İçeriğe atla

Tenrikyō

Tenri kentinde Tenrikyo tapınağı. Tenrikyo inancı yayılmadan evvel bugünkü Tenri kenti Shoyashiki adında bir köydü.

Tenrikyō (天理教; Tenrikyō, İlahi neden(in) öğretisi) bir başka ismiyle Tenri, Japon Şinto inancı kökenli, Budizm'den etkilenmiş bir dindir. Nakayama Miki isimli bir kadın çiftçi tarafından kurulmuştur. İnanışa göre Nakayama Miki 1838 yılından itibaren aydınlatıcı ve ilham veren çeşitli tecrübeler yaşamıştır. Bu tarihten sonra dinin bağlıları tarafından Oyasama ("Onurlu/Onurlandırılmış anne") diye anılmıştır. Dünya çapında Tenrikyo dinine bağlı yaklaşık 2 milyon kişi olduğu,[1] bu sayının yaklaşık 1,5 milyonunun Japonya'da olduğu sanılmaktadır.

Tenrikyō bazen Tenriizm olarak da adlandırılır. Ama bu isim Tengrizm için de kullanıldığı için ikisini karıştırmamak gerekir.

Amacı

Dinin amacı yoki yusan veya yoki guraşi’ye ('neşeli hayat') ulaşmaktır. Bu da, hayırseverlikle; hırstan, bencillikten, nefretten, öfkeden ve kibirden uzak durarak sağlanır.

  • Yo (陽) "olumlu"dur, Çin'deki Yin ve Yang'ın Yang'ıyla aynı karakterdir.
  • Ki (氣) "ruh" veya "enerji", Çincedeki Qi ile aynı karakterdir.
  • Yusan (遊山) "dağlara veya açık araziye çıkış/gidiş" yani "gezinti", neşeli ve cesur bir yaşamı vurgular.
  • Guraşi (暮) "rızık/geçim" günden-güne yani günlük bir yaşam anlayışını vurgular.

İnananlar, tek bir Tanrı'ya, insanlığı yaratan, ilgilenen, insanlığa merhamet eden ebeveyn Tenri-O-no-Mikoto'ya, "Cennetsel [On] Nedenin İlahi Kralı"na inanırlar. Sürekli devam eden reenkarnasyon, dinin bir parçası olsa da büyük bir etkiye sahip değildir. Barındırdığı ana öğretilerden bazıları: Moto-no-Ri - orijin prensibi; Kaşimono-Karimono - insan vücudu ve Tanrı arasındaki doğa ilişkisi; Hinokişin - gönüllü emek (çoğunlukla hayır işleri veya kamu hizmeti); Tanno - sorun, hastalık ve zorluklara karşı yapıcı bir tutum ve Juzen-no-Şugo - Futatsu Hitotsu'da var olan ve yaratıma dahil olan on prensip veya ilahi takdir.

Büyük dini lidere Şimbaşira ("Ana sütun") derler.

Tenrikyo bir din olarak kabul edilebilse de, bazı bağlıları tarafından evrene dair bir öğreti olarak kabul edilmiştir ve diğer dinî inançlarla çelişmesi şart değildir. Örneğin, bir Tenrikyo bağlısının aynı zamanda bir Hristiyan olması normal görülür. Özellikle Hristiyan kilisesi ile Tenrikyo örgütünün ilişkileri iyidir. Yine de, Tenrikyo bazı baş Budist mezheplerine (örneğin Niçiren Şoşu)muhaliftir ve bu mezhepleri rakip veya düşman olarak görür.

Tenrikyo, emperyal Japon mahkemesinin antik klasik Şinto müziği olan gagaku müziğini kullanır.

Kaynakça

Dış bağlantılar

(İngilizce)

İlgili Araştırma Makaleleri

Din, nadiren de olsa ilmet, genellikle doğaüstü, transandantal ve cansal unsurlarla ilişkilendirilmiş, çeşitli ayinler ve uygulamaları içeren, ahlak, dünya görüşleri, kutsal metinler ve yerler, kehanetler, etik kuruluşlarından oluşan bir sosyo-kültürel sistemdir.

<span class="mw-page-title-main">Bahâîlik</span> tek tanrı inancına dayalı bir din

Bahâîlik, bütün insanlığın ruhanî birliğini vurgulayan tek tanrılı bir dindir. Üç ana prensip Bahâî öğretileri ve itikadı için bir temel oluşturur: Tanrı birliği, yani tüm yaratılışın kaynağı olan tek bir tanrı vardır, din birliği, yani tüm ilahi dinler aynı ruhanî kaynağa sahiptirler, aynı Tanrı'dan gelirler ve insanlığın birliği, yani bütün insanlar eşit yaratılmıştır, çeşitlilik içinde birlik ile bir araya getirilmiştir; ırkların ve kültürlerin bu çeşitliliği takdire ve kabule değer görülmelidir. Bahâî inancının öğretilerine göre insanın amacı dua, tefekkür ve insanlığa hizmet yoluyla Allah'ı tanımayı ve sevmeyi öğrenmektir.

Tanrı ya da ilah, Klasik teistik inanç sistemlerinde Mutlak Varlık, Mutlak Benlik ve tüm varoluşun temel kaynağı olarak görülen varlık. Tek tanrılı inançlarda evrenin tek yaradanı ve yöneteni olarak kabul edilir. Çok tanrılı inançlarda genelde ilahların cinsiyeti bulunur ve eril olanlarına tanrı, dişi olanlarına tanrıça denir. Tektanrılı ve henoteistik inançlardaki Tanrı kavramını tanımlamak için ise sadece tanrı sözcüğü kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlık</span> tek tanrılı İbrahimî bir din

Hristiyanlık, Nasıralı İsa'nın yaşamına, öğretilerine ve vaazlarına dayanan, tek Tanrılı İbrahimî bir dindir. Günümüzde Hristiyanlık, dünya nüfusunun yaklaşık %30,1'ini oluşturmaktadır ve 2,4 milyarı aşkın takipçisi ile dünyanın en kalabalık dinidir. Takipçilerine, "Mesihçi" anlamına gelen Hristiyan veya Nasıralı İsa'ya ithafen İsevi veya Nasrani denir. Kitâb-ı Mukaddes'e inanan takipçileri, Yahudi metni olan Tanah'ta kehanet edilen İsa'nın Mesih olarak gelişinin bir Yeni Ahit olduğuna inanırlar.

Monoteizm veya tek tanrıcılık, tek bir tanrının varlığına ya da Tanrı'nın birliğine duyulan inanç olarak tanımlanır. Monoteizm sözcüğü, etimolojik açıdan Yunanca mono (tek) ve theoi (tanrı) sözcüklerinden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">İlahi</span>

İlahi, Allah'ı veya çeşitli kutsal kişi ya da varlıkları övmek amacıyla bestelenen sözlü dinî şarkılar. İlahi kelimesi Arapça kökenli bir kelimedir ve "Ey Tanrım!" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Süryani Ortodoks Kilisesi</span> Antakya Süryani Ortodoks Kilisesi

Süryani Kadim Kilisesi ya da Süryani Ortodoks Kilisesi Doğu Hristiyan mezhebidir ve Orta Doğu'da yaşayan Hristiyan Semitik bir halk olan Süryaniler’in çoğu bu mezhebe üyedir.

<span class="mw-page-title-main">Vudu</span> Batı Afrika ile Karayiplerde (örn. Haiti,Dominika Cumhuriyeti) Olan bir Dini Ruh-Animizim Olan Büyülü Dindir ki Afrika Geleneksel dini Olan Afrika dinlerdendir ve Batı Afrika Kökenli

Vudu, Batı Afrika kökenli ruhçu-animist bir din. Haiti'nin resmi dinlerinden biridir. Başta Kongo, Yoruba ve Dahomeanlar olmak üzere, Avrupalılar tarafından köleleştirilerek Saint-Domingue'ye getirilen çeşitli Afrikalı etnik gruplar tarafından oluşturulmuş, Avrupa dini gelenekleri ile sentezlenmiştir. 16. ve 17. yüzyıllarda Katolik misyonerler tarafından Hristiyanlaştırılmıştır. Fon dilinde vodou sözcüğü "ruh" veya "ilah" anlamına gelir.

Düalist kozmoloji veya Düalizm, genellikle birbirine karşı çıkan iki temel kavramın var olduğuna dair ahlaki veya ruhsal inançtır. Hem geleneksel dinler hem de kutsal kitap dinleri dahil olmak üzere çeşitli dinlerden çeşitli görüşleri kapsayan şemsiye bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Sekülerizm</span> Akıl ve mantığı esas alan örgütlü bir toplum yaratmayı amaçlayan düşünce akımı

Sekülarizm veya sekülerizm; toplumda ahiretten ve diğer dinî, ruhani meselelerden ziyade dünya hayatına odaklanılması yönündeki hareket. TDK, sekülerizm kavramına karşılık olarak dünyacılık sözcüğünü önermiştir. Sekülerizm, din merkezli veyahut dinî öğeleri sosyal, hukuki ve siyasi anlamda tayin edici kılan bir yaklaşımın tersine, bunları sosyal, hukuki ve siyasi kümeden ayıran bir yaklaşımı tanımlar. Çok geniş bir terim olan sekülerizm, içinde birçok farklı akım, tür ve teori barındırır. Seküler kelimesi, dünyevi veya çağa uygun olanı belirtir ve dünyanın nesnel hâlinin göz önünde tutulması demektir. Latince çağ anlamına gelen Saeculum sözcüğünden İngiliz dili için türetilen Secularism (Sekülerizm) Türkçeye laiklik, çağdaşlaşma veya dünyevileşme olarak üç farklı terimle çevrilebilmektedir. Fransa'da laiklik için Laïcité (Laicisme) terimi kullanılmaktadır. Bu terim, somut ve bilimsel olan ile soyut ve dinsel olanın birbirine karıştırılmamasını ifade etmektedirler.

Ekümeniklik, günümüzde genellikle, daha büyük bir dinî birliği ya da dinlerarası iş birliğini sağlama amacını güden girişimleri ifade eder.

Kökten dincilik, genellikle dinî esaslı aslî kaidelere geri dönme talebiyle kendini belli eden ve bu kaidelere katı bir biçimde bağlı olan, diğer görüşlere karşı toleranssız ve laiklik karşıtı dinî hareket veya bakış açısı. Kökten dincilik, genellikle dinî tabiattaki bir dizi kurala sıkı sıkıya bağlı, çağdaş, sosyal ve siyâsî yaşam ile ilgili üzerinde uzlaşılmış prensiplere karşı tepkisi olan inancı belirtir.

Dinsizlik ya da din dışılık, din kavramının var olmaması, reddedilmesi veya dikkate alınmaması durumudur. Tanrının varlığı tartışmasından bağımsız olarak, ritüelleriyle, anlatılarıyla, temsilcileriyle ve yöneticileriyle birlikte bütün olarak din kurumunun kabul edilmemesidir.

Bhagavad Gita, kısaca Gita, kutsal bir Hindu metni, ve edebiyat tarihindeki ve felsefedeki en önemli metinlerden biri kabul edilir. Kabaca Bhagavat Gita'da 700 vecize vardır ve Mahabharata destanının bir parçasıdır. Bhagavat Gita'daki öğretmen, Hindularca Tanrı'nın tezahürü olarak görülen ve Bhagavan, ilahi olan, olarak hitap edilen Krişnadır.

Ateistlerin nüfus dağılımının saptanması oldukça zordur. Pek çok insan "ateizm" ve onunla alakalı olan terimleri yorumlama konusunda ayrıma düşmektedir. Bunun yanında ateizm, din karşıtı inançlar ve teizm karşıtı inançlar arasında kesin bir ayrım yapmak mümkün değildir. Üstelik pek çok ateist, bulundukları toplumun sosyal baskıları yüzünden kendi kimliklerini ifade edememektedir. Sayıca çok az olmalarına rağmen ateist yönetimlerde de tam tersi bir durum söz konusu olabilmektedir. Tüm bu olumsuzluklara rağmen bir araştırmaya göre dünya nüfusunun %2.5'i kendini ateist, %12.7'si ise kendisini dinsiz olarak tanımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kaodaizm</span> 1926da resmen Vietnamın Tây Ninh şehrinde kurulmuş senkretik, tek tanrılı bir din

Kaodaizm veya Kaodaiizm, 1926'da resmen güney Vietnam'ın Tay Ninh şehrinde kurulmuş senkretik, tek tanrılı bir dindir. Kısaca Đạo Cao Đài veya tam adıyla Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ olarak anılır.

Hristiyanlık tarihi, İsa ile havarilerinden bu yana Hristiyanlık dininin tarihidir. Hristiyanlık, İsa'nın yaşamıyla öğretilerine bağlı tek tanrılı bir dindir.

<span class="mw-page-title-main">Tutarsız vahiy argümanı</span> Paradoks

Cehennem sorunu veya tutarsız vahiy argümanı, Tanrı'nın varlığına karşı bir argümandır. Argümana göre, dünya üzerinde binlerce din, tarikat ve mezhep vardır. Her bir din, tarikat ve mezhep başka inançlara sahiptir. Teologlar birbirleriyle çoğu zaman anlaşamazlar. Aynı dine inanan insanlar bile aynı dini başka şekillerde algılarlar. Bu da hangi dinin ve inancın doğru olduğuna dair bir paradoks ortaya çıkartır.

Rusya'da din çeşitliliği oldukça fazladır; Ortodoks Hristiyanlık en yaygın inançtır, ancak dinsiz kişiler ve diğer inançlara sahip önemli azınlıklar da mevcuttur.

Bahai öğretileri önemli sayıda teolojik, etik, toplumsal ve ruhani fikirleri temsil eder ki bunlar, Bahai Dini'nin kurucusu Bahaullah tarafından tesis edilmiş ve Bahai toplumunun birbirini izleyen liderleri Abdülbaha ve Şevki Efendi tarafından açıklığa kavuşturulmuştur. Öğretiler çeşitli Bahai yazılarında yazılmıştır. Zerdüştlük, Hinduizm, Yahudilik, Budizm, Hıristiyanlık ve İslam gibi geçmiş bazı dinlerin sahih öğretileriyle birleşen Bahai öğretileri, Bahailerce Allah tarafından vahyedilmiş olarak kabul edilmektedir.