İçeriğe atla

Tenedoslu Kleostratus

Kleostratos (YunancaΚλεόστρατος; MÖ. 520; ölümü muhtemelen MÖ. 432), Antik Yunanistan'ın astronom'uydu. Antik Tenedos'un yerlisiydi.[1] Antik tarihçiler tarafından zodyak (Koç ve Yay) ile başlayan] burçlarını ve güneş takvimi tanıttığına inanılır. J. Webb'e göre Kleostratus, fikirlerini Babillilerden almıştır.[2]

Zodyak'ın yaratılışı veya tasarımı ile herhangi bir kişiye inanmak için çok az temel malzeme vardır. Bununla ilgili tarihsel araştırmalar, Tenedos'un Filozof Thales ile bağlantısı da dahil olmak üzere çeviri sorunları ve tesadüfleri göstermiştir.[3] Tarihsel yazılar ayrıca Kleostratus'tan Yunan başarılarının bir otorite geleneğini oluşturmanın bir aracı olarak bahseder.[4] Babil döngülerinin devamı, Yunanlar döngülerinin doğruluğunu geliştirdikleri için bilimsel ilerleme olarak kabul edilmez, yalnızca göreceli ortalama süreleri Babil'den öğrenilen günleri, ayları ve yılları birleştirme sanatında alıştırmalar yapar.[5] Diğer kültürlerde olduğu gibi, Yunanlar da Babillilerden bağımsız olarak benzer bir sistem kurmuş olabilir. Ancak çoğu, batıda bilinen ilk sistemi kimin kurduğu tartışmasına hiçbir zaman kesin bir cevap olamayacağı konusunda hemfikirdir.

Xenophanes - LROC - WAC, Kleostratus sağ üsttedir.

Yaşlı Pliny Doğa tarihi adlı eserinde zodyak (burçlar kuşağı) kuşağından bahsetti ve şu yorumu yaptı: "58. Olimpiyat'ın Miletoslu Anaksimandros’u, onun eğimini ilk anlayan ve böylece konuyla ilgili doğru bilgiye giden yolu açan ilk kişi olduğu söylenir. Daha sonra Kleostratus, önce Koç ve Yay burçlarını işaretleyerek içindeki işaretleri yaptı; Atlas küreyi bu zamandan çok önce oluşturmuştu."[6] Pliny de sağlam bir argümanın geçmiş bilgilere veya geçmiş düşünürlerin başarılarına dayanması gerektiği konusunda çağdaşlarına benzer bir şekilde yazıyordu.

Censorinus (De Die Natali, y. 18), Kleostratus'un octaeteris veya sekiz yıllık döngünün mucidi olduğunu düşünür. Kleostratus'un adı, Yunan sivil takvimlerini (doğada ay) güneş yılı ile uyumlu tutmak için sekiz yıllık bir ara döngü ile ilişkilidir; bu döngü Harpalus tarafından geliştirilmiş bir döngüdür.[7][8] Octaeteris 19 yıllık Meton döngüsü'den önce kullanılmış ve popüler olarak Knidoslu Eudoxus'a atfedilmiştir. Theophrastus (de Sign. Pluv., p. 239, ed. Basil. 1541) ondan Methymna'nın Matricétas’ı ve Atina'nın Phaeinus’u ile birlikte bir meteorolojik gözlemci olarak bahseder. Gaius Julius Hyginus (Poetica Astronomica, ii. 13) Kleostratus'un ilk olarak Auriga'da Haedi olarak adlandırılan iki yıldızı işaret ettiğini söyler.

Ay üzerindeki bir kratere onun adı verilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ "Pseudo Scylax, Periplus, §95". 24 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2022. 
  2. ^ E. J. Webb, Cleostratus Redivivus, The Journal of Hellenic Studies, Vol. 41, Part 1 (1921), pp. 70-85
  3. ^ Fotheringham J.K. “Cleostratus.” The Journal of Hellenic Studies, Vol. 39, (1919), pp. 164-184.
  4. ^ Fotheringham J.K. “Cleostratus (III)” The Journal of Hellenic Studies, Vol. 45, Part 1 (1925), pp. 78-83.
  5. ^ Webb E.J. “Cleostratus and His Work”.The Journal of Hellenic Studies, Vol. 48, Part 1 (1928), pp. 54-63
  6. ^ Pliny the Elder, The Natural History, Book II.8 24 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by John Bostock, M.D., F.R.S. H.T. Riley, Esq., B.A. London: Taylor and Francis, 1855. (accessed, Jan 19 2021)
  7. ^ Censorinus; Maude, William (tr.) (1900). De Die Natale. New York: Cambridge Encyclopedia Company. s. 21. 
  8. ^ Pfundstein, James M. "....: Aeschylus, Astronomy and The Agamemnon." Classical Journal 98, no. 4 (April 2003): 397-410.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Babil</span> Mezopotamyada tarihi bölge ve devlet

Babil, Mezopotamya'da adını aldığı Babil kenti etrafında MÖ 1894 yılında kurulmuş, Sümer ve Akad topraklarını kapsayan bir imparatorluktur. Babil'in merkezi bugünkü Irak'ın El Hilla kasabası üzerinde yer almaktadır. Babil halkının büyük bir kısmını tarih boyunca çeşitli Sami asıllı halklar oluşturmuştur. Bölgede konuşulmuş en yaygın dil Akadca olmuş olmasına rağmen Sümerce dinî dil olarak kullanılmıştır. Aramice ise ilerleyen yıllarda bölgenin geçer dili konumuna gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Astroloji</span> Sözdebilim

Astroloji, gök cisimlerinin ve astronomik fenomenlerin, insan karakteri ve kaderi üzerine etkilerinin olduğu önermesini konu alan, bilimsel gerçekliğe sahip olmayan sözdebilimdir.

<span class="mw-page-title-main">Burçlar</span> Zodyak üzerinde yer alan on iki takımyıldıza verilen ortak ad

Astrolojide burçlar, ekliptiğin iki yanında, aşağı yukarı 10 derece genişliğinde, içinde Güneş'in ve gezegenlerin döndüğü zodyak kuşağı ile belirlenir. Ekliptik, dünyadan bakan birinin gözüktüğü şekliyle Yeryüzünün Güneş çevresinde bir yılda çizdiği görünür yörüngesinden başka bir şey değildir; diğer bir deyişle yer-merkezli sistemin bir verisidir

<span class="mw-page-title-main">Aquarius (takımyıldız)</span>

Kova takımyıldızı, Oğlak ve Balıklar takımyıldızları arasında yer alan, Zodyak kuşağındaki bir ekvatoral takımyıldızdır. Adı Latince "su taşıyıcısı" veya "kova taşıyıcısı" anlamına gelir ve eski astronomik sembolü (♒︎) suyu temsil eder. Kova, Zodyak üzerindeki en eski bilinen takımyıldızlardan biridir. 2. yüzyıl astronomu Batlamyus tarafından listelenen 48 takımyıldızdan biriydi ve günümüzde hala kullanılan 88 modern takımyıldız arasında yer almaktadır. Balina takımyıldızı Cetus, balık takımyıldızı Pisces ve ırmak takımyıldızı Eridanus gibi suyla ilişkilendirilen takımyıldızların bolluğu nedeniyle genellikle "Deniz" olarak adlandırılan bir bölgede bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Yunanlar</span> Güneydoğu Avrupada yaşayan bir halk

Yunanlar ya da Helenler, Yunanistan, Kıbrıs, Arnavutluk, İtalya, Türkiye, Mısır ve Doğu Akdeniz'i çevreleyen diğer ülkelerde yaşamış veya yaşayan, aynı zamanda da dünya çapına yayılmış ve diasporalar oluşturmuş bir etnik grup.

<span class="mw-page-title-main">Babil kralları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Babil Kralı MÖ 19. yüzyıldan MÖ 6. yüzyıldaki çöküşüne kadar bağımsız bir krallık olarak var olan antik Mezopotamya şehri Babil ve krallığı Babil'in hükümdarıdır. Bağımsız bir krallık olarak varlığının büyük bir döneminde Babil, Sümer ve Akad antik bölgelerini kapsayan Güney Mezopotamya'nın büyük bölümüne hükmetmiştir. Şehir, Babil krallarının Antik Yakın Doğu'nun büyük kısımlarına egemen olduğu Birinci Babil İmparatorluğu ve İkinci Babil İmparatorluğu olmak üzere iki büyük yükseliş dönemi yaşamıştır. Babil, Hammurabi Kanunları'nı hazırlayan Hammurabi tarafından yönetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hipparkos</span> 2. yüzyıl Yunan astronom, coğrafyacı ve matematikçi

İznikli Hipparkos veya Nikaialı Hipparhus bir Yunan astronom, coğrafyacı ve matematikçiydi.

Babil takvimi, 12 kameri aydan oluşan ve yıllık bir ay-güneş takvimidir. Babil'de kullanılan takvim, hem kamerî ve hem de Güneş esaslı olarak düzenlenmiştir. Babil takviminde de gün, günbatımında başlar ve bir sonraki günbatımında sona erer. Sümerde M.Ö. IV binyılın sonu ile III binyılın başlangıcında her bir şehrin kendi takvimi vardı. Rahipler yıldızlı gökyüzünü gözlem yapmakla birçok astronomik sonucu elde etmişlerdir. M.Ö. III binyılda gökyüzü cisimlerinin hareketinin gözlemlemek için yüksekliği 20 m'ye ulaşan çok katlı kuleler inşa ediliyordu. Bu kuleler genellikle tapınakların yanına dikilirdi.

<span class="mw-page-title-main">Babil (antik kent)</span>

Babil ya da Babylon, Irak'ın başkenti Bağdat'ın güneyinde yer alan antik şehirdir. Babil'in Asma Bahçeleri antik dünyanın yedi harikasından biri oldu. İştar Kapısı da kentin öne çıkan simgelerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Behistun Yazıtı</span> İranda bulunan çok dilli bir antik yazıt

Behistun Yazıtı, Kirmanşah, İran yakınlarındaki Bisütun Dağının bir uçurumunda yer alan çok dilli bir yazıt ve büyük bir taş kabartma. Ahameniş İmparatoru I. Darius döneminde hazırlanmıştır ve I. Darius'un imparatorluğu genişletişinden bahseder. Eski Farsça, Elamca ve Babilce yazılmış, bilinen en uzun üç dilli çivi yazısı olduğu için çivi yazısının deşifre edilmesi açısından önemlidir.

<span class="mw-page-title-main">Eşnunna</span> antik bir Sümer kenti

Eşnunna (günümüzde Tell Asmar, Diyala, Irak), antik bir Sümer kenti ve Mezopotamya'nın merkezinde yer alan şehir devletidir. Her ne kadar Sümer'in kuzey-doğusundaki Diyala Vadisi'nde bulunsa da şehir yine de Sümer kültür alanına girmiştir. Kentin koruyucu tanrısı Tişpak'tı (Tišpak).

<span class="mw-page-title-main">Mısır astronomisi</span>

Mısır astronomisi, tarih öncesi zamanlarda, Predinastik Dönem'de gelişmeye başladı. M.Ö. 5. binyılda yapılan Nabta Playa'daki taş dairelerin tasarımında astronomik hizalamalardan esinlenilmiş olabilir. Tarihi Hanedan Dönemi M.Ö. 3. binyılda başladığında, 365 günlük periyot sistemi zaten Mısır takviminde kullanılıyordu ve Nil'in yıllık su baskınlarının belirlenmesinde yıldız gözlemi önemli bir yer tutuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Babil matematiği</span> matematik

Babil matematiği, Sümerlerin ilk günlerinden, MÖ 539'da Babil'in düşüşünü izleyen yüzyıllara kadar Mezopotamya halkı tarafından geliştirilen veya uygulanan tüm matematiktir. Babil matematik metinleri bol miktarda bulunur ve iyi düzenlenmiştir. Zaman açısından iki farklı gruba ayrılırlar: biri Eski Babil döneminden, diğeri ise MÖ son üç ya da dört yüzyıldan, Seleukoslular döneminden kalmadır. İçerik açısından, iki metin grubu arasında neredeyse hiç fark yoktur. Babil matematiği, karakter ve içerik olarak yaklaşık iki bin yıl boyunca sabit kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Fare (burç)</span>

Fare, Çin takvim sisteminin bir parçasını oluşturan Çin burçlarında görülen 12 yıllık tekrarlanan hayvan döngüsünün ilkidir. Fare yılı, sonraki yıl için tahminler, şanslı sayılar, şanslı renkler, hayırlı romantik bağlantılar, o yıllarda doğan kişiler arasındaki benzerlikler, Çin astrolojisi ve Batı astrolojisi arasındaki korelasyonlar hakkındaki çeşitli inançlarla ilişkilendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Michael Rostovtzeff</span> Rus tarihçi (1870 – 1952)

Mikhail Ivanovich Rostovtzeff, 19. ve 20. yüzyıllar arasında, antik Roma ve Yunan tarihi üzerine yaptığı önemli çalışmaları ve eserleri ile tanınmış Rus-Amerikalı tarih bilimciydi. Rus Bilimler Akademisinin bir üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Makedon milliyetçiliği</span>

Makedon milliyetçiliği, ilk olarak 19. yüzyılın sonlarında Makedonya bölgesinin özerkliğini Osmanlı İmparatorluğu'ndan almaya çalışan ayrılıkçılar arasında oluşan etnik Makedonlar arasındaki milliyetçi fikir ve kavramların genel bir adıdır. Fikir, 20. yüzyılın başlarında, Makedonya Slavları arasında etnik milliyetçiliğin ilk ifadeleriyle birlikte gelişti. Ayrı Makedon milleti, II. Dünya Savaşı'ndan sonra Yugoslavya'nın bir parçası olarak "Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti"nin kurulmasıyla tanındı. Daha sonra Makedon tarih yazımı, Orta Çağ'dan 20. yy'a kadar süregelen olayları anlatırken etnik Makedonlar ile Bulgar figürleri arasında tarihi bağlar kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Ninova Savaşı (MÖ 612)</span> Yeni Asur İmparatorluğunun başkentindeki savaş

Ninova Savaşı MÖ 613 ile 611 yılları arasında gerçekleşmiş olup, en olası tarih MÖ 612'dir. Asurlulara karşı isyan halinde olan Medler ve Babillilerden oluşan bir koalisyon Ninova'yı kuşatmış ve şehrin 750 hektarlık alanını tahrip etmiştir. Bu, Yeni Asur İmparatorluğu'nun çöküşüne ve Babil İmparatorluğu'nun Mezopotamya'da hâkim devlet olarak yükselişine yol açtığı için Antik Yakın Doğu'da önemli bir olaydı. Asur İmparatorluğu'nun başkenti savaştan sonra büyük ölçüde insansızlaştırılmış ve şehirsizleştirilmiştir. Sardanapalus efsanesi Ninova'nın düşüşünün çarpıtılmış bir anlatımına dayanıyor olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Yakın Doğu kronolojisi</span> Kronoloji maddesi

Antik Yakın Doğu kronolojisi çeşitli olayların, yöneticilerin ve hanedanların tarihlerinin yer aldığı bir çerçevedir. Tarihi yazıtlar ve metinler, olayları genellikle yetkililerin veya yöneticilerin ardışıklığı açısından kaydeder: "Kral Y'nin X yılında". Çok sayıda kaydın karşılaştırılması, geniş bir coğrafyadaki şehirlerdeki tarihleri ilişkilendiren göreceli bir kronoloji ortaya koymaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ammi-Şaduqa Venüs tableti</span> Venüsün astronomik gözlemlerine ilişkin Antik Yeni-Asur kayıtları

Ammi-Şaduqa Venüs tableti, MÖ 1. bin yıldan kalma çok sayıda çivi yazılı tablette korunduğu gibi, Venüs'ün astronomik konumlarının bir kaydıdır. Bu astronomik kaydın ilk kez Hammurabi'den sonra dördüncü hükümdar olan Kral Ammi-Şaduqa döneminde derlendiğine inanılmaktadır. Dolayısıyla bu metnin kökeni için iki farklı tarihten söz etmek mümkün olsa da muhtemelen MÖ 17. yüzyılın ortalarına tarihlendirilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Babil Kronikleri</span> Babil tarihini kaydeden tabletler

Babil Kronikleri, Babil tarihindeki önemli olayları kaydeden yaklaşık 45 tabletten oluşan genel hatları ile tanımlanmış bir dizidir.