İçeriğe atla

Terme Çayı

Terme Çayı
Konum
Ülke(ler)Türkiye
Genel bilgiler
KaynakKaradeniz Bölgesi, Türkiye
AğızKaradeniz
Uzunluk35 km
Havza alanı233 km²

Terme Çayı — Türkiye'de çay

Samsun yöresindeki Karaorman'dan doğan Terme Çayı Salıpazarı ilçesi ile aradaki güzergahtakı derelerden beslenir, güneydoğu-kuzeybatı yönünde akar. Bu çay aynı zamanda Terme ilçesini de ikiye bölerek Karadeniz'e dökülür. Terme Çayı ile Karadenizin birleştiği yerde Terme Limanı yerleşir.

Terme Çayı Çarşamba Ovasının Doğu yakasında bulunan Terme Köylülerinin Tarlalarına hayat verir. Özellikle Mısır ve Çeltik tarımınına katkısı büyüktür. Terme İlçesisin Su ihtiyaçını bu çay tek başına karşılamaktadır.

Eski tarihçilere göre MÖ 1200 yıllarında şimdiki Terme Çayı kıyısında efsanevi kadın savaşçılar olan Amazonların yaşamış oldukları ileri sürülmektedir. Terme Çayı'nın antik dönemdeki ismi Thermodon'dur.

Terme Çayının yağış alanı, güneyde Karakuş Irmağı havzası sınırlarındaki 1300 m kotlarından Salıpazarı ilçesi merkezindeki 58 m kotu arasında yer almaktadır. Salıpazarı ilçesi merkezinde Terme Çayının yağış alanı 233 km² ve akarsu boyu 35 km’dir. Terme Çayı, Terme ilçe merkezinin 5 km mansabında Karadeniz’e birleşmektedir.

Terme Çayının 233 km²'lik yağış alanından gelen yıllık ortalama akımı 222 hm³ ve buna göre yıllık ortalama debisi 7,05 m³ / s’dir. Yılın en kurak ayı olan eylül ayının ortalama debisi ise 3,31 m³ / s dir. Terme Çayının Salıpazarı ilçesi merkezindeki 100 yıl yinelenmeli taşkının pik debisi Q100 = 782 m³ / s ve 500 yıl yinelenmeli taşkının pik debisi ise Q500 = 988 m³ / s olarak hesaplanmıştır.

Terme Çayının Terme ilçesi merkezindeki kotu 05 m ve yağış alanı 436 km²'dir. 436 km2lik yağış alanının yıllık ortalama akımı 330 hm³ ve buna göre yıllık ortalama debisi 10,5 m³ / s'dir. Yılın en kurak ayı olan eylül ayının ortalama debisi ise 4,59 m³/s’dir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sakarya Nehri</span> Türkiyenin Karadeniz bölgesinde bir ırmak

Sakarya Nehri Kızılırmak ve Fırat nehirlerinden sonra Türkiye'nin üçüncü en uzun, Kuzeybatı Anadolu'nun ise en büyük akarsuyudur. Nehir, ismini Yunan Mitolojisi'ndeki nehir tanrısı Sangarius'dan almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Salıpazarı</span> Samsunun ilçesi

Salıpazarı, Samsun'un bir ilçesidir.

Yedikır Barajı, Amasya'da, Tersakan Çayı üzerinde, sulama amacıyla 1982-1985 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

<span class="mw-page-title-main">Eğrekkaya Barajı</span> Ankarada baraj

Eğrekkaya Barajı, Ankara' ya 70 km, Kızılcahamam'a 3 km uzaklıkta Hamam Çayı ve Salın Çay'larını depolamak,Akyar barajından aktarılan su ile birleştirerek Ankara'nın su ihtiyacını karşılamak üzere 1985-1992 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

Nilüfer Barajı, Bursa Nilüfer Çayı üzerinde 1995 yılında temeli atılmıştır. Faaliyete ise 2007 yılının Ağustos ayında geçmiştir. Yıllık 60 milyon metreküp su kapasitelidir.

Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) içerisinde 13 büyük proje arasında yer alan Adıyaman-Kahta projesinin ünitelerinden biri olan Çamgazi Barajı Doyran Çayı üzerinde 1990-1999 yılları arasında sulama amacıyla inşa edilmiştir.

İkizcetepeler Barajı, Balıkesir'de, Kille Çayı üzerinde, sulama, içme suyu ve taşkın önleme amacıyla 1986-1991 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

Akyar Barajı, Ankara'da, Bulak Çayı üzerinde, içme suyu üretmek amacıyla 1996-2001 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

Ayvalı Barajı, Kahramanmaraş'ta, Erkenez Çayı üzerinde, sulama, içme suyu ve taşkın kontrolü amacıyla 1995-2005 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

<span class="mw-page-title-main">Akköprü Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span> Muğla da baraj

Akköprü Barajı, Muğla'da, Dalaman Çayı üzerinde, sulama, enerji ve taşkın kontrolü amacıyla yapımına 1995 yılında başlanan ve Mart 2011 tarihinde su tutulmaya başlanan, Türkiye'nin 6. büyük barajıdır.

Bahçelik Barajı, Kayseri'de, Zamantı Çayı üzerinde, sulama, enerji ve içme suyu temini amacıyla 1996-2002 yılları arasında inşa edilmiş bir barajdır.

<span class="mw-page-title-main">Dalaman Çayı</span> Çay

Dalaman çayı, Gölhisar ilçesinin güneyindeki Yeşilgöl dağlarından doğar, Çameli, Acıpayam, Ortaca ve Dalaman ilçe sınırlarını çizerek, Akdeniz'e dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Köprüçay</span> Akdeniz Bölgesinde nehir

Köprüçay, eskiden Eurimedon, Isparta Sütçüler yakınlarında Toros dağlarından doğan, dar ve derin kanyonlardan geçerek Serik yakınlarında Akdeniz'e dökülün akarsu. Antik zamanlarda adı Eurymedon'dur. Köprü Çayı'n; havza alanı 2.357 km2, yıllık debisi 3065 hm³, uzunluğu 178 km, ağız yüksekliği 0 m (Akdeniz), kaynak rakımı 2.151 m'dir.

<span class="mw-page-title-main">Eşen 1 Barajı ve Hidroelektrik Santrali</span>

Eşen-1 Barajı ve Hidroelektrik_Santralı (HES), Muğla ilinin Fethiye ilçesinde ilçe merkezine 58 km uzaklıkta Yayla Ceylan mahallesi sınırları içerisinde Eşen Çayı üzerinde kurulmuştur. Göltaş Enerji Şirketi tarafından Göltaş şirketinin özkaynakları ile ve 29.01.2010 tarihinde imzalanan sözleşme ile Akbank'tan temin edilen 40.000.000 EUR finansman ile projenin yapımına Temmuz 2009 yılında başlanmış Mart 2011 yılında baraj ve hidroelektrik santral işletmeye alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kufi Çayı</span>

Kufi Çayı, Büyük Menderes Nehri'nin kollarından biridir. Uzunluğu 98 km, yağış alanı 2015 km²'dir. Yıllık ortalama akım 3368 m/sn, maksimum akım 35644 m/sn'dir. Ortalama yıllık 106.213.248 m³ su taşımaktadır. Çay, Sandıklı ovasının doğu ve kuzeyindeki dağlardan kaynağını almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Anamur Çayı</span> Mersinde akarsu

Anamur Çayı , Mersin ili, Anamur ilçesinde bulunan akarsu. Toros Dağları'ndan yeraltı akarsuyu olarak doğar, 35 km sonra Anamur merkezden Akdeniz'e dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Efrenk Çayı</span> Mersin üzerinden geçerek Akdenize dökülen çay

Efrenk Çayı (Müftü Çayı), eskiden Suntras, Bolkar Dağları'ndan doğan, Mersin şehir merkezinden geçerek, limanın batısından Akdeniz'e dökülen akarsu.

<span class="mw-page-title-main">Göksun Çayı</span> Ceyhan Nehrinin kolu

Göksun Çayı, Kahramanmaraş ili sınırlarındaki akarsu. Ceyhan Nehri'nin koludur. Göksun'un kuzeyinden gelen Mehmetbey karstik kaynağının oluşturduğu Törbüzek Deresi ile Binboğa Dağları'ndan doğan Kömürsuyu Deresi birleşmesiyle oluşur. Uzunluğu 115 km olan çay Yazıdere köyü yakınlarında Ceyhan Nehri'ne dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Engil Çayı</span> Vanda akarsu

Engil (Dönemeç) Çayı, Van ili sınırlarından doğup, Van Gölü'ne GD yönünden dökülen akarsu. Başkale çevresinden İspiriz Dağları (3688 m) ve Norduz Yaylası'ndan kaynaklarını alır. Doğu-batı akışıyla Zernek Barajı'na dökülür, buradan çıktıktan sonra Havasor Ovası'na geçer, Gevaş ilçe merkezinin kuzeyinden Van Gölü'ne dökülür. Akarsuyun adı, Zernek Barajı'ndan önce Hoşap Çayı dır.

<span class="mw-page-title-main">Sarısu Çayı</span> Kandırada yer alan bir akarsu havzası ya da bir tatil beldesi, adası

Sarısu Çayı , Kocaeli ili, Kandıra ilçesinde Karadeniz'e dökülen akarsu. Akarsuyun havza alanı 368 km², uzunluğu 137 km, ortalama akımı 3,82 m³/sn'dir.