İçeriğe atla

Terra Mariana

Old Livonia
Terra Mariana
1207-1561
Terra Mariana bayrağı
Bayrak
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
Old Livonia haritadaki konumu
BaşkentRiga
Yaygın dil(ler)Latince (resmi/dini)
Aşağı Almanca
Livonca
Estonca
Ön Baltık dilleri
Letonca
Resmî din
Katolik Kilisesi
DemonimLivonyanlı
HükûmetHaçlı devleti
Yasama organıLandtag
Tarihî dönemOrta Çağ
• Kuruluşu
1207
• St. George Gece Ayklanması
1343–1344
• Landtag kuruldu
1419
4 Aralık 1435
• Vilnius Antlaşması
1561
Ardıllar
Estonya Dükalığı (1219-1346)
Estonya Dükalığı (1561-1721)
Kurlandiya ve Semigalya Dükalığı
Livonya DükalığıPolish-Lithuanian Commonwealth
Günümüzdeki durumuEstonya
Letonya

Terra Mariana (Orta Çağ Latincesi "Meryem'in ülkesi") Orta Çağ Livonya ya da Eski Livonya[a] için kullanılan resmi isimdir.[3] (Aşağı Almanca: Oolt-Livland, Livonca: Jemā-Līvõmō, Estonca: Vana-Liivimaa, Letonca: Livonija). Livonya Haçlı Seferi'nin ardından kuruldu ve toprakları günümüzdeki Estonya ve Letonya'dan oluşmaktadır. 2 Şubat 1207'de[4] Kutsal Roma İmparatorluğu'nun bir prensliği[5] olarak kurulmuş, ancak 1215'te Papa III. Innocentius'in doğrudan Kutsal Makam'a tabi olduğunu ilan etmesiyle bu statüsünü kaybetmiştir.[6]

Papalık temsilcisi Guglielmo de Chartreaux, Terra Mariana'yı feodal prensliklere böldü: Estonya Dükalığı (Danimarka kralına dominum directum);[7][8] Riga Başpiskoposluğu; Kurland Piskoposluğu; Dorpat Piskoposluğu; Ösel-Wiek Piskoposluğu; ve Livonyalı Kılıç Kardeşleri'nin askeri yönetimi altındaki bölgeler. 1236 Saule Muharebesi'nden sonra, Kardeşlerin hayatta kalan üyeleri 1237'de Prusya Töton Şövalyeleri ile birleşti ve Livonya Tarikatı olarak tanındı. 1346'da Livonya Tarikatı, Estonya Dükalığı'nı Danimarka'dan satın aldı.

Orta Çağ Livonya'nın varlığı boyunca, Kilise tarafından yönetilen topraklar üzerinde, tarikat, laik Alman soyluları ve Hansa kentleri Riga ve Reval'in vatandaşları arasında sürekli bir üstünlük mücadelesi vardı. 1410'da Grunwald Muharebesi'ndeki yenilgisinin ardından, Töton Şövalyeleri ve Töton Tarikatı Devleti gerilemeye başladı, ancak Livonya Tarikatı bağımsız varlığını sürdürmeyi başardı.

1561'de Livonya Savaşı sırasında Terra Mariana'nın varlığı sona erdi.[3] Kuzey bölgeleri İsveç'e devredildi ve Estonya Dükalığı'na dönüştü, güney bölgeleri Litvanya Büyük Dükalığı'nın - ve dolayısıyla sonunda Polonya-Litvanya Birliği'nin - Livonya Dükalığı ve Kurlandiya ve Semigalya Dükalığı olarak bir parçası oldu. Saaremaa adası Danimarka'nın bir parçası oldu. 20. yüzyılın başından beri Terra Mariana (Estonca: Maarjamaa) Estonya için şiirsel bir isim veya lakap olarak kullanılmıştır. 1995 yılında, bir devlet nişanı olan Terra Mariana Haç Nişanı, Estonya'nın bağımsızlığını onurlandırmak için tesis edildi.[9]

Ayrıca bakınız

Notlar

  1. ^ Tarihçiler tarafından Orta Çağ Livonya[1] veya Eski Livonya[2]' olarak anılır, onu dağılmasından sonra topraklarının bir kısmından oluşan Livonya'dan (Livonya Dükalığı) ve Livonya Guberniyası'ndan ayırt edilir.

Kaynakça

  1. ^ Raun, Toivo U. (1 Şubat 2002). "Medieval Livonia, 1200–1561". Estonia and the Estonians: Second Edition, Updated (İngilizce). Hoover Press. s. 15. ISBN 9780817928537. 
  2. ^ Miljan, Toivo (21 Mayıs 2015). Historical Dictionary of Estonia (İngilizce). Rowman & Littlefield. ss. 29-30. ISBN 9780810875135. 30 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2022. 
  3. ^ a b "Terra Mariana". The Encyclopedia Americana. Americana Corp. 1967. 
  4. ^ Bilmanis, Alfreds (1944). Latvian-Russian Relations: Documents. The Latvian legation. 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2022. 
  5. ^ Herbermann, Charles George (1907). The Catholic Encyclopedia. Robert Appleton Company. 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2022. 
  6. ^ Bilmanis, Alfreds (1945). The Church in Latvia. Drauga vēsts. 1215 proclaimed it the Terra Mariana, subject directly. 
  7. ^ Christiansen, Eric (1997). The Northern Crusades. Penguin. s. 111. ISBN 0-14-026653-4. 
  8. ^ Knut, Helle (2003). The Cambridge History of Scandinavia: Prehistory to 1520. Cambridge University Press. s. 269. ISBN 0-521-47299-7. 11 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2022. 
  9. ^ The Order of the Cross of Terra Mariana 7 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. President of the Republic of Estonia, Estonian State Decorations. Retrieved 2011-01-22

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Estonya</span> Kuzey Avrupada bir ülke

Estonya ya da resmî adıyla Estonya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'da bulunan bir Baltık devletidir. Kuzeyinde Finlandiya Körfezi ve Finlandiya, güneyinde Letonya, batısında Baltık Denizi ve İsveç, doğusunda Peipus Gölü ve Rusya bulunmaktadır. Başkenti ve en büyük şehri Tallinn'dir. Estonya toprakları anakara ve Baltık Denizi'ndeki 2.222 adadan oluşur. Nemli karasal iklim görülür. Ülke nüfusunun büyük çoğunluğunu bir Fin halkı olan Estonlar oluşturmaktadır. Ülkenin resmî dili, Finceden sonra dünyanın en çok konuşulan ikinci Baltık-Fin dili olan Estoncadır. Yapılan araştırmalara göre Estonya, Avrupa'nın; komşusu Finlandiya'dan sonra en temiz ikinci ülkesi, yaşam kalitesi en yüksek dokuzuncu ülkesi, en güvenli beşinci ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Letonya</span> Kuzey Avrupada yer alan bir ülke

Letonya ya da resmî adıyla Letonya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'da yer alan bir ülkedir. Kara sınırlarını kuzeyde Estonya, güneyde Litvanya; doğuda ise Rusya ve Belarus ile paylaşmaktadır. Aynı zamanda Letonya, İsveç ile denizden sınırdaştır. Letonya'nın en büyük şehri ve başkenti Riga'dır. 1 Mayıs 2004'ten beri Avrupa Birliği üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Töton Şövalyeleri</span> Hristiyan tarikatı

Töton Şövalyeleri ya da Teutonik Şövalyeler, yahut tam adıyla Kudüs Azize Meryem Hastanesi ve Töton Şövalyeleri Tarikatı, bir Cermen-Roma dini tarikatıdır. Tarikat, Katolik hacılara, hac yolunda yardım etmek, hasta ve yaralı Katoliklerin bakımlarını sağlamak üzere hastane kurmak amacıyla kurulmuştur. Adlarını özellikle Orta Çağ’da Haçlı Seferleri'ne katılarak duyurdular. Normalde asıl üyelerin sayısı her zaman sınırlıydı ancak ihtiyaç durumunda gerek gönüllülerin gerekse paralı askerlerin katılımıyla sayıları hayli artmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Estonlar</span> Estonyada çoğunluğu oluşturan Ural halkı

Eston, Estonya'nın çoğunluğunu oluşturan ve ülkenin resmi dili olan Estoncayı konuşan etnik gruba verilen isimdir. Estonlar, binlerce yıl önce Uralların ötesinden bulundukları bölgeye göç etmişlerdir. Konuştukları dil Ural Dil Ailesi'nin Fin-Ugor dilleri grubundandır. Finler ve Macarlarla tarihi yakınlıkları vardır. Estonya sözcüğünün bölgenin Baltık denizinin doğusu olması nedeniyle doğuda yaşayanlar manasında Eastern'den türediği söylenir. 600 yıl önce Baltık Denizi kıyısındaki limanları geliştirmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Estonya bayrağı</span> Ulusal bayrak

Estonya bayrağı, Estonya Cumhuriyeti tarafından kullanılan resmî bayrak.

<span class="mw-page-title-main">Livonya Konfederasyonu</span>

Livonya Konfederasyonu günümüzdeki Estonya ve Letonya topraklarında Töton şövalyeleri tarafından Ridzene ve Daugava nehirleri daha sonra Riga Şehri olacak bölgede kurulmuş, 1228-1560 yılları arasında var olmuş bir konfederasyondu. Livonya Tarikatı, Riga Başpiskoposluğu, Dorpat Piskoposluğu, Ösel-Wiek Piskoposluğu ve Kurlandiya Piskoposluğu olarak 5 küçük devletçikten oluşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Vytautas</span>

Vytautas Orta Çağ Litvanyası'nın en ünlü hükümdârlarından biri. Vytautas;(1392–1430) döneminde, Litvanya ve Rutenya'yı kapsayan Litvanya Büyük Dükalığı'nı yönetmiştir. Ayrıca Hrodna (1370–1382) ve Lutsk (1387–1389) prensliği yapmıştır. Hussites Krallığı döneminde ön plana çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Haçlı Seferleri</span>

Kuzey Haçlı Seferleri veya Baltık Haçlı Seferleri, Kuzey Avrupa, Baltık Denizi, güney ve doğu kıyılarında etrafında yaşayan pagan halklarına karşı Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'na bağlı Alman Saksonya Krallığı; Danimarka Krallığı ve İsveç Krallığı Katolik Hristiyan kralları ve Livonyalı Kılıç Kardeşleri ve Töton Şövalyeleri askeri tarikatları ve onların müttefikleri tarafından yürütülen haçlı seferleridir.

<span class="mw-page-title-main">Livonya</span> Baltık Denizinin doğu kıyısında yer alan tarihsel bölge

Livonya, Baltık Denizi'nin doğu kıyısında yer alan tarihsel bölge. Adını günümüz Letonya kıyılarında yaşayan Livonyalılardan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Livonya Krallığı</span>

Livonya Krallığı günümüzün Estonya ve Letonya topraklarında nominal bir devletti. Rus Çarı IV. İvan 1558-1583 yılları arasındaki Livonya Savaşı sırasında krallığın kurulduğunu ilan etti, ancak bu krallık hiçbir zaman bir hükûmet olarak düzgün bir şekilde çalışmadı. 10 Haziran 1570'te Danimarkalı Holsteinlı Dük Magnus, Livonya Kralı olarak taçlandırıldığı Moskova'ya geldi. Magnus, efendisi olarak İvan'a olan bağlılık yemini etti ve İvan'ın vesayeti olarak adlandırdığı topraklar olan Livonya'nın vassal krallığı için ilgili tüzüğü aldı. Magnus ve IV. İvan arasındaki anlaşma, bir opriçnik ve zemskii yönetiminin bir üyesi olan dyak Vasiliy Shchelkalov tarafından imzalandı. Potansiyel yeni krallığın bölgeleri hala fethedilmek zorundaydı, ancak yine de Põltsamaa Kalesi, kralın gelecekteki resmi ikametgâhı ilan edildi. Livonya'nın yeni kralı Magnus, İsveç kontrolündeki Reval'ın fethi için 20.000 Rus askeriyle birlikte Moskova'dan ayrıldı. İvan'ın Magnus'un ağabeyi, Danimarka Kralı II. Frederick ile ilgili düşünceleri başarısızlıkla sonuçlandı. 1571 Mart'ında Magnus, Reval için mücadeleden vazgeçti ve kuşatmayı kaldırdı.

<span class="mw-page-title-main">Estonya'daki Ruslar</span>

Estonya'daki Rus nüfusunun 320.000 olduğu tahmin ediliyor, bunların çoğu Harju ve Ida-Viru vilayetlerinin kentsel bölgelerinde yaşıyor. Estonya, Rus Eski İnananların Peipus Gölü boyunca 300 yıllık küçük ölçekli yerleşim geçmişine sahiptir. Estonya'daki mevcut Rus nüfusunun baskın çoğunluğu, Sovyet işgal dönemi göçten kaynaklanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuressaare Kalesi</span>

Kuressaare Kalesi veya Kuressaare Piskoposluk Kalesi, Batı Estonya'daki Saaremaa adasındaki Kuressaare'de kale yapısında bir şatodur.

<span class="mw-page-title-main">İsveç Livonyası</span>

İsveç Livonyası 1629'dan 1721'e kadar İsveç İmparatorluğu'nun hakimiyetindeydi. Modern Estonya'nın güney bölümünü ve kuzey bölümünü oluşturan bölge Modern Letonya'nın, 1600-1629 Polonya-İsveç Savaşı sırasında Polonya-Litvanya Livonia Dükalığı'nın büyük bölümünün fethini temsil ediyordu. Livonia'nın bir kısmı ve Riga şehri, 1621 gibi erken bir tarihte İsveç kontrolü altındaydı ve durum 1629 Altmark Ateşkesi'nde resmileştirildi, ancak tüm bölge 1660'ta Oliva Antlaşması'na kadar resmen devredilmedi. Wenden'in azınlık kısmı Polonya-Litvanya Topluluğu tarafından tutulan Voyvodalık, bugün Letonya'nın Latgale bölgesine karşılık gelen Infllanty Voyvodalığı olarak yeniden adlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Rakvere Muharebesi</span>

Rakvere Muharebesi, 18 Şubat 1268'de Wesenberg kalesinin yakınında Kuzey Rusya cumhuriyetleri ve prenslikler ile Livonya şövalyeleri, Dorpat Piskoposluğu ve Danimarka Estonyası'nın birleşik kuvvetlerine karşı gerçekleşen bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Töton Şövalyeleri Devleti</span> 13. yüzyıl Kuzey Haçlı Seferleri sırasında Töton Tarikatı tarafından kurulan haçlı devleti

Töton Tarikatı Devleti, Orta Avrupa'da Baltık Denizi'nin güneydoğu kıyısında yer alan bir Orta Çağ haçlı devletidir. Prusya bölgesinde 13. yüzyıl Kuzey Haçlı Seferleri sırasında Töton Şövalyeleri tarafından kurulmuştur. Livonyalı Kılıç Kardeşleri şövalyeleri, 1237'de Prusya Töton Düzeni ile birleşti ve onun kolu olan Livonya Tarikatı olarak bilinirken, devletleri Töton Tarikatı Devleti'nin bir parçası oldu. En geniş toprak boyutunda, 15. yüzyılın başlarında, Chełmno Arazisi, Kurlandiya, Gotland, Livonya, Neumark, Pomerelia, Prusya ve Samogitya, yani günümüzde Estonya, Letonya, Litvanya, Almanya, Polonya, Rusya ve İsveç'te yer alan topraklardır.

<span class="mw-page-title-main">Livonya Tarikatı</span> Töton Şövalyelerinin 1237 ile 1561 arası özerk kolu

Livonian Tarikatı 1237'de kurulan Töton Şövalyeleri'nın özerk bir koludur. 1435'ten 1561'e kadar Livonya Konfederasyonu'nun bir üyesidir.

Otto von Lutterberg, 1267'den 1270'e kadar hüküm süren Töton Tarikatı'na bağlı Livonya Tarikatı'nın Landmeister'i idi.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya Haçlı Seferi</span>

Litvanya Haçlı Seferi, Töton Şövalyeleri ve Livonya Tarikatı'nın, pagan Litvanya Büyük Dükalığı'nı zorla Hıristiyanlaştırma bahanesi altında gerçekleştirdiği bir dizi seferdir. Livonya Tarikatı 1202'de Riga'yı işgal etti ve 1230'larda Polonya'nın bir yurtluk olan Chełmno Arazisi'ne yerleştiler. İlk olarak Livonya Haçlı Seferi ve Prusya Haçlı Seferi'nde diğer komşu Baltık kabilelerini fethettiler.

<span class="mw-page-title-main">Vytenis</span>

Vytenis, 1295'dan y. 1316'ya kadar Litvanya Büyük Düküdür. Gediminid Hanedanı'nın hatırı sayılır bir süre hüküm süren ilk kişisi olmuştur. 14. yüzyılın başlarında onun itibarı, modern tarihçiler tarafından Litvanya'nın en büyük hükümdarlarından biri olarak kabul edilen Gediminas'ın itibarını gölgede bıraktı. Vytenis'in yönetimi Litvanya Büyük Dükalığı'nı Ruthenliler, Masovyalılar ve Töton Şövalyeleri ile birleştirme çabasıyla sürekli savaşlar ile hatırlanır.

Estonya mimarisi, kalelerle öne çıkan antik dönem ve çeşitli tarzlarda mimari örneklerinin inşa edildiği Hristiyanlığın yayılmasından sonraki dönem olarak iki bölüme ayrılabilmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.