İçeriğe atla

Telengitler

Telengitler
Önemli nüfusa sahip bölgeler
 Rusya3.712[1]
Diller

Telengitler (bazen Telesler[2] — bk. Teles gölü) (Rusça: Теленги́ты ve телесы — Rusya'nın denetimindeki bir Türk ülkesi Altay Cumhuriyeti'nde yaşayan bir Güney Sibiryalı Türk halkıdır. Altay Türklerini oluşturuan topluluklar arasında geçer. Dilleri Altayca'nın bir lehçesidir.

Tarih

Soyca, görünümce ve dilce bir Türk topluluğudur.

Dil

Telengit dili — Altay Türkçesinin (Telengit şivesi)dir. Türkçenin Kırgız-Kıpçak dilleri hususiyetlerini içinde barındırır.

Yerleşim ve Nüfus

Telengit toplumu günümüzde Altay Cumhuriyetinin güney bölgelerinde yaşarlar — Ulagan bölgesi, (Teles göl güneyinde yöredeki akarsulardan Çulışman ve onun kolu Başkaus) ve Koş ağaç bölgesi (Çuy) dolayında yaşarlar.

Rusya Federasyonu 2002 nüfus sayımında Altay Cumhuriyetinde Telengit Türklerinin nüfusu 2.400 olarak geçer. Fakat Rusya topraklarında bütün Telengitlerin nüfusunun 15.000 kişi olduğu söylenir.

2002 yılında Telengit Türklerinin yerleşime göre nüfusu.[3]

Altay Cumhuriyeti:

Ulagan köyü 510

Balıktuyul köyü 394

Balıkça köyü 305

Saratan köyü 232

Koo köyü 191

Yazula köyü 105

Kaynakça

  1. ^ Russian Census 2010: Population by ethnicity 4 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça)
  2. ^ Töölös (Teles) ile karıştırmayınız
  3. ^ http://std.gmcrosstata.ru/webapi/opendatabase?id=vpn2002_pert 12 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. База микроданных Всероссийской переписи населения 2002 года

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  • Halemba, Agnieszka E. “The Altai, the Altaians, and the Telengits.” The Telengits of Southern Siberia: landscape, religion and knowledge in motion. New York: Routledge, 2006 (İngilizce)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Altay Cumhuriyeti</span> Rusyanın en güneyinde yer alan, federasyona bağlı bir özerk cumhuriyet

Altay Cumhuriyeti, Rusya'nın en güneyinde yer alan, federasyona bağlı bir özerk cumhuriyet.

Altayca veya Altay Türkçesi, Türk dillerinin Sibirya grubunda yer alan bir dildir. Rusya içindeki Altay Cumhuriyeti'nin resmî dilidir. Altayca, 1948 yılına kadar Oyrot dili (ойрот) olarak adlandırılmıştır. Rusya'nın 2010 nüfus sayımı verilerine göre dil yaklaşık 55.000 kişi tarafından konuşulmaktadır.

Teleütler, Televütler ya da Teleutlar, Rusya'nın orta güney bölgesindeki Kemerovo Oblastında yaşayan Türk halklarından Altayların yaklaşık 2700 kişilik kabilesi. UNESCO'ya göre dilleri ve kültürleri yok olma tehlikesindedir.

<span class="mw-page-title-main">Çibit (köy)</span>

Çibit (Rusça:Чибит) — Altay Cumhuriyetinin Ulagan ilçesinde bir köy. Yine aynı adla anılan Çibit akarsuyu yanındadır. 1801 yılında Türkleri Hristiyanlaştırmak isteyen Rus misyoneleri tarafından kurulduğu belirtilir.

<span class="mw-page-title-main">Koş-Ağaç ilçesi</span>

Koş Ağaç ilçesi, Rusya'da Altay Cumhuriyeti güney kesiminde Koşağaç rayonu adıyla oluşturulmuş ilçe.

<span class="mw-page-title-main">Mayma ilçesi</span>

Mayma ilçesi, Rusya'ya bağlı Altay Cumhuriyeti'nde bir ilçe. Yönetim merkezi Mayma köyüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kök-Suu ilçesi</span>

Kök-Suu ilçesi, Rusya'ya bağlı Altay Cumhuriyeti'nde bir ilçe. Yönetim merkezi Kök-Suu Oozı köyüdür.

<span class="mw-page-title-main">Çamal ilçesi</span> Rusya, Altay Cumhuriyetinde bir ilçe

Çamal ilçesi — Rusya Altay Cumhuriyetinde ilçe.

<span class="mw-page-title-main">Çoya ilçesi</span>

Çoya ilçesi — Rusya Altay Cumhuriyetinde ilçe.

<span class="mw-page-title-main">Şebalin ilçesi</span>

Şebalin ilçesi — Rusya Altay Cumhuriyetinde ilçe.

Koş Ağaç kır yerleşimi — Rusya'da Altay Cumhuriyeti güney kesiminde Koşağaç rayonuna bağlı belediyeye sahip kır yerleşimi.

Çagan Uzun kır yerleşimi — Rusya'da Altay Cumhuriyeti güney kesiminde Koşağaç rayonuna bağlı belediyeye sahip kır yerleşimi.

Tebeler (Töbeler) kır yerleşimi, Rusya'nın Altay Cumhuriyeti güney kesiminde Koşağaç rayonuna bağlı belediyeye sahip kır yerleşimi.

Telengit Sortogoy kır yerleşimi — Rusya'da Altay Cumhuriyeti güney kesiminde Koşağaç rayonuna bağlı belediyeye sahip kır yerleşimi.

Taşanta kır yerleşimi — Rusya'da Altay Cumhuriyeti güney kesiminde Koşağaç rayonuna bağlı belediyeye sahip kır yerleşimi.

Ortolık kır yerleşimi — Rusya'da Altay Cumhuriyeti güney kesiminde Koşağaç rayonuna bağlı belediyeye sahip kır yerleşimi.

Muhor Tarhat kır yerleşimi — Rusya'da Altay Cumhuriyeti güney kesiminde Koşağaç rayonuna bağlı belediyeye sahip kır yerleşimi.

Kuray kır yerleşimi — Rusya'da Altay Cumhuriyeti güney kesiminde Koşağaç rayonuna bağlı belediyeye sahip kır yerleşimi.

Kökörü kır yerleşimi — Rusya'da Altay Cumhuriyeti güney kesiminde Koşağaç rayonuna bağlı belediyeye sahip kır yerleşimi.

Ulagan kır yerleşimi — Rusya'da Altay Cumhuriyeti doğu kesiminde Ulagan aymağına bağlı belediyeye sahip kır yerleşimi.