İçeriğe atla

Tell Kurdu Höyüğü

Arkeolojik Höyük
Adı:Tell Kurdu Höyüğü
il:Hatay
İlçe:Reyhanlı
Köy:Kürttevekkeli
Türü:Höyük
Tahribat:
Tescil durumu:Tescilli[1]
Tescil No ve derece:
Tescil tarihi:
Araştırma yöntemi:Kazı

Tell Kurdu Höyüğü, Antakya'nın kuzeydoğusunda, Reyhanlı'nın kuzeybatısında günümüzdeki adıyla Kürttevekkeli mahallesinin altında yer alan bir höyüktür. Yayvan ve büyük bir tepedir. Tepe olarak 15 hektarlık bir alanı kaplamaktadır. Amik Ovası'ndaki Kalkolitik Çağ yerleşmelerinin en büyüğü olarak görülür.[2]

Kazılar

Höyükte, Chicago Üniversitesi Doğu Bilimleri Enstitüsü'nün Hatay civarında 1932-38 yıllarında yaptığı çalışmalarda Prof. Dr. Robert Braidwood başkanlığında kazılmıştır.[2] Daha sonra yine aynı araştırmanın devamı olarak yapılan çalışmalarda, 1996-2001 yılları arasında Doç. Dr. Aslıhan Yener başkanlığında ikinci kazı çalışmaları yapılmıştır.[3]

Tabakalanma

Kazılarda, 45 metrekarelik bir alanda Amik Ovası C evresi, 20 metrekarelik bir alanda Amik Ovası D evresi, 153,5 metrekarelik bir alanda Amik Ovası E evresi yerleşmeler saptanmıştır. Bu tabakaların üstünde küçük Roma ve Orta Çağ yerleşmeleri yer almaktadır. Amik Ovası E evresinden sonra höyüğün büyük ölçüde terk edildiği düşünülmektedir. Güneyde yer alan yerleşmede MÖ 5. binyıla tarihlenen bir Obeyd Kültürü'yle çağdaş Kalkolitik Amik Ovası E (MÖ 4800 – 4300) seramiği çokça bulunmaktadır. Kuzey kesimde ise Amik C (MÖ 5500 -5000) ve Halaf Kültürü çanak çömleği belirlenmiştir.[2]

Buluntular

Kuzey kesimde Amik Ovası C evresine tarihlenen bir yapı kompleksi sokakların iki yanında birbirine bitişik avlu ve evlerden oluşmaktadır. Bu kompleksin farklı kesimlerinde, farklı tür evler olduğu belirtilmektedir. Bir kısımda nişli ve payandalı, duvarları sıvalı evler çoğunluktayken, aynı sokağın karşısında küçük, tek odalı ve sıvasız evler bulunmaktadır.[2]

Kazılarda ele geçen organik kalıntıların incelenmesi, yerleşme sakinlerinin kuzu, koyun, sığır, domuz ve yayın balığı eti yedikleri, buğday, arpa ve nohut yetiştirdiklerini göstermektedir.[4]

Tahribat durumu

Höyüğü oluşturan iki tepe üzeri tarım yapılmak için düzlenmiş, iki tepe arası doldurulmuştur. Güneydeki tepenin doğu ve batısı kesilmiştir.[1] Reyhanlı İlçesi'ndeki diğer höyükler gibi, özellikle son yıllarda fazlasıyla tahrip olmuştur.[2] Tarım faaliyetleriyle koruyucu üst tabakasını kaybeden höyükte arkeolojik katmanlar yüzeyin hemen 20–40 cm. altından başlamaktadır. Bu durumda höyükteki kültür tabakaları erozyon ve yağmurun etkisiyle sürekli zarar görmektedir.[5] Höyük, 2000 yılında kamulaştırılarak korumaya alınmıştır.[4]

Değerlendirme

Höyükteki en erken yerleşmelerle birlikte göz önüne alındığında höyüğün MÖ 6. ve 5. binyıllarda (MÖ 5900 – 4700) iskan gördüğü ifade edilmektedir. Yerleşmede Mezopotamya kültürlerinin etkisi izlenmekte olmakla birlikte yerel kültürlerin de mimari, çanak çömlek ve diğer buluntu gruplarında belirgin rol oynadığı görülmektedir. Diğer yandan Anadolu ve Levant kültürlerinin etkileri ortaya çıkmaktadır.[4]

Halaf Kültürü çekirdek bölge olan Kuzey Irak'taki yerleşmelerin 1-2 hektarlık küçük yerleşmeler olmasına ve karmaşık bir sosyal organizasyonun henüz gelişmemiş bulunmasına karşın, Domuztepe Höyüğü'ndeki gibi Tell Kurdu'da da 15-20 hektarlık alana yayılan ve karmaşık bir sosyal organizasyona işaret eden bu Halaf yerleşmeleri dikkat çekicidir. Bu kazılar, Halaf Kültürü'nün yeniden tanımlanmasını gerektirmektedir.[4]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b "TAY – Yerleşme Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2012. 
  2. ^ a b c d e TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.<
  3. ^ "Nederlands Instituut In Turkey". 8 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2012. 
  4. ^ a b c d http://www.hatay.gov.tr/ortak_icerik/hatay/gezelim/telkurdu/telkurdu.htm[] Hatay Valiliği
  5. ^ 2001 Tell Kurdu Kazıları 21 Kasım 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Nederlands Instituut In Turkey

İlgili Araştırma Makaleleri

Pirot Höyük ya da İkiz Höyük, Malatya ilinin yaklaşık 42 km. doğusunda yer alan bir höyüktür. Adını, hemen yakınında bulunan Kıyıcak köyünden almıştır.

Türbe Höyük, Siirt il merkezinin 27 km. güneybatısında yer alan bir höyüktür. Botan Çayı'nın Dicle'ye katıldığı bölgenin yaklaşık 6 km. kuzeyinde, Botan Vadisi'nde, dere kıyısındadır. Boyutları yaklaşık 100 x 40 metredir.

Yunus Höyük, Gaziantep il merkezinin güneydoğusunda yer alan bir höyüktür.

<span class="mw-page-title-main">Halaf kültürü</span>

Halaf Kültürü, Kuzey Mezopotamya'nın Çanak Çömlekli Neolitik Çağ'ında, Tell Halaf'da kesintisiz olarak gelişen bir tarihöncesi kültürdür. Tell Halaf yerleşimi, MÖ 6.000 civarı ile MÖ 5.400 arasında Halaf Dönemi olarak adlandırılan bir dönem boyunca gelişmiştir. Halaf Kültürü'nü yine aynı bölgede Obeyd Kültürü izlemiştir. Halaf Kültürü adını, günümüzde Türkiye – Suriye sınırının hemen güneyinde yer alan ve Erken Kalkolitik Çağ'a tarihlenen Tell Halaf yerleşiminden almaktadır. Halaf Kültürü'nün Samarra ve Hassuna kültürlerinden kaynaklanmadığı ama onlardan etkilendiği görüşü hakimdir.

Tilkitepe Höyüğü ya da eski kaynaklarda Şamramaltı Van il merkezinin 7 km. güneybatısında yer alan bir höyüktür. Günümüzde Van Havaalanı sınırları içinde olup kısmen havaalanı olarak kullanılmaktadır. Höyük 55 metre çapında, 6-7 metre yüksekliğindedir.

<span class="mw-page-title-main">Coba Höyük</span>

Coba Höyük, Gaziantep il merkezinin yaklaşık 45 km. batı kuzeybatısında, eski adı Keferdiz olan Sakçagözü bucağına 3 km. mesafede yer alan bir höyüktür. Orta boy bir höyük olan Coba Höyük, 140 x 90 metre boyutlarında ve 9 metre yüksekliğinde bir tepedir. Bazı arkeolojik metinlerde Sakçegözü ya da Sakçagözü olarak de geçen höyük bu adı, İslahiye Ovası'nın devamı olan Sakçagözü Ovası'ndan almıştır. Ova, Amanos Dağları ve Sof Dağı'ndan kaynaklanan ve güneyde Asi Nehri'ne dökülen küçük derelerin yer aldığı verimli bir ovadır.

Akarçay Tepe Höyük ya da Akarçay Höyük, Şanlıurfa il merkezinin batısında, Birecik ilçesinin 15 km. güneyinde bulunan bir höyüktür. Yaklaşık 350 x 150 metre büyüklüğündeki höyük 6 metre yüksekliktedir. Çanak çömlek yayılımına göre yerleşmenin 2,9 hektarlık bir alana yayıldığı belirtilmektedir.

Tepecik / Makaraz Tepe Höyüğü, Elazığ İl merkezinin yaklaşık olarak 31 km. doğusunda, günümüzde Keban Baraj Gölü suları altında kalmış olan bir höyüktür. Höyüğün asıl ismi Makaraz Tepe'dir. Fakat arkeolojik yazında daha çok Tepecik olarak geçmektedir. Tepe, 200 metre çapında olup 16-17 metre yüksekliktedir.

Tülintepe Höyüğü, Keban Baraj Gölü suları altında kalmadan önce Elazığ il merkezinin 21 km. doğusunda yer almış olan bir höyüktür. Höyük 250 x 200 metre boyutlarında ve 20 metre yüksekliğindeydi.

Ilıpınar Höyüğü, Bursa İl merkezinin kuzeydoğusunda, Orhangazi İlçesi'nin yaklaşık 2 km. güneyinde, İznik Gölü'nün 2 km. batısında yer alan bir höyüktür. Yerleşim alanı 2,5 hektar olup tepenin çağı 250 metredir. Yüksekliği 3 metreden 10 metreye değişmektedir. Höyükte ilk yerleşmenin günümüzden 8 bin yıl önce gerçekleştiği ileri sürülmektedir. İlk yerleşimcilerin Orta Anadolu'dan 10-15 aile olarak gelip yerleştikleri düşünülmektedir. Höyüğün ilk yerleşmede dahi eksiksiz bir tarım ekonomisine sahip olduğu anlaşılmaktadır. Şimdilik, bölgede tarıma başlanılan ilk yerleşim olarak görülmektedir.

Menteşe Höyüğü, Bursa İl merkezinin doğu-kuzeydoğusunda, Menteşe Köyü'nün yaklaşık 500 metre güneybatısında yer alan bir höyüktür. Höyük, Yenişehir Ovası'nın kuzeybatısında olup, 100 x 4 metre boyutlarındadır. Ilıpınar Höyüğü'ne 25 km. mesafededir. Yakın zamanlara kadar tepenin birkaç yüz metre mesafesinde bataklık bir alan vardı. Bu bataklık alan antik çağlarda geniş bir alana yayılmış bir göldü. Höyük'te ele geçen buluntular İznik Müzesi'nde sergilenmektedir.

Kazane Höyük, Şanlıurfa ili'nin yaklaşık 4 km. güneydoğusunda yer alan bir höyüktür. Bölgede topraktaki organik kalıntılar üzerinde yapılan araştırmalara göre MÖ 3. binyılın ortalarında ovada kamış, saz ve ot türleri yönünden yoğun bir bitki örtüsü olduğu anlaşılmaktadır. İklim, daha yağışlı bir iklim olmalıdır. Çevredeki tepeler muhtemelen ormanlıktı.

Kusura Höyük, Afyon İl merkezinin 55 km. güneybatısında, Sandıklı İlçesi'nin 12 km. güneyinde, Kusura Köyü'nün hemen batısında yer alan bir höyüktür. Tepe 400 metre çapında, 14 metre yüksekliğindedir.

Tell el Cüdeyde Höyüğü, Antakya İl merkezinin güneydoğusunda, Reyhanlı İlçesi'nin yaklaşık 2 km. güneydoğusunda yer alan bir höyüktür. Tell el Cüdeyde Amik Ovası'nın büyük höyüklerinden biri olarak kabul edilir. Tepe, 370 x 250 metre boyutlarında ve 31 metre yüksekliktedir.

<span class="mw-page-title-main">Tell Tayinat</span>

Tell Tayinat Höyüğü, Hatay il merkezinin doğu – kuzeydoğusunda, Reyhanlı ilçesinin 17–18 km batısında, Asi Nehri'nin 1,5 km doğusunda yer alan bir höyüktür. Tepe, yamaçlar dahil olmak üzere 700 x 500 metre boyutlarında, 15 metre yüksekliktedir. Kazı yapılmadan önce üzerinde Tayinat Köyü bulunmakta idi.

Karaoğlan Höyüğü, Ankara İl merkezinin 25 km. güneyinde, Mogan Gölü'nün güneydoğu ucunda yer alan bir höyüktür. Bulunduğu bölge Ankara bölgesinden güneydoğu ve güneybatı yönlerine uzanan ana ticaret yollarının kavşağı durumundaydı. Tepe, 260 x 180 metre boyutlarında ve 18-20 metre yüksekliğindedir. Höyük Ankara – Konya kara yolu üzerindedir.

Takyan Tepe Höyüğü, Şırnak İl merkezinin güneyinde, Silopi İlçesi'nin 10,5 km. güneybatısında, Buğdaylı (Nerivan) Köyü'nün yaklaşık 2 km. güneydoğusunda, Şurik Deresi'nin doğusunda yer alan bir höyüktür. Tepe, 680 x 350 metre boyutlarında olup 15 metre yüksekliktedir. Höyükteki yerleşmenin 12 hektarlık bir alanı kapladığı belirtilmektedir.

Nervan Tepe Höyüğü ya da Nehirvan Höyüğü, Şırnak İl merkezinin güneyinde, Silopi İlçesi'nin 7 km. güneybatısında, Kavallı Köyü sınırları içinde yer alan bir höyüktür. Takyan Tepe Höyüğü'nden 3 km. mesafedeki höyük Şurik Deresi'nin doğu kıyısındadır. Tepe, 400 x 210 metre boyutlarında olup 16 metre yüksekliktedir.

Sultantepe Höyüğü, Şanlıurfa ili'nin Harran İlçesi'nin Akçakale yolu 13 km kuzeybatısında, Kötüçay ile Kömürcü Dere arasında, Sultantepe Köyü'nün hemen yanında yer alan bir höyüktür. Tepenin tabanda çapı 550 metre olup Urfa Ovası'nın en büyük höyüğüdür. Yüksekliği 43 metredir. Adana İli Kozan İlçesi yakınlarındaki, günümüzde yeri tam olarak bilinmeyen Sultantepe Höyüğü ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Domuztepe Höyüğü (Kahramanmaraş)</span>

Domuztepe Höyüğü, Kahramanmaraş il merkezinin 32 km. güney – güneydoğusunda, Emiroğlu Köyü'nde yer alan bir höyüktür. Aksu Nehri'nin doğu kıyısında, Maraş Ovası'nda bulunan tepe, 18 hektarlık bir alanı kaplayıp 12 metre yükseklikteki bir tepedir. Kazı başkanlarından Elizabeth Carter tarafından KM 97 olarak adlandırılmıştır. K ve M harfleri Kahramanmaraş'ın kısaltması olarak kullanılmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.