İçeriğe atla

Terpander

Kitharacı

Lesboslu Terpandros (Yunanca: Τέρπανδρος Terpandros), MÖ 7. yüzyılın ilk yarısında Midilli'de bulunan Antissa'da yaşayan Yunan şairi ve Kitharacı idi. Kendi şiirsel besteleri az sayıda ve basit ritimlerde olmasına rağmen, Yunan müziğinin ve onun aracılığıyla lirik şiirin öncülerindendir. Diğer komşu ülkelerin ve adaların şarkı söyleme biçimlerinin kurallarını basitleştirmiş ve bu senkoplu varyantlardan kavramsal bir sistem oluşturmuştur. Yeni bir müzik çağının başlangıcına yardımcı olması ve Yunanistan ve Anadolu müziğinde var olan müzik tarzlarını sistematize etmesiyle tanınır.[1]

Biyografi

İkinci Messinya Savaşı sırasında, bazı hesaplara göre, eyaletteki farklı sınıflar arasında ortaya çıkan farklılıkları oluşturmak için Delfi Kâhini'nin emriyle çağrıldığı Sparta'ya yerleşti. Burada Carnea festivalindeki müzik yarışmalarında ödül kazandı.

Terpander Yunan klasik müziğinin ve lirik şiirinin öncüsü olarak kabul edilir, ancak müzikteki yenilikleriyle alakalı bilgiler yetersizdir. Strabon'a göre lirdeki tel sayısını dörtten yediye çıkardı.[2] Bazı kaynaklara göre ise yedi telli lir zaten vardı. Terpander'in farkı ise ek birkaç yeni ritim eklemesi ve Skolion adlı içki şarkılarının ilk bestecisi olmasıdır.

Terpander'e atfedilen hiçbir şiir günümüze ulaşmamıştır. Terpander'in çok az dizesi sonraki Yunan yazarlar tarafından alıntılanmıştır. Terpander Skiades civarında öldüğü rivayet edilir.[3]

Kaynak

  1. ^ Müller, Karl Otfried (1847). History of the Literature of Ancient Greece. I. s. 149. 
  2. ^ "Strabo, Geography, BOOK XIII., CHAPTER II., section 4". www.perseus.tufts.edu. 12 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2024. 
  3. ^ The Guide to Knowledge. I. 1837. s. 312. 28 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yunan mitolojisi</span> Antik Yunanların oluşturduğu mitlerden oluşan mitoloji

Yunan mitolojisi, Antik Yunanistan'da dünyanın yaratılışı, tanrı, tanrıça ve kahramanların hayatı hakkındaki söylence ve öğretileri içermekle kalmayıp aynı zamanda Eski Yunan dininin gövdesini oluşturmaktadır. Günümüzde, bu mitoloji hakkındaki bilgilerimizi bu sözlü edebiyatın yazılı hâllerinden alıyoruz. Tarihçiler, mitoloji hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için o dönemin sanatındaki ipuçlarını bile toplar.

<span class="mw-page-title-main">Midilli (ada)</span> Ege Denizinin kuzeydoğusunda bulunan dağlık bir Yunan adası

Midilli, Ege Denizi'nin kuzeydoğusunda bulunan, dağlık bir Yunan adasıdır.

Rap, "kafiyeli ve ritmik bir şekilde sokak dili konuşmayı" içerir ve müzikal benzeri tarzlarda yapılabilmektedir. Rap'in bileşenleri "içerik", "akış" ve "sunum"dan oluşmaktadır. Rap, spoken word'den farklıdır çünkü genellikle müzik eşliğinde icra edilir. Rap, hip hop müziğinin temel bileşenlerinden biridir ve özellikle bu türle ilişkilendirilir ancak rap'in kökenleri hip hop kültüründen öncesine dayanmaktadır. Modern rap'in en eski örnekleri, Batı Afrika griot geleneğine dayanmaktadır. Rap'in "Rhytm And Poem" veya "Rhytmic African Poetry" sözcüklerinin kısaltması olduğu görüşü yaygın olsa da aslında rap kelimesi, İngilizce sözlük anlamı olarak "ağır eleştiri" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Koşma (edebiyat)</span>

Koşma, coşturucu duyguların dile getirildiği, İslamiyet öncesinde yazılan koşuk türünün bir devamı olan ladinî (dinî olmayan) Türk halk edebiyatı nazım biçimi. Koşmalar genellikle 11'li hece ölçüsü ile söylenir, en az 3 en çok 12 dörtlükten oluşur. Türk halk edebiyatının en çok kullanılan nazım şekli olan koşma, halk ozanları tarafından geliştirilmiş bir nazım şeklidir. Bu nazım biçimi Türk Dil Kurumu tarafından:

<span class="mw-page-title-main">Bob Dylan</span> Amerikalı şarkıcı

Robert Allen Zimmerman veya sahne adıyla Bob Dylan,, Amerikalı müzisyen ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Apollon</span> Antik Yunan Tanrısı

Apollon, mitolojide müziğin, sanatların, Güneş'in, ateşin ve şiirin tanrısı, kehanet yapan, bilici tanrıdır. Aynı zamanda kâhinlik yeteneğini diğer insanlara da transfer edebilir. Biseksüel yönüyle ağır basan Apollon'un mitolojideki eşi Kassandra olup Zeus ve Leto'nun oğlu, Artemis'in ikiz kardeşidir. Sarışın ve çok yakışıklıdır. Orijini Yunan olan Apollon, Roma mitolojisine Apollo ismiyle geçmiştir. Mitolojideki en önemli tanrılardan biri olan Apollon, Anadolu kökenlidir.

<span class="mw-page-title-main">Imnos is tin Eleftherian</span> Yunan ve Kıbrısın millî marşı

"Imnos is tin Eleftherian", Dionysios Solomos'un 1821'de yazdığı 158 kıtalık şiirine dayanır. 1821'de Osmanlı Devleti'ne karşı giriştiği Yunan Ayaklanmasından ilham alınmıştır. Şiirin ilk iki kıtası marşı oluşturur. Bestesi Nikolaos Mantzaros'a aittir.

<span class="mw-page-title-main">Hip hop (kültür)</span> Amerikada ortaya çıkmış müzik kültürü

Hip hop, 1970'li yılların sonunda Amerika'da kötü koşullarda ve azınlık olarak yaşayan siyahilerin gündemden uzaklaşmak ve eğlenmek için oluşturduğu bir kültür, yaşam tarzı ve sanat akımıdır. Bu kültür Rap müziği, Graffiti sanatı, Breakdance'ı ve DJ'liği içerir. Hip hop kültürünün doğmasında Blues, Funk, Soul ve Caz müziğinin etkisi büyüktür.

<span class="mw-page-title-main">Müzik</span> sanatın ses kullanılan şekli

Müzik, insanın doğaya eklediği uyumlu seslerdir. Ses, bir doğa olayıdır. Müzik, bu doğal ve etkin olaydan bilinçli bir çalışma ve emek ile bir sanat yapıtı yaratmak, sesi bilimsel ve estetik bir temele oturtmaktır. Bütün müzik türleri için ana öğeler ritim, tonalite, dinamik ve ses rengi olarak belirtilir. Bu önemli elemanlardan anlaşılacağı gibi müzik yalnız insanın içinden yansıyan duygularla değil, bilgi ve anlayışla yaratılabilir. Müziğin bilgisine bakış, bir sanat olayını anlamamızı da sağlar. Ritim, tonalite, dinamik ve ses renginden hiçbiri, müzikte tek başına yer almaz ancak birlikte müziksel bir bütünlük yaratırlar. Değişik müzik türlerinde farklı oranlarda ağırlık taşıyabilirler. Müzik teorisi, müzik sanatını gerçekleştiren belirli kavram ve sistemlerin bir araya gelmesinden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Mariah Carey</span> Amerikalı şarkıcı

Mariah Carey 5 Grammy Ödülü sahibi Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, yapımcı, oyuncu, girişimci ve hayırsever. Guinness Dünya Rekorları tarafından "Songbird Supreme" olarak anılmasını sağlayan beş oktavlık vokal aralığı, melizmatik şarkı söyleme stili ve imzalı "ıslık notası" kullanımı ile bilinmektedir. Bununla birlikte "Noel'in Kraliçesi" olarak da anılmaktadır. 1990 yılında Columbia Records'a imza attıktan sonra arka arkaya on bir hafta boyunca ABD Billboard 200 listesinde bir numarada kalan, kendi adını taşıyan çıkış albümünü yayınlamasından sonra ünlendi. Kısa süre sonra Carey, Vision of Love"dan "Emotions"a, ilk beş single'ı "Billboard Hot 100" listesinde bir numaraya ulaşan ilk sanatçı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Anna Vissi</span> Kıbrıs Rumu şarkıcı

Anna Vissi, Kıbrıs Rumu şarkıcı. Kıbrıs Cumhuriyeti ve Yunanistan'da ünlenen Vissi daha sonra Türkiye ve ABD başta olmak üzere dünyada tanınmıştır. Sanatçı sadece yorumcu olmayıp aynı zamanda söz yazarı, bestekâr ve oyuncudur.

<span class="mw-page-title-main">Siren</span>

Sirenler ya da Seireneler, Yunan mitolojisinde Sirenum scopuli denen bir adada yaşadıklarına inanılan deniz yaratıklarıdır. Bazı farklı öykülerde ise Cape Pelorum'da ya da Anthemusa adasında yaşamış olduklarından, şimdi de Paestum'un yanındaki Sirenus adalarında ya da Capreae'de yaşadıklarından bahsedilir. Bu yerlerin tamamı uçurumlarla ve kayalıklarla çevrili olarak betimlenmiştir. Buralarda dolaşan denizciler, sirenlerin söylediği şarkılardan büyülenip gemilerini kayalıklara doğru sürmüşler ve sirenlere yem olmuşlardır.

Lirik şiir, duyguların coşkun bir dille anlatıldığı edebiyat eserlerinin genel adıdır. Latince lyricus, Yunanca lyricos, Fransızca lyrique kelimelerinden türemiştir. Sözlük anlamı ise; coşkun, ilhamla dolu demektir. Antik Yunan'da kullanılan lirik sözcüğü bugünkü anlamında kullanılmıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Sarmatlar</span>

Sarmatlar, Vistül ile İdil nehirleri arasında, Kafkasya'nın kuzeyi ve güneydoğusunu da içine alan bölgede MÖ 6. yüzyıldan MS 4. yüzyıla dek yaşayan, Doğu İran öbeğine bağlı bir İskit dili olan Sarmatçayla konuşan atlı göçebe halk.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan müziği</span>

Azerbaycan müziği, Kafkas, Orta Asya ve İran ağırlıklı etkileri görülür. Tar, kemençe, ut, bağlama, balaban, zurna, kaval, nağara, garmon, tütek, tef ve davul kullanılan başlıca müzik aletleridir.

<span class="mw-page-title-main">Hâfız-ı Şirâzî</span> İranlı şair

Hâfız-ı Şirâzî, gerçek adıyla Hoca Şemseddin Muhammed, on dördüncü yüzyılda yaşamış İranlı şair.

<span class="mw-page-title-main">Arnavut epik şiiri</span>

Arnavut epik şiiri, Arnavut halkı tarafından yaratılan destansı bir şiir biçimidir. Uzun zamandır devam eden bir sözlü gelenekten oluşur. Bugün Kosova ve Kuzey Arnavutluk'ta ve bazıları da Karadağ'da olmak üzere çok sayıda Arnavut destansı şiir anlatıcıları bulunabilir. Kuzey Arnavut epik şiiri, lahutë veya çifteli eşliğinde şarkı söyleyerek icra edilir.

"LA Who Am I to Love You", Amerikalı şarkıcı ve şair Lana Del Rey'in ilk şiir koleksiyonu olan Violet Bent Backwards Over the Grass'dan (2020) bir şiir. Şiir, Jack Antonoff'un müzik eşliğinde yaptığı aynı adı taşıyan sözlü albümü için Del Rey tarafından kaydedildi. Şarkı, albümün yayınlanmasından bir gün önce 27 Temmuz 2020'de dijital satış platformlarında yayınlandı.

<span class="mw-page-title-main">Kitharacı</span>

Kitharacı, Antik Yunanistan'da profesyonel olarak şarkılara eşlik etmek için kithara veya bazen lir kullanan şarkıcıdır. Ünlü kitharacılar Terpander ve Arion'dur. Apollo'nun kitharacı sıfatı vardır ve bu terim Apollo'yu liri ile tasvir eden heykellere atıfta bulunmak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Skolion</span>

Skolion, Antik Yunanistan'daki ziyafetlerde davetlilerin söylediği bir şarkıydı. Genellikle tanrıların veya kahramanların erdemlerini öven skolion, duruma uygun olacak şekilde doğaçlama yapılırdı ve her scolionun zamanı geldiğinde şarkıcıdan şarkıcıya aktarılan bir lir eşliğinde söylenirdi. Önceki dizeyi değiştirerek, silerek, bilmeceyle veya akıllıca değiştirerek söylenirdi.