İçeriğe atla

Tenzing Norgay

Tenzing Norgay
Doğum14 Mayıs 1914
Khumbu, Nepal
Ölüm9 Mayıs 1986 (71 yaşında)
Darjeeling, Hindistan
MeslekDağcı
İmza
Tenzing Norgay

Tenzing Norgay (Nepal dilinde "Dinin Zengin-Talihli Kişisi"; 14 Mayıs 1914, Nepal - 9 Mayıs 1986, Hindistan), Yeni Zelandalı kâşif Edmund Hillary'le birlikte dünyanın en yüksek dağı olan Everest'in doruğuna (8.848 m), 29 Mayıs 1953'te ilk kez ayak basan Şerpa dağcı. Asıl adı Namgyal Kangdi'dir. Sherpa Tenzing ismiyle de bilinir.

Everest'in güneyinde, usta dağcılar olan Şerpaların yaşadığı bölgede doğdu. Çocuk yaşta bölgeden kaçarak Batı Bengal'deki Darciling'e yerleşti. 1935'te yük taşıyıcısı olarak Sir Eric Shipton'ın Everest'e düzenlediği keşif seferine katıldı. Sonraki birkaç yıl içinde Everest'e düzenlenen seferlerin hemen hepsinde bulundu. II. Dünya Savaşı'ndan sonra yük taşıyan ekibin başkanı olarak bir dizi tırmanışta görev aldı.

İsviçrelilerin 1952'de Everest'in güney yamacında gerçekleştirdikleri iki tırmanışta ve İngilizlerin 1953'teki Everest seferinde de aynı görevi üstlendi. Bu son sefer sırasında doruğa çıkışta Hillary'ye eşlik etti. Dağın güneydoğu sırtında 8.504 metrede çadır kuran Hillary ve Tenzing Norgay, 29 Mayıs günü saat 11.30'da doruğa ulaştılar. Tenzing Norgay burada "fotoğraf çekerek ve naneli kek yiyerek" 15 dakika geçirdi. Dindar bir Budist olduğundan dönerken yiyeceklerinin bir bölümünü adak olarak dorukta bıraktı.

Seferden sonra pek çok Nepallinin ve Hint'in gözünde efsanevi bir kahraman olan Tenzing Norgay'a aralarında İngiliz George Madalyası'nın da bulunduğu çok sayıda nişan verildi. James Ramsey Ullman'la birlikte hazırladığı Man of Everest (Everest Adamı) (1955) adlı otobiyografisi ABD'de Tiger of the Snows (Kar Kaplanı) adıyla yayımlanmıştır. Malcolm Barnes'ın Tenzing'in verdiği bilgilere dayanarak yazdığı After Everest (Everest'ten Sonra) (1978), onun Everest tırmanışından sonraki yolculuklarını ve Hindistan hükûmetinin 1954'te Darciling'de kurduğu Himalaya Uygulamalı Dağcılık Enstitüsü'nde yönetici olarak görev yaptığı dönemi konu alır. Bu onun son eseridir.

İlgili Araştırma Makaleleri

1953 (MCMLIII) perşembe günü başlayan bir yıldır.

<span class="mw-page-title-main">Aladağlar</span>

Aladağlar, Kayseri-Niğde-Adana illeri arasında bulunan dağ sırası, bitki örtüsü ve hayvan çeşitliliği bakımından zengindir. Bu nedenle dağın 54.524 hektarlık bölümü ilk önce Hacer Ormanı Tabiat Parkı adı altında koruma altına alınmıştır, ardından 1995 yılında biraz daha geniş bir yüz ölçümüyle millî park ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Everest Dağı</span> Himalayaların Mahalangur Himal alt aralığında bulunan, deniz seviyesinden Dünyanın en yüksek dağı

Everest Dağı, Himalayalar'ın Mahalangur Himal alt bölgesinde yer alan, Dünya'nın deniz seviyesinden en yüksek dağıdır. Çin-Nepal sınırı, zirve noktasından geçmektedir. 2020 yılında Çinli ve Nepalli yetkililer tarafından tespit edilen kar yüksekliği 8.848,86 m 'dir.

<span class="mw-page-title-main">Nepal</span> Güney Asyada Çin ile Hindistan arasında yer alan bağımsız bir ülke

Nepal, resmî adıyla Nepal Federal Demokratik Cumhuriyeti, Güney Asya'da bir ülkedir. Büyük bölümü Himalayaların eteklerinde, bir bölümü ise Hint-Ganj Ovası'nda konumlanmıştır. Dünyanın en kalabalık 49. ve en geniş 93. ülkesidir. Denize kıyısı bulunmayan Nepal kuzeyde Çin'e bağlı Tibet; güney, doğu ve batıda Hindistan ile komşudur. Bangladeş Nepal'in güneydoğu ucundan sadece 27 km uzaklıkta olmasına rağmen sınırdaşı değildir, Bhutan da Hindistan'ın Sikkim eyaletiyle ayrılmıştır. Verimli ovalar, subalpin kuşak ormanları ve en yüksek on dağdan sekizini bulunduran Nepal zengin bir coğrafi çeşitliliğe sahiptir. Dünyanın en yüksek dağı olan Everest Dağı da bunlara dahildir. Başkenti ve en büyük şehri Katmandu'dur. Resmi dil Nepalcedir, ancak ülke birçok etnik gruba ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cho Oyu Dağı</span> Dünyanın en yüksek altıncı dağı

Cho Oyu Dağı dünyanın en yüksek altıncı dağıdır. Cho Oyu Himalayalar'da yer alır ve Everest'in 20 kilometre batısındadır. Cho Oyu Tibetçede "Turkuaz Tanrıça" anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Himalayalar</span> Dünyanın en yüksek sıradağları

Himalaya Dağları, dünyanın en büyük ve en yüksek sıradağları arasında zirveyi çeker. Asya'nın orta güney kısmında, doğu-batı doğrultusunda uzanır. Dünyanın en yüksek zirvesi Everest'i içine alır. Everest Tepesi, Nepal ile Tibet (Çin) sınırında yer alır. Everest tepesi Nepal'in sınırları içerisindedir. Himalayalar, levha tektoniği kuramına göre, iki kıtasal levhanın yani Hindistan levhası ve Asya levhasının çarpışması sonucu oluşmuştur ve bu oluşum hâlen devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Edmund Hillary</span>

Sir Edmund Percival Hillary,, Yeni Zelandalı bir dağcıydı. Bir Şerpa olan Nepalli dağcı Tenzing Norgay ile birlikte 29 Mayıs 1953 tarihinde dünyanın en yüksek dağı olan Everest Dağı'na ilk tırmanışı gerçekleştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Heinrich Harrer</span>

Heinrich Harrer, (6 Temmuz 1912 - 7 Ocak 2006, Avusturyalı dağcı, gezgin, coğrafyacı ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Burçak Özoğlu Poçan</span> Türk dağcı

Burçak Özoğlu Poçan Türk dağcı ve akademisyen. Everest Dağı zirvesine tırmanan ilk kadın dağcılardandır.

<span class="mw-page-title-main">Jerzy Kukuczka</span>

Józef Jerzy Kukuczka, Polonyalı dağcı. Bir kömür madeninde elektrik mühendisi olarak çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Lhotse Dağı</span>

Lhotse Dağı dünyanın dördüncü yüksek dağıdır. Everest, K2 ve Kangchenjunga ilk üç sıradadır. Lhotse Himalayalar'da yer alır ve Everest'e Güney Col adlı doruk bağlantısı vardir. Lhotse Tibetçede "Güney Zirve" anlamına gelir. Bu dağın en yüksek zirvesi 8,516 metre rakımlıdır ve hemen yanında yüksek rakımlı altzirveler bulunur. Bunlar doğuda 8,414 metre rakımlı "Orta Lhotse"; 8,383 metre rakımlı "Lhotse Shar" ve batı sırtında en büyük zirve olan "Nuptse"'dir. Bu dağ Tibet (Çin) ve Nepal'in Khumbu bölgesi sınırındadır.

<span class="mw-page-title-main">Makalu Dağı</span>

Makalu Dağı dünyanın en yüksek beşinci dağıdır. Makalu Dağı Himalayalar'da Nepal ile Çin sınırı üzerinde yer alır ve Everest'in 19 kilometre güneydoğusundadır. 8,481 m. rakımı ile sekizbinlikler dağlarından biridir. Makalu'nun zirvesi hemen etrafında diğer doruklar olmadan dört-kenarlı bir piramit şeklinde 2,386 m çıkıntı gösterir.

<i>Everest</i> (film)

Everest, yönetmenliğini Baltasar Kormákur'un yaptığı 2015 tarihli, İngiliz-Amerikan-İzlanda yapımı uzun metrajlı bir sinema filmidir. Film, 1996 yılı Mayıs ayında Everest Dağı tırmanışı sırasında meydana gelen faciayı ve facia öncesinde gerçekleşen olayları konu alıyor. Hikâye, biri Rob Hall, diğeri Scott Fischer liderliğindeki iki keşif grubunun hayatta kalma girişimlerine odaklanıyor. Gerçek bir hikâyenin anlatıldığı filmin senaryosu, William Nicholson ve Simon Beaufoy tarafından yazıldı.

<span class="mw-page-title-main">Sputnik Planum</span>

Sputnik Planum, Plüton'da 1.050 ila 800 km boyutlarında yüksek albedolu buzlu bir yayladır. Çoğu kuzey yarıkürede bulunmakta olmasına rağmen ekvatoru geçmektedir. Çoğu düzensiz çokgenlerle kaplı olan U şekilli vadilerle birbirinden ayrılmış bir yüzeye sahiptir. Çokgenler ortalamada karşıdan karşıya 33 km'dir. Bâzı durumlarda U şekilli vadiler, bloklu dağlar veya tepelerle doludur ya da koyu malzeme içerir. Sputnik Planum, kalp şeklindeki Tombaugh Regio'nun batı lobunu oluşturur. Yüzeyinde süblimasyona delil teşkîl eden rüzgâr çizgileri görünmektedir. Karanlık çizgiler birkaç kilometre uzunluğunda olup hepsi aynı yöndedirler. Yayla, aynı zamanda büyük ihtimalle süblimasyonun meydana getirdiği çukurlar ihtiva eder. Sputnik Planum, adını Dünya'nın ilk yapay uydusundan almıştır. Planumda New Horizons tarafından tespit edilebilir hiçbir krater olmadığından yüzeyin 10 milyon yıldan daha genç olması gerektiği sonucuna varılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hillary Montes</span> Plütonun yüzeyi üzerinden 1,6 kmye ulaşmış dağlar

Hillary Montes cüce gezegen Plüton'un yüzeyi üzerinden 1,6 km'ye ulaşmış dağlardır. Norgay Montes'un kuzeybatısında, Sputnik Planum'un güneybatı sınır bölgesinde, Tombaugh Bölgesi'nin güneyinde bulunur. Hillary Montes, ilk defa 14 Temmuz 2015 tarihinde New Horizons uzay aracı tarafından görüntülenip NASA tarafından 24 Temmuz 2015 tarihinde haber verilmiştir. Dağlar, 29 Mayıs 1953 tarihinde Dünya'nın en yüksek zirvesi olan Everest Dağı'na çıkan Yeni Zelandalı dağcı Sir Edmund Hillary, ve onunla beraber gelen Nepalli dağcı Şerpa Tenzing Norgay'e göre adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Tenzing-Hillary Havalimanı</span> Lukla, Nepaldeki hava alanı

Tenzing-Hillary Havalimanı, aynı zamanda Lukla olarak da bilinen Nepal'in Khumbu Pasanglhamu eyaletinde bulunan havalimanıdır. Lukla dünyanın en tehlikeli havalimanları arasındadır.

Gülnur Tumbat, Türk akademisyen, dağcı ve ultramaraton koşucusu.

<span class="mw-page-title-main">1996 Everest Dağı felaketi</span>

1996 Everest Dağı felaketi, 10 - 11 Mayıs 1996'da Everest Dağı'nda kar fırtınasına yakalanan 8 dağcı dağdan inerken ölünce gerçekleşti. Bütün sezon boyunca 12 insan Everest Dağı'nın zirvesine tırmanmaya çalışırken öldü. Bu felaket dünya çapında kamuoyu dikkatini çekti ve Everest'e tırmanmanın ticari hale gelmesi konusunda tartışmalara neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Anna Czerwińska</span>

Anna Czerwińska, Polonyalı kadın dağcı. Everest Dağı'nın 50 yaşlarındayken zirvesine tırmanan en yaşlı kadın dağcı olarak bilinir. Ayrıca dağcılık hakkında bazı kitapları kaleme almıştır.

<span class="mw-page-title-main">2006 Everest Türkiye Ekspedisyonu</span>

2006 Everest Türkiye Ekspedisyonu, 27 Mart - 10 Haziran 2006 tarihleri arasında Türkiye'den 12 kişilik bir dağcı grubunun Everest Dağı'na tırmanış için başarıyla gerçekleştirdiği faaliyettir. Türkiye'den ilk başarılı takım tırmanışını tamamlayan ekip aynı zamanda Türkiye'den ilk kadın zirve tırmanışını da gerçekleştirmiştir.