İçeriğe atla

Terter İsyanı

Terter İsyanı
Tarih21-23 Mayıs 1920
Bölge
Sonuç İsyan bastırıldı.
Taraflar
Terterliler Sovyet yönetimi
Komutanlar ve liderler
Reşit ağa Cevanşir Dadaş Bünyatzade ve Cengiz Yıldırım


Terter İsyanıAzerbaycanda Kızıl Ordunun ülkeyi işgal etmesine karşı ilk isyan girişimi. 21-23 Mayıs 1920 tarihinde gerçekleşmiştir.[1]

Başlaması

Reşit ağa Civanşir isyanın katılımcısı ve düzenleyenlerden biri olmuştur. Reşit ağa Karabağ hanlığını kurucu hanı Penah Ali Han'ın soyundandır.Azerbaycan Halk Cumhuriyeti İçişleri Bakanı Behbud ağa Cevanşir`in kardeşidir.[2]

İsyan 21 Mayıs 1920 tarihinde Terter`in yerel halkından oluşan silahlı grubun Kızıl Ordu`ya saldırması ile başladı. Kızıl Ordu saldırıyı durduramadı ve yaklaşık 80 Sovyet askeri ve alay komutanı öldürüldü.[3]

Bastırılması

Sovyetler isyanın büyümeden bastırılması için derhal harekete geçti. Dadaş Bünyatzade ve Cengiz Yıldırım Terter'e insanları isyanı durdurmaya inandırmak için gönderildiler. Aynı zamanda, bölgeye çok sayıda Sovyet askeri getirildi. Sonda Kızıl Ordu hisseleri ahalinin direncini kırarak isyanı bastırdı.

Ayrıca bakınız

  • Kızıl Ordu'nun Azerbaycan'a müdahalesi

Kaynakça

  1. ^ Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası (PDF). II. Bakı: Lider. 2004. s. 472. ISBN 9952-417-44-4 |isbn= değerini kontrol edin: checksum (yardım). 18 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Mart 2021. 
  2. ^ Xəlilzadə, Flora. "Günahsız şuşalılar". 11 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2021. 
  3. ^ Azərbaycan tarixi 7 cilddə. V. Bakı. 2001. s. 345. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Ulusal Marşı</span> Azerbaycanın millî marşı

Azerbaycan Ulusal Marşı, Azerbaycan'ın ulusal marşıdır. Güftesi Şair Ahmed Cevad, bestesi ise Üzeyir Hacıbeyov tarafından yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, bugünkü Azerbaycan'dan önce 1920 yılında Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin yıkılması ve Kızıl Ordu'nun işgaliyle kurulan, 1920–1922 ile 1936–1991 yılları arasında varlığını sürdüren, Sovyetler Birliği'ni oluşturan 15 cumhuriyetten biridir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti</span> ilk Azerbaycan cumhuriyeti (28 Mayıs 1918-28 Nisan 1920)

Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti veya kısaca Azerbaycan Cumhuriyeti, Doğu Kafkasya'da yerleşmiş ve yüzölçümü 147.629 km2 olan, Müslüman ve Türk toplumlarında kurulan ilk laik ve demokratik devlet. Nüfusu 2 milyon kişiye ulaşan cumhuriyetin sınırları kuzeyde Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti, kuzeybatıda Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, batıda Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti ve güneyde İran'la belirlenmiştir. Azerbaycan'da en büyük şehir olan Bakü'nün Bolşevik Bakü Sovyeti'nin kontrolünde olması nedeniyle, AHC'nin geçici başkenti Gence olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Reşid Behbudov</span> Azerbaycanlı şarkıcı ve aktör

Reşid Mecid oğlu Behbudov, Azerbaycanlı Sovyet şarkıcı ve oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti</span> 1918 - 1921 yılları arası var olmuş ülke

Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, Gürcistan'ın 1918-1921 arasında bağımsız olduğu dönemdeki adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mardakert Rayonu</span> Dağlık Karabağ Özerk Oblastına bağlı eski rayon

Ağdere Rayonu veya eski adlarıyla Cerabert Rayonu ve Mardakert Rayonu, Azerbaycan'da rayondur. 1930-1991 yılları arasında Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Dağlık Karabağ Özerk Oblastı'na bağlı idi. 1992-2023 yılları arasında sınırları içerisinde Azerbaycan'ın Kelbecer, Terter ve Ağdam rayonları bulunmakta idi.

<span class="mw-page-title-main">Alihaydar Karayev</span>

Alihaydar Ağakerim oğlu Karayev eski Menşevik sonradan Bolşevik devrimci, Azerbaycan'ın sosyalist döneminde Adalet Halk Komiseri ve de Askerî ve Donanma İşleri Halk Komiseri.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Ordu'nun Azerbaycan'ı işgali</span>

Bakü Operasyonu, Nisan Devrimi, Nisan darbesi, Kızıl Ordu'nun Azerbaycan'ı işgali veya Azerbaycan'ın Sovyetleştirilmesi, Sovyet Rusya'nın 11. Ordusunun, 27 Nisan ile 11 Mayıs 1920 tarihleri arasında, bağımsız Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'ni Sovyet Rusya'ya katmak için gerçekleştirdiği askeri işgaldir. Kızıl Ordu'nun işgali, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin varlığının sona ermesi ve Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla sonuçlanmıştır.

1920 Gence İsyanı, Gence Ayaklanması olarak da adlandırılan bu olay, Azerbaycan'ın Gence şehrinde 26 ilâ 31 Mayıs 1920 tarihleri arasında Azerbaycan'ın Sovyetleştirilmesine tepki olarak gerçekleşen anti-Bolşevik bir isyandır. Rus İç Savaşı'nın bir parçası olarak kabul edilir.

Mirabov Rashad Akif oğlu, Azerbaycan'ın Ulusal Kahramanı.

Elman Huseynov, Azerbaycan'ın Ulusal Kahraman'ı madalyasına sahip asker.

Niyazi Aslanov, Azerbaycan'ın Ulusal Kahramanı; Karabağ savaşı şehiti.

İntikam Atakişiyev, Azerbaycan'ın Ulusal Kahraman'ı madalyasına sahip asker.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Parlamentosu</span>

Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Parlamentosu, 7 Aralık 1918 tarihinde kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Baba Behbud</span> Türk asker

Baba Behbud — veya Baba Behbudov — Azerbaycan Cumhuriyeti Ordusunun subayı, Türk Silahlı Kuvvetleri albayı.

<span class="mw-page-title-main">Guba Ayaklanması (1920)</span>

Guba Ayaklanması, Azerbaycanlıların 1920'de Sovyet işgaline karşı ayaklanması olayıdır. Hamdulla Afandi Afandizadeh, Kaçak Mail ve ADR ordusu subayı Afandiyev, yaklaşık üç hafta süren ayaklanmanın liderleriydi. Alihaydar Karayev ve Levan Gogoberidze ayaklanmayı bastırmak için bölgeye görevlendirildi. Haftalarca süren eşitsiz çatışmalardan sonra isyancılar yenildi. Ayaklanma sırasında birçok köy yakıldı ve 400-500 köylü öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Kızıl Ordusu</span>

Azerbaycan Kızıl Ordusu veya Azeri Kızıl Ordusu, Rus İç Savaşı sırasında Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Bolşevik yanlısı Kızıl Ordu'nun bir saha ordusudur.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Kazah</span> Türk asker

Mehmet Kazah veya Gülmemmed Gülmemmedov, Azerbaycan Cumhuriyeti Ordusu'nun subayı, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Albayıdır.

Aslan Hacızade, Aslan Karabağlı veya Aslan Berkan - Azerbaycan Cumhuriyeti subayı, Türk Silahlı Kuvvetleri albayı.

<span class="mw-page-title-main">Osman Kazak</span>

Osman Ağa Gülmemmedov ve ya Osman Kazak - Çarlık Rusyası ve Azerbaycan Cumhuriyetinin subayı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin albayı.