İçeriğe atla

Tele-ekran

Büyük Birader'in Zafer Meydanı'ndaki dev tele-ekranlara yansıyan yüzü (Kitaptan uyarlanan 1984 filminden bir kare)

Tele-ekran veya Telebakar, (İngilizce: Tele-screen) George Orwell'in Bin Dokuz Yüz Seksen Dört adlı romanında yarattığı; aynı anda hem televizyon, hem ses ve görüntü alıcısı (kapalı devre televizyon) olarak kullanılabilen elektrikli aygıtın adıdır. Kitaba göre tele-ekranlar Okyanusya ülkesinin iktidar partisi tarafından icat edilmiş, yurttaşları sürekli bir denetim ve gözetim altında tutmak; böylece Parti'ye karşı oluşabilecek olası muhalefeti etkisiz kılmak amacıyla evler ve kamusal alanlara yerleştirilmiştir.[1]

İç Parti (yüksek sınıf) ve Dış Parti (orta sınıf) olarak iki zümreden oluşan Parti'nin tüm üyeleri evlerinde bu tele-ekranlardan bulunur. Ancak proleter sınıfı (aşağı sınıf) Parti için hiçbir zaman tehlike unsuru teşkil etmedikleri için evlerinde tele-ekran olup olmaması önemsizdir. Romanın baş kahramanı Winston Smith'in bir dükkân sahibi olan Charrington ile yaptığı bir konuşmadan anlaşıldığı üzere tele-ekranlar proleter sınıfının satın alamayacağı kadar pahalıdır. Kitapta açıkça belirtilmese de Parti üyelerinin bunları satın alma ve evlerinde bulundurma mecburiyeti olduğu anlaşılmaktadır.

Dış Parti üyelerinin evlerindeki tele-ekranlar hiçbir zaman kapanmaz ve sürekli hem yayında hem kayıttadır. Kullanıcı dilediği takdirde sesini bir miktar kısabilse de tamamen kapatmak olanaksızdır. Romanın diğer kahramanlarından O'Brien, İç Parti üyesi olduğu için tele-ekranını kapatabilme hakkına sahip olduğunu belirtir, ancak bunun yarım saati geçmesi durumunda dikkat çekeceğini, bu yüzden bir an önce yeniden açması gerektiğini ekler. Winston ve sevgilisi Julia Sevgi Bakanlığı'nda sorguya alındıklarında O'Brien'ın evinde kapalı yaptıkları konuşmanın kendilerine dinletilmesi göz önünde bulundurulduğunda tele-ekranın televizyon işlevi sonlandırılsa bile alıcı ve kayıt işlevinin sürdüğü anlaşılmaktadır.

Tele-ekranlar Düşünpol (Düşünce Polisi) tarafından izlenir ve incelenir. Kitapta aynı anda kaç ekranın izlenebileceği veya hangi durumlarda ekranların izlendiği açıkça hiçbir yerde belirtilmez. Ancak sabahları yayınlanan zorunlu egzersiz programında Winston'ın hareketleri yapmaya ara vermesi üzerine egzersiz hocası onu görebilmekte ve hareketleri yapmaya devam etmesi için -adını da zikrederek- onu sert bir dille uyarmaktadır. Tele-ekranların gece görüş özelliği yoktur. Bu nedenle karanlıkta görüntü kaydı alamazlar. Ancak buna karşın ses alıcıları kalp-atışlarını dahi duyacak kadar hassas bir biçimde geliştirilmiştir.[1]

Ses ve görüntü alan aygıtlar olmalarının yanı sıra tele-ekranların günümüz anlayışıyla televizyon özellikleri de vardır. Düzenli olarak Parti'nin yarattığı yalan haberleri halka duyururlar. Okyanusya'nın askerî zaferleri, ekonomi ve üretimle ilgili haberler, milliyetçi duyguları körüklemek için coşkulu millî marş icraları ve İki Dakika Nefret programı Parti'nin propagandasını yaymak için tele-ekranda gösterilen başlıca yayınlardır. Tele-ekranın yayınlarının büyük bir bölümü Okyanusya'nın yeni dili olan Yenisöylem'dedir.

Diğer kullanımlar

Tele-ekran (Telescreen) sözcüğü George Orwell'in romanıyla aşağı yukarı aynı dönemde yazılan Robert Heinlein'in Space Cadet adlı romanında da geçer; ancak Orwell'in kitabında yarattığı tele-ekranlar ile konsept olarak hiçbir benzeşliği yoktur. Günümüz anlamıyla "dev ekran" sözcüğünün yerine kullanılmıştır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b Orwell, George (2013). Bin Dokuz Yüz Seksen Dört. İstanbul: Can Yayınları. ISBN 9789750712838. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Radyo Televizyon Kurumu</span> Türk kamuya açık televizyon şirketi ve radyosu

Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT), 1 Mayıs 1964 tarihinde çıkarılan TRT yasasıyla kurulan ve Türkiye'nin kamu yayıncılığı yapmakla görevli ilk ve tek kuruluşudur. TRT aynı zamanda Türkiye’den Avrupa Yayın Birliği (EBU)’ne tam üye olan ilk ve tek yayıncıdır.

<span class="mw-page-title-main">George Orwell</span> İngiliz yazar ve gazeteci

Eric Arthur Blair veya daha bilinen takma adıyla George Orwell 20. yüzyıl İngiliz edebiyatının önde gelen kalemleri arasında yer alan İngiliz romancı, gazeteci ve eleştirmen. En çok, dünyaca ünlü Bin Dokuz Yüz Seksen Dört adlı romanı ve bu romanda yarattığı Big Brother kavramı ile tanınır. Eserlerinde yer alan netlik, zeka, toplumsal adaletsizliğe karşı farkındalık ve totalitarizme karşı duruşu onun imzası niteliğindedir. Eserlerinde totalitarizmin hakim olduğunu söylediği komünist parti politikalarının ve SSCB'deki Stalin rejiminin eleştirisi ağırlıklı bir yer tutarken, Troçkizmi benimsememiş, hatta onu da eleştirmiş, demokratik sosyalizmden yana olduğunu belirtmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Telefon</span> Birbirinden uzak yerlerde bulunan kişiler ve düzenekler arasında bilgi alışverişini sağlayan elektrikli ses alıp verme aygıtı

Telefon, birbirinden uzak yerlerde bulunan kişiler ve düzenekler arasında bilgi alışverişini sağlayan elektrikli ses alıp verme aygıtıdır. Telefonun çalışmasında ana ilke ağızdan çıkan ses dalgalarının önce elektrik sinyallerine çevrilmesi ve bu sinyallerin çeşitli gönderme yöntemleriyle uzağa iletilmesinden sonra, bu defa da elektrik sinyallerinin yeniden kulakla duyulabilecek ses dalgalarına çevrilmesidir.

<span class="mw-page-title-main">TRT 1</span> Türk kamu televizyon kanalı

TRT 1, Türkiye'nin ülke çapında yayın yapan ilk ulusal televizyon kanalıdır. Ana binası Ankara'dadır. Türkiye'de açılan ikinci televizyon kanalı ve ilk ulusal televizyon kanalıdır. İlk genel müdürü 29 Nisan 1964'te Adnan Öztrak olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Halit Kıvanç</span> Türk radyo ve televizyon sunucusu ve gazeteci

Halit Mecit Kıvanç, Türk hukukçu, radyo ve televizyon sunucusu, gazeteci, çevirmen ve yazardır.

İTÜ TV, 9 Temmuz 1952 tarihinde yayına başlayan televizyon kanalı. Philips şirketi yapımı olan, 1. bantta ve 100 watt güçle amatör vericileri ile yayın yapan İTÜ TV, Türkiye'nin ilk televizyon kanalıdır. Türkiye'nin televizyon ile tanışması 1 Mayıs 1964 tarihli TRT Yasası'nın yürürlüğe girmesiyle birlikte, Türkiye sınırları dâhilinde TRT dışındaki kurumların radyo ve televizyon yayınları yapması yasaklandığından, İTÜ TV 1970 yılında yayınına son verdi ve vericileri de 1971 yılında TRT'ye devredildi. TRT'ye devredildikten sonra 10 Temmuz 1972 yılında tamamen kapandı.

iOS 7 2013 mobil işletim sistemi

iOS 7 Apple Inc. tarafından iOS 6'in ardılı olarak tasarlanan mobil işletim sisteminin 7. versiyonudur. 10 Haziran'da gerçekleşen 2013 Worldwide Developers Conference'da duyurulmuş ve 2013 sonbaharında piyasaya sürüleceği açıklanmıştır. 10 Haziran 2013'te iOS 7 Beta 1 duyuruldu ve WWDC açılış konuşmasının ardından iOS Geliştirici Programı kayıtlı geliştiriciler için yayınlandı. Versiyon iPhone 4 ve iPod Touch 'de desteklendi. 24 Haziran 2013 tarihinde geliştiriciler için OS 7 Beta 2 serbest bırakıldı ve iPad 2 ve iPad Mini için destek eklenildi.10 Eylül 2013 tarihinde, iPhone olayında iOS 7 sürümünün kamuya iPhone, iPod Touch ve iPad için, 18 Eylül 2013 tarihinde yayımlanacağı duyuruldu. iOS 7 Golden Master olaydan kısa bir süre sonra serbest bırakıldı.Sürümün resmi tanıtımı ise 18 Eylül 2013'te gerçekleşti. 10 Mart 2014 tarihinde 2013'te iOS 7-in piyasaya sürüldüğünden bu yana ilk günceleme olan halka iOS 7.1 yayınlandı. 2014 yılında Apple'ın WWDC Konferansı'nda, şirketin CEO'su Tim Cook, iOS 7-in tüm iOS cihazların üzerinde % 89 yüklü olduğunu açıkladı. Apple ayrıca İos 7-in logosunu da yeniledi, yeni logo artık ince ve kırmızı-mavi renklerde tasarlanmıştır.iOS 7 sürümü 17 Eylül 2014 tarihinde iOS 8 ile evezlendi.iPhone 4 için destek 2014 yılında iOS 8-in cihazda bulunamayacağına göre kesildi. iOS 7 versiyonuna ise desteğin 2017 yılında durdurulması bekleniyor.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Birader</span>

Büyük Birader ya da İngilizcedeki özgün adıyla Big Brother, George Orwell tarafından kaleme alınan Bin Dokuz Yüz Seksen Dört adlı romanda yer alan kurgusal karakterlerden biridir. Romana göre en ileri safhada bir totaliter rejimle yönetilen, iktidar partisinin kendi çıkarları uğruna halkı üzerinde büyük baskı kurduğu Okyanusya ülkesinin gizemli diktatörüdür.

<span class="mw-page-title-main">Amplifikatör</span>

Amplifikatör veya yükselteç, elektronik sinyalleri artırmak için kullanılan elektronik cihazlardır. Amplifikatörler bu işlemi bir güç sağlayacısından alıp bu çıkış sinyallerinin şeklini eşleştirerek yaparlar. Yani, bir amplifikatör güç sağlayıcısından aldığı sinyalleri düzenler.

iOS 8 2014 mobil işletim sistemi

iOS 8 Apple Inc. tarafından iOS 7'nin ardılı olarak tasarlanan mobil işletim sisteminin 8. büyük sürümüdür. Apple'ın 2 Haziran 2014 tarihinde WWDC konferansında ilk kez resmi olarak duyurmuş ve 17 Eylül 2014 tarihinde yayınlamıştır. Apple’ın App Store’un çıkışından sonra en büyük sürüm olarak ifade ettiği iOS 8, önceki sürümden farklı olarak sağlık uygulaması, aile paylaşımı, iCloud Drive, mesajlar, fotoğraflar, yeni klavyenin de aralarında bulunduğu 83 yeni özelliğe sahip oldu. Son kararlı 8.4.1 sürümü 13 Ağustos 2015 tarihinde ileri sürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">2 + 2 = 5</span>

"İki artı iki eşittir beş", temel aritmetik bilgisine sahip herkesin anlayabileceği basit bir mantıksal hata örneği olarak kullanılan matematiksel bir yanılgıdır. 1728'den beri çeşitli bağlamlarda kullanılan bu ifade günümüzde yaygın olarak George Orwell'in Bin Dokuz Yüz Seksen Dört adlı distopik romanından bilinmektedir.

iOS 5 2011 mobil işletim sistemi

İOS 5 iOS sürümünün Apple tarafından yaratılan ve geliştirilen 5. versiyonu olan mobil işletim sistemidir.

iOS 9 2015 mobil işletim sistemi

iOS 9 Apple Inc. tarafından iOS 8'in ardılı olarak tasarlanan mobil işletim sisteminin 9. büyük sürümüdür. Apple'ın 8 Haziran 2015 tarihindeki WWDC konferansında ilk kez resmi olarak duyurulmuş ve 16 Eylül 2015 tarihinde yayımlanmıştır. Yeni sürüm daha fazla optimizasyon ve yeni özelliklerin yanı sıra pil iyileştirmelerine odaklanır.

iOS 10 2016 mobil işletim sistemi

iOS 10, Apple şirketinin mobil telefonları için yayınladığı yazılım sistemi olan iOS'un onuncu büyük sürümüdür. iOS 9'un bir üst sürümü olarak çıkmıştır. İlk defa WWDC 2016 konferansında tanıtılmıştır; ayrıca sonbahar 2016'da da kullanıcılara sunulacağı duyurulmuştur. Bununla beraber, macintosh bilgisayarlar için macOS Sierra OS X sürümü tanıtıltı.

<span class="mw-page-title-main">Bul (Apple)</span>

iPhone'umu Bul ya da bilinen yaygın adlarıyla Find My iPad, Find My iPod veya Find My Mac, Apple tarafından sağlanan ve iOS cihazlarının ve Mac bilgisayarların uzaktan konum takibi yapılmasına izin veren bir uygulama ve hizmet. Mart 2013 itibarıyla, şu anda hizmet şu anda iOS 5 veya üstü ve Mac OS X Lion için veya iCloud aracılığıyla kullanılabilmektedir. iOS 9 sürümünden itibaren uygulama artık işletim sistemi ile birlikte verilmektedir. Bir kullanıcı iOS 8'i çalıştırıyorsa, uygulama App Store'dan ücretsiz olarak indirilebilir.

iPad (4. nesil) Appleın 2012de tanıttığı tablet bilgisayar

iPad 4 Apple tarafından geliştirilen ve pazarlanan bir tablet bilgisayardır. Selefi ile karşılaştırıldığında, dördüncü nesil iPad, Retina Ekran'ı koruyordu, ancak Apple A6X yongası ve 12 Eylül 2012'de piyasaya çıkan Lightning konektörü gibi yeni ve yükseltilmiş bileşenler içeriyordu.

<span class="mw-page-title-main">HTC Blue Angel</span>

HTC Blue Angel HTC tarafından 2004 yılında üretilmiş bir Windows Mobile aygıtıdır. HTC Harrier adında bir CDMA EV-DO varyantı vardır. Harrier'de Blue Angel gibi Wi-Fi yoktur, her ikisinin de aynı konutu var. O2 Xda IIs, Orange SPV M2000, Dopod 700, Qtek 9090, T-Mobile MDA III, Siemens SX66, i-mate PDA2k, Vodafone VPx, Verizon XV6600 (Harrier), Sprint PPC-6601 (Harrier) adları altında birçok farklı satıcı tarafından satılmaktadır. Tüm farklı model adlarına ve konut görünümüne rağmen, hepsinin benzer donanım özellikleri vardır. Bu akıllı telefonun en önemli özelliklerinden biri dahili klavyedir. Kasanın alt kısmı kayar, QWERTY klavyeyi açığa çıkarır.

Yenisöylem, George Orwell'in 1984 romanında Parti tarafından yönetilen totaliter bir kurgusal devlet olan Okyanusya'nın resmî dili olan bir kontrollü dildir. İngiliz Sosyalizmi'nin (İngsos) ideolojik gereksinimlerini karşılamak için yaratılmıştır. Sınırlı bir dil ve kelime dağarcığına sahip olup düşünme yeteneğini azaltarak rejim tarafından istenmeyen düşünceleri sınırlayan bir dilsel tasarım olarak ortaya çıkmıştır. Toplum üzerinde uygulanmak üzere üretilmiş "totaliter bir algoritma"dır. Kitabın 1984 çıkışlı Kelebek Yayınevi basımında bir Yenisöylem Sözlüğü bulunmaktadır.

<i>1984</i> (film, 1956)

1984, George Orwell'in Bin Dokuz Yüz Seksen Dört romanını temel alan ve totaliter bir gelecekteki toplumu tasvir eden 1956 İngiliz siyah-beyaz bilimkurgu filmidir.

Çiftdüşün, birbiriyle çelişen iki düşünceyi zihinde bir arada tutma ve bu düşüncelerin ikisine aynı anda inanma durumudur. Çiftdüşün ikiyüzlülükle ilişkilidir, ancak ondan farklıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.