsu havzası.

<span class="mw-page-title-main">Delgermörön</span>

Delgermörön veya yalnızca mörön - Tuva Cumhuriyeti ve Moğolistan'da bir akarsu. Selenge akarsuyunun kaynaklarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Mögen Buren (akarsu)</span>

Mögen Buren - Tıva Cumhuriyeti Möngün Tayga bölgesi ve Moğolistan'da uluslararası küçük bir akarsu. Moğolistan'ın sınır illerinden Uspa ili ve Bay Ölke ili içinden geçer.

<span class="mw-page-title-main">Narın (akarsu)</span>

Narın, - Tıva Cumhuriyeti Erzin bölgesi ve Moğolistanda uluslararası akan bir akarsu. Moğolistan'ın sınır illerinden Uspa ili içinden geçer.

Öök - Tıva Cumhuriyetinde merkezi Turan şehri olan Piy Hem bölgesinde bir akarsu. Yenisey akarsuyunun kollarından birisidir. Vadisi arkeolojik açıdan zengindir.

Erzin akarsuyu- Güney Sibirya'da Tıva Cumhuriyeti Erzin koşununda Tes Hem adlı akarsuyun sağ kolu akarsu. Akarsu uzunluğu 139 km, havzası 4390 km²dir.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Yenisey (akarsu)</span> Güney Sibiryada akarsu

Küçük Yenisey akarsuyu veya Kaa-Hem - Güney Sibirya'da Tıva Cumhuriyeti alanında Yenisey akarsuyunun ana kollarından bir akarsu. Akarsu uzunluğu 680 km, havzası 58.700 km²dir.

Üd veya Üde, Tuva Cumhuriyeti'nin Totu bölgesi doğusunda ve İrkut oblastı sınırındaki dağ.