İçeriğe atla

Terör Dağı (Antarktika)

Terör Dağı
Arkada, sağda Terör Dağı ve solda Erebus Dağı: Ross Adası'ndaki Kulübe Ucu Yarımadası'ndan (Hut Point Peninsula) görünüş.
Harita
En yüksek noktası
Yükseklik3,230 m
Çıkıntı1.728 metre (5.669 ft)
Koordinatlar77° 31' G, 168° 32' B 
Coğrafya
KonumRoss Adası, Antarktika
Ross Adası'nın topografik haritası. 1:250.000
Jeoloji
Kayaç yaşı820,000 - 1.75 milyon yıl
Dağ türüKalkan volkanı, sönmüş
Tırmanma
İlk tırmanan1959, bir Yeni Zelanda ekibi
En kolay rotaKar-buz tırmanışı

Terör Dağı (Mount Terror), Antarktika'daki Ross Adası'nın doğu bölümünü oluşturan, büyük, bazalt yapılı ve sönmüş bir kalkan yanardağıdır. Terör Dağı, Ross Adası'nı oluşturan 4 yanardağ içinde, 30 km kadar batısında bulunan ve adanın tek etkin yanardağı olan Erebus'dan sonra ikinci büyük olandır.

Genel yapı

Çoğunlukla kar ve buzla örtülü olan dağın eteklerinde, çok sayıda cüruf koni ve kubbeleri bulunur. Zirvesindeki kayalar üzerinde henüz çalışma yapılmamış olan Terör Dağı'nın daha alt bölgelerindeki kayaların 0.82 - 1.75 milyon yaşında olduğu belirlenmiştir ve dağın o dönemlerden bu zamana kadar bir yanardağ etkinliği gösterdiğine ilişkin herhangi bir ize rastlanmamıştır.

Geçmiş

Terör Dağı, yapmış olduğu coğrafya keşifleri nedeniyle sonradan "Sir" unvanıyla onurlandırılan bir İngiliz deniz subayı ve kâşif olan James Clark Ross tarafından keşfedilmiştir. 1839'la 1843 yılları arasında, komutasındaki HMS Erebus ve HMS Terror adlı gemilerle Antarktika'ya keşif gezileri düzenlemiş olan James Clark Ross, kıtanın kıyı şeridinin çoğunluğunun haritasını çıkarmış ve 1841'de de Ross Denizi, Victoria Arazisi ve gemilerinin adlarını verdiği Erebus Dağı ile Terör Dağı'nı keşfetmiştir.

Terör Dağı'na, ilk defa, 1959'da ve bir Yeni Zelanda ekibi tarafından çıkılmıştır.

Terör ucu

Terör Ucu (Terror Point), Terör Dağı'nın hemen güneyinde (77° 41' G, 168° 13' B), MacKay Burnu'ndan (Cape MacKay) batı-kuzeybatı doğrultusunda 6 km uzakta bulunan ve Sis Körfezi'nin (Fog Bay) doğu sınırını oluşturan bir uçtur. Bu isim, ilk defa, 1901-1904 yıllarındaki İngiliz Ulusal Antarktika Keşif Seferi (British National Antarctic Expedition) üyelerince ve bu ucu kuzeybatıdan gören Terör Dağı'na bir gönderme olarak kullanılmıştır.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Antarktika</span> kutup kıtası

Antarktika, Güney Yarımküre'nin en güneyinde bulunan ve Güney Kutbu'nu içeren kıta. Afrika ve Okyanusya'nın güneyinde olan ve içinde ülke bulunmayan tek kıta. Dünyanın en kurak yeridir, kıtanın bazı yerlerine 2 milyon sene yağmur yağmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Okyanusu</span> okyanus

Güney Okyanusu ya da Antarktika Okyanusu, bazı coğrafya ve çoğu hidrografi kaynaklarına göre Antarktika kıtasını çevreleyen su kütlesidir. Bu okyanus, dünyanın dördüncü büyük ve en son tanımlanmış okyanusudur.

<span class="mw-page-title-main">Erebus Dağı</span>

Erebus Dağı, Antarktika'daki Ross Adası'nın batısında bulunan ve dünyadaki etkin yanardağlar içinde en güneyde yer alan bir stratovolkandır. Ross Adası'nı oluşturan dört yanardağdan Erebus dışındakiler, sönmüş yanardağlardır.

<span class="mw-page-title-main">Edmund Hillary</span>

Sir Edmund Percival Hillary,, Yeni Zelandalı bir dağcıydı. Bir Şerpa olan Nepalli dağcı Tenzing Norgay ile birlikte 29 Mayıs 1953 tarihinde dünyanın en yüksek dağı olan Everest Dağı'na ilk tırmanışı gerçekleştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ross Buz Sahanlığı</span>

Ross Buz Şelfi, Antarktika'daki Ross Denizi'nin yarısını örten, birkaç yüz metre kalınlıkta sürekli bir buz tabakası. Buz şelfi, 525.000 km²'lik alanıyla Fransa'dan biraz küçük olup böylelikle Antarktika'nın en büyük buz şelfi bölgesidir. Alman kutup araştırma istasyonu Neumayer'in verilerine göre 5.000 km² alanı olan Ekström Buz Şelfi ile karşılaştırıldığında, Ekström Buz Şelfi ufacık kalır.

<span class="mw-page-title-main">Ross Denizi</span> deniz

Ross Denizi, Güney Okyanusu'nda Antarktika'nın önünde Victoria Toprakları ile Marie Byrd Toprakları arasında kalan bir kenar denizi.

<span class="mw-page-title-main">Ross Adası</span>

Ross Adası, Antarktika'nın Ross Denizi'nde, Victorialand sahili yakınında volkanik bir ada. Adayı 1841 yılında James Clark Ross keşfeder ve Robert Falcon Scott adaya onun adını verir. Adada Ross'un, gemileri HMS Erebus ve HMS Terror ile adlandırdığı, iki faal volkan Terör Dağı ve Erebus Dağı bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kerguelen Adaları</span>

Kerguelen Adaları Hint Okyanusu'nun güneyinde yer alan Fransa'ya bağlı takım adalarıdır. Kerguelen Adaları konum olarak Afrika, Avustralya ve Antarktika kıtalarının arasında kalmaktadır. Ada Afrika'ya 3400 km, Antarktika'ya 2000 km ve Avustralya'ya 4800 km mesafededir. Yalnızlık Adası olarak adlandırılan ana ada 6,675 km² büyüklüğündedir ve etrafındaki 300 küçük adacıkla beraber 7,215 km²'dir. Adanın en yüksek noktası 1850 metre ile Ross Dağı'dır. Ada batı ucundan doğu ucuna kadar yaklaşık olarak 150 km'dir, kuzey ucundan güney ucuna kadar olan kısım ise 120 km'dir. Adanın başkenti doğu kısmında yer alan Port-aux-Français'dir. Genelde iklim olarak soğuk ve rüzgarlıdır ve denizler dalgalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bouvet Adası</span> Norveçe bağlı ada

Bouvet Adası, Atlas Okyanusunun güneyinde, Norveç'e ait ıssız bir adadır. Ümit Burnu'nun yaklaşık 2.400 km güneybatısında, Antarktika ana karasının yaklaşık 1.600 km kuzeyinde yer alır. Yüzölçümü 49 km²'dir, deniz düzeyinden yüksekliği 935 m'dir. Kıyısını çevreleyen buz yarları ve kayalık yüzey yapısı karaya çıkmayı olağanüstü zorlaştırır.

<span class="mw-page-title-main">Air New Zealand'ın 901 sefer sayılı uçuşu</span>

Yeni Zelanda Hava Yolları'nın 901 sefer sayılı uçuşu, Yeni Zelanda'nın Auckland Uluslararası Havalimanı ile Antarktika arasında gidiş-dönüş seferleri yapan, tarifesiz ve temel işlevi yolculara Antarktika gezisi sunmak olan bir yolcu taşıma hizmetiydi.

<span class="mw-page-title-main">James Clark Ross</span>

James Clark Ross, Britanyalı deniz subayı.

<span class="mw-page-title-main">Clements Markham</span>

Sir Clements Robert Markham, İngiliz coğrafyacı, kâşif ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Marie Byrd Toprakları</span>

Marie Byrd Toprakları, Antarktika'nın batısındaki topraklardır. Coğrafi olarak, batısında Ross Buz Sahanlığı ve Ross Denizi, doğusunda Ellsworth Toprakları ve Ronne Buz Sahanlığı, kuzeyinde Amundsen Denizi ve Pasifik Okyanusu bulunmaktadır. 158 ° batı ve 103 ° 24' batı boylamları arasında uzanır. Rockefeller Yaylası ve Eights Sahili arasındaki alanı da içeren bölge, 1928-1941 yılları arasında Amiral Richard E. Byrd liderliğinde düzenlenen seferlerde keşfedilmiştir. Amiral Byrd'ın 1929 yılında bölgenin kuzeybatısında kalan kısma eşinin adını vermiş olmasından dolayı bölgeye Marie Byrd Toprakları denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Antarktika</span>

Batı Antarktika ya da Küçük Antarktika, Antarktika kıtasının iki önemli bölgesinden biri, Antarktika Yarımadası dahil kıtanın batı yarıküresinde yer alan parçasıdır. Batı Antarktika buz tabakası ile kaplıdır. Doğu Antarktika'dan Transantarktik Dağları ile ayrılır. Bölge 100 yıldan uzun süredir Batı Antarktika olarak adlandırılmaktadır. 1902'de Balch 1905'te Otto Nordenskjöld ilk kez kullananlardır. Ancak asıl kullanım Uluslararası Jeofizik Yılı (1957-1958) sonrasındaki araştırmalarda iki bölgeye ayrılmasının yararlı olduğu düşüncesinin yaygınlaşmasından sonra 1962 yılında ABD Antarktika Adları Danışma Komitesi tarafından onaylanmasından sonra başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ross Bölgesi</span> Yeni Zelandanın üzerinde hak iddia ettiği Antarktika bölgesi

Ross Bölgesi veya Ross Bağımlılığı, Antarktika'da bulunan ve Yeni Zelanda tarafından hak iddia edilen bir bölgedir. 160° doğu ile 150° batı meridyenleri ve 60° güney boylamı arasında kalan bölge olarak tanımlanır. Bölge ismini Ross Denizi'nin kâşifi Sir James Clark Ross'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Macquarie Adası</span> Avustralyada ada

Macquarie Adası, Pasifik Okyanusu'nun güneybatısında Yeni Zelanda ve Antarktika arasında hemen hemen tam ortada yer alan bir adadır. Siyasi olarak 1900 yılından beri Avustralya, Tasmanya'nın bir parçasıdır. 1978 yılında Tasmanya'nın koruma altına alınan bir bölgesi olmuş ve 1997 yılında UNESCO'nun Dünya Mirası listesine alınmıştır. Yıllık yumurtlama dönemlerinde küresel kraliyet pengueni popülasyonunu bu adada bulunur.

<span class="mw-page-title-main">James Ross Adası</span>

James Ross Adası, Antarktika Yarımadası'nın kuzeydoğusunda bulunan bir adadır. Ada, Graham Toprakları'nın kuzeyinde bulunan birkaç adadan biri olup 1.630 metreye kadar yükselen düzensiz bir şekle sahiptir ve kuzey-güney doğrultusunda 64 km uzanır. Antarktika Yarımadası'dan Prens Gustav Kanalı ile ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Snow Hill Adası</span> Antarktika’da bir ada

Snow Hill Adası, Antarktika Yarımadası'nın kuzeydoğusunda bulunan bir adadır. Ada, Graham Toprakları'nın kuzeyinde bulunan birkaç adadan biri olup James Ross Adası'ndan Amirallik Boğazı ile ayrılır. Neredeyse tamamen karla kaplıdır.

<span class="mw-page-title-main">Paulet Adası</span>

Paulet Adası, Antarktika Yarımadası'nın kuzeydoğusunda bulunan bir adadır. Ada, Graham Toprakları'nın kuzeyinde bulunan birkaç adadan biri olup Dundee Adası'nın güneydoğusunda yer almaktadır. Küçük bir zirve krateri ile bir kül konisi tarafından kapatılan lav akışlarından oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">McMurdo Boğazı</span>

McMurdo Boğazı, Antarktika'nın batısında bulunan bir boğazdır. Boğaz, Ross Denizi ile kuzeye, Haskell Boğazı üzerinden güneye Ross Buz Sahanlığı ile bağlanmaktadır. Büyük ölçüde McMurdo Buz Sahanlığı ile kaplı olup buz tıkanmış suları yaklaşık 55 kilometre uzunluğunda ve genişliğindedir ve Dünyanın en güneydeki su kütlesidir. Royal Society Dağları, batı kıyı şeridinde deniz seviyesinden 4.205 metreye yükselmektedir. Kutup kâşifleri için tarihi bir sıçrama noktası olan Ross Adası, doğu sınırını belirlemektedir. McMurdo Sound'un kıyı şeridinin yalnızca %10'undan azında buz bulunmamaktadır.