İçeriğe atla

Tektonik ova

Tektonik ovalar, fay hatları sebebiyle oluşan çöküntüler sonrasında ortaya çıkan alüvyon birikintileri sonucu oluşan ovalardır. Bu ovalar tarım ve yerleşim açısından önemli ovalardır çünkü bu ovalarda zengin sıcak su kaynakları bulunur ve ulaşım kolaydır.[1] Türkiye'de bulunan tektonik ovalar Kuzey Anadolu Fay Hattı, Batı Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Fay Hattı üzerinde yoğunlaşmıştır.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Tektonik Ovalar Oluşumu ve Özellikleri". www.ova.gen.tr. 3 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2022. 
  2. ^ "Tektonik Ovalar - Tektonik Ovalar - Ovalar - Coğrafya - tektonik ovalar". Türkçe Bilgi, Ansiklopedi, Sözlük. 18 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Doğu Anadolu Bölgesi</span> Türkiyenin doğusundaki coğrafi bölgesi

Doğu Anadolu Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu topraklarındaki konumunda doğuda yer alması nedeniyle Birinci Coğrafya Kongresi tarafından 1941 yılında böyle isimlendirilmiştir. Ülkenin, nüfus yoğunluğu ve nüfusu en az olan bölgesidir. Bunda bölgenin yüzölçümünün büyük olması başlıca etkilerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Hazar Gölü</span> Elazığ yakınlarında, güneybatı-kuzeydoğu doğrultusunda uzanan tektonik bir göl

Hazar Gölü, diğer adıyla Gölcük Gölü, Türkiye'nin Elazığ ilinde yer alan, güneybatı-kuzeydoğu doğrultusunda uzanan tektonik bir göldür.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Anadolu Fay Hattı</span> Fay hattı

Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF), dünyanın en hızlı hareket eden ve en aktif sağ-yanal atımlı faylarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Çıldır Gölü</span> Ardahan ve Kars il sınırları içerisinde kalan göl

Çıldır Gölü, Ardahan ve Kars il sınırları içerisinde kalan bir göldür. Eskiden Palakatsio Gölü olarak adlandırılıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Sakarya Ovası</span>

Adapazarı Ovası, Sakarya ilinin en büyük ovasıdır. Sakarya Irmağı'nın tektonik çöküntüyü alüvyonlarla doldurması ile oluşmuş tektonik bir ovadır. Adapazarı, Akyazı ve Hendek ilçelerinin bir kısmını kapsamaktadır. Bir diğer adı da Akova'dır. Aşağı Sakarya havzasında Sapanca Gölü ile Adapazarı'nın doğusunda yer alır. Doğuda Keremali Dağı'nın eteklerine dek uzanan Akova, Marmara Bölgesinin kuzeydoğusunda, Karadeniz Bölgesi sınırı içerisinde yer almaktadır. Coğrafi konumuyla Karadeniz Bölgesinin ve İç Anadolu Bölgesinin Marmara Bölgesine açılan kapısı durumunda bulunan ova, gelişmiş karayolu bağlantıları ve demiryolu ile önemli bir ulaşım ağı üzerindedir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Anadolu Dağları</span>

Kuzey Anadolu Dağları ya da Pontus Alpleri, Anadolu'nun kuzeyini kıyıya paralel, birkaç sıra halinde kuşatan sıradağlarıdır. Orojenez sonucu oluşan bu kıvrım dağları batıdan doğuya şöyle sıralanır: Köroğlu Dağları, Ilgaz Dağları, Küre Dağları, Canik Dağları, Köse Dağları, Giresun Dağları, Doğu Karadeniz Dağları, Mescit Dağı, Yalnızçam Dağları, Tecer, Mercan, Allahuekber Dağları. Erzurum-Kars yaylasında Palandöken Dağları ile Doğu Anadolu Dağları birleşir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Rift Vadisi</span> Etiyopyanın kuzeyinden Mozambikin ortalarına kadar uzanan yaklaşık 6.000 kilometre uzunluğundaki coğrafi ve jeolojik şekil

Büyük Rift Vadisi yaklaşık 6.000 kilometre uzunluğunda, Etiyopya'nin kuzeyinden Afrika'nın doğusunda Mozambik'in ortalarına kadar uzanan engin bir coğrafi ve jeolojik şekildir. Vadinin genişliği otuz ilâ 100 kilometre arasında değişir. Derinliği ise birkaç yüz metreden binlerce metreye değişir. Adı kâşif John Walter Gregory tarafından konmuştur. Aynı zamanda bu çöküntü hattı Dünyanın en büyük fay hattıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tektonik</span>

Tektonik, yer kabuğunun yapısını, özelliklerini ve zaman içindeki gelişimini kontrol eden süreçtir. Özellikle, dağ inşası süreçlerini, kratonlar olarak bilinen kıtaların güçlü, eski çekirdeklerinin büyümesini, davranışını ve Dünya'nın dış kabuğunu oluşturan nispeten sert plakaların birbirleriyle etkileşme yollarını açıklar. Tektonik ayrıca küresel nüfusu doğrudan etkileyen deprem ve volkanik kuşakları anlamak için bir çevre sunmaktadır. Tektonik çalışmalar, fosil yakıtları ve metalik ve metalik olmayan kaynakların maden yataklarını arayan ekonomik jeologlar için kılavuz olarak önemlidir. Erozyon kalıplarını ve diğer Dünya yüzey özelliklerini açıklamak için jeomorfologlar için tektonik prensiplerin anlaşılması şarttır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Anadolu Fay Hattı</span> fay hattı

Doğu Anadolu Fay Hattı, Türkiye'nin doğusunda olan doğrultu atımlı bir fay hattıdır. Anadolu Levhası ile kuzeye doğru hareket eden Arap Levhası arasındaki dönüşüm tipi tektonik sınırı oluşturur. İki levhanın göreli hareketlerindeki fark, fay boyunca sol yanal harekette kendini gösterir. Doğu ve Kuzey Anadolu fayları, Avrasya Levhası ile devam eden çarpışma nedeniyle sıkıştırılan Anadolu Levhasının batıya doğru hareketini birlikte barındırır.

<span class="mw-page-title-main">1967 Mudurnu depremi</span>

1967 Mudurnu depremi ya da 1967 Sakarya Depremi, 22 Temmuz 1967 tarihinde yerel saatle 18:56'da Türkiye'de Bolu ilinin Mudurnu ilçesinde meydana gelen deprem. Büyüklüğü 6,8 Ms olan bu depremde 89 kişi öldü, 7116 bina hasar gördü.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu levhası</span> Tektonik Plaka

Anadolu levhası, Avrasya levhası, Arap levhası, Afrika Levhası, Egeit levhası tarafından çevrelenen Anadolu'nun büyük kısmını kapsayan yerkabuğu parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Armutlu Yarımadası</span> Türkiye de yarımada

Armutlu Yarımadası, Marmara Denizinin doğusunda, İzmit Körfezi ile Gemlik Körfezinin arasında uzanır. Yarımadanın doğu sınırı tartışmalı olsa da Yalova-Orhangazi-Gemlik yolu genel kabul görmektedir. Yarımadanın uzunluğu 32 km, en geniş yeri Kapaklı burnu ile Kalem burnu arasında 21 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Yeniçağa Gölü</span> Yeniçağada bir göl

Yeniçağa Gölü, Bolu ili, Yeniçağa ilçesinin yakınındaki tektonik göl. Gölün oluşumunda Kuzey Anadolu Fay hattı etkilidir. Göl alanı 2,6 km², denizden yüksekliği 989 m'dir. Suları tatlı olan gölün en derin yeri 11 m, otalama derinliği 5 m kadardır. Gölün uzunluğu 7 km, genişliği 2,5 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">1949 Karlıova depremi</span> 17 Ağustos 1949 tarihinde Karlıovada meydana gelen deprem

1949 Karlıova depremi, 17 Ağustos 1949 tarihinde, yerel saatle 20.43'te Türkiye'de Doğu Anadolu bölgesinde bulunan Bingöl ili Karlıova ilçesinde meydana gelen deprem. Depremin büyüklüğü 6,8 Ms olarak ölçüldü. Depremde 450 kişi öldü, 3500 bina hasar gördü.

<span class="mw-page-title-main">Düzce Ovası</span>

Düzce Ovası, Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde oluşmuş, tektonik kökenli ova. Düzce ilinin batı kısmını oluşturan ovanın orta kısmında Düzce şehir merkezi yer alır.

Sandıklı Ovası, Ege Bölgesi'nde, Afyonkarahisar ilininnde, kuzeybatı yamacında Sandıklı ilçesinin bulunduğu tektonik ovadır.

Muş Ovası, Doğu Anadolu Bölgesinde Yukarı Murat-Van Bölümü içerisinde yer alan tektonik ova. 80 km uzunluk, 30 km genişliğindeki ova 1650 km²'dir. Ovayı güneyden Haçreş dağları, kuzeyden Şerafettin Dağları ve uzantıları çevirir. ova Türkiye'nin büyük ovalarındandır.

Türkiye jeolojisi, milyonlarca yıllık süreç içinde bugünkü Türkiye topraklarının karmaşık tektonik etkilerle şekillenmesini inceleyen alt başlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Helen yayı</span> Aktif tektonik alan

Helen yayı ya da Girit yayı, Afrika levhası'nın Ege denizi altına daldığı alanda oluşan aktif deprem ve volkan üreten bir tektonik alandır. Yunanistan'ın güneybatısındaki İyon Denizi'nden başlar, Girit'in ve Rodos'un güneyinden geçer, Fethiye Körfezine doğru uzanır. Alan, Kuzey Anadolu Fayı, Ölüdeniz Fayı, Yunan kesme zonu ve Batı Anadolu'nun GB yönlü açılma hareketinin etkisindedir.

<span class="mw-page-title-main">1929 Suşehri depremi</span> 1929da Sivasın Suşehri ilçesinde meydana gelen deprem

1929 Suşehri depremi, 18 Mayıs 1929 tarihinde merkez üssü Sivas'ın Suşehri ilçesi olan, yerin 10 km derinliğinde richter ölçeği'ne göre 6.1 Mw büyüklüğünde meydana gelen deprem. Farklı kaynaklara göre deprem sonucunda Suşehri, Koyulhisar ve Şebinkarahisar ilçelerinde toplam 64 kişi öldü, 72'den fazla kişi ise yaralandı. Ayrıca 1357 hane tamamen yıkılırken, 364 hane ise ağır hasar aldı.