İçeriğe atla

Temeşvar Kuşatması (1716)

Temeşvar Kuşatması, 1716-1718 Osmanlı - Avusturya Savaşı sırasında 31 Ağustos - 12 Ekim 1716 tarihleri arasında meydana geldi. Petrovaradin Muharebesi'ni kazanan Savoy Prensi Eugen liderliğindeki Habsburg ordusu, 1552'den beri bir Osmanlı kalesi ve Banat'in başkenti olan bölgedeki son Türk kalesi Temeşvar'ı ele geçirmeyi başardı. Garnizon 43 gün süren bir kuşatmadan sonra teslim oldu. Şehir Macaristan Krallığı yönetimine devredildiği 6 Haziran 1778'e kadar askeri yönetimin kontrolünde kaldı.

Habsburgluların Temeşvar kuşatmasının planı.

Sonrası

12 Ekim günü saat 11:30'da bir burçta beyaz teslimiyet bayrağı çekildi.[1][2][3][4] Teslim olma şartları şunlardı:[5][6][7][8][9]

Temeswar'ın fethi. Monografi c. 1720
  • Osmanlı ordusu aileleri ve eşyalarıyla gidebilecek;
  • Osmanlı ordusu silahlarıyla yola çıkarak sekiz etapta Belgrad'a gidebilecek; (Timiş Nehri – Șag – Cebel – detay – Margita – Alibunar – Pançevo – Borca – Zemun);
  • Osmanlı ordusuna ulaşım için 7 bin vagon verilecek – Gerçekte 1.000 adet sağlandı;
  • Osmanlı ordusuna yol boyunca makul, uygun bir fiyata yiyecek sağlanacak;
  • Osmanlı ordusu konvoyu yoldaki saldırılara karşı güvende olacaktı;
  • Osmanlı ordusu savaş ganimeti sayılan top ve mühimmatı almayacak;[10][11]
  • Diğer tüm bireylerin gitmesine veya kalmasına izin verilecek – Habsburg kaçakları dışında kalan Rumen, Sırp, Ermeni, Yahudi ve Çingeneler;
  • Kuruçların da gitmesine veya kalmasına izin verilecek;

Osmanlı ordusu 17 Ekim'de kaleyi terk etti. Kale komutanı Mustafa Paşa, kuvvetlerin geri çekilmesine olanak sağlandığı için şehzadeye bir at hediye etti.[12] Ertesi gün, Savoylu Eugen, Timişoara Kalesi'ne girdi. Timişoara'da 466 Rumen ve Ortodoks Sırp ile birlikte 144 Yahudi ve 35 Ermeni kaldı.[2][10][13]

Kaynakça

  1. ^ Hațegan, Cronologia..., pp. 307–310
  2. ^ a b Hațegan, Istoria..., pp. 60–62
  3. ^ Szentkláray, Temesvár ostroma, Általános roham
  4. ^ Hațegan, Prin Timișoara..., p. 204
  5. ^ Preyer, Monographie..., pp. 184–185
  6. ^ Hațegan, Prin Timișoara..., pp. 206–209
  7. ^ Szentkláray, A kapituláczió, A török elvonulása
  8. ^ Ilieșiu, Monografia..., pp. 65–73
  9. ^ Hațegan, Istoria..., pp. 62–63
  10. ^ a b Hațegan, Cronologia..., p. 312
  11. ^ Hațegan, Prin Timișoara..., p. 187
  12. ^ Prince Eugene of Savoy: Ascent. Prinz Eugen von Savoyen: eine Biographie (Almanca). Verlag für Geschichte und Politik. 1963. 23 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2022.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  13. ^ Ilieșiu, Monografia..., p. 73

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">93 Harbi</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında 1877-1878 yılları arasında yapılmış savaş

93 Harbi ya da 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı padişahı II. Abdülhamit ve Rus çarı II. Aleksandr döneminde yapılmış olan bir Osmanlı-Rus Savaşı'dır. Rumi takvime göre 1293 yılına denk geldiğinden Osmanlı tarihinde 93 Harbi olarak bilinir. Hem Osmanlı Devleti'nin batı sınırındaki Tuna (Balkan) Cephesi'nde, hem de doğu sınırındaki Kafkas Cephesi'nde savaşılmıştır. Savaşa hazırlıksız yakalanan Osmanlı Devleti, çok ağır bir yenilgi almıştır. Savaşın başlıca sebepleri; Osmanlı Devleti'nde yaşanan azınlık isyanları, Rusya ve Batı Avrupa ülkelerinde, Osmanlı Devleti'nde yaşayan Hristiyanların insan haklarının çiğnendiği konusunda oluşan tek taraflı kamuoyu, Rusya'nın Balkanlardaki genişleme siyaseti, Romanya ve Bulgaristan'ın bağımsızlık istekleri ve Panslavizm akımıdır. Avrupa'nın büyük güçleri savaşı önlemek için İstanbul'da Tersane Konferansı'nı toplamışlar, ancak Osmanlı Devleti'ne yaptıkları taleplerin reddedilmesi üzerine savaş patlak vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pasarofça Antlaşması</span>

Pasarofça Antlaşması, 1715-1718 Osmanlı-Avusturya-Venedik Savaşı'na son veren, yukarı Sırbistan, Belgrad ve Banat yaylasının Avusturya'ya; Dalmaçya, Bosna ve Arnavutluk kıyılarının Venedik'e verilmesi, Mora Yarımadası'nın Osmanlılarda kalması gibi maddeler içeren 21 Temmuz 1718'de imzalanan antlaşmadır. Antlaşma, Osmanlı Sultanı III. Ahmed (1703-1730) zamanında, Mora-Tuna kavşağında Sırbistan'ın Pasarofça kasabasında yapıldı.

Hacı Halil Paşa, III. Ahmed saltanatında, 5 Ağustos 1716 - 26 Ağustos 1717 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Temeşvar</span> Romanyada belediye ve şehir

Temeşvar, Romanya'nın batı kesiminde, Temeş ilinin merkezi şehir. 2011 yılı itibarıyla Romanya'nın üçüncü büyük şehri olan Temeşvar, sosyal, ekonomik ve kültürel olarak Batı Romanya'nın ana merkezidir. Belgrad'ın yaklaşık 130 km kuzeydoğusunda, akışı kanallarla düzenlenmiş Bega Nehri'nin kıyısında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Romanya Devrimi</span> Aralık 1989da Çavuşeskunun iktidardan indirilmesi için halk ve Rumen ordusu tarafından gerçekleştirilen devrim

Romanya Devrimi, Aralık 1989'da Romanya devlet başkanı Nikolay Çavuşesku'nun iktidardan indirilmesi için halk ve Rumen ordusu tarafından gerçekleştirilen devrimdir. Romanya, Doğu Blokundaki sosyalist rejimlerin yıkıldığı sırada iktidarın kanlı bir yöntemle değiştiği tek ülke oldu.

<span class="mw-page-title-main">Haçova Muharebesi</span>

Haçova Meydan Muharebesi, 24-26 Ekim 1596 tarihleri arasında Osmanlı ordusunun Avusturya Arşidüklüğü ve Erdel Prensliği kuvvetlerine karşı kazandığı bir zaferdir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Kutsal İttifak savaşları</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Kutsal İttifak (Habsburg İmparatorluğu, Polonya-Litvanya, Venedik, Rusya) arasında yapılan ve ittifakın zaferiyle sona eren bir dizi savaş (1683-1699)

Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları (1683-1699), Osmanlıların II. Viyana Kuşatması'nda başarısızlığa uğramasından cesaret alan bir grup Avrupa ülkesinin Kutsal İttifak adı altında birleşip Osmanlılara karşı giriştikleri ve bu ülkelerin Macaristan, Ukrayna ve Dalmaçya'da hâkimiyet kurup Balkanlar'daki Osmanlı hâkimiyetine büyük darbe vurmaları ile sonuçlanmış bir savaşlar dizisidir. Osmanlı tarihinde Felaket Seneleri veya Küçük Kıyamet olarak da geçer. Avrupa tarihinde ise genelde Büyük Türk Savaşı olarak bahsedilir.

<span class="mw-page-title-main">Racova Muharebesi</span>

Racova Muharebesi veya Vaslui Muharebesi, 10 Ocak 1475'te Boğdan Prensliği komutanı III. Ştefan ile Osmanlı Devleti komutanı Hadım Süleyman Paşa arasında yapılmıştır. Hadım Süleyman Paşa zamanın Rumeli beylerbeyiydi. Savaş, Podul Înalt ile Vaslui kenti arasında Racova adı verilen bir ovada Boğdan'da yapılmıştır. Bu bölge günümüzde Romanya sınırları içerisindendir. Osmanlıların kuvvetleri, 40.000 Boğdanlı askerle karşılaştı. Boğdan kuvvetlerinde takviye birlikler de yer alıyordu. Adları Kronika Polska olan bu birlikler 40.000 kişilik Boğdan ordusunu desteklediler.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Balkan Savaşı</span> Balkan Birliği ile Osmanlı Devleti arasında 7 Ekim 1912-30 Mayıs 1913 tarihleri arasında gerçekleşen savaş

Birinci Balkan Savaşı, 7 Ekim 1912-30 Mayıs 1913'te Bulgaristan Krallığı, Sırbistan Krallığı, Yunanistan Krallığı ve Karadağ Krallığı'ndan oluşan Balkan Birliği'nin Osmanlı Devleti'ne karşı başlattığı savaş. Bu savaş ile Balkan devletleri, Osmanlı Devleti'nin Balkanlardaki topraklarının büyük bir bölümünü ele geçirmiştir. Bu savaş sonucunda Osmanlı Devleti Edirne ve Kırklareli'ne kadar olan Midye-Enez Hattı'nın batısındaki tüm topraklarını Balkan devletlerine bırakmak zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Kanije Savunması</span> Sayı üstünlüğü olmasına rağmen Haçlıların Tiryaki Hasan Paşa tarafından bozguna uğratıldığı kuşatma

Kanije Savunması, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı sırasında, 1601 yılında 73 gün boyunca Kanije Kalesini kuşatan Habsburg Ordusuna karşı Osmanlıların yaptığı savunma ve karşı saldırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Petrovaradin Muharebesi</span> 1716da Osmanlı ordusu ile Avusturya ordusu arasında yaşanmış meydan muharebesi

Petrovaradin Muharebesi, 5 Ağustos 1716 tarihinde bugünkü Sırbistan’ın Novi Sad bölgesinde Osmanlı ordusunun Avusturya ordusu karşısında yaptığı bir meydan muharebesidir. Savaşı Avusturya ordusu kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1735-1739 Osmanlı-Rus Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Rus Çarlığı & Avusturya Arşidüklüğü arasında 1735-1739 yılları arasında yapılmış savaş

1735-1739 Osmanlı-Rus-Avusturya Savaşı, Rusya'nın Osmanlı Devleti'ne ait Azak ve Kılburun kalelerini işgal etmesiyle çıkan ve Rusya ile müttefiklik anlaşması yapan Avusturya ordularının da üç koldan Bosna, Balkanlar ve Eflak üzerinden hücum etmesiyle başlayan bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Lipova, Arad</span>

Lipova veya Lipva, Romanya'nın batısında, Arad bölgesinde bir kasabadır. Tarihî Transilvanya bölgesinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Ráckeve</span> Macaristanʼda bir kent

Ráckeve Macaristan'ın Pest ili bölgesinde, Csepel Adası' nda bulunan bir kasabadır.

Temeşvarlı Osman Ağa, Osmanlı subayı ve öz yaşam öyküsü yazarıdır. Bir savaş esiri olarak Habsburg Avusturya'sındaki maceralarını yazmıştır. Osmanlı dönemi Türkçesinde türünün tek örneğidir. Temeşvar'da(Çağdaş zamanlarda Timişoara, Romanya) Sırp kökenli bir Osmanlı olarak doğmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Banat İsyanı</span>

Banat İsyanı, Banat'taki Ayaklanma, Sırp Ortodoks piskoposu Vršac'lı Teodor ve Sava Temišvarac tarafından Temeşvar Eyaleti'nde Osmanlılara karşı düzenlenen ve yönetilen bir isyandı. Ayaklanma, Uzun Türk Savaşı'nın ilk aşamasında, 1594'te patlak verdi ve Osmanlı ordusu tarafından ezilmeden önce bölgedeki birçok kasabayı hızla ele geçirmeyi başaran sayıları 5.000 kadar olan yerel Sırplar tarafından savaşıldı. Osmanlılar misilleme olarak Ortodoks azizi Sava'nın naaşlarını yaktı. Kısa ömürlü olmasına rağmen gelecekteki isyanlara ilham kaynağı oldu.

<span class="mw-page-title-main">1848 Macar Devrimi</span>

1848 Macar Devrimi, Macaristan'da 1848-1849 Macar Devrimi ve Bağımsızlık Savaşı olarak da bilinir. 1848'deki birçok Avrupa Devriminden birisi ve 1848'de Habsburg bölgelerindeki diğer devrimler ile yakından bağlantılıdır. Devrim başarısız olmasına rağmen, Macaristan'ın modern tarihindeki en önemli olaylardan biridir ve modern Macar ulusal kimliğinin temel taşını oluşturur. Devrimin patlak vermesinin yıldönümü olan 15 Mart, Macaristan'ın üç ulusal bayramından biridir.

<span class="mw-page-title-main">1716-1718 Osmanlı-Avusturya Savaşı</span>

1715-1718 Osmanlı-Avusturya Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu'nun Karlofça Antlaşması'yla kaybettiği toprakları geri almak amacıyla savaştığı ancak başarısızlıkla sonuçlanmış bir savaşlar dizisidir. Kanuni döneminde başlayan Osmanlı-Avusturya ilişkilerinin temelinde Macaristan'a hakim olma isteği yatıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya-Osmanlı Savaşı (1716–1718)</span>

Avusturya-Osmanlı Savaşı Habsburg Hanedanı ile Osmanlı Hanedanlığı arasında geçti. Karlofça Antlaşması Osmanlı için kabul edilebilir bir uzun süreli bir anlaşma değildi. Karlofça Antlaşması'dan on iki yıl sonra, Türkler, uzun süredir II. Viyana Kuşatması'ndaki yenilginin intikamını alma umuduyla harekete geçti. İlk olarak, Türk Sadrazamı Baltacı Mehmed Paşa'nın ordusu, Prut Savaşı'nda Büyük Petro'nun Rus Ordusunu mağlup etti. Daha sonra yeni Sadrazam Silahdar Damat Ali Paşa liderliğinde Osmanlı ordusu Osmanlı-Venedik Savaşı'nda, Mora Yarımadası'nı yeniden fethetti. Mora Yarımadası'nın kaybından sonra Venedikliler, Karlofça Antlaşması'nın garantörü olan Avusturya'dan yardım talep etti ve Avusturya olumlu yanıt verdi. Bunun üzerine Osmanlı İmparatorluğu Avusturya'ya savaş açtı.

<span class="mw-page-title-main">Rákóczi Bağımsızlık Savaşı</span>

Rákóczi Bağımsızlık Savaşı (1703–11), Habsburgların Macaristan üzerindeki egemenliğini sona erdirmeye yönelik ilk önemli girişimdi. Savaş, bir grup soylu, zengin ve üst düzey aydın tarafından yürütüldü ve II. Francis Rákóczi tarafından yönetildi ve istifa eden askerler ve köylüler soyluların yanında savaştı. Ayaklanma başarısız oldu ve Szatmár Antlaşması ile sona erdi; ancak Macar soyluları Macar çıkarlarını kısmen karşılamayı başardı.