İçeriğe atla

Tencteriler

Tencteriler ve Usipeteler, MÖ 1. yüzyılda Ren Nehrinin doğu kıyılarında yerleşik olan Cermen kabileleridir. Bu kabileler hakkında en kapsamlı bilgi Jül Sezar'ın onlara karşı düzenlediği seferden bahseden Commentarii de Bello Gallico adlı eseridir.

Sezar Tencteri ve Usipete kabilelerinin bölgenin baskın askerî gücü olan Suebiler tarafından geleneksel topraklarından nasıl sürüldüklerini tasvir eder. MÖ 55 yılı kışında Germania'nın başka bir yerinde yaşamak için yeni topraklar bulamayan iki kabile, Ren Nehrinin ağzına, Belgic kökenli bir kabile olan ve henüz Roma egemenliğini kabul etmemiş olan Menapilerin nehrin her iki yakasından bulunan topraklarına gelmişledir. Birkaç küçük akın sonucu tehlikenin farkına varan Menapiler hemen Ren nehrinin doğu kıyılarına geçmişler ve başarılı bir savunma sonucu Cermenlerin nehrin diğer tarafına geçişini belirli bir süre için durdurabilmişlerdi. Cermenlerin geri çekilmesinin ardından eski topraklarına dönen Menapiler, Cermen süvarilerinin sürpriz bir gece saldırısı ile karşı karşıya kalmışlardır. Çok sayıda Menapi gemisi ile karşıya geçen Cermenler Menapi topraklarının geri kalanını da işgal etmiş ve kışı kabilenin erzaklarına el koyarak geçirmişlerdir.

Sezar, Galyalıların yeni gelenlerle işbirliği yaparak kendisine karşı bir ittifak oluşturabileceği korkusuyla hemen olaya müdahale etme kararı almıştır. Sezar, bazı Galyalı kabile şeflerinin Cermenlere işgal ettikleri topraklardan çekilmeleri karşılığında para vermeyi teklif ettikleri bilgisini almış ancak Tencteri ve Usipeteler bu teklifi Galyaların zayıflığına yorarak Galya toprakları içerisinde ilerlemeye devam ederek Condrusi ve Eburone kabilelerinin de topraklarını işgal etmişlerdir. Bu rüşvet teklifinden haberi yokmuş gibi davranan Sezar onlardan Tencteri ve Usipetelere karşı yapılacak savaşta kullanmak üzere süvari ve erzak talebinde bulunmuştur.

Tencteri ve Usipeteler öncelikler Sezar'a elçiler göndermişlerdir. Kendi askerî güçlerini abartan kabileler Sezar'a kendilerine yerleşmek için bir alan tahsis etmesini rica etmişlerdir. Suebilere karşı bir ittifak teklifini reddeden Sezar, Tencteri ve Usipeteler için Suebilerin saldırıları karşısında yardım talebinde bulunan başka bir Cermen kabilesi olan Ubilerin topraklarını uygun görmüştür.

Elçiler Sezar'dan üç gün sürecek bir ateşkes talebinde bulunmuş ancak Sezar Cermenlerin birkaç gün önce Meuse nehrini geçerek Ambivariti topraklarını yağmalamaya giden süvarilerinin dönüşü için zaman kazanmaya çalıştıklarını anlayarak bu teklifi reddetmiştir. Hayır cevabı alan elçiler bu kez yerleşim yeri konusunda Ubilerle müzakerelerde bulunmak için üç günlük bir ateşkes talebinde bulunmuşlarsa da teklif aynı gerekçe ile reddedilmiştir. Sezar elçilere sadece bir gün süre vermiş ve komutanlarına savunmada kalmalarını ve karşı tarafı savaşa kışkırtmaktan uzak durmaları emrini vermiştir.

Cermen süvarileri sayıca Sezar'in Galyalı süvarilerinden daha az olmalarına rağmen Romalıları geri çekilmeye zorlamak için ilk saldırıyı başlatmışlardır. Sezar o dönem için kullandıkları karakteristik bir savaş taktiği kullanmıştır; süvariler atlarından hızla atlayarak Cermen süvarilerinin atlarını bel hizasından bıçaklamışlardır. Cermenleri barışı bozmakla suçlayan Sezar daha fazla elçi kabul etmemiş ve bazılarını tutuklatarak tüm gücüyle Cermen kamplarına karşı saldırıya geçmiştir. Bozguna uğrayan Usipeteler ve Tencteriler kaçmak zorunda kalmışlar ve Sezar'ın süvarileri tarafından Ren ve Meuse nehirlerinin kesiştiği yere kadar kovalanmışlardır. Pek çoğu nehri geçmeye çalışırken boğularak ölmüştür.[1][2]

Tacitus, Germania adlı eserinde Tencteri ve Usipetelerden bahsetmez ancak Agricola adlı eserinde general Agricolanın Britanya sefere sırasında Usipilerden oluşan bir Kohorttan bahseder.[3]

Yine Usipeteler ve Tencteriler Romalılar tarafından Cermen kökenliden ziyade Galya kökenli olarak kabul edilmişlerdir. Bu sebeple isimleri Keltçe, Usipeteler "iyi biniciler" ve Tencteriler "sadıklar" olarak çevirilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ Jül Sezar, Commentarii de Bello Gallico
  2. ^ Lee, K.H. "Sezar'ın Usipeteler ve Tencterilerle Karşılaşması." Yunanistan & Roma 2. Cilt 2 (1969): 100-103.
  3. ^ Tacitus, Agricola

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cermanya</span> Cermenlerin Kuzey ve Orta Avrupada yerleşim kurdukları tarihsel bölge

Cermanya, antik çağda Cermenler adı verilen boyların Kuzey ve Orta Avrupa'da yerleşim kurdukları tarihsel bölge.

<i>Gallia Savaşı</i>

Gallia Savaşı, Jül Sezar'ın Galya'da savaşlarla geçen dokuz yılını üçüncü şahıs ağzından anlatım tekniği ile aktardığı eseridir. İlk Türkçe çevirisi Gallia Savaşı adıyla yapılmış olup zaman zaman Galya Savaşı Hakkında, Galya Savaşı Üzerine ya da Galya'nın Fethi başlığıyla da çevrilir.

Belgalar (Pelasglar), Antik Galya'nın Kuzeybatısında, Sequan ve Matrona arasında kalan bölgede yaşamış olan Kelt ve Germen kökenli halk grubu. Asıl yaşam alanları Sen Nehri ve Ren Nehri arasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Menapiler</span>

Menapiler, Roma öncesi dönemde ve Romalılar döneminde Kuzey Galyada yaşamış bir Belgic kabilesi. Strabon ve Ptolemy'ye göre yaşadıkları yer Ren nehrinin ağzından Scheldenin güneyine kadar uzanan topraklardı.

<span class="mw-page-title-main">Eburonlar</span>

Eburonlar, Galyanın kuzeyinde, çoğunlukla Ren ve Maas nehirleri arasında ve Menapilerin doğusunda yaşamış olan Germen ya da Kelt kökenli antik kabile.

<span class="mw-page-title-main">Gergovia Muharebesi</span>

Gergovia Muharebesi, MÖ 52 yılında Galya'da, Arvernilerin en önemli kenti olan Gergovia çevresinde, prokonsül Jül Sezar komutasındaki Roma Cumhuriyeti ordusu ile Vercingetorix komutasındaki Galyalı güçler arasında yapılan savaş. Muharebeyi Galyalılar kazanmıştır. Asteriks çizgi romanında Gergovia'ya ve bu savaşa sık sık değinilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Alesia Muharebesi</span>

Alesia Muharebesi veya Alesia Kuşatması, MÖ 52 yılının Eylül ayında Mandubi kabilesinin en önemli kenti ve kalesi Alesia çevresinde yapılan savaş. Jül Sezar ve süvari komutanları Marcus Antonius, Titus Labienus ve Gaius Trebonius tarafından komuta edilen Roma Cumhuriyeti ordusu ile Avernilerin lideri Vercingetorix etrafında toplanmış olan Galyalı kabileler arasında yapılmıştır. Galyalılar ve Romalılar arasında meydana gelen son büyük çarpışmadır ve Galya Savaşlarında inisiyatifin Romalılara geçmesinin önünü açmıştır. Alesia Kuşatması, Sezar'ın en büyük askeri başarılarından biri olarak görülmektedir ve günümüzde bile Kuşatma savaşı ve Ablukanın klasik örneklerinden biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Avaricum Muharebesi</span>

Avaricum Muharebesi, antik Galya'da, günümüzde Bourges olarak bilinen kent yakınlarında yer alan bir tepe-kalesi, oppidumu savunmakta olan Vercingetorix komutasında Bitruglar ve Arveniler Galyalı kabilelerine karşı MÖ 52'de Romalı Galya Valisi Jül Sezar'ın yaptığı, şehir kuşatması ve şehrin Romalılar tarafından fethi. Bu şehir Romalılar eline geçirilince şehirde Romalılara karşı direnen hemen herkes ceza olarak Romalı askerler tarafından öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Germania Inferior</span>

Germania Inferior, Ren nehri'nin sol kıyısında, günümüz Hollandasının güney ve batısında ve Nordrhein-Westfalen'nın Ren nehrinin sol tarafında kalan topraklarını kapsayan Roma eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Germania Superior</span> Roma eyaleti

,

<span class="mw-page-title-main">Galyalılar</span> Kelt kökenli antik bir halk

Galyalılar, günümüzde genel olarak Fransa, Belçika, İsviçre ve İtalya’nın kuzey bölgelerini içeren Galya olarak tanımlanan bölgede Demir Çağından Roma Cumhuriyeti dönemine kadar yaşayan Kelt kökenli bir halktır.

<span class="mw-page-title-main">Bibracte Muharebesi</span>

Bibracte Muharebesi, MÖ 58 yılında Helvetler ile Jül Sezar komutasındaki altı Roma lejyonu arasında yapılan bir muharebe. Muharebe Galya Savaşları'nın başladığı yıl gerçekleşmiş ve savaşlar serisinin ikinci büyük muharebesi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Galya Savaşları</span> MÖ 58-50, Roma ile Galya kabileleri arasındaki savaşlar

Galya Savaşları çeşitli Galyalı kavimlere karşı Roma valisi Jül Sezar tarafından yürütülen bir seri askerî kampanyalar dizisidir.

<span class="mw-page-title-main">Uxellodunum Muharebesi</span>

Uxellodunum Muharebesi veya Uxellodunum Kuşatması, Galya Savaşları'nin son büyük muharebelesidir. MÖ 51 yılında Uxellodunum kalesinde Lucterius komutasında Cadurclar ve Drappes komutasındaki Senonlar Galyalı kabilelerin, Galya'yı fethih edip Romalılar Galya'y yönetiminde bir bölgeye çevirmek isteyen Jül Sezar'a karşı son direniş muharebesidir. Bu muharebe karar verici olarak bir Romalar galibiyeti ile son buldu.

<span class="mw-page-title-main">Arrar Nehri Muharebesi</span>

Arar Nehri Muharebesi, MÖ 58 Haziran başında antik Galya'da, günümüzde Saöne Nehri olarak bilinen nehir kenarından Atlas Okyanus'una büyük bir göç yapmakta olan Helvetler kabilesinin bir kısmı ile Romalı Galya valisi Jül Sezar komutası altında olan VII., VIII., IX. ve X. Roma Lejyonu askerleri ile yapılan bir muharebedir. Galya Savaşları adı ile bilinen savaş içindeki muharebelerden ilk önemli olanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Vosges Muharebesi</span>

Vosges Muharebesi, MÖ 58 Ekim'de antik Galya'da, Sekuanlar kabile devletinin başkenti olan Vesontio yakınlarında Vosges'lar bölgesinde Mulhouse yakınında bulunan küçük "Ochensfeld" yerleşkesi kenarında yapılan bir muharebedir. Bu muharebe Romalı Galya valisi Jül Sezar komutası altında Romalılar ile birkaç yıl önce Ren Nehri'ni geçerek Galya'ya Sekuanlar ve Aedular arasında savaşa Sekuanlara destek amacıyla giren ve onlardan toprak bağışı aldıktan sonra Sekuanlara arazilerinin (2/3)ini göç eden 120,000 Germenle birlikte yöneten Germanyalı Suebler kabilesi komutanı Ariovistus arasında yapılmıştır. Galya Savaşları adı ile bilinen savaş içindeki muharebelerden üçüncü önemli olanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Axona Muharebesi</span>

Axona Muharebesi, Mayıs MÖ 57 Roma Galya valisi olan Jül Sezar'ın Belçika Galyası'nda, Suesssion'lar kabilesi kralı Galba komutasında bir Galliler-Germenler savaşçılar ordusu ile yaptığı ve Romalıların galip geldiği bir muharebedir. 19. yüzyılda bu muharebe meydanın mevkinin modern Fransa'da Barry-au-Bac adlı bir kasabada bulunduğu ve Sezar'ın kampının da günümüzde bu kasabada bulunan "Mauchamp" adlı bir yerde bulunduğu tespit edilmiştir. Bu muharebede galip gelen Romalılar Suession'ların başkenti Noviodunum'u ellerine geçirmişler ve Haziran'da bu muharebede Belge'ler kabilelerin başkomutanı olan Suession'lar kabilesi kralı Galba'yı esir almışlardır. Jul Sezar hazırladığı "Galliya Savaşı" hakkında eserinde bu muharebesi Kitap II.7, II.8 ve II.10 bölümlerinde ele almaktadır.

Oktodurus Muharebesi, MÖ 57 - MÖ 56 kışında bir Galyalılar kenti olan Oktadurus mevkiinde ortaya çıkan bir muharebedir. Bu muharebenin ortaya çıkma nedeni Romalıların Alpler üzerinde bulunan Grand St Bernard Geçidi'ni kendilerine açmak istemelerindendir. Bu muharebe Romalıların galibiyet sağlaması ile sonuçlanmıştır. Fakat bu muharebeye yapan Romalı lejyonu için bu muharebe o kadar çetin olmuştur ki Romalı komutan bu lejyona geçitten ve Alplerden geri çekilme emrini vermek zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sabis Muharebesi</span>

Sabis Muharebesi, MÖ 57'de modern Kuzey Fransa'da bulunan modern "Saulzoir" mevkiinde Jul Sezar'ın komutası altında bulunan Roma Cumhuriyeti lejyonları ile başlarında Nerviler kabilesi bulunan bir birleşik Belgea kabileler grubu arasında yapılan muharebe. Bu muharebede Jul Sezar'in komutasındaki lejyonlar bir baskın saldırısına uğramışlar ve yenilmelerine ramak kalmış iken muharebeyi kendilerinin lehine çevirip galip gelmişlerdi. Jul Sezar kendinin yazdığı unlu De Bello Gallico kitabinin II. Kitabı'nın hemen hepsini bu muharebeye hasretmiştir. Sezar'in bu kitabında belirtildiği gibi Romalılar, gayet sebatli savunma, tecrübeli komutanlık ve takviye güçlerinin tam zamanında ulaşması nedenleri ile yüksek olasılıklı stratejik bir mağlubiyeti, bir taktik galibiyete çevirmeyi başarmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Nervii</span>

Nervii (Latin: Nervii, Fransızca: Nerviens), antik çağda büyük bir Belçika kabilesiydi. Bu kabile, bugünkü Belçika'nın kuzeyinde ve batısında, Meuse ve Schelde nehirleri arasındaki Galya Belgica bölgesinde geniş bir alanda yaşıyordu. Yakınlarında Menapyalılar, Aduatuci, Eburones, Remer, Bellovacs, Viromandus ve Atrebatlar gibi diğer kabileler bulunuyordu. Nervii'nin birkaç müşteri kabilesi vardı. Başkentleri, gelecekteki İmparator Tiberius'un muhtemelen MS 4 civarında ziyaret ettiği Bagacum'du.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.