İçeriğe atla

Tenerife

Tenerife
Harita
Coğrafya
Koordinatlar28°16′07, S°16′36
TakımadasıKanarya Adaları
DeniziAtlas Okyanusu
Yüzölçümü&0000000000002034.0000002.034 km2
ZirveTeide Zirvesi 3718
Siyasi
Adadaki ülke(ler)
Özerk Topluluk Kanarya Adaları
Yerleşim yerleri
  • Santa Cruz de Tenerife
Demografi
Nüfus&İfade hatası: Beklenmedik ( operatörü.İfade hatası: Beklenmedik ( operatörü.İfade hatası: Beklenmedik ( operatörü.İfade hatası: Beklenmedik ( operatörü.İfade hatası: Beklenmedik ( operatörü.İfade hatası: Beklenmedik ( operatörü.İfade hatası: Beklenmedik ( operatörü.İfade hatası: Beklenmedik ( operatörü.İfade hatası: Beklenmedik ( operatörü.İfade hatası: Beklenmedik ( operatörü.İfade hatası: Beklenmedik ( operatörü.İfade hatası: Beklenmedik ( operatörü.İfade hatası: Beklenmedik ( operatörü.İfade hatası: Beklenmedik ( operatörü.İfade hatası: Beklenmedik ( operatörü.İfade hatası: Beklenmedik ( operatörü..İfade hatası: Beklenmedik ( operatörü.917,841 (2.019)
Nüfus yoğunluğu435 kişi/km2
Tenerife Bayrağı
Uydudan görünüm
Tenerife fiziki haritasi

Tenerife İspanya'da ada. Kanarya Adaları Özerk Bölgesinin yedi adasından en büyüğüdür.[1] Yüzölçümü 2.034 km² nüfusu ise (2019 tahmimi itibarıyla) 917.841 kişidir.[2] Böylece Tenerife adasında tüm Kanarya Adaları nüfusunun yaklaşık %43'ü yaşar. İspanya'nın en kalabalık adasıdır.[2]

En önemli şehri, otonom bölgenin ortaklaşa başkenti olan ve ada meclisi (cabildo insular)'nin bulunduğu Santa Cruz de Tenerife kentidir. Tenerife adası yerel idare bakımindan 31 belediye'ye bölünmüştür.

İki uluslaraarası havaalanına (Tenerife Kuzey Havalimanı ve Tenerife Güney Havalimanı) sahip olan Tenerife'ye yılda 5 milyondan çok turist gelmektedir ve bu Kanarya Adaları'na gelen turist sayısının önemli bir kısmını kapsamaktadır.

Tenerife dünyanın en büyük karnavallarından biri olan "Santa Cruz de Tenerife Karnavalı" ile tanınır, bu karnaval İspanya'dan ve uluslararası turist çekmektedir.[3]

Tarihçe

Adaya Avrupalılar gelmeden önce ilk yerleşenler Guançelerdir ve Adaların İspanyol egemenliğine girdiği 15. yüzyılda Avrupalılarla tanışmışlardır. Arkeoloji araştırmalar sonucu olarak Guançelerden çanak çömlek kalıntıları, mağara resimleri, gravürler, mumyalar bulunmuştur. Guançeler ölülerini mumyalanmış olmaları ilgi çekmektedir. Guançeler adayı mencey adlı tek bir "hükümdar" tarafından idare etmekte iken İspanyoların gelmesinden 100 yıl kadar önce bir 9 oğlu olan bir hükümdar öldükten sonra taht mücadelesi sonunda ada 9 küçük "menceyato"'ya bölünmüştü.

Aralık 1493'te Alonso Fernández de Lugo İspanya Kastilya ve Aragon kralığından Tenerife'yi fethetmek için izin aldı. Nisan 1494'te Gran Canaria adasından yaklaşık 2000 piyade 200 süvaride oluşan bir orduyla ayrılıp şimdiki Santa Cruz de Tenerife şehri mevkiinde karaya çıktı. Bu mevkiyi ele geçirdikten sonra adanın içerilerine girdi. Adadadaki küçük hükümdarları esir alarak onları İspanya'ya gönderdi. Adada yaşayan tüm yerli halk köle yapıldı. Büyük bir kısmı İspanyolların getirdikleri salgın hastalıklardan dolayı öldü ve sonunda yerli halk ortadan kaldırıldı. Sonraki yüzyıllarda İspanya'dan, Avrupa'da İspanyolların idaresi altında bulunan Portekiz, Flandra, İtalya ve Almanya'dan göçler başlayıp adanın şimdiki beyaz ırk nüfusu oluşturuldu.

Adanın orman örtüsü de aynı şekilde ortadan kaldırıldı. Yerli cam ormanları yerine, önce şeker kamışı, sonra şarapcılık için üzüm bağları, muz ağaçları plantasyonlari ve boyacılık için cochineal üretmek için kaktüsler dikildi.

Fakat adada büyüyen nüfus ve İspanya'nın elinde bulunan Güney Amerika'nın beyaz ırktan işçi talepleri adanın insan kaynaklarının gelişmesine engel olmaya başladı. Adayla kolay ulaşım yapılamaması ve ekonomik sorunlar dolayısıyla ada nüfusu ta 20. yy. başlarına kadar Amerika'ya (özellikle Cuba ve Venezuela'ya) göç etmeye devam etti. Ancak 20. yüzyıl ikinci yarısında adanın turistik tesisleri geliştirip adaya uçakla turizm başladıktan sonra bu devamlı göçün önü alındı.

15. yüzyıldan itibaren Tenerife adası devamlı olarak (Mağribi ve Avrupalı) korsan hücumlarına hedef oldu. Bu arada 1797'de İngiltere donanmasının hücumuna ve adanın İngiltere tarafından işgal edilme hücumlarına şahit oldu.

Kanarya Adaları'nın ilk üniversitesi 1792'de Tenerife adasında La Laguna şehrinde La Laguna Üniversitesi adı ile kuruldu. La Laguna şehri şimdi adanın ikinci büyük şehri olmakla beraber 1833'te merkez Santa Cruz'a nakledilinceye kadar Kanarya Adaları'nın başkenti de olmuştu.

20.yy. başlarında İspanya hükûmeti Mart 1936'da daha hükûmet aleyhinde darbeye girişmeden General Francisco Franco'yu Tenerife'ye sürmüştü. Sonra hükûmet darbesi yapan milliyetçiler ve milliyetçi ordu ile Franco İspanya İç Savaşı ile İspanya'da iktidarı eline geçirdi. Kanarya Adaları Temmuz 1936'da milliyetçilerin eline geçti ve bu adalarda ve Tenerife'de milliyetçiler birçok yeni rejim muhaliflerini öldürdüler.

Coğrafya

Tenerife'de yüzey biçimleri ada içinde oldukça dağlıktır ve sahilerde sarp yalıyarlar (falez) bulunur. İspanya'nın en yüksek rakımlı zirvesi, 3.718 metre yüksekliği ile, Teide Yanardağı zirvesi olup Tenerife'dedir. 2007 yılında UNESCO tarafından bir Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir. Hâlen volkanik aktivite gösteren Teide tabanından itibaren dünyanın üçüncü büyük yanardağı; eğer denizaltındaki başlangıç noktasından alınırsa dünyanın en yüksek deniz volkanıdır. Ayrıca adada, Anaga masifi 2015'ten beri UNESCO "Biyoküre Rezervi"'dir. Avrupa'da en fazla endemik türe sahiptir.

Tenerife'nin iklimi elverişli ve düzenlidir. Okyanusta yer alması sebebiyle mevsimlik sıcaklık farkları azdır.

Demografi

Tenerife adasının (2019 itibarıyla) nüfusu 917.841 kişi olup; yüzölçümü 2034 km² ve nüfus yoğunluğu 435 kişi/km² olur. Bu nedenle, Tenerife Kanarya Adaları'n en kalabalığıdır. Aynı zamanda İspanya'nın en kalabalık adasıdır.

Adanın merkezi adada en büyük şehirsel yerleşke olan Santa Cruz de Tenerife kentidir. Bu kent yerel idare bakımdan Santa Cruz de Tenerife ili merkezi ve Kanarya Adaları Özerk Topluluğu'nun Las Palmas de Gran Canaria kenti ile ortaklaşa başkentidir.

Din

Nüfusun çoğunluğu Katolik olan, aynı zamanda göç nedeniyle Müslüman ve Hindular bir yeri vardır. Adalar ana dini festivali Candelaria Bazilikası hac olduğunu, bu festivalde, hacılar Kanarya Adaları koruyucusudur ziyaret etmek için bu kutsal şehre gelir. Her 14 ve 15 Ağustos'ta kutlanır. Bununla birlikte Tenerife, Pedro de Betancur (Guatemala'da misyoner) ve José de Anchieta (Brezilya'da misyoner) gibi iki azizin doğum yeri olmuştur. Mistik María de León Bello y Delgado bu adada doğmuştur. Tenerife ayrıca Kanarya Adaları İslam Federasyonu'nun merkezidir.

Yerel idare

Tenerife adasi belediyeleri haritasi.

Tenerife adası 31 belediye'ye bölünmüştür:

AdejeGranadilla de AbonaPuerto de la Cruz
ArafoGuía de IsoraSan Cristóbal de La Laguna
AricoGüímarSan Juan de la Rambla
AronaIcod de los VinosSan Miguel de Abona
Buenavista del NorteLa GuanchaSanta Cruz de Tenerife (başkent)
CandelariaLa Matanza de AcentejoSanta Úrsula
El RosarioLa OrotavaSantiago del Teide
El SauzalLa Victoria de AcentejoTacoronte
El TanqueLos RealejosTegueste
FasniaLos SilosVilaflor
Garachico

Ekonomi

Ekonomisi ağırlıklı olarak turizme yöneliktir. Yılda beş milyondan fazla ziyaretçi ağırlamaktadır, Kanarya Adaları'nin en çok ziyaret edilen ada.[4]

  • Teide Zirvesi ve etrafındaki doğal parklar
  • Auditorio de Tenerife: Santa Cruz'da modern mimarili konser salonu.
  • Candelaria Bazilikası: Bina, Kanarya Adaları koruyucusu oldugu kabul edilen Meryem (Nuestra Señora de Candelaria)'ye adanmıştır.
  • Guímar Piramidleri: 19. yüzyılda tarım geliştirmek için taştan yapılmış piramide benzer yapılar.
  • Las Teresitas Plajı: Adanın en ünlü plajı.
  • Cuevas del Viento Mağaraları: Volkanik faaliyetlerin yaratmış olduğu yeraltı dehlizleri, pasaj ve mağaralar.
  • San Cristóbal de La Laguna: Sehir tarihi bölümleri 1999 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

Resimler

Kaynakça

  1. ^ "Situación, forma y extensión. Gran Biblioteca Virtual de Canarias". 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2020. 
  2. ^ a b "Real Decreto 743/2019, de 20 de diciembre, por el que se declaran oficiales las cifras de población resultantes de la revisión del Padrón municipal referidas al 1 de enero de 2019" (PDF). 28 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Ekim 2020. 
  3. ^ "Fiestas de España. El Carnaval de Tenerife". 21 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2012. 
  4. ^ "ISTAC: Estadísticas de la Comunidad Autónoma de Canarias". 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2020. 

Ayrıca bakınız

  • Teide
  • Santa Cruz de Tenerife ili

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Tenerife ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kanarya Adaları</span> Atlas Okyanusunda İspanyaya bağlı takımadalar

Kanarya Adaları, Fas'ın batısında İspanya'ya bağlı, Atlas Okyanusu'nda yer alan takımadalar. Kanarya Adaları yerel idare bakımından 2 Ağustos 1982'de yürürlüğe giren bir kanunla Kanarya Adaları Özerk Topluluğu" olarak kabul edilmişlerdir. Kanarya Adaları Tenerife, Fuerteventura, Gran Canaria, Lanzarote, La Palma, La Gomera ve El Hierro olmak üzere başlıca 7 ada ile birkaç küçük adacıktan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Teide Yanardağı</span>

Teide Yanardağı, 3.718 metre yüksekliği ile Kanarya Adaların'dan Tenerife'nin en yüksek noktası ve İspanya'nın en yüksek dağı. Teide, yeryüzünün üçüncü en yüksek ada volkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">San Sebastián de La Gomera</span> İspanyanın Santa Cruz de Tenerife ilinde belediye

San Sebastian de La Gomera, İspanya'da otonom Kanarya Adaları'nda Santa Cruz de Tenerife ili'nde ve La Gomera adasında bulunan ve bu adanın merkezi olan bir kasabadır.

<span class="mw-page-title-main">Santa Cruz de Tenerife</span> İspanyanın Santa Cruz de Tenerife ilinde belediye

Santa Cruz de Tenerife, İspanya'nın Kanarya Adaları Özerk Bölgesi'nin Las Palmas de Gran Canaria şehri ile birlikte başkentidir. Ayrıca Santa Cruz de Tenerife İli'nin de en büyük kenti ve başkentidir. Şehir Tenerife adasını en önemli yerleşim merkezidir. Belediye Başkanı José Manuel Bermúdez Esparza'dır.

<span class="mw-page-title-main">San Cristóbal de La Laguna</span> İspanyanın Santa Cruz de Tenerife ilinde belediye

San Cristóbal de La Laguna İspanyolca (kısaca): La Laguna. İspanya'nın Kanarya Adaları Özerk Bölgesinde şehir. Santa Cruz de Tenerife İli'nin Tenerife İlçesi olan Tenerife Adası'nın kuzeyinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">La Palma Havalimanı</span>

La Palma Havalimanı İspanya'ya bağlı Kanarya Adaları'ndaki La Palma Adası'ndadır.

<span class="mw-page-title-main">Las Palmas (il)</span>

Las Palmas ili, İspanya'nın, Kanarya Adaları Özerk Topluluğu'nun, iki ilinden birisidir. Başkenti, Las Palmas de Gran Canaria'dır.

<span class="mw-page-title-main">Candelaria, Tenerife</span> İspanyanın Santa Cruz de Tenerife ilinde belediye

Candelaria, İspanya'nın, Kanarya Adaları Özerk Topluluğu'nun, Santa Cruz de Tenerife İli'ne bağlı şehir. 2009 sayımlarına göre 24,319 kişilik nüfusuyla Santa Cruz de Tenerife İli'nin en büyük 9. şehridir. Şehrin yüzölçümü, 49,18 kilometrekaredir. Nüfus yoğunluğu ise 494,49 kişi/km²'dir. Candelaria'nın rakımı en yüksek noktada 5 metredir.

<span class="mw-page-title-main">Auditorio de Tenerife</span>

Auditorio de Tenerife, İspanya’ya bağlı Kanarya Adaları’nın Tenerife adasındaki başkent Santa Cruz de Tenerife'in güney giriş kapısı olan Avenida de la Constitución caddesinde ve Tenerife Tramvayı yakınlarında bulunan ve başkentin sembolü olan oditoryum binası ve sanat merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Candelaria Bazilikası</span>

Candelaria Bazilikası veya Virgen de Candelaria Bazilikası, Tenerife adasındaki Candelaria kentinde bulunan bazilika. Bina, Meryem Kanarya Adaları koruyucusudur adamıştır. Kilise Katolik Kilisesi'ne ait olup, takımadalardaki en kutsal tapınaklardan olduğundan her yıl milyonlarca insan tarafından ziyaret edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gran Canaria</span>

Gran Canaria İspanya'ya ait olan Kanarya Adaları Özerk Topluluğu'na bağlı Las Palmas ilinde bulunan bir adadır. Grand Canaria adası 7 büyük adadan oluşan Kanarya takım-adalarının alan bakımından Tenerife ve Fuerteventura'den sonra üçüncü büyüğü. Yüzölçümü 1.560 km² nüfusu ise 851.231 kişidir. Takımadaların en kalabalık ikinci adasıdır. Takım adaların nüfusunun yaklaşık %40'ı Grand Canaria'da yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">El Hierro</span> İspanya adası

El Hierro Adası, İspanya'da, Kanarya Adaları Özerk Topluluğu'na bagli Santa Cruz de Tenerife ilinde ada. Le Hierro Kanarya Adaları takım-adalarının en batısında bulunan ada olup La Palma adasının güneyinde ve La Gomera adasının güneybatısında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">La Gomera</span>

La Gomera Adası, İspanya'da, Kanarya Adaları Özerk Topluluğu'na bagli Santa Cruz de Tenerife ilinde ada. Le Gomera Kanarya Adaları takım-adalarının batısında bulunan ada olup Tenerife adasının batisinda; La Palma adasinin guneydogusunda ve El Hierro adasının kuzeydogusunda yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Plaza de España (Santa Cruz de Tenerife)</span> Tenerife, İspanyada meydan

Plaza de España, İspanya'ya bağlı Kanarya Adalarının Tenerife adasında Santa Cruz de Tenerife şehir merkezindeki en büyük meydan. Tenerife Oditoryumunun birkaç metre kuzeyinde yer alan meydan, Teneriffe adasının San Cristóbal de La Laguna şehrindeki Plaza del Cristo de La Laguna ve Candelaria şehrindeki Plaza de la Patrona de Canarias ile birlikte ana meydanlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Tinerfe</span>

Tinerfe Guançe kralı Mencey İspanyol istilacılar gelmeden önce Tenerife adası oldu.

<span class="mw-page-title-main">Leoncio Afonso</span>

Leoncio Afonso Perez İspanyol coğrafya profesörü ve Kanarya Adaları entelektüeliydi. Bölgedeki coğrafya çalışmalarına önemli katkılar sağlamış ve hayatının eseri üzerine La Laguna Üniversitesi'nden fahri doktorasını yapmıştır. Kariyeri, diğer şeylerin yanı sıra, Kanarya Adaları coğrafyası, tarihi ve yerleşim alanının incelenmesine adamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alonso Fernández de Lugo</span>

Alonso Fernández de Lugo Kanarya Adaları'nın Kastilya Krallığı'na katılmasını sağlayan bir İspanyol fatihi idi.

<span class="mw-page-title-main">Cristóbal Bencomo y Rodríguez</span>

Cristóbal Bencomo y Rodríguez İspanyol katolik rahip. Kral VII. Fernando'ın itirafçısı.

<span class="mw-page-title-main">Anaga sıradağları</span>

Anaga sıradağları Kanarya Adaları 'nın bir parçası olan Tenerife adasının kuzey kesiminde yer alan sıradağlardır. En yüksek noktası 1.024 m 'dir.

<span class="mw-page-title-main">Tenerife Tramvayı</span>

Tenerife Tramvayı İspanya'nın Kanarya Adaları'ndan biri olan Tenerife adasında bulunan hafif raylı sistem veya tramvay hizmetidir. Şu anda %100 Cabildo de Tenerife'ye ait bir limited şirketi olan Metropolitano de Tenerife tarafından işletilmektedir. Tramvay hizmete, 2 Haziran 2007'de Santa Cruz de Tenerife'de bulunan Intercambiador Aktarma İstasyonunu La Laguna şehrindeki Avenida de la Trinidad'a bağlayan 12.5 kilometrelik (7.8 mi) bir güzergâh üzerinde başlamıştır. Hospital Universitario ile El Cardonal duraklarını Hat 1 ile bağlamak üzere, La Cuesta ve Tíncer durakları arasında hizmet verecek olan ikinci bir hat 2009'da açıldı. Kanarya Adaları'ndaki mevcut olan tek tramvay veya tren olma özelliğini taşır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.