Teoman Südor
| Teoman Südor | |
|---|---|
| Doğum | 1943 İstanbul, Türkiye |
| Ölüm | 10 Eylül 2024 İstanbul, Türkiye |
| Uyruk | Türk |
| Evlilik(ler)i | Gülseren Südor |
| Çocukları | Telga Südor Mengi |
| Ebeveyni | Hayrettin Südor, Fahrünnisa Südor |
| Alanı | Resim, Gravür |
| Sanat eğitimi | İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi |
| Ödüller | |
| |
Teoman Südor (1943, İstanbul - 10 Eylül 2024, İstanbul), Türk ressam, gravür sanatçısı.
Cumhuriyet'in ikinci kuşak ressamlarındandır. Eşi Gülseren Südor ile birlikte hipermaniyerist akımının öncüsü olarak nitelendirilir. Birçok ödül sahibi olan sanatçının resimleri yurtiçi ve yurtdışında özel koleksiyonlarda ve müzelerde bulunmaktadır.
Hayatı
1943'te İstanbul'da doğdu.[1] Kibritoğulları diye bilinen İstanbullu bir aileye mensuptur.[2] Babası Hayrettin Südor, annesi Fahrünnisa Südor'dur. Fahrünnisa Hanım, İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi'nde Hikmet Onat'ın öğrencisi olarak eğitim görmüş ancak profesyonel olarak çalışma olanağı bulamamış bir ressamdır.[3] Teoman Südor, çiftin tek çocuğu idi.
Öğrencilik yaşamında matematik alanında başarısı ile dikkat çekti.[4] Yükseköğrenimine İstanbul Üniversitesi'nde matematik alanında başladı; ardından aynı üniversitenin Hukuk Fakültesi'ne girdi.[5] İki yıl hukuk öğreniminden sonra 1963'te Güzel Sanatlar Akademisi'ne girdi ve Bedri Rahmi Eyüboğlu Atölyesi'nden 1968'de mezun oldu.[6] Aynı atölyede öğrenci olan Gülseren Hanım ile evlendi ve bir kız çocuğu sahibi oldu.
1968-1970 yılları arasında Özel Kadıköy Mimarlık Mühendislik Yüksek Okulu'nda Ercüment Kalmık ve Sabri Berkel'in yardımcılığını üstlendi.1970'te bir burs alarak eşi ile birlikte İtalya'nın Perugia kentine gitti [4] ve bir yıl süren dil eğitiminin ardından, 1974 yılına kadar Roma Güzel Sanatlar Akademisi’nde öğrenim gördü.[7] İtalya'da bulunduğu dönemde Rönesans ve Romantizm'den etkilendi. 1970'lerden itibaren resimde yalın bir anlatım geliştirdi ve soyut kompozisyon düzeni içinde çıplak kadın figürünü somut bir figür olarak kullandı. [8]
1985 yılında sanatta yeterliliğini (doktora eğitimini) tamamladı ve 1985'ten 2006 yılında emekli olana kadar İstanbul Teknik Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak görev yaptı.[9] 1980'li yıllardan itibaren eşi Gülseren Südor ile birlikte, İtalyan sanat tarihçi Tommasini'nin hipermaniyerizm olarak adlandırdığı, üst seviyede abartı, değiştirmek ve deforme etmeyi içeren bir akıma öncülük etti. Yapıtlarında dağlar, tepeler, bulutlar, denizler, çeşitli obje ve figürleri simgesel işlevler yükleyerek kullandı.
1963'ten itibaren özgün baskı ile de ilgilendi; özellikle leke baskı tekniği ile çalıştı.[8] 1986'da ressam Giancolo Caneva’yla birlikte Udine'de bir gravür atölyesi kurdu.[6] [4] Aynı yıl İtalya'da II. Trofeo Raffaello Resim Yarışması'nda Özgün Baskı Ödülü'ne değer görüldü ve Gülseren Südor ile birlikte İtalya Modern Saatlar Katalogu'na eseri giren iki Türk sanatçısından biri oldu.
Yurtiçinde 70'e yakın kişisel sergisinin yanı sıra İtalya ve Avusturya olmak üzere yurt dışında 9 kişisel sergi açtı.[9] Eserleri yurt içinde ve yurt dışındaki çeşitli özel koleksiyonlarda ve müzelerde bulunmaktadır.[10]
Sanatçı, 10 Eylül 2024'te memleketi İstanbul'da doğal nedenlerden 81 yaşında öldü.[11] Cenazesi Küçükyalı Mezarlığı'na defnedildi.[12]
Ödülleri
- 1968 Opera Binası (İstanbul Atatürk Kültür Merkezi) Resim Yarışması
- 1975 İstanbul Arkeoloji Müzeleri Açık Hava Resim-Heykel ve Seramik Yarışması Yılın Genç Sanatçısı Ödülü
- 1983 Viking I. Baskı Resim Yarışması Mansiyon Ödülü
- 1984 I. Talens Yağlıboya Resim Yarışması Mansiyon Ödülü
- 1986 II. Trofeo Raffaello Resim Yarışması Resim Ödülü (Milano, İtalya)
- 2016 Uluslararası Knidos Akademisi Yaşam Boyu Onur Ödülü
Eserlerinin yer aldığı müzeler
- Norveç Baskı Sanatı Müzesi
- Tokyo Hanga Müzesi
- Eskişehir Anadolu Üniversitesi
- Hacettepe Üniversitesi Sanat Müzesi
- İzmir Resim Heykel Müzesi
- İstanbul Resim ve Heykel Müzesi
- İstanbul Modern
Kaynakça
- ^ "Teoman Südor:1943-2024". ArtDog İstanbul. 10 Eylül 2024. 14 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2024.
- ^ Sanat Hayatı 29 Kasım 2014 Prof. Teoman Südor Sanat Hayatı’nda anılıyor, Kültür Sanat Tv Youtube Kanalı, 29 Kasım 2014, erişim tarihi: 29 Eylül 2024
- ^ "KADIKÖY LIFE / Eylül & Ekim 2020". Kadıköy Life. Eylül-Ekim 2020. Erişim tarihi: 29 Eylül 2024.
- ^ a b c TRT 2 (30 Ocak 2024), Teoman Südor | Bizim Resmimiz | 52. Bölüm @trt2, erişim tarihi: 29 Eylül 2024
- ^ Kübra Nur Duran Nilüfer (26 Nisan 2023), Hipermaniyerist akımın öncülerinden Gülseren Südor ve Teoman Südor, Youtube, erişim tarihi: 29 Eylül 2024
- ^ a b "Hocam ressam Teoman Südor'un vefatının ardından". Sanatta Tasarım Gazetesi. 15 Eylül 2024. 14 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2024.
- ^ "Teoman Südor". Anadolu Üniversitesi. 9 Şubat 2023. 21 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2024.
- ^ a b Aldoğan, Semra (2003). "Eğitimci kimliğiyle Bedri Rahmi Eyüboğlu" (PDF). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi.
- ^ a b "Teoman Südor". IMOGA Panel. Erişim tarihi: 29 Eylül 2024.
- ^ "Südor'un kadınları". Evrensel.net. 11 Şubat 2014.
- ^ "Ressam Teoman Südor hayatını kaybetti". Haber Global. 10 Eylül 2024. 14 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2024.
- ^ "Teoman Südor sanat hayatında anılıyor". Kültür Sanat TV. 13 Eylül 2024. 15 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2024.
