Karl Marx, 19. yüzyılda yaşamış Alman filozof, politik ekonomist ve bilimsel sosyalizmin kurucusu. Bir müddet gazetecilik de yapan Marx, iktisadi ve beşerî konularda eleştirel fikirler ve tespitler ortaya koymuştur.
Uluslararası Çalışma Örgütü ya da ILO, ülkelerdeki çalışma yasalarında ve bu alana ilişkin uygulamalarda standartları geliştirmek ve ileriye götürmek gibi bir amaçla kurulan kuruluştur. Merkezi İsviçre'nin Cenevre kentinde bulunmaktadır.
Anarko-komünizm, komünist anarşizm, anarşist komünizm ya da liberter komünizm; kapitalizmin ancak toplumsal bir devrimle ortadan kalkacağını ve bunun da sınıf eksenli bir mücadeleyle gerçekleşeceğini, sosyalist akımların aksine komünal hayat düzenine erişebilmek için sosyalist devrimi ve devletin proletarya tarafından ele geçirilmesini değil, doğrudan komün hayata geçilmesi gerektiğini savunan ideoloji. Marksistlerden farklı olarak devrimden sonra iktidarın devletin tekelinde toplanmasına karşı çıkar. Bunun devlet iktidarına sahip olanlar ve olmayanlar arasında ayrışmaya yol açacağını, iktidara sahip olanların yozlaşacağını ve toplumun çıkarına göre davranmak yerine iktidarlarını koruma, kuvvetlendirme yoluna gideceklerini savunur. Anarşist komünistler bunun yerine tüm kararların toplumun tamamının katılımıyla alınmasını savunur.
Burjuva; köylü, işçi ya da soylu sınıfına dahil olmayıp, sosyal statüsünü ve gücünü, eğitiminden, işveren konumundan ve zenginliğinden alan kentli kişi. Bu kimselerin oluşturduğu sosyal sınıfa burjuvazi denir. Bu kavram Karl Marx ve Friedrich Engels tarafından yazılan Komünist Manifesto'da "kapitalist orta sınıf" anlamında kullanılmıştır. Zaman zaman eleştirel olarak "materyalist veya basmakalıp uygulamalara sadık" anlamında kullanılır.
Ticaret hukuku, hukukun, ticaretle ilişkili tüm mevzuatı kapsayan bir alt dalıdır. İşletmeler, tacirler, bireyler arasındaki ticari ilişkileri, alışverişi ve tarafların haklarını düzenler.
Paul Lafargue ; Fransız uyruklu düşünür ve eylem adamı. Küba'nın Santiago kentinde doğdu. Dokuz yaşındayken ailesiyle birlikte göçtüğü Fransa'da Tıp Akademisi'ne yazıldı. Üniversitede, kralcı hükûmete karşı giderek genişleyen gençlik devinimine katıldı. Yine aynı dönemde yoğun bir okuma uğraşına daldı. Hegel'den Feuerbach'a, Fourier'den Comte'a kadar pek çok düşünürün yapıtlarını okumasına karşın, özellikle Proudhon'dan etkilendi.
İşçi hakları, işçi ve işveren ilişkisinde, işçilere tanınan ve insan hakları kapsamına giren yasal haklardır. 1848 de Karl Marx ve Friedrich Engels ile hiddet bulan işçi ve emekçilere gerekli yetki, haklarının verilmesi gerektiğini savunmuşlardır.
Ücretli kölelik ya da maaşlı kölelik, kişilerin yaşamlarını sürdürmek için belli bir ücret karşılığı çalışmak zorunda olması durumunda kullanılan bir terimdir. Kişi ücretli olarak çalışıyor, ama yine de geçimini güçlükle sağlıyorsa ve çalışma - geçimini sağlama döngüsünü sürdürebilmesi için mutlaka çalışmaya devam etmesi gerekiyorsa o zaman ücretli bir kölelikten bahsedilebilir.
Lysander Spooner, Amerikalı politik düşünür, deneme ve kitapçık yazarı, üniteryen, kölelik karşıtı, bireyci anarşist, hukuk kuramcısı, sosyalist Birinci Enternasyonal'in bir üyesi ve girişimcidir.
İş veya çalışma, insanların kendilerinin, başkalarının veya toplumun ihtiyaç ve isteklerini karşılamak için yaptığı amaçlı bir faaliyettir. Ekonomi bağlamında iş, ekonomide diğer üretim faktörleri ile birlikte mala ve hizmete katkıda bulunan insan faaliyetidir.
Ücretli emek, işçi ile işveren arasındaki sosyoekonomik ilişkilerde işçinin emeğini resmî veya gayriresmî bir iş sözleşmesi kapsamında satmasıdır. İşlemler genellikle ücretlerin piyasa tarafından belirlendiği emek piyasalarında gerçekleşir.
Jenny Laura Marx, Karl Marx ve Jenny von Westphalen'in ikinci kızlarıydı. 1868'de Paul Lafargue ile evlendi. Lafargue'ler 1911'de birlikte intihar ettiler.
Çalışma ekonomisi, ücretli işçi pazarının etkinliğiyle dinamiğini anlamaya çalışan iktisat dalıdır. Emek pazarları işçilerle işverenlerin karşılıklı etkinliğiyle çalışır. Emek pazarının talep yanını işverenler, arz yanını işçiler oluşturur.
Tembellik, faaliyet yeteneğine sahip olunmasına rağmen efor sarf etmede isteksizliktir. Genellikle küçük düşürücü bir terim olarak kullanılır; tembel olarak görülen bir kişi için "miskin", "tembel teneke", "ağustos böceği" gibi söylemler de kullanılır.
Dayanışmacı sendikacılık, işçilerin şirketlere ve kurumlara karşı hükûmet veya ücretli temsilcilerinden bağımsız olarak stratejilerini kendileri belirlediği anarko-sendikalist bir emek organizasyonu modeli.
Sovyetler Birliği'nde 1956-1962 ücret reformu, Nikita Kruşçev'in Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri olduğu döneme tekabül eden 1956-1962 yılları arasında Sovyetler Birliği'nde gerçekleşen ücret sistemindeki reformdur. Ana amaç, Josef Stalin döneminde Sovyetler Birliği ekonomisinde uygulanan üretim kotalarında belirtilen miktarı aşan üretim yapmaya yönelik ekonomi politikası yerine daha verimli bir mali teşvik sistemi oluşturulmasıydı.
Marksist iktisat veya Marksist iktisat okulu, politik iktisadi düşüncenin heterodoks bir okuludur. Temelleri Karl Marx'ın ekonomi politik eleştirisine kadar uzanmaktadır. Bununla birlikte, ekonomi politik eleştirmenlerinin aksine, Marksist iktisatçılar ekonomi kavramını ilk bakışta kabul etme eğilimindedir. Marksist ekonomi birkaç farklı teoriden oluşur ve bazen birbirlerine karşıt olan birden fazla düşünce okulunu içerir; birçok durumda Marksist analiz diğer ekonomik yaklaşımları tamamlamak veya desteklemek için kullanılır. Ekonomik olarak Marksist olmak için siyasi olarak Marksist olmak gerekmediğinden, iki sıfat eşanlamlı olmaktan ziyade kullanımda bir arada bulunur: Anlamsal bir alanı paylaşırken, aynı zamanda hem yananlamsal hem de düzanlamsal farklılıklara izin verir.
Kaynakça/Ayrıntılı bilgi için:
Yıllık izin, devlet tarafından verilen sosyal hak. Kanunlar ile korunan, işveren ya da çalışan tarafından vazgeçilmesi mümkün olmayan bir izin türü. İşverenler tarafından çalışanlara verilen ücretli izin süresi'dir.
Emek sömürüsü, en geniş anlamıyla bir failin diğer bir failden haksız menfaat sağlaması olarak tanımlanan bir kavramdır. İşçiler ve işverenleri arasında bir güç asimetrisine veya eşit olmayan değer alışverişine dayanan adaletsiz bir sosyal ilişkiyi ifade eder. Sömürü hakkında konuşurken, sosyal teoride tüketimle doğrudan bir ilişki vardır ve geleneksel olarak bu ilişki, sömürüyü, aşağı konumları nedeniyle başka bir kişiden haksız bir şekilde yararlanmak ve sömürene güç vermek olarak etiketler.
