İçeriğe atla

Temulin

Temulin
Hatun
Doğum1170
Dülün-Boldak, Moğolistan
Eş(ler)iPalchuk
Tam adı
Temulin
HanedanBörçigin
BabasıYesügey
AnnesiHöelin
DiniGöktengricilik

Temülin (1170-?) Yesügey ve Höelin'in kızı, Cengiz Han'ın (Temuçin)'in kız kardeşidir. 1170 yılında kabilelerinin dağıldığı sıralarda doğmuştur. Abisi Cengiz Han'ın kendisini çok sevdiği ve aynı annesi Höelin ve Börte gibi yakın olduğu bilinir. Palchuk adında bir Olkhun'ut savaşçısıyla evlenmiştir. Cengiz Han seferde iken kendisi, annesi Höelin ve Börte devlet işleriyle ilgilenmişlerdir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cengiz Han</span> Moğol İmparatorluğunun kurucusu ve ilk hükümdarı (1162–1227)

Cengiz Han,, Moğol İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk Kağanı olan Moğol komutan ve hükümdardır. Hükümdarlığı döneminde gerçekleştirdiği hiçbir savaşı kaybetmeyen Cengiz Han, dünya tarihinin en büyük askerî liderlerinden birisi olarak kabul edilmektedir. 13. yüzyılın başında Orta Asya'daki tüm göçebe bozkır kavimlerini birleştirip, bir ulus hâline getirerek Moğol siyasi kimliği çatısı altında toplamıştır. Cengiz Han, hükümdarlığı döneminde 1206-1227 arasında, Kuzey Çin'deki Batı Xia ve Jin Hanedanı; Türkistan'daki Kara Hıtay, Maveraünnehir; Harezm, Horasan ve İran'daki Harezmşahlar, Kafkasya'daki Gürcüler, Deşt-i Kıpçak'taki Rus Knezlikleri, Kıpçaklar ile İdil Bulgarları üzerine seferler yaptı. Bunların sonucunda Pasifik Okyanusu'ndan Hazar Denizi'ne ve Karadeniz'in kuzeyine kadar uzanan bir imparatorluk kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Abaka</span> İlhanlıların ikinci hükümdarı.

Abaka Han, Moğolca: Абаха/Абага хан (Khalkha Kiril), ᠠᠪᠠᠭ᠎ᠠ
ᠬᠠᠨ
(Geleneksel yazı)
İlhanlı hükümdarı. Cengiz Han'ın torunu ve İlhanlılar devletinin kurucusu Hülagû Han'ın ve Yesuncin Hatun'un oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Ögeday</span> Cengiz Hanın oğlu ve 2. Moğol imparatoru

Ögeday veya Ogeday, Cengiz Han'ın oğullarından biri ve halefi. Cengiz Han'dan sonra Moğol İmparatoru olmuş ve babasının yarım bıraktığı istilaları ve devlet düzenlemesini tamamlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cuci</span>

Cuci, Cengiz Han'ın en büyük oğlu. Bazı kaynaklarda Cuci Han olarak geçse de Cengiz Han'dan önce öldüğü için hanedan, kardeşleri ve oğullarıyla sürmüştür, kendisi han olmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Börçigin</span>

Börçigin, Cengiz Han ve ardıllarının üyesi olduğu boydur. Ayrıca "Altan Urug", yani "altın soy" ve Munkak olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Börte</span> Moğol İmparatorluğunun kurucusu Cengiz Hanın ilk eşi

Börte, Moğol İmparatorluğu kurucusu Cengiz Han'ın birinci karısı. Hayatı hakkında çok az şey bilinmektedir. Çok genç yaşta evlendiği ve kaçırıldığı bilinir. Kocasının onu kurtarmak için verdiği karar, dünyayı fethetme yolundaki en önemli kararlardan birisidir. Dört erkek üç kız çocuk dünyaya getirmiştir. Dört oğlunun isimleri şöyledir; Cuci, Çağatay, Ögeday, Tuluy. Cuci isimli oğlu kaçırıldığı sırada doğmuştur çocuğunun kimden geldiği belli değildir fakat bu hiç üstelenmemiştir. Moğolcada Cuci misafir anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yesügey</span> Moğol kabile şefi ve Cengiz Hanın babası

Yesüey Batur ya da Yesügey, Moğol kabile şefi ve daha sonraları Cengiz Han olarak bilinecek Temuçin'in babası.

<i>Moğolların Gizli Tarihi</i> Edebi Eser

Moğolların Gizli Tarihi Moğolca yazılmış en eski eserdir. Moğol tarihi ve dili hakkında bilinen en eski eser olarak kabul edilmektedir. Cengiz Han'ın ölümünden sonra tamamlanan eser, bilinen nüshalarına göre Çin yazısıyla Moğolca olarak yazılmış, Moğolca metnin hemen yanı başına da yine Çince karakterlerle sözcüklerin çevirileri verilmiştir. Cengiz Han ve Moğolların tarihini ele alan eser Çin'deki ilk Moğol hanedanının adı ile de anılmaktadır. Batı'da 1872'den beri tanınan eserin 1940'tan beri bütünlüklü, tam çevirileri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Tuğrul Han</span> Kerait Hanı

Tuğrul Han, veya Ong Han, diğer bir unvanı da Wang Han'dır. Daha sonraları Cengiz Han olarak bilinecek Temuçin'in babası Yesügey'in kan kardeşidir (anda). Temuçin'in ilk yıllarında Temuçin'e yardımcı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Höelin</span>

Höelin sonraları Cengiz Han olarak anılacak olan Temuçin'in annesi ve Moğol kabile şefi Yesügey'in eşi.

<span class="mw-page-title-main">Tuluy</span> Moğol İmparatorluğu naip yöneticisi

Tuluy, 1227-1229 yılları arasında Moğol İmparatorluğu’nun naip yöneticisi.

Yesui veya Yesüy, Cengiz Han'ın Tatar Kökenli eşi ve aynı zamanda Yesugen'in kardeşi olan Tatar kabile şefi Yeke Cheren'in kızıdır.

Shikhikhutug, Moğol İmparatorluğu'nun ilk yıllarında yüksek rütbeli bir kumandandı ve imparatorluğun kurucusu olan Cengiz Han'ın üvey kardeşiydi.

Borokhul, Cengiz Han'ın generallerinden biriydi.

Mukali, aynı zamanda Mukhali ve Mukhulai olarak da yazılır, Cengiz Han'ın emrinde güvenilir ve saygın bir komutan ve bir Moğol generaliydi. Moğollara sadakat yemini eden Celayir lideri Gü'ün U'a'nın oğlu, Büyük Han'a ve Moğol İmparatorluğu'na sadık hizmetleriyle kazandığı "Mukali" lakabıyla tanındı. Jin Çin'in işgali sırasında Mukali, Cengiz Han'ın ikinci komutanı olarak hareket etti ve Çin Genel Valiliği'ne terfi etti ve Cengiz Han Orta Asya'yı fethetmek için ayrıldıktan sonra büyük bir özerkliğe sahip oldu. Herhangi bir avantaj elde etmek için katliam yapmaya istekli olan birçok Moğol liderinin aksine, Mukali genellikle düşmanları daha uzlaşmacı yollarla arkadaş haline getirmeye ve Çin'deki Moğol imajını değiştirmeye çalıştı. Ögeday'ın hükümdarlığı zamanında (1229-1241), Moğol generallerinin olağanüstü yetenekli generallerinin en iyisi olarak görülüyordu. Çok sınırlı kaynaklara rağmen yenilmez sicili göz önüne alındığında, muhtemelen tarihin en büyük askeri komutanlarından biridir.

Hulan (忽兰) Cengiz Han'ın imparatoriçesi ve Cengiz Han'ın ikinci sarayının başıydı. Moğol İmparatorluğu'ndaki statüsü Büyük İmparatoriçe Börte'den sonra ikinci sıradaydı.

Cengiz Han, Moğol imparatoru Cengiz Han'ın hayatı ve fetihlerinin kurgulanmış bir anlatımını anlatan, Henry Levin tarafından yönetilen ve Ömer Şerif'in başrol oynadığı 1965 yapımı bir macera filmidir. Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri'nde 1965'te Columbia Pictures tarafından dağıtılan filmde ayrıca James Mason, Stephen Boyd, Eli Wallach, Françoise Dorléac ve Telly Savalas yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kasar (Cengiz Han'ın kardeşi)</span>

Kasar, Cengiz Han'ın üç erkek kardeşinden biriydi. Câmiu't-Tevârîh'e göre asıl adı Jo'chi idi ve cesaretli biri olduğundan dolayı Kasar (Khasar), yay kullanımı konusunda yetenekli olduğu için de Habutu Kasar lakabını aldı.