Meddah, kıssahan veya şehnâmehân. Meddahın sözcük anlamı çok öven olup ilk başlarda İslam Peygamberi Muhammed zamanını öven kişileri ifade ederken zamanla topluluk önünde halk hikâyesi anlatan kişi anlamına dönüşmüştür. Araplarda bu kimselere “kāss”, “kassâs, İranlılarda ve Osmanlı Türklerinde ise “kıssahân” ve “şehnâmehân” denmiştir.
Tutmaç, Tutmaç çorbası, Bacaklı aş(Bacaklı çorba), Sakala sarkan, Sakala çarpan ya da Erişte çorbası, Lâkişe, Lâkiçe, Lahse, Tokmaçlı aş Türk mutfağına özgü çorba ya da aş. Kullanılan malzemeler erişte, maydanoz, ıspanak, dereotu, taze soğan ve bazen kişniş, kuru nohut, börülce, mercimek, soğan, un, nane, sarımsak, yağ, tuz ve karabiberdir. İran'da da benzer bir yemek "aş reşte" adıyla yapılır. Bacaklı çorba adı ile geleneksel Tokat mutfağında yapılır. Kazan Tatarları tokmaçlı aş olarak bu çorbayı hazırlamaktadırlar. Tutmaç aşı da denir.
Osmanlı mutfağı Osmanlı dönemindeki mutfak kültürüdür. Kökeni Selçuklu mutfağına dayanır. Osmanlı Mutfağı'nı, Osmanlı saray mutfağı ve Osmanlı halk mutfağı şeklinde ikiye ayırmak doğru olacaktır. Halk mutfağı, saray mutfağı kadar gösterişli olmamasına rağmen lezzet ve çeşitlilik yönünden oldukça zengin bir menüye sahip olmuştur.
Arefe köftesi bir tür içli köftedir. Yapılış tarihi 18. yüzyıla kadar uzanır. Osmanlı Mutfağında hazırlanan bir tür içli köftedir.
Karalahana çorbası Karadeniz mutfağında yapılan bir çeşit çorbadır.
Cennet künkü bir çeşit şerbetli tatlıdır. Osmanlı mutfağında yer alır. Geleneksel Bursa kültürü içinde özellikle düğün hazırlıkları sırasında kız evi tarafından yapılarak erkek evine gönderilir. Nişan bohçasına Cennet Künkü konur, ayrıca bayram ve özel günlerde yapılarak konuklara ikram edilir. Cennet künkü yapılırken her yufka kalınca bir oklavaya sarıldıktan sonra iki ucu iki elle avuçlanarak ortaya doğru iyice sıkıştırılır. İçinden oklava çıkartıldıktan sonra yufkanın iki ucu bolca kaymak sıvanarak kapatılıyor ve tepsiye dizilerek fırına verilir. Soğuyunca üzerine şerbet dökülür.
Çiğ yağ tatlısı, Türk mutfağından bir çeşit şerbetli tatlıdır. Osmanlı mutfağında bulunur. Batı Trakya'da yapılır.
Patates mücveri bir çeşit mücverdir. Osmanlı mutfağında yer alır. Ana malzemesi patates olan bir yemek türüdür.
Gül reçeli, Türk mutfağında yer alan bir reçel türüdür. Osmanlı döneminden beri yapılmaktadır. Geleneksel Isparta mutfağında mutfağında bulunur. Kokulu güllerden yapılır. Isparta gülü tercih edilen gül çeşididir. Gül Reçeli Sivas'ta kırmızı gül adı verilen ve güzel kokan gül ile yapılır.
Vişne reçeli, Türk mutfağında yer alan bir reçel türüdür. Osmanlı döneminden beri yapılmaktadır.
Alıç reçeli, Türk mutfağında yer alan bir reçel türüdür. Kıbrıs mutfağında yer alır.
Kavun reçeli, Türk mutfağında yer alan bir reçel türüdür. Osmanlı döneminden beri yapılmaktadır.
Marmarina veya marmarine ıspanak ve yufka ile hazırlanan açık tepsi böreğidir. Osmanlı mutfağında bulunur.
Lebeniye çorbası, bir çeşit yoğurt çorbasıdır. Lübnan mutfağında ve Türk mutfağında bulunur. Mardin de çoban çorbası da denir. Kiliste kel lebeniye ve köfteli lebeniye çeşitleri yapılır. Osmanlı mutfağında lebeniye aşı olarak bilinir. Gaziantep mutfağında da yapılır.
Favniyye, ekmek tatlısı, yumurtalı ekmek tatlısı ya da kabartlama, Osmanlı mutfağında ekmekten yapılan bir çeşit yiyecektir. Kitâb-ı Me’kûlât'da tarifi verilmiştir. Osmanlı mutfağında kabartlama çeşidi ayrıca yapılmaktadır.
İskorpit çorbası İskorpit balığı ile yapılan bir çorbadır.Giritli Türklerin mutfağında yapılmaktadır. İskorpit Çorbası Çanakkale yöresel mutfağında bulunur.
Mısır unu helvası, ana maddeleri mısır unu, su, tereyağı ve şeker olan helvadır. Batı Trakya mutfağında, Kuzey Kafkas mutfağında ve Rize mutfağında yapılmaktadır.
Hoşik pilavı, bir çeşit bulgur pilavıdır. Malzemeleri yarma(döğme), sarı yağ, su ve tuzdur. Osmanlı mutfağında yapılmaktadır. Seyahatnâme nde adı geçer. Bitlis Hanı'nın verdiği ziyafetteki pilav çeşitlerinde adı geçmektedir. Ağrı mutfağında yapılmaktadır.
Bostana bir çeşit salatadır. Adını Farsça bû (koku) ve -stan (yer) kelimelerinin birleşmesinden oluşan sebze bahçesi için kullanılan bostân kelimesinden almıştır.
Badem çorbası badem ile yapılan bir çorbadır. Osmanlı saray düğünlerinde yapılan çorbalardan biridir. Malzemeleri; süt, badem, acı badem, un, tereyağı, misket Hindistan cevizi, kemik suyu, içme suyu, nar, tuz ve maydanozdur. 1539 yılında Bayezid ve Cihangir için düzenlenen sünnet düğünü ziyafetinde misafirlere ikram edilmiştir.Marianna Yerasimos'un yazdığı 500 yıllık Osmanlı yemek kültürü: günümüze uyarlanmış 99 Osmanlı yemeği : Osmanlı mutfağı kitabında çorbadan bahsedilmiştir. Ömür Akkor'un Ottoman Cuisine: A Rich Culinary Tradition kitabında tarifi verilmiştir.
